ជាតិ
សេដ្ឋកិច្ច
ក្រុមហ៊ុនបញ្ជាទិញធំៗចំនួន២០ទទូចឲ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាឆ្លើយតបពីការប្រឈមនឹងការបាត់បង់ EBA និង GSP
×![]()
ដោយ: VOA
ភ្នំពេញ ៖ ក្រុមហ៊ុនអន្តរជាតិចំនួន២០ ដែលបញ្ជាទិញទំនិញវាយនភណ្ឌពីកម្ពុជាចង់ឲ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាឆ្លើយតបនឹងលក្ខខណ្ឌទាមទាររបស់សហភាពអឺរ៉ុប ដែលមានការលើកស្ទួយស្ថានភាពការងារនិងសិទ្ធិមនុស្ស ដើម្បីរក្សាការអនុគ្រោះផ្នែកពាណិជ្ជកម្មសម្រាប់កម្ពុជា។
លិខិតមួយច្បាប់ដែលក្រុមហ៊ុនអន្តរជាតិទាំងនេះផ្ញើជូនលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន កាលពីថ្ងៃទី ២ ខែឧសភានេះ បានឲ្យដឹងថា ក្រុមហ៊ុនទាំងនេះ ដែលបញ្ជាទិញទំនិញផ្នែកកាត់ដេរ និងទំនិញជាសម្ភារសម្រាប់ការធ្វើដំណើរ ដូចជាកាបូប វ៉ាលិសជាដើមនោះ បារម្ភអំពីគម្រោងនៃការដកប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធរបស់សហភាពអឺរ៉ុប និងសហរដ្ឋអាមេរិកពីកម្ពុជា។
ក្នុងលិខិតដែលសរសេរជាភាសាអង់គ្លេសនោះ ពួកគេបានបង្ហាញការព្រួយបារម្ភថា៖ «នាពេលថ្មីៗនេះ សហភាពអឺរ៉ុបបានប្រកាសសេចក្តីសម្រេចចិត្តរបស់ខ្លួន ក្នុងការត្រួតពិនិត្យប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ អ្វីគ្រប់យ៉ាងលើកលែងតែអាវុធ (EBA) របស់កម្ពុជា។ សមាជិកសភាអាមេរិក បានដាក់ចេញសេចក្តីព្រាងច្បាប់មួយ ដែលទាមទារឱ្យរដ្ឋាភិបាលអាមេរិក ពិនិត្យមើលប្រព័ន្ធឋានៈអនុគ្រោះពន្ធទូទៅ (GSP) សម្រាប់កម្ពុជា ដោយផ្អែកលើការថយចុះការគោរពបទដ្ឋានការងារ រួមទាំងសេរីភាពខាងសមាគម និងបញ្ហាផ្សេងៗទៀត ទាក់ទងនឹងការគោរពសិទិ្ធមនុស្សនៅកម្ពុជា»។
ក្រុមហ៊ុនទាំង ២០ នោះ មានដូចជាក្រុមហ៊ុន Adidas, Nike, Gap និងក្រុមហ៊ុន Levi ជាដើម ដែលជាក្រុមហ៊ុនបញ្ជាទិញទំនិញផ្នែកវាយនភណ្ឌ ដូចជាសម្លៀកបំពាក់ ស្បែកជើង និងទំនិញជាសម្ភារសម្រាប់ការធ្វើដំណើរ ដូចជាកាបូប វ៉ាលិសជាដើម គិតជាទឹកប្រាក់ប្រមាណជា ៩,៥ ពាន់លានដុល្លារអាមេរិក ពីអ្នកផ្គត់ផ្គង់នៅកម្ពុជា។ នេះបើតាមការបញ្ជាក់ក្នុងលិខិតរបស់ពួកគេ។
រូបឯកសារ៖ ក្រុមកម្មកររោងចក្រ ធ្វើដំណើរទៅផ្ទះ ក្រោយចេញពីធ្វើការ នៅពេលល្ងាចមួយ ឯជាយរាជធានីភ្នំពេញ នៅថ្ងៃទី២៥ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០១៧។ (ខាន់ សុគុំមនោ/VOA)
ពួកគេបានបន្ថែមក្នុងលិខិតនោះថា ការនាំចេញទំនិញពីកម្ពុជា តាមរយៈការបញ្ជាទិញរបស់ពួកគេ មានទំហំប្រមាណជា ៤៣ ភាគរយ នៃផលិតផលក្នុងស្រុកសរុប (GDP) របស់កម្ពុជា។
នេះមិនមែនជាលើកទីមួយទេ ដែលក្រុមហ៊ុនបញ្ជាទិញធំៗទាំងនេះ បង្ហាញពីកង្វល់ និងស្នើសុំឲ្យមានដំណោះស្រាយ ពាក់ព័ន្ធនឹងប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធពីសហភាពអឺរ៉ុប និងសហរដ្ឋអាមេរិកនេះ។
ពួកគេបន្ថែមថា ការបារម្ភ និងអនុសាសន៍របស់ពួកគេជាច្រើន ដែលផ្តល់ឲ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជានាពេលកន្លងទៅ មិនទាន់មានការឆ្លើយតបនៅឡើយ។
