ដើម្បីយល់ដឹងឲ្យកាន់តែច្បាស់ ពីវិស័យអចលនទ្រព្យកម្ពុជា យើងគួរស្វែងយល់ពីកត្ដាសំខាន់ៗមួយចំនួន ដូចជាសេដ្ឋកិច្ច វិស័យលំនៅដ្ឋាន ការិយាល័យ ឧស្សាហកម្ម និងការលក់រាយ។
តើសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាមានលក្ខណៈដូចម្តេច?
កត្តាសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា ទទួលបានស្ថិរភាពនៃកំណើនសេដ្ឋកិច្ចដ៏រាំងមាំ ប៉ុន្តែយោងតាមរបាយការណ៍របស់ធនាគារពិភពលោក កំណើនសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា អាចធ្លាក់ចុះបន្តិច គឺថយមកត្រឹម ៦.៨ % ក្នុងឆ្នាំ២០១៩។
ទោះយ៉ាងណាក៏ដោយ ព្រោះតែស្ថិរភាពម៉ាក្រូសេដ្ឋកិច្ច អត្រាអតិផរណាអំណោយផល និងអត្រាប្តូរប្រាក់មានស្ថិរភាព កត្តាទាំងនេះ បានដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ ក្នុងការបង្កើតបរិយាកាសល្អ សម្រាប់ការវិនិយោគនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ក្នុងរយៈពេលមួយទសវត្សរ៍កន្លងមកនេះ។
ជាមួយគ្នានេះដែរ វិស័យដែលជំរុញសេដ្ឋកិច្ចជាងគេ គឺស័យឧស្សាហកម្ម និងវិស័យសេវាកម្ម។ នៅក្នុងឆ្នាំ២០១៩ វិស័យឧស្សាហកម្មរបស់ប្រទេសកម្ពុជា ត្រូវបានព្យាករណ៍ថា នឹងកើនឡើង ១០.២% ដែលត្រូវបានគាំទ្រជាសំខាន់ ដោយវិស័យឧស្សាហកម្ម និងសំណង់។ រីឯវិស័យសំណង់វិញ ត្រូវបានគេរំពឹងថានឹងរក្សាបាននូវកំណើនដ៏រឹងមាំដដែល។
យោងតាមក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ អត្រាកំណើននៃវិស័យសំណង់នៅក្នុងប្រទេស កម្ពុជា ក្នុងឆ្នាំ២០១៨ មាន ១៨.១%។
វិស័យទេសចរណ៍វិញ ប្រទេសកម្ពុជា បានស្វាគមន៍ភ្ញៀវទេសចរបរទេស ចំនួន ៦.២លាននាក់ ក្នុងឆ្នាំ២០១៨ ដែលកើនឡើងចំនួន ១១.៥ % ក្នុងនោះប្រាក់ចំណូលតាមរយៈការលក់សំបុត្រអង្គរវត្តបានកើនឡើងដល់ ១០៥ លានដុល្លារកាលពីឆ្នាំមុន។
វិស័យលក់រាយ (ផ្សារទំនើប)
វិស័យលក់រាយបែបទំនើប បានចាប់ផ្ដើមរីកធំធាត់នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ដោយសារមានការបង្កើតផ្សារទំនើបកាន់តែច្រើន និងការផ្លាស់ប្តូរឥរិយាបទរបស់អ្នកទិញ ដោយបានផ្លាស់ប្តូរពីការទិញទំនិញនៅផ្សារធម្មតា ឬហាង មកទិញទំនិញនៅផ្សារទំនើបវិញ។ វិស័យនេះ មានរូបរាងជាផ្សារបែបសហគមន៍ និងផ្សារទំនើប។
