ដោយ៖ រ៉ឹម ភារី
ភ្នំពេញ៖ លោក ឡុង បូរ៉ារិទ្ធ គឺជាវិស្វករអេឡិចត្រូនិក ដែលបានបង្កើតរោងជាងផ្ទាល់ខ្លួនមួយនៅភ្នំពេញ ដើម្បីផលិតឧបករណ៍ភ្លេងខ្មែរ និងបំពាក់ឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកលើឧបករណ៍ភ្លេងខ្មែរសម្រាប់តចូលធុងបាស។ ស្នាដៃថ្មីនេះ បានទទួលការគាំទ្រយ៉ាងច្រើនពីតន្ត្រីករផ្នែកបុរាណ។
សូមស្តាប់សេចក្តីរាយការណ៍របស់ លោក រ៉ឹម ភារី ពីសារព័ត៌មានថ្មីៗ ដូចតទៅ៖
សំឡេងចាប៉ីដ៏ពីរោះរណ្តំកាលពី៣០ឆ្នាំមុន របស់លោកតា ប្រាជ្ញ ឈួន ដែលបានលេងចាប៉ីនៅស្រុកលើកដែក ខេត្តកណ្តាល ជាស្រុកកំណើតរបស់កុមារាឡុង បូរ៉ារិទ្ធ ដែលកាលនោះទើបតែមានវ័យ៨ឆ្នាំ បានបណ្តាលឲ្យបូរ៉ារិទ្ធ មានការចាប់ចិត្តចង់រៀនចាប៉ី និងផលិតឧបករណ៍ចាប៉ីរហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ន។
លោក ឡុង បូរ៉ារិទ្ធ បានបញ្ចប់ការសិក្សាផ្នែកវិស្វកម្មអគ្គិសនីនៅវិទ្យាស្ថានពហុបច្ចេកទេសព្រះកុសមៈកាលពីឆ្នាំ១៩៩៨។ បច្ចុប្បន្ន លោកបានបង្កើតរោងជាងផលិតឧបករណ៍ភ្លេងខ្មែរ ដោយបំពាក់ឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិក ដែលមានទីតាំងស្ថិតនៅសង្កាត់គីឡូលេខ៦ ខណ្ឌឫស្សីកែវ រាជធានីភ្នំពេញ។
លោក ឡុង បូរ៉ារិទ្ធ បានពន្យល់មូលហេតុ ដែលលោកបំពាក់ឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកលើឧបករណ៍ភ្លេងបុរាណ យ៉ាងដូច្នេះថា៖«ខ្ញុំឃើញថា ឧបករណ៍របស់គេនៅបស្ចិមប្រទេស គេមានគ្រឿងអេឡិចត្រូនិកចាប់យកសំឡេងពីខ្លួនវាផ្ទាល់ តែរបស់យើងវិញ វានៅតែបន្តោង ហើយពេលយើងត្រូវការលេងវាលំបាក។ ដូច្នេះ បានជាខ្ញុំនឹកឃើញថាកាលណាយើងបំពាក់ឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិក ធ្វើឲ្យឧបករណ៍ហ្នឹងលក់ដាច់ ហើយពេលគេយកទៅប្រើស្រួល។ ឧបមាថា យើងចង់លេងជាមួយភ្លេងសម័យ តែភ្លេងសម័យគេយកដាក់ឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិករួចហើយ តែបើសិនយើងនៅតែដាក់ក្បាលមេក្រូនៅក្រៅ បើយើងសិក្សាពីសំឡេងរបស់វា វាបាត់ ហើយបើសំឡេងធុងបាសមក វាកុង។ មានន័យថា សំឡេងធម្មជាតិពីចាប៉ី វាមិនបាន១០០ភាគរយទេ។ ការដាក់ក្បាលមេក្រូនៅក្រៅហ្នឹង វាលឺហើយ តែវាបាត់សំឡេងធម្មជាតិពីឧបករណ៍ភ្លេងចាប៉ីហ្នឹង»។
បើតាមលោក ឡុង បូរ៉ារិទ្ធ រោងជាងស្ថិតក្នុងផ្ទះថ្មមួយនេះ បានដំណើរការ៤ឆ្នាំមកហើយ និងមានឧបករណ៍ខ្មែរភ្ជាប់ឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកស្រាប់តែម្តង រួមមាន៖ ចាប៉ីដងវែង តាខេ ទ្រសោ ទ្រអ៊ូ ទ្រខ្សែ៣ និងឃឹមជាដើម។
