រាជធានីភ្នំពេញ៖ នៅថ្ងៃទី៩ ខែឧសភានេះ ក្រុមហ៊ុន ស៊ី.ភី. ខេមបូឌា ចំកាត់ បានរៀបចំសិក្ខាសិលាមួយ ស្តីពីជំងឺប៉េស្តជ្រូកអាហ្រិ្វក ក្រោមប្រធានបទ«ចិញ្ចឹមជ្រូកបាន បើយល់ដឹងពីជំងឺប៉េស្តជ្រូកអាហ្រិ្វក (ASF)» ។ សិក្ខាសាលានេះ រៀបចំឡើងនៅសណ្ឋាគារហ្គាដិន ស៊ីធី ភ្នំពេញ ក្នុងបំណងផ្សព្វផ្សាយលើការយល់ដឹង ពីស្ថានភាពនៃជំងឺប៉េស្តជ្រូកអាហ្រិ្វក (ASF)៖ផលប៉ះពាល់ ការប្រុងប្រយ័ត្ន និងការការពារជំងឺ ដែលរាតត្បាតពីជំងឺប៉េស្តជ្រូកអាហ្វ្រិក។
នៅក្នុងសិក្ខាសាលានេះ មានការចូលរួមពីអ្នកជំនាញជាច្រើន ដែលមានមកពីអគ្គនាយកដ្ឋានសុខភាពសត្វ និងផលិតកម្មសត្វ, វេជ្ជបណ្ឌិត Roongroje Thanawongnuwech ព្រឹទ្ធបុរសមហាវិទ្យាល័យវិទ្យាសាស្ត្រសត្វនៃសកលវិទ្យាល័យជូឡាឡុងកន (Chulalongkorn),
អង្គការស្បៀងអាហារនិងកសិកម្មនៃអង្គការសហប្រជាជាតិ(FAO), ម្ចាស់កសិដ្ឋានចិញ្ចឹមសត្វឯកជន , កសិករមកពីខេត្តនានា និងដៃគូអាជីវកម្ម ដែលសហការជាមួយក្រុមហ៊ុនស៊ី.ភី. ខេមបូឌាជាដើម។
លោកវេជ្ជបណ្ឌិត Roongroje Thanawongnuwech ព្រឹទ្ធបុរសមហាវិទ្យាល័យវិទ្យាសាស្ត្រសត្វ នៃសកលវិទ្យាល័យជូឡាឡុងកន បានឲ្យដឹងថា ជំងឺប៉េស្តជ្រូកអាហ្រិ្វក បានរាតត្បាតពីប្រទេសអាហ្វ្រិក ទៅដល់អឺរ៉ុប និងអាស៊ី ហើយជំងឺនេះ អាចបង្ករជាបញ្ហាចោទផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច និងសង្គម ប្រសិនបើគ្មានការទប់ស្កាត់ទាន់ពេលវេលា។ លោកវេជ្ជបណ្ឌិត Roongroje Thanawongnuwech បញ្ជាក់ដូច្នេះថា៖«ជំងឺនេះ ជាជំងឺដែលបង្កដោយវីរុ សដែលធន់នឹងបរិយាកាសខាងក្រៅ វានៅក្នុងលាមកសត្វ កាកសំណល់ សម្លៀកបំពាក់ និងយានយន្តជាដើម។ ឧទាហរណ៍៖ស្ថានភាពជំងឺដែលរាតត្បាតនៅប្រទេសចិន និងប្រទេសវៀតណាម ជាដើម។ បច្ចុប្បន្ននេះ មេរោគនេះត្រូវបានរកឃើញនៅក្នុងខេត្តរតនគិរី ដោយរកឃើញនៅលើជ្រូកដែលចិញ្ចឹមជាលក្ខណៈគ្រួសារ ប៉ុន្តែទាំងស្ថាប័នរដ្ឋ និងអង្គភាពឯកជន បានគ្រប់គ្រងស្ថានភាពជំងឺនេះទាន់ពេលវេលា»។
លោកវេជ្ជបណ្ឌិត Roongroje បានលើកទឹកចិត្តឱ្យអ្នកពាក់ព័ន្ធ ទាំងមន្ត្រីជំនាញក្នុងជួរដ្ឋាភិបាល ស្ថាប័នឯកជន ម្ចាស់កសិដ្ឋាន និងកសិករទាំងអស់ ចូលរួមទប់ស្កាត់ និងកម្ចាត់ការរាលដាល ជំងឺប៉េស្តជ្រូកអាហ្រិ្វក (African Swine Fever)នេះ ហើយចូលរួមផងដែរ ក្នុងការរាយការណ៍ លើការសង្ស័យណាមួយ នៃជំងឺទៅមន្ត្រីជំនាញនៅស្ថាប័នរដ្ឋ អង្គការ និងអង្គភាពឯកជន ដែលកំពុងធ្វើការលើបញ្ហានេះ។
លោក គុជ សុខគ្រុយ ជាម្ចាស់កសិដ្ឋានចិញ្ចឹមជ្រូកនៅខេត្តកណ្តាល ដែលបានចូលរួមនៅក្នុងសិក្ខាសាលានេះ បានបញ្ជាក់ថា សិក្ខាសាលានេះ បានផ្តល់ចំណេះដឹងពីជំងឺប៉េស្តជ្រូកអាហ្រិ្វក (ASF) និងវិធីបង្ការមេរោគនេះ កុំឱ្យឆ្លងរាលដាលពីជ្រូកមួយ ទៅជ្រូកមួយទៀត។ លោក សុខគ្រុយ បន្តទៀតថា ទោះបីជាមានជំងឺនេះ កើតមានឡើងនៅលើសត្វជ្រូក ប៉ុន្តែវាមិនអាចចម្លងដល់មនុស្សទេ ដែលជាហេតុធ្វើឱ្យរូបលោក នៅតែបន្តការចិញ្ចឹមសត្វជ្រូក និងលើកទឹកចិត្តដល់កសិករដទៃទៀត បន្តចិញ្ចឹម។
