ព្រឹទ្ធាចារ្យកំពូលពេជ្រ៖ អ្នកចូលចិត្តចាប៉ីធ្លាក់ចុះព្រោះការផ្លាស់ប្ដូររបស់សង្គម

ជាតិ

បទយកការណ៍ / បទសម្ភាសន៍

ព្រឹទ្ធាចារ្យកំពូលពេជ្រ៖ អ្នកចូលចិត្តចាប៉ីធ្លាក់ចុះព្រោះការផ្លាស់ប្ដូររបស់សង្គម

22, Jun 2019 , 9:19 pm

រូបភាព

ដោយ: ប៉ូ សាគុន

បាត់ដំបង៖ ព្រឹទ្ធាចារ្យ កំពូលពេជ្រ ដែលមានឈ្មោះដើមថា ឯល បៀន គឺជាសិល្បករចាប៉ីដងវែងតាំងពីសម័យសង្គមរាស្ត្រនិយម។ ឆ្លងកាត់សម័យដែលមានការពេញនិយមចូលចិត្តសិល្បៈ អត្តសញ្ញាណ មកដល់សម័យបច្ចុប្បន្ន ដែលសម្បូរទៅដោយសិល្បៈទំនើបចម្រុះ ហើយសិល្បៈវប្បធម៌បរទេសហូរចូលច្រើនផងនោះ សិល្បៈចាប៉ីដងវែង កាន់តែធ្លាក់ចុះប្រជាប្រិយភាព។ នេះជាការមើលឃើញរបស់ព្រឹទ្ធាចារ្យកំពូលពេជ្រ។ លោកព្រឹទ្ធាចារ្យទទួលស្គាល់ថា ការផ្លាស់ប្ដូររបស់សង្គមនីមួយៗមិនខុសគ្នាប៉ុន្មានទេ។

តទៅនេះសូមស្ដាប់បទយកការណ៍ដែលរៀបរៀងដោយកញ្ញា ប៉ូ សាគុន ដូចតទៅ៖

លោកព្រឹទ្ធាចារ្យ ឯល បៀន ដែលគេស្គាល់និងតែងហៅថា លោកតាកំពូលពេជ្រនោះ ត្រូវបានមហោស្រពមួយ អញ្ជើញលោកតាឱ្យទៅសម្ដែងចាប៉ីនាពេលរាត្រី ក្នុងវត្តមួយនៅខេត្តបាត់ដំបង កាលពីពេលកន្លងទៅ។ ខំមានប្រសាសន៍ប្រជែងជាមួយនឹងសំឡេងតន្ត្រីដែលនៅក្បែរនោះ លោកតា កំពូលពេជ្រ ដែលអង្គុយនៅលើកៅអីក្រោមដើមស្វាយ ក្នុងបរិវេណសាលារៀន ថាបច្ចុប្បន្នមិនសូវមានអ្នកហៅលោកតា ឱ្យទៅច្រៀងចាប៉ីឡើយ។ លោកតាបញ្ជាក់អមដោយសំឡេងចម្រៀង៖«ចាស់ៗពីមុនគាត់ស្បើយអស់ទៅហើយ ដូច្នេះមិនសូវមានអ្នកហៅទៅសម្ដែងទេ។ បើមិនមានការសម្ដែងចាប៉ី ខ្ញុំនៅផ្ទះធ្វើស្រែ»។

មានស្រុកកំណើតនៅខេត្តកំពត ហើយក្រោយមកបានប្ដូរទីលំនៅទៅខេត្តពោធិ៍សាត់វិញ ព្រឹទ្ធាចារ្យចាប៉ីដងវែងដែលមានអាយុ៨០ឆ្នាំទៅហើយនោះ សង្កេតឃើញថា ក្រោយពីចាប៉ីដងវែងបានដាក់បញ្ចូលក្នុងបញ្ជីបេតិកភណ្ឌវប្បធម៌អរូបី របស់អង្គការយូណេស្កូ កាលពីថ្ងៃទី៣០ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៦ ប្រជាជនខ្មែរ ហាក់មានការចាប់អារម្មណ៍ខ្លះ លើសិល្បៈបុរាណមួយនេះ។ លោកតាបន្ថែមក្រោមពន្លឺព្រះចន្ទ៖«ទើបតែពេលមានការស្រាវជ្រាវដាក់បញ្ចូលចាប៉ីដងវែង ក្នុងបញ្ជីបេតិកភណ្ឌ ទើបមានអ្នកមកសុំរៀនខ្លះ។ គេគ្រាន់តែមកសុំរៀន តែមិនទាន់បានមករៀនទេ»។

មានវ័យកាន់តែជរាទៅហើយនោះ លោកតា ឯល បៀន ក៏ដូចជាសិល្បករចាប៉ីដទៃទៀតដែរ គឺមិនអាចទីពឹងជំនាញចាប៉ី មកផ្គត់ផ្គង់ជីវភាពបានគ្រប់បរិបូរនោះទេ។ «ជំនាញនេះ ខ្ញុំមិនអាចចោលទេ។ បើមានគេហៅក៏ទៅ តែបើមិនមានគេហៅ ក៏អាចរស់បានដោយការធ្វើស្រែចម្ការ»។ នេះជាការពន្យល់បន្ថែមរបស់លោកតា កំពូលពេជ្រ។