អ្នកអភិវឌ្ឍន៍ពីបរទេសដូចជា៖ AEON និង Oxley holdings និងអ្នកអភិវឌ្ឍន៍ក្នុងស្រុកដូចជា៖ ប៉េង ហួត និងជីប ម៉ុង បានប្ដេជ្ញាចិត្ត និងបោះជំហានចូលក្នុងវិស័យលក់រាយ (ផ្សារទំនើប)។ ក្រុមហ៊ុន ជីប ម៉ុង បានប្រកាសថា នឹងបង្កើតផ្សារចំនួន៦ ក្នុងរយៈពេល៣ឆ្នាំ។ ដូចគ្នានេះដែល ក្រុមហ៊ុន ប៉េង ហួត នឹងបង្កើតផ្សារចំនួន២ ដោយគ្រោងនឹងបញ្ចប់ ក្នុងឆ្នាំ២០២៣ខាងមុខ។
សម្រាប់ផ្សារទំនើបបែបសហគមន៍វិញ ក្នុងឆ្នាំនេះមានគម្រោងចំនួន៦ បានបញ្ចប់ដូចគ្នា ដែលមានដូចជាផ្សារ Midtown Mall ផ្សារ Downtown 93 ផ្សារ Chip Mong Noro Mall ផ្សារ WB Arena និងផ្សារ The Point។
ក្នុងវិស័យលក់រាយបែបទំនើបនេះ បានកើនឡើងរហូតដល់ ២០៧% បន្ទាប់ពី Oxley Holding បានបោះទុនមកកម្ពុជា។
វិស័យឧស្សាហកម្ម
វិស័យឧស្សាហកម្មរបស់កម្ពុជា ជាឆ្អឹងខ្នងនៃសេដ្ឋកិច្ច ដែលមានប្រមាណជា ៥៦% នៃកំណើនទិន្នផលក្នុងស្រុកសរុប(GDP)របស់ប្រទេសមួយនេះ។ ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុកម្ពុជា បានបញ្ជាក់ថា វិស័យឧស្សាហកម្មនៅឆ្នាំ២០១៨ បានកើនឡើង១០,២% ដោយក្នុងនោះ វិស័យសំណង់ច្រើនជាងគេ ដែលមានប្រមាណ ១៨,១ភាគរយ វិស័យផលិតកម្មមិនមែនវាយនភណ្ឌ ៩,៣% វិស័យផលិតកម្មវាយនភណ្ឌ ៧,៨%។ បើតាមប្រភពដដែល កំណើននេះ គឺមកពីការសាងសង់ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធយ៉ាងល្អ ដែលមានដូចជាផ្លូវក្រវ៉ាត់ក្រុងទី៣ ផ្លូវល្បឿងលឿន និងការពង្រីកផ្លូវជាតិជាច្រើន។ ទីតាំងនៃតំបន់ឧស្សាហកម្ម គឺស្ថិតនៅទិសខាងលិច និងខាងត្បូងឈាងខាងលិច ក្នុងនោះមាននៅតាមផ្លូវជាតិលេខ៣ និងផ្លូវជាតិលេខ៤ ព្រោះតំបទាំន់ងនេះ មានការតភ្ជាប់ទៅ នឹងកំពង់ផែទីក្រុងព្រះសីហនុ។ ម្យ៉ាងវិញទៀត ខណ្ឌពោធិ៍សែនជ័យ និងខណ្ឌសែនសុខ ជាខណ្ឌឧស្សាហកម្មដ៏មមាញឹក ដោយមានកំពង់ផែស្ងួត និងតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេស។
វិស័យការិយាល័យ
វិស័យការិយាល័យនៅភ្នំពេញ ទាំងនៅតំបន់ពាណិជ្ជកម្ម និងតំបន់មិនមែនពាណិជ្ជកម្ម គឺនៅតែជាចំណុចទាក់ទាញ សម្រាប់ការវិនិយោគក្នុងវិស័យមួយនេះ។
ប៉ុន្ដែយោងតាមការសង្កេតលើទីផ្សារ ការផ្គត់ផ្គង់នៃការិយាល័យកម្រិត C មានការថយចុះក្នុងរយៈពេល ១២ខែចុងក្រោយនេះ ដោយសារតែការផ្លាស់ប្តូរឥរិយាបថនៃទីផ្សារ និងការជួសជុល ឬការអភិវឌ្ឍអគារការិយាល័យកម្រិត C។