ម្ចាស់កសិដ្ឋានម្នាក់ទៀត លោក និន បូរ៉ា នៅខេត្តតាកែវ ក៏បានអះអាងដែរថា សិក្ខាសាលានេះ បានផ្តល់ចំណេះដឹងដល់លោកជាច្រើន។ លោក បូរ៉ា បញ្ជាក់ដូច្នេះ៖«ខ្ញុំទទួលបានចំណេះដឹងស៊ីជម្រៅជាងមុន អំពីជំងឺប៉េស្តជ្រូកអាហ្រិ្វកនេះ ស្រាយចម្ងល់មួយចំនួន និងទទួលបានចំណេះដឹង ក្នុងការសង្កេតមើលស្ថានភាពជំងឺ និងវិធីបង្ការជាដើម»។
ដោយសារជំងឺប៉េស្តជ្រូកអាហ្វ្រិក ជាជំងឺដែលឆ្លងរាលដាលទៅលើសត្វជ្រូក ហើយមេរោគនេះរស់នៅជុំវិញបរិស្ថានបានយូរ ជំងឺនេះអាចឆ្លងតាមរយៈ៖ (១)ការប៉ះពាល់សំបោរ ទឹកមាត់ ទឹកភ្នែក ទឹកនោម និងលាមកជ្រូកមានជំងឺ (២)ការដកដង្ហើមចូលដែលមានមេរោគក្នុងខ្យល់ (៣)ការស៊ីចំណីដែលជាកាកសំណល់ផ្ទះបាយ ដែលមានមេរោគ (៤)ជ្រូកព្រៃ ក៏ជាភ្នាក់ងារចម្លងជំងឺបាន តែវាមិនបង្ហាញអាការ ជំងឺឲ្យឃើញ និង (៥)យានយន្ត សម្លៀកបំពាក់ និងឧបករណ៍ដែលមានមេរោគ។
លោកវេជ្ជបណ្ឌិត Roongroje បានបន្ថែមថា មធ្យោបាយដ៏ល្អបំផុត ក្នុងការបង្ការជំងឺនេះ ប្រជាជនត្រូវស្វែងយល់ឲ្យបានច្បាស់ ពីការគ្រប់គ្រងផ្នែកបច្ចេកទេស ដឹងពីរបៀបបង្ការក្នុងការអនុវត្តតាមជីវៈ សុវត្ថិភាពរបស់កសិដ្ឋាន និងសហការក្នុងផ្តល់ព័ត៌មាន ដល់ភ្នាក់ងារសុខភាពសត្វ។ អាការនៃជំងឺនេះ គឺជ្រូកមានកម្តៅខ្ពស់ ស្បែកឡើងក្រហមមានកន្ទួលឈាមហើយមានស្នាមជាំលើស្លឹកត្រចៀក ពោះ និងជើងក្រោយ មានអាការពិបាកក្នុងការដកដង្ហើម បញ្ហាខាងប្រព័ន្ធរំលាយអាហារ លាមករាកមានលាយឈាម ជ្រូកមានការរលូតកូន ឬកូនកើតមកភ្លាម ជ្រូកអាចងាប់ភ្លាមៗដោយមិនមានរោគសញ្ញាអ្វីទាំងអស់។ នេះបើតាមលោកវេជ្ជបណ្ឌិត Roongroje។
លោកវេជ្ជបណ្ឌិត Roongroje បានបន្ថែមថា៖«ការគ្រប់គ្រង និងការការពារមេរោគមានដូចជា អនុវត្តតាមជីវៈសុវត្ថិភាពរបស់កសិដ្ឋាន ពេលចេញចូលកសិដ្ឋាន គួរសម្អាតខ្លួនប្រាណ កក់សក់ ប្តូរសម្លៀកបំពាក់ ស្បែកជើង និងជ្រលក់ទឹកថ្នាំសម្លាប់មេរោគ ពង្រឹងច្បាប់ក្នុងការចេញចូលកសិដ្ឋាន គ្មានការទិញលក់ ឬនាំសត្វជ្រូកចូលដោយមិនមានប្រភពច្បាស់លាស់ ធ្វើការសម្អាតកសិដ្ឋានដោយបាញ់ថ្នាំសម្លាប់មេរោគ បាញ់សម្លាប់មេរោគលើយាន្តជំនិះមុនចេញចូលកសិដ្ឋាន ជៀសវាសក្នុងការនាំផលិតផលសាច់ជ្រូកចូលក្នុងកសិដ្ឋាន និងជៀសវាងការឱ្យចំណីជ្រូកជាកាកសំណល់ផ្ទះបាយ»។
គួរបញ្ជាក់ដែរថា ប្រសិនបើសត្វជ្រូកឆ្លងជំងឺប៉េស្តជ្រូកអាហ្វ្រិក នឹងធ្វើឱ្យសត្វជ្រូកងាប់ជាច្រើន(អាចនឹងមានអាត្រាងាប់១០០ភាគរយ) ដែលជំងឺនេះមិនទាន់មានវ៉ាក់សាំង និងវិធីព្យាបាលនៅឡើយទេ ប៉ុន្តែវាជាជំងឺដែលមិនឆ្លងទៅមនុស្ស៕
(អត្ថបទពាណិជ្ជកម្ម)