ពួកគេបញ្ជាក់តាមន័យដើមថា៖ «ប្រសិនបើអនុវត្តតាមអនុសាសន៍នោះ វាអាចបង្ហាញពីវឌ្ឍនភាពពិតប្រាកដ ឆ្ពោះទៅរកការគោរពសហជីព និងសង្គមស៊ីវិល និងរក្សាផលប្រយោជន៍ពាណិជ្ជកម្មរបស់កម្ពុជា។ មកដល់ពេលនេះ យើងមិនទទួលបានការឆ្លើយតបទៅនឹងលិខិតនោះទេ។ យើងរង់ចាំស្តាប់ការឆ្លើយតបពីអ្នក ហើយធ្វើការជាមួយអ្នក ដើម្បីធានានូវអនាគតដ៏ភ្លឺស្វាងសម្រាប់កម្មករកម្ពុជា និងសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាទាំងមូល»។
ការបង្ហាញក្តីបារម្ភរបស់ក្រុមហ៊ុនបញ្ជាទិញធំៗទាំងនេះ ធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីគណៈកម្មការសហភាពអឺរ៉ុប កាលពីខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៩ ប្រកាសចាប់ផ្តើមដំណើរការជាផ្លូវការ ដែលអាចឈានទៅដកហូតបណ្តោះអាសន្ន នូវឋានៈអនុគ្រោះពន្ធពីកម្ពុជា ដោយសារតែការធ្លាក់ចុះ ការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ។
លោក ផៃ ស៊ីផាន អ្នកនាំពាក្យទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រីប្រាប់ VOA ថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានត្រៀមខ្លួនរួចជាស្រេច ពាក់ព័ន្ធនឹងការបាត់បង់ប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធរបស់សហភាពអឺរ៉ុប និងសហរដ្ឋអាមេរិក។ លោកថា ក្រុមហ៊ុនបញ្ជាទិញទាំងនោះ មិនគួរមានការបារម្ភនោះទេ។
លោកបញ្ជាក់ថា៖«ផលប៉ះពាល់តិចណាស់ទៅលើគាត់ ក៏ដូចជាផលប៉ះពាល់តិចណាស់ ទៅលើកម្មករ។ ទោះបីជាបាត់បង់ EBA ហ្នឹងយ៉ាងណាក៏ដោយ ពីព្រោះយើងបានត្រៀមលក្ខណៈ និងវិធានគ្រប់បែបយ៉ាង ក្នុងការដោះស្រាយនេះឯង រក្សា និងតម្កល់ការចំណេញរបស់គាត់»។
យ៉ាងណាក្តី លោកផៃ ស៊ីផាន មិនបញ្ជាក់ថា តើចំណាត់ការរបស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដើម្បីរក្សាផលចំណេញសម្រាប់អ្នកវិនិយោគ ទប់ទល់នឹងការបាត់បង់ប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធទាំងនោះ មានតម្លៃប៉ុន្មាននោះទេ។
ការព្រមានរបស់សហភាពអឺរ៉ុប ក្នុងការដកប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធនេះ ធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា របស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុន សែន បានឈ្នះអាសនៈទាំងអស់ចំនួន ១២៥ ក្នុងការការបោះឆ្នោតជាតិឆ្នាំ ២០១៨ ក្រោយពីតុលាការបានរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ និងហាមឃាត់មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់គណបក្សនេះចំនួន ១១៨ រូប មិនឲ្យធ្វើនយោបាយរយៈពេល ៥ ឆ្នាំ។ ចំណែកការបង្ក្រាបលើសង្គមស៊ីវិល ការរឹតត្បិតលើសារព័ត៌មានឯករាជ្យ ព្រមទាំងការរឹតត្បិតក្រុមសំឡេងប្រឆាំង ក៏ជាផ្នែកមួយដែលធ្វើឲ្យមានការព្រមានដាក់ទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ច និងការរិះគន់ផងដែរ។
លោក George Edgar ឯកអគ្គរដ្ឋទូតសហភាពអឺរ៉ុបប្រចាំកម្ពុជា ប្រាប់ VOA នារសៀលថ្ងៃសុក្រនេះ តាមរយៈសារអេឡិចត្រូនិក ឬអ៊ីមែលថា សហភាពអឺរ៉ុបបានលើកឡើងពីបញ្ហាមួយចំនួនដែលនាំឱ្យមាននីតិវិធីផ្អាកជាបណ្ដោះអាសន្ន នូវការអនុគ្រោះពន្ធ EBA ពីកម្ពុជា។ លោកបន្តថា ការព្រួយបារម្ភទាំងនេះ ផ្តោតលើវិស័យសំខាន់បី គឺសិទ្ធិនយោបាយ និងការធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងសង្គមស៊ីវិល បញ្ហាពលកម្ម និងសេរីភាពខាងសមាគម សហជីពនិងការព្រួយបារម្ភលើសម្បទានដីសេដ្ឋកិច្ច ជាពិសេសក្នុងវិស័យស្ករស។
