អន្តរជាតិ
×![]()
ដោយ: គី ចំណា
អំឡុងសម័យដែលមហាអំណាចធំៗបន្តដំណើររុករកធនធាននៅតាមសមុទ្រ ការដោះដូរទំនិញជាមួយនឹងគ្រឿងទេសដូចជា ម្រេច ក្រវាញ ខ្ទឹម ខ្ញី និងម្សៅមើមឈើអារ៉ូមាទិចជាផ្នែកមួយសំខាន់នៃសេដ្ឋកិច្ចមិនអាចខ្វះបាន។ ដូចឃើញស្រាប់ នៅឆ្នាំ ៤១០ ក្រុមបក្សសម្ព័ន្ធ Visigoths ដែលមកគ្រប់គ្រងទីក្រុងរ៉ូម របស់អាណាចក្ររ៉ូមាំងបានទាមទារឲ្យរ៉ូមប្រគល់ម្រេចខ្មៅចំនួនជាង១៣០០គីឡូក្រាម ជាថ្នូរនឹងការដោះលែងទីក្រុងនេះ។ ក្នុងសតវត្សទី១៦ អ្នកធ្វើការនៅតាមកំពង់ផែទីក្រុងឡុងដ៏សុខចិត្តទទួលយកខ្ទឹមសជាចំណូលបន្ថែមផង។ ហេតុអ្វីបានជាគ្រឿងទេសមានតម្លៃខ្ពស់យ៉ាងនេះ?
តាមការបកស្រាយរបស់គេហទំព័រ silkroadspices.ca ការធ្វើជំនួញគ្រឿងទេសនេះ (Spice Trade) បានចាប់កំណើតឡើងតាំងពី៤០០០ឆ្នាំមុនមកម្លេះ នៅតាមតំបន់អាស៊ីកណ្តាល។
ទោះបីជាសព្វថ្ងៃ គ្រឿងទេសទាំងនេះមិនសូវថ្លៃមែន តែនៅក្នុងអំឡុងសម័យបុរាណនោះ គ្រឿងទាំងនេះជារបស់ដែលអ្នកមានទ្រព្យធនប្រើប្រាស់ប៉ុណ្ណោះ។ ដំបូងឡើយ អ្នកធ្វើជំនួញមកពីអាស៊ីកណ្តាលបានប្រើប្រាស់សត្វអូដ្ឋជាច្រើន ដោយឆ្លងកាត់ដែនដីវែងអន្លាយពីតំបន់មេឌីទែរ៉ាណេទៅកាន់តំបន់មួយចំនួនទៀតក្នុងទ្វីបអាស៊ី។
ផ្លូវជំនួញដែលគេប្រើប្រាស់នេះមានឈ្មោះថា «ផ្លូវសូត្រ»។ វាមានតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ព្រោះថា ប្រទេសធំៗជាច្រើន មានដូចជា ចិន ឥណ្ឌា អេហ្ស៊ីប ពែក្យ អារ៉ាប់ និងអ៊ីតាលី ពឹងផ្អែកលើផ្លូវមួយនេះសម្រាប់សេដ្ឋកិច្ចប្រទេសជាតិរបស់ខ្លួន។
ពេលខ្លះ ទ័ពរបស់អាណាចក្ររ៉ូម៉ាំងត្រូវបានទទួលចំណូលជាបរិមាណអំបិល មិនមែនថវិកា។ រ៉ូមាំងក៏បានគ្រប់គ្រងទីក្រុង Alexandria នៃប្រទេសអេហ្ស៊ីបក្នុងការនាំចេញនាំចូលគ្រឿងផ្សំនៅក្នុងតំបន់របស់ខ្លួនដែរ។ នៅពាក់កណ្តាលសតវត្សន៍ទៅ១៣ ទីក្រុង Venice របស់អ៊ីតាលីបានទទួលភោគផលយ៉ាងច្រើនពីពន្ធដែលបានដាក់ទៅលើឈ្មួញដែលធ្វើដំណើរឆ្លងកាត់។ ការធ្វើដូចនេះ បានធ្វើឲ្យឈ្មួញជាច្រើនមិនសប្បាយចិត្តយ៉ាងខ្លាំង។