ពីដំបូងឡើយលោកតា កំពូលពេជ្រ គឺជាអ្នកបើកឡានក្នុងក្របខណ្ឌរាជការ ប៉ុន្តែដោយសារតែលោកបានជួបគ្រោះថ្នាក់ចរាចរ ទើបបានជាលោកត្រូវឈប់សម្រាកពីការងារនោះ ហើយចាប់យកជំនាញចាប៉ីរហូតដល់បច្ចុប្បន្ន។ កាលពីក្នុងអំឡុងទសវត្សរ៍ទី៦០ គ្រាដែលលោកតា ចាប់ផ្ដើមច្រៀងចាប៉ីដំបូង លោកទទួលបានថវិកាពីរដ្ឋ៖«ដំបូងរដ្ឋឱ្យប្រាក់ក្នុងមួយរឿងបាន ៥០០រៀលដែរ សម្រាប់ការច្រៀងចាប៉ី។ តែក្រោយមករដ្ឋសុំជាវិភាគទៀនទាំងអស់ ដោយមិនឱ្យប្រាក់ទេ ទាំងអាយ៉ៃ ចាប៉ី យីកេ និងល្ងោន»។

បុរសកូន១១នាក់រូបនេះបានអះអាងថា កាលពីសម័យសង្គមរាស្ត្រនិយម លោកអាចចិញ្ចឹមម្ដាយឪពុករួមទាំងបងនិងប្អូនដោយសារតែជំនាញចាប៉ីដងវែង៖«យើងជាកូនអ្នកទីទាល់ បានថវិកាហ្នឹងមក អាចចិញ្ចឹមគ្រួសារបានគួរសមមិនប្រដាបត្រដួសពេកទេ។ តែពេលនោះប្រាក់មានតម្លៃផង ខ្ញុំច្រៀងមួយយប់បាន៣០០ ទៅ៥០០រៀលមែន ប៉ុន្តែអាចយកមកប្រើប្រាស់បានច្រើន»។

លោកតាបន្ថែម ដោយមិនខ្វល់ពីអ្នកដំណើរដែលដើរឆ្លងកាត់នៅចំពោះមុខរបស់ខ្លួនឡើយ៖«កាលនោះអ្នកស្រុកគេនិយម ដូច្នេះគេហៅច្រើន ខ្ញុំបានប្រាក់នោះមកធ្វើផ្ទះ យកទៅទិញដីបានច្រើន។ រាល់ថ្ងៃនេះ ពេលវេលាដែលគេត្រូវការចាប៉ីគឺខ្សោយ។ បើពឹងតែចាប៉ីនោះ ប្រាកដជាខ្វះហើយ។ តែយើងមានដីចម្ការ មានគោ មានស្រែ ចេះតែដាំដំណាំនាយអាយទៅ»។

មានមាឌធាត់ និងមើលទៅហាក់ដូចជាមានកម្លាំងមាំមួន តែបុរសដែលមានស្រុកកំណើតនៅខេត្តកំពតរូបនេះ ពេលខ្លះបដិសេធចំពោះការទទួលទៅច្រៀងចាប៉ី ដោយលើកហេតុផលថាខ្លួនកាន់តែមានវ័យចំណាស់។ តែទោះជាយ៉ាងណា ដោយការទទូចពីម្ចាស់ដើមបុណ្យ លោកតាក៏ព្រមទទួលការអញ្ជើញខ្លះដែរ៖«ខ្ញុំកាត់តម្លៃតាមជិត និងឆ្ងាយ និងទៅតាមម៉ោង។ បើនៅជិតមួយម៉ោង១០ម៉ឺនខ្មែរ នេះចំពោះអ្នកដែលគ្នាខ្វះខាតដែរណា។ បើឆ្ងាយមួយម៉ោងពី៥០ ទៅ១០០ដុល្លារក៏មាន»។

បុរសដែលជាកសិកររូបនេះបញ្ជាក់បន្ថែម ដោយខំប្រជែងជាមួយសំឡេងតន្ត្រី ដែលនៅក្បែរនោះ៖«អ្នកខ្លះគេកក់ខ្ញុំកន្លះឆ្នាំមុនឯណោះ។ អ្នកខ្លះខ្លាចខ្ញុំមិនបានទៅ ដូច្នេះគេត្រូវតែប្រយ័ត្នបែបនេះ»។

សំនួនសម្ដីហាក់អស់សង្ឃឹម ដែលខុសពីមជ្ឈដ្ឋានជុំវិញខ្លួន ដែលអ៊ូអរនិងគួរជាទីសប្បាយរីករាយសម្រាប់មនុស្សទូទៅនៅពេលនោះ លោកតា ឯល បៀន មិនសប្បាយចិត្តព្រោះ៖«កូនរបស់ខ្ញុំហើយនឹងសិស្ស ពួកគេមិនចេះចាប៉ីទេ។ កូនសិស្សមករៀនបានតិចតួច ដល់តែឃើញថាមិនសូវមានអ្នកហៅ ក៏គេឈប់អស់ទៅ»។