តាមពិតទៅ លោកមិនបានរៀនជំនាញវិជ្ជាធ្វើឧបករណ៍ភ្លេងខ្មែរពីគ្រូ ឬតពីឪពុកម្តាយអ្វីឡើយ តែកូនច្បងក្នុងចំណោមបងប្អូន៦នាក់រូបនេះ បានខិតខំស្រាវជ្រាវធ្វើឧបករណ៍ទាំងនេះដោយខ្លួនឯង។
លោកបរិយាយយ៉ាងដូច្នេះថា៖«និយាយថា ខ្ញុំចេះអត់គ្រូ គេសើច! ប៉ុន្តែគ្រូរបស់ខ្ញុំមិនមែនជាមនុស្សទេ គឺចាប៉ីហ្នឹងហ្មង។ ឧទាហរណ៍ ថា ឥឡូវចាប៉ីហ្នឹងលឺល្អ ដូច្នេះ យើងមើល តើគេធ្វើហ្នឹងអាម៉េច? របៀបធ្វើហ្នឹងម៉េច? យើងសិក្សាលើអាហ្នឹង? តែបើបានទៅរៀនពីគ្រូ ចេះពីគ្រូហ្មឹងថា អត់ទេ។ ចេះមកពីមើលរបស់គេ»។
ក្រៅពីអភិវឌ្ឍន៍ឧបករណ៍ភ្លេងខ្មែរ លោក ឡុង បូរ៉ារិទ្ធ ក៏បានចងក្រងពីចំណេះដឹងទាំងនេះ ទុកឲ្យយុវជនរៀនសូត្របន្តទៀតផង។
លោករៀបរាប់ថា៖ «ចំណុចសំខាន់នោះ ខ្ញុំធ្វើហើយខ្ញុំចងក្រងក្បូនខ្នាតទុកផង។ យើងសព្វថ្ងៃនេះ យើងធ្វើដែរ តែធ្វើតគ្នាធ្វើតាមចំណាំ។ ឧទាហរណ៍ ថា ចាប៉ីនេះ តើប្រវែងរបស់វាធម្មតាប្រវែងប៉ុន្មាន? ចុះដើម្បីគណនាឲ្យតូចជាងហ្នឹង តើគេប្រើរូបមន្តអ្វីដើម្បីគណនា? បើសំឡេងទ្រអ៊ូ យើងកាត់មុខយ៉ាងម៉េចឲ្យចេញប្រពៃណី កាត់មុខយ៉ាងម៉េចឲ្យចេញបាសាក់។ ដូច្នេះ យើងមានក្បូនគណនារបស់វា»។
តាមពិតទៅ ការច្នៃបំពាក់ឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកលើឧបករណ៍ភ្លេងខ្មែរ ក៏រងនូវការរិះគន់តិចតួចដែរ ពីសំណាក់អ្នកអភិរក្សនិយមផ្នែកឧបករណ៍តូរ្យតន្ត្រីបុរាណ តែការរិះគន់ទាំងនោះ មិនអាចបញ្ឈប់ការតាំងចិត្ត និងគំនិតកែច្នៃរបស់លោក បូរ៉ារិទ្ធ ឡើយ។
លោកអត្ថាធិប្បាយយ៉ាងដូច្នេះថា៖ «ជំហានដំបូង ដែលយើងបំពាក់ឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិក រងការរិះគន់ខ្លាំង គេថាបំពាក់ធ្វើអី គេថាអ៊ីចេះអ៊ីចុះ តែខ្ញុំនៅតែជម្នះថាត្រូវតែធ្វើ។ គេថា យើងធ្វើឲ្យខូចទ្រង់ទ្រាយដើម តែវាមិនខូចទ្រង់ទ្រាយដើមឯណា វាធ្វើឲ្យយើងប្រើស្រួលតើ។ យើងគិតមើល ហ្គីតា គេវិវត្តទៅប៉ុន្មានដង គ្រឿងពីបុរាណដំបូងក៏មិនមែនអេឡិចត្រូនិកដែរ ជាឧបករណ៍សាមញ្ញដូចគ្នា តែដោយសារគេឃើញចំណុចខ្វះខាតហ្នឹង បានជាគេវិវត្តទៅតាមសម័យកាល»។
