យន្តការសហប្រតិបត្តិការផ្សេងគ្នាក្នុងតំបន់មេគង្គបង្កើតការប្រជែងឥទ្ធិពល តែអាមេរិកថាខ្លួនមិនប្រជែងអ្នកណាឡើយ

ជាតិ

យន្តការសហប្រតិបត្តិការផ្សេងគ្នាក្នុងតំបន់មេគង្គបង្កើតការប្រជែងឥទ្ធិពល តែអាមេរិកថាខ្លួនមិនប្រជែងអ្នកណាឡើយ

13, Jun 2019 , 9:57 pm

រូបភាព

លោក Walter Douglas និងលោក ពូ សុធីរៈ ថ្លែងទៅកាន់អ្នកព័ត៌មានក្រោយការបើកសន្និសីទថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ទី ១៣ ខែមិថុនា

ដោយ: ថ្មីៗ

ការរីកចម្រើនរហ័ស និងសក្តានុពលនៃតំបន់មេគង្គកំពុងប្រែក្លាយតំបន់មួយនេះទៅជាទីតាំងនៃការប្រកួតប្រជែងឥទ្ធិពលរបស់មហាអំណាចក្នុងតំបន់តាមរយៈការផ្តួចផ្តើមបង្កើតយន្តការសហប្រតិបត្តិការផ្សេងៗគ្នាជាបន្តបន្ទាប់។ អ្នកជំនាញយល់ថា ការជំរុញឲ្យយន្តការកិច្ចសហប្រតិបត្តិការទាំងនោះបំពេញបន្ថែមនិងមានដំណើរការប្រដំប្រសងគ្នាជារឿងចាំបាច់បំផុតសម្រាប់តំបន់មេគង្គនាពេលបច្ចុប្បន្ន។

អ្នកជំនាញថ្នាក់តំបន់នៅប្រមូលផ្តុំគ្នានាសន្និសីទថ្នាក់តំបន់ស្តីពី «ទស្សនវិស័យនៃអនាគតតំបន់មេគង្គ» ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ទី ១៣ ខែមិថុនា ដើម្បីពិភាក្សា និងស្វែងរកដំណោះស្រាយឆ្លើយតបនឹងបញ្ហាប្រឈមនៅតំបន់មេគង្គដែលជាភូមិសាស្ត្រដែលមានសក្តានុពល ជាពិសេសស្ថិតក្រោមឥទ្ធិពលនៃការប្រកួតប្រជែងឥទ្ធិពលរបស់ប្រទេសមហាអំណាចតំបន់ផង។

អ្នកជំនាញភាគច្រើនយល់ស្របថា ស្របពេលដែលដែលយន្តការថ្នាក់តំបន់មេគង្គផ្តល់ឱកាសនិងជួយដល់ការអភិវឌ្ឍក៏ពិតមែន តែស្របពេលជាមួយគ្នានោះគំនិតផ្តួចផ្តើមនេះក៏អាចត្រឡប់ជាបញ្ហាប្រឈមដោយសារវាក្លាយជាកន្លែងប្រកួតប្រជែងគ្នាផ្នែកយុទ្ធសាស្ត្ររវាងភាគីពាក់ព័ន្ធ។

«បញ្ហាប្រឈមបច្ចុប្បន្នសម្រាប់តំបន់មេគង្គ គឺ ធ្វើយ៉ាងណាធ្វើឲ្យគំនិតផ្តួចផ្តើមស្នើឡើងពីដៃគូអភិវឌ្ឍមានច្រើនដូចឃើញស្រាប់ដូចជាអាមេរិក និងចិនជាដើម អាចច្របាច់បញ្ចូលគ្នាបាន។ យើងឃើញស្រាប់ភាគីនីមួយៗមានវេទិកា និងធ្វើការងារតាមរបៀបរៀងៗខ្លួន។ ពេលខ្លះវាដូចជាជាការប្រកួតប្រជែងច្រើនជាងសហការ»។ លោក ពូ សុធីរៈ នាយកប្រតិបត្តិនៃវិទ្យាស្ថានខ្មែរសំរាប់សហប្រតិបត្តិការ និងសន្តិភាពថ្លែងបែបនេះនាពិធីបើកវេទិកាសន្និសីទតំបន់ដែលរៀបចំវិទ្យាស្ថានខ្មែរសំរាប់សហប្រតិបត្តិការ និងសន្តិភាព (CICP) និងគាំទ្រដោយស្ថានទូតអាមេរិកប្រចាំនៅកម្ពុជា។