មិនមានកូន និងសិស្សចង់រៀនបន្តពីព្រឹទ្ធារ្យរូបនេះ ដោយសារតែពួកគេបានឃើញពីដំណើររបស់លោកតាលើវិថីចាប៉ីនោះឯង៖«ពួកគេឃើញថា កម្លាំងសិល្បៈចាប៉ីហ្នឹងវាចុះខ្សោយហើយ ដូចជាការចាក់ផ្សាយមួយពេល១០នាទី ឬ១៥នាទីប៉ុណ្ណឹង។ ហើយកូនខ្ញុំគេឃើញថាខ្ញុំល្បីដែរ តែអ្នកភូមិមិនសូវហៅ គេចូលចិត្តធុងបាស(ឧបករណ៍បំពងសំឡេង) ចឹងកូនខ្ញុំក៏មិនរៀន»។

ក្នុងសម្រៀកបំពាក់ពណ៌ទឹកប៊ិក ភ្នែកសំឡឹងមើលទៅយុវជននៅក្បែរនោះ ដែលកំពុងឈររហង់មើលទៅឆាកតន្ត្រីនាម៉ោងប្រមាណ៧យប់ សិល្បករចាប៉ីឆ្លងកាត់ច្រើនរបបរូបនេះ បានមើលឃើញថា ទម្រង់សិល្បៈចាប៉ីធ្លាក់ចុះការគាំទ្រ គឺបណ្ដាលមកពីការប្រែប្រួលរបស់សង្គម។ តែលោកតាមិនបានបន្ទោសសង្គមឡើយ ដោយលោកបញ្ជាក់ថាដំណើររបស់សង្គមនីមួយៗតែងតែមានការផ្លាសប្ដូរ៖«ធម្មតាយើងរស់ក្នុងសង្គម ត្រូវក្ដាប់ឱ្យជាប់ពីសង្គម។ យើងកុំតូចចិត្តនឹងសង្គម ហើយយើងកុំឱ្យប្រាសចាកពីសង្គម។ ត្រូវការនៅក្នុងសង្គម បើយើងឃ្លាតពីសង្គម ជីវិតយើងក៏ឃ្លាតពីខ្លួនដែរ»។

ឆ្លើយតបទាំងទឹកមុខញញឹម ក្រោមផ្ទៃមុខជ្រីវជ្រួញ ក្នុងឥរិយាបទម៉ឺងម៉ាត់ លោកតា បៀន បានរំឭក ពីការទៅច្រៀងចាប៉ីនៅតាមទីកន្លែងនានា ៖«បើគិតពីក្មេងរហូតមកដល់ពេលនេះ ប្រហែលជារាប់ម៉ឺនកន្លែងក៏មិនដឹង ព្រោះកាលពីសម័យនោះ គេចូលចិត្តខ្លាំងណាស់ ខ្ញុំមិនសូវបាននៅផ្ទះប៉ុន្មានទេ។ បើមានជួលនៅទីក្រុងខ្ញុំយកថ្លៃ តែបើនៅស្រែខ្ញុំយកល្មម។ ដូច្នេះគេទាក់ទងមកខ្ញុំច្រើនណាស់»។

ព្រឹទ្ធាចារ្យចាប៉ីដងវែង ឯល បៀន ក៏បានពន្យល់ពីការរៀនចាប៉ីដូច្នេះ៖«រៀនចាប៉ីត្រូវការឧបនិស្ស័យរបស់យើង។ បើគេអ្នកឈ្លាសវៃមានអារម្មណ៍ជាប់ រៀនមិនយូរទេ តែបើរៀនអារម្មណ៍មិនមូលល្អវិញ រៀនរាប់ខែរាប់ឆ្នាំទើបចេះ។ មករៀនត្រូវតែមានចាប៉ីខ្លួនឯង ហើយអង្គុយមើលគ្រូកេះ ឬដេញប្រាប់ យើងធ្វើតាមទៅ។ ប៉ុន្តែតឹងបំផុតរឿងច្រៀង។ បើខួរក្បាលយើងមិនល្អ ត្រូវរៀនច្រៀងផង និងនឹកពីបញ្ហាដែលយើងត្រូវយកមកច្រៀងផង គឺវិលហើយ»។

ចាប៉ីដងវែងរបស់កម្ពុជា ត្រូវបានចុះឈ្មោះក្នុងបញ្ជីបេតិកភណ្ឌវប្បធម៌អរូបី របស់អង្គការយូណេស្កូ នាអំឡុងកិច្ចប្រជុំនៅទីក្រុង Addis Ababa ប្រទេសអេត្យូពី នាថ្ងៃទី៣០ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៦។ ឧបករណ៍ភ្លេងបុរាណខ្មែរមួយប្រភេទនេះ ស្ថិតក្នុងបញ្ជីបេតិកភណ្ឌអរូបីដែលត្រូវការសង្គ្រោះបន្ទាន់៕