សម្រាប់ការិយាល័យសហកម្មសិទ្ធិ ដែលវាគឺជាបរិបទថ្មីនៃប្រភេទការិយាល័យនៅភ្នំពេញ និងការិយាល័យកាន់កាប់ដោយម្ចាស់កម្មសិទ្ធិផ្សេងៗគ្នាក្នុងប្លង់តែមួយ ដែលជានិន្នាការថ្មី បានលេចជារូបរាងបណ្ដើរៗ ក្នុងឆ្នាំ២០១៩។ ត្រឹមត្រីមាសទី១ ក្នុងនោះភ្នំពេញ មានការិយាល័យសហកម្មសិទ្ធិកម្រិត B ប្រមាណ ២០,២៦៤ ម៉ែត្រការ៉េ ក្នុងនោះគម្រោង TK Royal One បានប្រើប្រាស់ជាការិយាល័យសហកម្មសិទ្ធិដំបូងគេបង្អស់។ ហើយក្នុងឆ្នាំ ២០១៩ ក៏មានគម្រោងការិយាល័យសហកម្មសិទ្ធិចំនួន ៣គម្រោងទៀត នឹងលេចរូបរាងឡើង គឺគម្រោង Diamond Twin Tower គម្រោង Fortune Towe និងគម្រោង Star City។ មិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណោះ ក៏មានការព្យាករថា ភ្នំពេញនឹងមានការិយាល័យសហកម្មសិទ្ធិកម្រិត A នៅឆ្នាំក្រោយផងដែរ។
សម្រាប់តម្លៃលក់វិញ អត្រាតម្លៃហាក់មានសភាពថេរ ក្នុងរយៈពេល១២ខែចុងក្រោយ ដោយក្នុងមួយការ៉េ ដាក់លក់ប្រមាណជា ៣,៤០០ ដុល្លារ ទៅ ៤,០០០ ដុល្លារ។
វិស័យលំនៅដ្ឋាន
ការផ្គត់ផ្គង់ខុនដូ មានការកើនឡើងតាំងពីឆ្នាំ ២០១៤មកម្ល៉េះ។ អ្នកវិនិយោគ និងអ្នកទិញភាគច្រើនជាជនបរទេស ដែលមានដូចជា៖ ចិន កូរ៉េ សិង្ហបុរី ម៉ាឡេស៊ី និងជប៉ុនជាដើម។ ការវិនិយោគខុនដូនៅកម្ពុជា អាចទទួលបានអត្រាចំណេញត្រលប់មកវិញ មានរហូតដល់ ៥% ទៅ ៨ %។
រហូតដល់ឆ្នាំ២០២០ ខណ្ឌចំការមន នៅតែជាខណ្ឌ ដែលមានសក្ដានុពល ក្នុងការផ្គត់ផ្គង់ខុនដូ ដែលមានយូនីតសរុបទាំងអស់១២,០០០យូនីត។ សម្រាប់ខណ្ឌប៧មករា និងសែនសុខវិញ ក៏មានការកើនឡើង ៧% ដែរ។ ទាក់ទងនឹងតម្លៃខុនដូវិញ គឺអាចកើនឡើង ៨ %ក្នុងឆ្នាំ២០១៩។
រីឯវិស័យអាផាតមេនវិញ ក៏មានការកើនឡើងគួរឲ្យកត់សម្គាល់ដែរ ពោលគឺមានការកើនឡើងក្នុងអត្រាមធ្យម ដោយអាផាតមេនកម្រិត A និងកម្រិតB មានប្រមាណជា ១,១៣៥ យូនីត។ ក្នុងឆ្នាំ២០២០ គេព្យាករថា នឹងមានប្រមាណជាជាង ២,៧៦៣ យូនីត ហើយទីតាំងសំខាន់ៗនៃការជួលអាផាតមេននៅភ្នំពេញ គឺមានដូចជា៖ តំបន់បឹងកេងកង១ បឹងកេងកង២ ទន្លេបាសាក់ និងដូនពេញ។ បច្ចុប្បន្ន ការជួលអាផាមេនតកម្រិត A មានចាប់ពី ១៧ ដុល្លារ រហូតដល់ ៣៤ ដុល្លារក្នុងមួយការ៉េ។ ចំណែកអាផាតមេនកម្រិត B វិញ គឺចាប់ពី ១៣ ដុល្លារ រហូតដល់ ២២ ដុល្លារ ក្នុងមួយការ៉េ៕