យ៉ាងណាមិញ អ្នកជំនាញរូបមានសុទិដ្ឋិនិយមថា វេទិកាសន្និសីទតំបន់នេះនឹងផ្តល់ឱកាសសម្រាប់ការពិភាក្សា ត្រួសត្រាយផ្លូវសម្រាប់ជំរុញការសហការ និងជួយឲ្យយន្តការទាំងនោះបំពេញបន្ថែមឲ្យគ្នាទៅវិញទៅមកដែលអាចរួមចំណែកកាត់បន្ថយគម្លាតអភិវឌ្ឍ និងលើកស្ទួយការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយនិរន្តរភាព និងបរិយាប័ន្នដែរ។

រហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ន យន្តការកិច្ចសហប្រតិបត្តិការផ្សេងគ្នាជាច្រើនក្នុងតំបន់មេគង្គត្រូវបានបង្កើតឡើងក្នុងគោលដៅកសាងទំនាក់ទំនងក្នុងនោះមានកិច្ចសហប្រតិបត្តិការមេគង្គ-ជប៉ុន, គំនិតផ្តួចផ្តើមមេគង្គក្រោមរបស់អាមេរិក (LMI), មេគង្គ-គង្គាររបស់ឥណ្ឌា (MGC), មេគង្គ ឡានឆាងផ្តួចផ្តើមដោយចិន (LMC), គណៈកម្មការទន្លេមេគង្គ (MRC) និងគំនិតផ្តួចផ្តើមដ៏ទៃទៀតដូចជាកិច្ចសហប្រតិបត្តិការសេដ្ឋកិច្ច អាយ៉ាវ៉ាឌី ចៅប្រាយ៉ា ទន្លេមេគង្គ (ACMECS) ជាដើម។

នាពីធីបើកសន្និសីទតំបន់នេះដែរ ទីប្រឹក្សាក្រសួងការបរទេសនិងកិច្ចសហប្រតិបតិ្តការអន្តរជាតិ លោក ស៊ីម វីរៈ បានកត់សម្គាល់ពីសារសំខាន់ និងសមិទ្ធផលដែលបង្កើតឡើងក្រោមកិច្ចសហប្រតិបត្តិការមេគង្គនេះចំពោះកម្ពុជាផ្ទាល់។

យ៉ាងណាមិញ លោកក៏យល់ឃើញថា វាជារឿងចាំបាច់ដែលភាគីពាក់ព័ន្ធត្រូវធានាថា យន្តការតំបន់ទាំងនេះមិនត្រូវបានប្រើប្រាស់ក្នុងន័យនយោបាយដើម្បីប្រឆាំងភាគីណាមួយជាដៃគូប្រទេសតំបន់មេគង្គឡើយ។

«ខ្ញុំយល់ថា យន្តការសហប្រតិបត្តិការច្រើនមានន័យថា តំបន់មេគង្គមានដៃគូសហការច្រើនដែលមានសារសំខាន់សម្រាប់ជំរុញការអភិវឌ្ឍតំបន់។ ប៉ុន្តែយន្តការទាំងនេះមិនគួរប្រែក្លាយជារឿងនយោបាយដើម្បីប្រឆាំងភាគីណាមួយឡើយ ប្រឆាំងចិនក្តី, អាមេរិកក្តី, ឥណ្ឌាក្តីឬជប៉ុនក្តី»។ ទីប្រឹក្សារូបនេះបញ្ជាក់ដូច្នេះ។

លោក ជា សុភារិន អ្នកជំនាញផ្នែកគោលនយោបាយទឹកតំបន់នៃគណៈកម្មការទន្លេមេគង្គ (MRC) យល់ស្របថា ការបង្កើតយន្តការកិច្ចសហប្រតិបត្តិការច្រើនផ្សេងគ្នានេះហាក់ជាបញ្ហាប្រឈមមួយមែនសម្រាប់តំបន់។

«សម្រាប់ខ្ញុំមិនគាំទ្រចំពោះការបង្កើតយន្តការផ្សេងៗគ្នាច្រើនឡើយ ដ្បិតថាយើងមិនបានពង្រឹងយន្តការតំបន់ដែលមានស្រាប់ទេ»។ លោក សុភារិន និយាយដូច្នេះ។

សម្រាប់អ្នកជំនាញរូប វាមានប្រយោជន៍ច្រើនជាង បើសិនជាភាគីអាចពិភាក្សាគ្នារកចំណុចរួមដែលជួយឲ្យយន្តការបង្កើតឡើងបំពេញបន្ថែមទៅវិញទៅមក ឬក៏អាចគាំទ្រកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរួមគ្នាដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាតំបន់និងសម្រេចគោលដៅរួមគ្នានោះ។

គំនិតផ្តួចផ្តើមមេគង្គក្រោមរបស់អាមេរិកមិនប្រជែងអ្នកណាឡើយ តែចង់ជួយតំបន់ពិតប្រាកដ

ឆ្លើយតបនឹងក្តីបារម្ភនេះ ភារធារីស្ថានទូតអាមេរិកប្រចាំនៅកម្ពុជាលោក Michael Newbill ក្នុងសុន្ទរកថាខ្លួន បានបញ្ជាក់ថា ដោយបង្កើតគំនិតផ្តួចផ្តើមសហប្រតិបត្តិការមេគង្គក្រោម (LMI) សហរដ្ឋអាមេរិកមិនមានគោលដៅ ឬចេតនាប្រកួតប្រជែងជាមួយគំនិតផ្តួចផ្តើមមេគង្គផ្សេងទៀតឡើយ។

