ភ្នំពេញ៖ សកម្មជនការពារបរិស្ថាន អះអាងថា ការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើនៅក្នុងតំបនអភិរក្សកម្ពុជា នៅតែកើនឡើង បើទោះជារដ្ឋាភិបាលអះអាងពីការខំប្រឹងប្រែងទប់ស្កាត់ក្តី។ ពួកគេបង្ហាញក្តីព្រួយបារម្ភពីសញ្ញាអវិជ្ជមាននៃការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើនេះ ខណៈដែលរដ្ឋាភិបាល នៅតែអះអាងការពារថា ការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើមានការធ្លាក់ចុះជាង ២០ភាគរយ។
មិនទាន់មានសញ្ញាវិជ្ជមាននៃការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើថមថយឡើយ។ បណ្ដាញសហគមន៍ព្រៃឡង់បានអះអាងថា ការកាប់ឈើក្នុងតំបន់ព្រៃឡង់ នៅតែមានសកម្មភាពកើនឡើងយ៉ាងខ្លាំងក្លា បើទោះជារដ្ឋាភិបាលប្រកាសជំហរទប់ស្កាត់ការកាប់ព្រៃឈើក្តី។ ការលើកឡើងរបស់សហគមព្រៃឡង់នេះ គឺសម្អាងលើការអង្កេតរបស់ពួកគេ ដែលបានរកឃើញពីសកម្មភាពល្មើស និងដកហូតសម្ភារនៃការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើកន្លងមក។ សម្ភារដែលសហគមព្រៃឡង់ដកហូតប្រគល់ជូនមន្ត្រីជំនាញ ក្នុងឆ្នាំ២០១៨ មានដូចជា ម៉ាស៊ីនរណាយន្តចំនួន ៩៨ គ្រឿង កើនឡើងចំនួន ៤២គ្រឿង បើធៀបនឹងឆ្នាំ ២០១៧ មានត្រឹម ៥៦ គ្រឿង។ កាំភ្លើងកែឆ្នៃចំនួន ២១ដើម កើនឡើងចំនួន ១០ ដើម បើធៀបនឹងឆ្នាំ ២០១៧ មានត្រឹម ១១ដើម។ អន្ទាក់ដាក់សត្វព្រៃមាន ៥៨១ អន្ទាក់ ខណៈឆ្នាំ២០១៧ ដកហូតបានតែ ៥០ អន្ទាក់ប៉ុណ្ណោះ។
លើសពីនេះសហគមន៍ព្រៃឡង់បានធ្វើកិច្ចសន្យាជាមួយម្ចាស់គោយន្ត ១៣ គ្រឿង និងឧបករណ៍ឆក់ត្រីចំនួន ២ គ្រឿង ជាមួយនឹងឈើអារជ្រៀករួចចំនួន ៥៩.៤៥ ម៉ែត្រគូប ឈើកាត់រំលំរួចចំនួន ៧៤ ដើម និងគល់ឈើថ្មីចំនួន ៧១៩ គល់ជាដើម។
តាមរយៈការរកឃើញបទល្មើសទាំងនេះ ទើបសហគមន៍ព្រៃឡង់ ចេញសេចក្តីថ្លៃងការណ៍មួយ កាលថ្ងៃទី ១៧ ខែមិថុនា ដោយស្នើឲ្យរដ្ឋាភិបាល ជាពិសេសក្រសួងបរិស្ថាន ចាត់វិធានការលើមន្ត្រីអសកម្មរបស់ខ្លួន ហើយបញ្ឈប់ការអនុញ្ញាតរាល់អាជីវកម្មឈើហ៊ុប, ការដឹកជញ្ជូនឈើ, ម៉ាស៊ីនរណាយន្ត និងសកម្មភាពផ្សេងៗទៀតដែលបម្រើដល់ការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើ។
ជាមួយគ្នានេះសកម្មជនបរិស្ថានលោក ហេង ស្រស់ បាននិយាយថា ការកាប់បំផ្លាញព្រៃមានសកម្មភាពចម្បងៗចំនួន ៣ គឺទី១ តាមរយៈគម្រោងដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ច ដោយលោកបានអង្កេតឃើញថា ម្ចាស់ដីសម្បទានទាំងនោះ បានបង្កើតរោងម៉ាស៊ីនអាលឈើក្នុងតំបន់ខ្លួន ហើយបានឲ្យកម្មកររបស់ខ្លួនចូលទៅលួចកាប់ព្រៃឈើក្នុងដែនការពារ ដោយអៈអាងថាជាឈើក្នុងគម្រោងដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចរបស់ខ្លួន។ ទី២ មានករណីមានមេខ្យល់ចាំបញ្ជាទិញពីប្រជាពលរដ្ឋ ដែលរស់នៅតាមតំបន់ការពារ និងទី៣ មានឈ្មួញទុច្ចរិតមួយចំនួន បានទៅសូកប៉ាន់ដល់មន្ត្រីមូលដ្ឋាន ដើម្បីចូលទៅកាប់ព្រៃក្នុងតំបន់ការពារតែម្ដង។