ទោះបីមានការរិះគន់ខ្លះមែន តែសម្រាប់ លោក ចឹក សំណាង គ្រូភ្លេងបុរាណនៅសាលាភូមិន្ទវិចិត្រសិល្បៈ បានបង្ហាញការគាំទ្រចំពោះគំនិតច្នៃប្រឌិតនេះ។ លោកបញ្ជាក់យ៉ាងដូច្នេះថា៖ «សម័យនេះហើយ បើមានរបស់ប្រើ យើងប្រើទៅ បើថាពីដើមយើងពិបាក យើងក្រ។ តែឥឡូវ យើងមានហើយយើងប្រើទៅ នេះជាគំនិតថ្មីមួយដែលយើងរកមក។ ដូចជា ការបង្កើតតាខេអេឡិចត្រូនិក ពេលដែលខ្ញុំលេងហើយសាកPostលើហ្វេសប៊ុកខ្ញុំ។ គេគាំទ្រច្រើន មានអ្នកនៅគស្រុកក្រៅគេស្គាល់ហ្វេសប៊ុកខ្ញុំ គេគាំទ្រ គេថា អូ! កូនខ្មែរយើងឥឡូវចេះមានការច្នៃប្រឌិតខ្ពស់ ដែលពីដើម យើងធ្លាប់ឃើញឧបករណ៍ហ្គីតាបរទេសយកមក ពេលលេងលឺពេញភូមិ តែឧបករណ៍យើងពិបាកលឺណាស់»។
លោក ចឹក សំណាង គ្រូឧបករណ៍ភ្លេងបុរាណ
មុនទទួលបានគាំទ្របែបនេះ លោក ឡុង បូរ៉ារិទ្ធ ដែលបច្ចុប្បន្នជាមន្ត្រីរាជការ និងមានជីវភាពធូរធារស្រាប់ហើយនោះ បានចំណាយថវិកាផ្ទាល់ខ្លួន៥០០ដុល្លារនៅក្នុងខែ ដើម្បីបង់ខាតលើរោងជាងអស់រយៈពេល៤ខែ ទម្រាំរោងជាងនេះ អាចរកចំណូលសម្រាប់ទប់ទល់នឹងការចំណាយនានាបាន។ ដ្បិតរោងជាងរបស់លោក ឡុង បូរ៉ារិទ្ធ ហាក់តូចចង្អៀតបន្តិចមែន តែរោងជាងដែលមានជាង៥នាក់ អាចផលិតឧបករណ៍បានចន្លោះពី៧ទៅ១០ឧបករណ៍នៅក្នុងមួយខែ។ លើសពីនេះ លោកក៏ទទួលបានការកម្មង់ជាបន្តបន្ទាប់ ហើយអតិថិជនរបស់លោកច្រើនតែជាម្ចាស់សាលាតន្ត្រី និងអ្នកភ្លេងបុរាណ ដែលពួកគេដឹងតៗគ្នា។
បន្ទាប់ពីទទួលបានគាំទ្រជាច្រើនពីសំណាក់អ្នកភ្លេងបុរាណ លោក ឡុង បូរ៉ារិទ្ធ ដែលវ័យ៣៩ឆ្នាំ ក៏គ្រោងបន្តការងារបំពាក់គ្រឿងអេឡិចត្រូនិកលើឧបករណ៍ផ្លុំផងដែរ។
នៅក្នុងរោងជាង ដែលលើជញ្ជាំងបំពាក់សុទ្ធតែឧបករណ៍ភ្លេង និងខាងក្នុងសុទ្ធតែប្រដាប់ប្រដាសម្រាប់ផលិតឧបករណ៍ភ្លេងខ្មែរ ឡុង បូរ៉ារិទ្ធ បានរៀបរាប់យ៉ាងដូច្នេះថា៖«ខ្ញុំនឹងមានគម្រោងបំពាក់លើគ្រឿងផ្លុំទៀត ប៉ុន្តែ គ្រឿងផ្លុំមានការលំបាកជាងគេ។ ឧបករណ៍ផ្លុំមានដូចជា៖ ប៉ី ខ្លុយ ស្រឡៅ គែន ជាដើម។ យើងត្រូវតែបំពាក់ឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកលើឧបករណ៍ទាំងនេះ ប៉ុន្តែ ត្រូវមានការសិក្សាយូរតិចហើយ»។
ចាប់តាំងពីការបង្កើតរោងជាងនេះមក លោក ឡុង បូរ៉ារិទ្ធ ចាប់មានឈ្មោះបោះសំឡេងបន្តិចម្តងៗ ដោយសារតែស្នាដៃរបស់លោកត្រូវបានតន្ត្រីករបុរាណទទួលស្គាល់ និងទិញយកទៅប្រើប្រាស់ជាបន្តបន្ទាប់។ មាឌធំ និងមានសម្បុរស្រអែម លោក ឡុង បូរ៉ារិទ្ធ បានប្តេជ្ញាចិត្តអភិរក្ស និងអភិវឌ្ឍន៍ឧបករណ៍ភ្លេងបុរាណនេះ សម្រាប់ឲ្យក្មេងជំនាន់ក្រោយបានស្គាល់កាន់តែច្រើន ដើម្បីឲ្យពួកគេចូលរួមលើកតម្កើង និងថែរក្សាឧបករណ៍ភ្លេងខ្មែរឲ្យបានគង់វង្ស៕