នៅអំឡុងឆ្នាំ ១៥០០ ឈ្មួញតាមសំពៅជាច្រើនបានធ្វើការរុករក និងធ្វើដំណើរទៅតាមតំបន់ឆ្ងាយៗ ក្នុងគោលបំណងទៅរកគ្រឿងទេសបន្ថែមទៀត។ ព័រទុយហ្គាល់ ជាប្រទេសដំបូងដែលបានធ្វើដំណើរតាមសំពៅដោយឆ្លងកាត់តាមឆ្នេរទ្វីបអាហ្វ្រិកយ៉ាងធំធេង ទៅកាន់ប្រទេសឥណ្ឌា នៅក្នុងឆ្នាំ១៤៩៧។
ក្រោយមក អង់គ្លេស អេស្បាញ និងហូឡង់ ក៏បានចូលមកប្រកួតប្រជែងជាមួយនឹងជំនួញគ្រឿងទេសនេះដែរ។ នៅពេលដែលប្រជាជនវណ្ណៈកណ្តាលមានការកើនឡើងច្រើន ក្នុងអំឡុងសតវត្សទី១៥ តម្រូវការគ្រឿងទេសក៏មានការកើនខ្លាំងដែរ។
សង្គ្រាមតូចៗ រវាងអ្នកជំនួញអឺរ៉ុប ដែលមកជួញគ្រឿងទេសនៅតាមតំបន់អាស៊ី បានកើតឡើងជាមួយប្រទេសនានាដូចជាឥណ្ឌូណេស៊ី មាឡេស៊ី និងប៉ាពូអាស៊ីនូវែលហ្គីណេ ស្របពេលតម្រូវការគ្រឿងទេសកើនខ្ពស់ពេក។ សង្គ្រាមទាំងនេះបានបន្តទៅមុខអស់រយៈពេលប្រមាណជាង២០០ឆ្នាំ។ អាមេរិកក៏បានចូលខ្លួនក្នុងជំនួញមួយនេះដែរ ក្នុងសតវត្សទី១៨។
អាមេរិកមានទំនាក់ទំនងជាមួយប្រទេសដែលមានប្រភពដើមនៃគ្រឿងគ្រឿងផ្ទាល់នៅតាមតំបន់នានាក្នុងទ្វីបអាស៊ី។ អាមេរិកក៏ចំណេញកប់ក្តោងពីការជួញដូរគ្រឿងទេសនេះដែរ ដោយក្នុងមួយឆ្នាំៗ កប៉ាល់ដឹកជញ្ជូនរបស់មហាអំណាចនេះបានធ្វើដំណើរជាច្រើនរយជើងជុំវិញពិភពលោក។
ក្រោយមក នៅពេលដែលមធ្យោបាយដឹកជញ្ជូនមានភាពប្រសើរឡើង លែងសូវមានភាពគ្រោះថ្នាក់ ហើយផ្លូវដឹកជញ្ជូនកាន់តែមានភាពទូលំទូលាយ តម្លៃរបស់គ្រឿងផ្សំទាំងនោះក៏បានធ្លាក់ចុះជាបណ្តើរៗ។ ជំនួញគ្រឿងទេសបានធ្លាក់ចុះបន្តិចម្តងៗ។
លោហធាតុ និងសារធាតុមានតម្លៃដទៃទៀតដូចជា មាស និងលោហៈកម្រចាប់ផ្តើមមានតម្លៃខ្ពស់ក្នុងទីផ្សារវិញម្តង ដ្បិតថាក្នុងសម័យកាលនីមួយៗ ការរស់នៅរបស់មនុស្សមានភាពខុសគ្នា។ មួយទៀតដោយសារតែបដិវត្តន៍ឧស្សាហកម្មនេះហើយ ទើបតម្រូវការលោហធាតុទាំងអស់កើនឡើងកាន់តែខ្ពស់
ជាបន្តបន្ទាប់៕
Tag:
គ្រឿងទេស
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
«ប្រេសិត»មានន័យដូចម្តេច?
5 ថ្ងៃ