លោក George Edgar បន្ថែមថា ព្រឹត្តិការណ៍សំខាន់ៗក្នុងឆ្នាំ ២០១៧ និង ២០១៨ គឺជាជំហានដ៏សំខាន់ដែលបញ្ជាក់ថា កម្ពុជាមិនបានគោរពតាមគោលការណ៍ច្បាប់អន្តរជាតិទេ។
លោកបញ្ជាក់តាមន័យដើមថា៖ «ក្តីសង្ឃឹមរបស់សហភាពអឺរ៉ុប គឺចង់ឃើញវិធានការចាំបាច់នានាក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ដើម្បីដោះស្រាយការព្រួយបារម្ភ ដែលនាំឱ្យមានដំណើរការដកប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធនេះ។ ដូច្នេះការទទួលបានការអនុគ្រោះពន្ធពាណិជ្ជកម្ម EBA សម្រាប់កម្ពុជា នឹងលែងមានបញ្ហាទៀតហើយ។ ការផ្អាកការអនុគ្រោះពន្ ធគឺជាវិធានការចុងក្រោយប៉ុណ្ណោះ»។
ប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ ក្រោមកម្មវិធីគ្រប់មុខទំនិញលើកលែងគ្រឿងសព្វាវុធ (EBA) ត្រូវបានសហភាពអឺរ៉ុបបង្កើតឡើងកាលពីឆ្នាំ ២០០១ ដោយមានការព្រមព្រៀងថា រដ្ឋសមាជិកត្រូវគោរពតាមការទាមទាររបស់សហគមន៍អឺរ៉ុប ដែលក្នុងនោះមានការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងសេរីភាពជាមូលដ្ឋាន។
ការអនុគ្រោះពន្ធក្រោមកម្មវិធី «រាល់មុខទំនិញលើកលែងសព្វាវុធ» ឬ (EBA)បានធ្វើឱ្យកម្ពុជាចំណេញប្រាក់ជិត ៧០០ លានដុល្លារក្នុងមួយឆ្នាំៗ ហើយតាមរយៈកម្មវិធី GSP កម្ពុជានាំទំនិញចូលទីផ្សាររបស់សហរដ្ឋអាមេរិក ចំនួន ៤០០ លានដុល្លារនៅឆ្នាំ ២០១៧ ដោយមិនបង់ពន្ធគយ។
កម្មករជិត ១លាននាក់នៅកម្ពុជាពឹងផ្អែកលើវិស័យវាយនភណ្ឌ និងផលិតផលផ្សេងទៀត ដែលរកចំណូលជាង ៥ ពាន់លានដុល្លារក្នុងមួយឆ្នាំ ដោយសារតែការនាំចេញផលិតផលទៅទីផ្សារអឺរ៉ុប។ វិស័យឧស្សាហកម្មនេះ គឺជាវិស័យសំខាន់មួយក្នុងចំណោមវិស័យចំនួន ៤ ដែលទ្រទ្រង់សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា បន្ទាប់ពីវិស័យកសិកម្ម សំណង់ និងទេសចរណ៍។
ក្រុមសហជីព អ្នកឃ្លាំមើលសង្គម និងអ្នកធ្វើការពាក់ព័ន្ធ នឹងសិទ្ធិកម្មករជាច្រើនបានលើកឡើងជាបន្តបន្ទាប់ ពីការព្រួយបារម្ភ និងផលប៉ះពាល់ថា កម្ពុជាអាចប្រឈមនឹងវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ ប្រសិនបើប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធត្រូវបានដកចេញពីកម្ពុជា។
ក្រៅពីអ្នកឃ្លាំមើលសង្គម និងអ្នកធ្វើការការពារសិទ្ធិកម្មករ សមាគមរោងចក្រកាត់ដេរនៅកម្ពុជាហៅកាត់ថា GMAC ដែលតំណាងឲ្យក្រុមអ្នកនាំចេញសម្លៀកបំពាក់ពីប្រទេសកម្ពុជាក៏បានបង្ហាញពីការបារម្ភរបស់ខ្លួនពីការបាត់បង់ប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ នេះដែរ។
ចំណែកធនាគារពិភពលោកក៏បានព្រមាននាពេលកន្លងទៅថា សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា នឹងត្រូវប្រឈមនឹងហានិភ័យ ប្រសិនបើកម្ពុជាបាត់បង់ការអនុគ្រោះពន្ធដល់ទំនិញ ប្រសិនបើសេដ្ឋកិច្ចប្រទេសចិនធ្លាក់ចុះ៕
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
«ប្រេសិត»មានន័យដូចម្តេច?
5 ថ្ងៃ