លោក ហេង ស្រស់ ដែលធ្វើការតាមដានលើរឿងនេះ បាននិយាយថា តំបន់ដែលកាប់ឈើយ៉ាងសកម្មនោះ មាននៅជួរភ្នំក្រវាញ, ព្រៃឡង់, ខេត្តពោធិ៍សាត់, ព្រះវិហារ, ក្រចេះ, ស្ទឹងត្រែង, មណ្ឌលគិរី, រតនគិរី។ ក្រុមការងាររបស់លោកបានរកឃើញថា ក្នុងខេត្តមណ្ឌលគិរីមាន ៧ ក្រុមហ៊ុន, រតនគរី មាន១ ក្រុមហ៊ុន, ព្រះវិហារមាន ២ ក្រុមហ៊ុន ,ស្ទឹងត្រែងមាន២ ក្រុមហ៊ុន និងក្រចេះ មានចំនួន ១ ក្រុមហ៊ុន ដែលកំពុងធ្វើការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើតាមរយៈដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ច។
ថ្លែងប្រាប់សារព័ត៌មានថ្មីៗ សកម្មជនបរិស្ថានរូបនេះ បាននិយាយដូច្នេះថា៖« យើងកំពុងតែស្រាវជ្រាវ ដោយសារតែការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើនៅតែមានការមមាញឹកខ្លាំង ហើយយើងកំពុងតែតាមដានថានរណាជាមេខ្លោង នៅពីក្រោយខ្នងនៃការកាប់បំផ្លាញ និងបញ្ជាទិញឈើទាំងនោះ»។
បើតាមលោក ហេង ស្រស់ កាលពីឆ្នាំ២០១៨ មានការដឹកឈើចេញប្រមាណ ២០ រថយន្តធំ ក្នុងរយៈពេលមួយម៉ោង ដែលក្នុងមួយឡានមានផ្ទុកឈើចន្លោះពី ៥០ ទៅ ៦០ ម៉ែត្រគូប។
រូបពីហ្វេសប៊ុកអង្គការសម្ព័ន្ធមិត្តសត្វព្រៃ (WildlifeAlliance)
ចំពោះការរបាយការណ៍របស់សហគមន៍ព្រៃឡង់ និងអ្នកការពារបរិស្ថានទាំងនេះ ត្រូវបានក្រសួងបរិស្ថានច្រានចោល។ លោក នេត្រ ភក្ត្រា បានចាត់ទុកការលើកឡើងរបស់សកម្មជនការពារព្រៃឈើនេះថា គ្រាន់តែជាការបំប៉ោងទិន្នន័យឱ្យគេចាប់អារម្មណ៍និងមានរបៀបវារៈនយោបាយនៅពីក្រោយ ដើម្បីធ្វើឱ្យសាធារណៈមតិយល់ច្រឡំ និងមានចេតនាបំផ្លាញកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ក្នុងការងារនិងអភិរក្សធនធានធម្មជាតិប៉ុណ្ណោះ។
ថ្លែងប្រាប់សារព័ត៌មានថ្មីៗ លោក នេត្រ ភក្ត្រា បាននិយាយដូច្នេះថា៖«ក្រសួងបរិស្ថាន ទទួលស្គាល់ថានៅមានបទល្មើសទ្រង់ទ្រាយតូចនៅកើតឡើងនៅឡើយក្នុងតំបន់អភិរក្ស ដែលចាំបាច់ត្រូវចាត់វិធានការបន្តក្នុងការបង្ក្រាបជាបន្តបន្ទាប់ ។ហើយជាលទ្ធផលនៅឆ្នាំ ២០១៨ កន្លងទៅ បទល្មើសធនធានធម្មជាតិមានការធ្លាក់ចុះនៅក្នុងតំបន់ព្រៃឡង់ មិនដូចអ្វីដែលក្រុមបណ្តាញព្រៃឡង់លើកឡើងនោះទេ។ ក្រសួងបរិស្ថាននៅតែបន្តស្វាគមន៍ចំពោះ បណ្តាញសហគមន៍ព្រៃឡង់ក្នុងការល្បាតរួមគ្នាដើម្បីទប់ស្កាត់បទល្មើសធនធានធម្មជាតិ »។
ចំពោះបញ្ហាព្រៃឈើនៅលើដីសម្បទានវិញ លោក នេត្រ ភក្ត្រា បានអះអាងថា គ្មានការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើ តាមរយៈគម្រោងដីសប្បទានសេដ្ឋកិច្ចនោះទេ ព្រោះរដ្ឋាភិបាលបានបញ្ឈប់ការផ្តល់ដីសប្បទានសេដ្ឋកិច្ចតាំងពីឆ្នាំ២០១២ មកម្លេះ។ លោកបន្តថា គម្រោងដីសម្បទានដែលនៅមានសកម្មភាពនោះ គឺជាក្រុមហ៊ុនដែលបានទទួលសិទ្ធអនុញ្ញាតពីរដ្ឋាភិបាល មុនឆ្នាំ២០១២ ហើយជាប្រភេទដីមានព្រៃរេចរឹល ដែលក្រុមហ៊ុនត្រូវធ្វើការបោសសម្អាត ដើម្បីធ្វើការវិនិយោគរបស់ពួកគេ។ បន្ថែមពីនេះលោក ភក្ត្រា ក៏ជំរុញសកម្មជនការពារបរិស្ថាន និងព្រៃឈើទាំងនោះ បង្ហាញភស្តុតាងផងដែរ បើសិនជារកឃើញថា មានមន្ត្រីបរិស្ថាន ឬអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធ បានឃុបឃិតបើកដៃឲ្យឈ្មួញជួញដូរ និងកាប់ឈើខុសច្បាប់។