«ក្រោមគំនិតផ្តួចផ្តើមមេគង្គក្រោម អាមេរិកចង់ឲ្យមានកិច្ចសហការដែលអាចជួយដោះស្រាយបញ្ហានិងគាំទ្រដៃគូមេគង្គរបស់យើងក្នុងការបង្កើតឥទ្ធិពលវិជ្ជមានលើជីវភាពរស់នៅរបស់ប្រជាជនក្នុងតំបន់។ លោក Newbill ថ្លែងដូច្នេះ។

«ចំណែកតម្លៃបន្ថែមនៃគំនិតផ្តួចផ្តើមមេគង្គក្រោមនេះគឺបើកចំហ,មានការឆ្លើយតប,ជួយបំពេញបន្ថែមយន្តការផ្សេងទៀត និងផ្អែកលើឧត្តមភាពប្រៀបធៀបរបស់យើងផ្ទាល់»។ លោក Newbill លើកឡើងដូច្នេះ។

យ៉ាងណាក៏ដោយចុះ មន្ត្រីទូតរូបនេះ បានលើកពីកង្វល់ជុំវិញការកើនឡើងនៃបញ្ហាប្រឈមថ្មីសម្រាប់តំបន់ ដោយសារការប្រែប្រួលនៃភូមិសាស្ត្រនយោបាយ។ លោកនិយាយថា ប្រទេសក្នុងតំបន់មេគង្គកំពុងប្រឈមបញ្ហាជាច្រើនក្នុងនោះមានកំណើនបំណុល,បញ្ហាប៉ះពាល់ដល់អភិបាលកិច្ចគ្រប់គ្រងទន្លេមេគង្គ, ការកសាងវារីអគ្គីសនីដែលប៉ះពាល់ដល់ជីវចម្រុះ និងបញ្ហាបទឧក្រិដ្ឋឆ្លងដែនជាដើម។

«និន្នាការនេះគំរាមកំហែងដល់ស្វ័យភាព ឯករាជភាពសេដ្ឋកិច្ច រួមជាមួយបញ្ហាសន្តិសុខស្បៀង សន្តិសុខទឹក និងថាមពលក្នុងតំបន់មេគង្គទាំងមូល។ អាមេរិកនិងប្រទេសឯទៀតបារម្ភពីស្ថានភាពនេះ»។ នេះជាសម្តីរបស់លោក Newbill។

ទន្ទឹមនឹងក្តីបារម្ភ លោក Walter Douglas ឧបការីរងរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសទទួលបន្ទុកកិច្ចការសាធារណៈ និងការទូតសាធារណៈប្រចាំតំបន់ អាស៊ីបូព៌ា និងប៉ាស៊ីហ្វិក ដែលមានវត្តមានក្នុងសន្និសីទថ្នាក់តំបន់នេះដែរនោះយល់ឃើញថា ការពង្រឹងតួនាទីរបស់អាមេរិក និងពង្រីកទំនាក់ទំនងជាមួយប្រទេសមេគង្គក្រោមយុទ្ធសាស្ត្រ«ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិក»ជារឿងចាំបាច់ដើម្បីចូលរួមដោះស្រាយបញ្ហានេះ។

មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់រូបនេះអះអាងបន្ថែមថា ការពង្រឹងទំនាក់ទំនងជាមួយប្រទេសមេគង្គជាផ្នែកមួយនៃការប្រឹងប្រែងរបស់អាមេរិកក្នុងការគាំទ្រសាមគ្គីភាពអាស៊ាន និងធានាបាននូវការអភិវឌ្ឍក្នុងតំបន់ឲ្យកាន់តែមានប្រសិទ្ធភាពដែរ។

តាមពិតទៅ សម្រាប់អាមេរិក តំបន់មេគង្គមានសារសំខាន់ និងជាទីតាំងយុទ្ធសាស្ត្រសម្រាប់អាមេរិក។ បើក្រឡេកមើលទំនាក់ទំនងសេដ្ឋកិច្ច និងពាណិជ្ជកម្ម អាមេរិកមានទុនវិនិយោគនៅតំបន់មេគង្គក្នុងទំហំ ១៧ ពាន់លានដុល្លារត្រឹមឆ្នាំ ២០១៧ ហើយទំហំពាណិជ្ជកម្មទ្វេភាគីនោះមានទំហំ ១០៩ ពាន់លានដុល្លារត្រឹមឆ្នាំ ២០១៨៕