រូបពីហ្វេសប៊ុកអង្គការសម្ព័ន្ធមិត្តសត្វព្រៃ (WildlifeAlliance)
«មន្ត្រីឧទ្យានុរក្សនៃក្រសួងបរិស្ថានបានលះបង់សព្វបែបយ៉ាងក្នុងនាមជាឆ្មាំការពារធម្មជាតិ យើងមិនអនុញ្ញាតឱ្យក្រុមជនខិលខូចបង្ខូចកេរ្តិ៍ឈ្មោះ ឬលាបពណ៌ពួកគាត់អាក្រក់ឡើយ។ ហើយប្រសិនបើមានភស្តុតាងអំពីការជាប់ពាក់ព័ន្ធរបស់មន្ត្រីរបស់ក្រសួងបរិស្ថាននឹងបទល្មើសណាមួយ សូមបញ្ជូនឯកសារភស្តុតាងមកកាន់ក្រសួង ដើម្បីក្រសួងពិនិត្យ និងធ្វើអធិការកិច្ចលើកិច្ចការទាំងនេះ ជាជាងធ្វើការចោទប្រកាន់ដោយគ្មានភស្តុតាងក្នុងចេតនាមួលបង្កាច់ បង្ខូចកេរ្តិ៍ឈ្មោះ បំផ្លាញសេចក្តីទុកចិត្តរបស់ពលរដ្ឋមកលើអាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ច»។ នេះជាអះអាងរបស់អ្នកនាំពាក្យក្រសួងបរិស្ថាន។
បើតាមលោក នេត្រ ភក្ត្រា ការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើមានការធ្លាក់ចុះ២០ភាគរយនៅដើមឆ្នាំ២០១៩នេះ បើធៀបនឹងរយៈពេលដូចគ្នា កាលពីឆ្នាំ២០១៨។ ការងារទប់ស្កាត់ និងបង្ក្រាបបទល្មើសក្នុងតំបន់ការពារធម្មជាតិ កាលពីឆ្នាំ២០១៨ អាជ្ញាធរបានបង្ក្រាប និងដកហូតវត្ថុតាងបទល្មើសរួមមាន៖ ឃាត់ឈើអារ (៥២.០៩ម៉ែត្រគូប +៧ដុំ +២០៨សន្លឹក+៧ផ្លាន) ,ឃាត់ឈើមូល (២០.២១១ម៣ +៥១ដុំ +៤៩កំណាត់+១៥សន្លឹក+៩ផ្លាន+ ៧២គីឡូក្រាម), ឃាត់ឈើប្រណិត ៦.០០៣ម៉ែត្រគូប, ប្រមូលអន្ទាក់ចាប់សត្វ ស្នាតេះចំនួន ២៥៧១ខ្សែ , ចាប់បានរថយន្ត ម៉ូតូ ៤៣គ្រឿង, បានឃាត់ និងដកហូតរណារយន្ត(ម៉ាស៊ីនត្រង់សូន័រ) ចំនួន ១០៨គ្រឿង, រណារដៃចំនួន ១៨៦គ្រឿង រួមទាំងបានអប់រំមនុស្សចំនួន ៤៩នាក់ និងធ្វើកិច្ចសន្យាចំនួន៥៣នាក់។
ស្ថាបនិកនៃអង្គការសម្ព័ន្ធមិត្តសត្វព្រៃ (WildlifeAlliance) អ្នកស្រី Suwanna Gauntlett ដែលបានសហការជាមួយក្រសួងបរិស្ថាននោះ បាននិយាយថា ក្នុងរយៈពេល២ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ក្រុមអភិរក្សរបស់អង្គការ បានរឹបអូសបានរណាយន្តពីអ្នកកាប់ឈើខុសច្បាប់ចំនួន ២៣០០ គ្រឿង។ អង្គការមួយនេះបានប៉ាន់ស្មានថា រណាយន្តមួយ អាចបំផ្លាញព្រៃចំនួន១ ហិកតា នៃចំនួនព្រៃត្រូពិច ២,៤៧ ហិចតា។
គួរបញ្ជាក់ថា តំបន់ការពារធនធានធម្មជាតិដែលក្រសួងបរិស្ថាន បានកំពុងគ្រប់គ្រងមានទំហំជាង ៧ លានហិកតា ជាមួយនឹងមន្ត្រីឧទ្យាននុរក្ស ១២២០នាក់ និងអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលជាច្រើនទៀត ក្នុងការអភិរក្សធនធានធម្មជាតិ។ នេះបើតាមក្រសួងបរិស្ថាន៕