ការវិភាគថ្មីមួយស្ដីពីស្នេហាទុំទាវ ធ្វើឱ្យយុវជនយល់ឃើញផ្សេងគ្នា

ជាតិ

បទយកការណ៍ / បទសម្ភាសន៍

ការវិភាគថ្មីមួយស្ដីពីស្នេហាទុំទាវ ធ្វើឱ្យយុវជនយល់ឃើញផ្សេងគ្នា

07, Jul 2019 , 9:58 am

រូបភាព

ដោយ: ប៉ូ សាគុន

ភ្នំពេញ៖ ផ្ទុយពីការវិភាគកន្លងមក ស្នេហាទុំទាវគឺជាស្នេហាដែលមានការគិតពិចារណាល្អិតល្អន់ និងជាស្នេហាដ៏ស្មោះត្រង់។ នេះគឺជាការវិភាគរបស់លោក ប៉ាង រតនា មន្ត្រីស្រាវជ្រាវនៃវិទ្យាស្ថានភាសាជាតិ នៃរាជបណ្ឌិតសភាកម្ពុជា ក្នុងបាឋកថាស្ដីពីលក្ខណៈពិសេសនៃស្នេហាទុំទាវ ដែលធ្វើនៅពុទ្ធសាសនបណ្ឌិត្យកាលពីពេលកន្លងទៅ។ សិក្ខាកាម ដែលបានចូលរួមក្នុងបាឋកថា ខ្លះយល់ស្របតាមការវិភាគនេះ ប៉ុន្តែក៏មានអ្នកប្រកាន់ប្រពៃណីទំនៀមទម្លាប់ខ្មែរដែរ។ ជាងនោះទៅទៀត សិក្ខាកាមខ្លះមើលឃើញថា ទុំ បានប្រទូសនឹងព្រះពុទ្ធសាសនា។

ដើម្បីដឹងច្បាស់ថាតើយុវជនយល់ឃើញយ៉ាងណា ចំពោះស្នេហាទុំទាវ តទៅនេះសូមស្ដាប់បទយកការណ៍ ដែលរៀបរៀងដោយកញ្ញា ប៉ូ សាគុន ដូចទៅ៖

បាឋកថាដែលវិភាគផ្ដោតសំខាន់តែពីស្នេហាទុំទាវ ដោយមិនវិភាគផ្ទៃរឿងទាំងមូលនោះ បានទាក់ទាញសិក្ខាកាមប្រមាណជា៧០នាក់ ចូលរួមដោយភាគច្រើនជាគរុសិស្ស។ ផ្ទុយពីការវិភាគមុនៗ ដែលថាស្នេហាទុំទាវជាស្នេហាកាំរន្ទះ ជាស្នេហាទុំមុនស្រគាល ឬជាស្នេហាថោកទាបជាដើមនោះ លោក ប៉ាង រតនា មន្ត្រីស្រាវជ្រាវ នៃវិទ្យាស្ថានភាសាជាតិ នៃរាជបណ្ឌិតសភាកម្ពុជា បែរជាមើលឃើញពីភាពស្មោះត្រង់ និងការគិតពិចារណាច្បាស់លាស់ទៅវិញ។ «ខ្ញុំគ្រាន់តែចង់ឆ្លុះបញ្ចាំងលក្ខណៈពិសេស នៃស្នេហារបស់ទុំនិងទាវ ដែលមាន៣ចំណុចសំខាន់ៗ។ ទី១ ការចាប់ផ្ដើមស្នេហារបស់គេ ទី២ ពីការពិចារណារកដៃគូ ដែលគេអាចរស់នៅជាមួយគ្នាអស់មួយជីវិត និងទី៣ គឺភាពស្មោះត្រង់»។ នេះជាការបញ្ជាក់បន្ថែមរបស់លោក ប៉ាង រតនា។

សិក្ខាកាម សាន សុខជា ដែលជាគរុសិស្សនៅវិទ្យាស្ថានជាតិអប់រំ បាននិយាយថាការលើកឡើងរបស់វាគ្មិនគឺជាគំនិតថ្មី ដែលនាងមិនធ្លាប់បានដឹងពីមុន។ តែទោះជាយ៉ាងណា នារីមកពីខេត្តកំពង់ស្ពឺ ក្នុងវ័យ២៤ឆ្នាំនេះ នៅតែគិតថាស្នេហាដែលរំលងប្រពៃណី គឺជារឿងមិនគប្បី។ កញ្ញា បញ្ជាក់ដូច្នេះ៖«តាមការបកស្រាយរបស់វាគ្មិត ខ្ញុំគិតថាវាជាគំនិតប្លែក។ ការបកស្រាយមុនៗតែងនិយាយថា ស្នេហាទុំទាវ គឺជាស្នេហាអសីលធម៌ ព្រោះធ្វើខុសប្រពៃណី។ ចំណែកវាគ្មិន បកស្រាយនៅថ្ងៃនេះ គាត់ថាស្នេហាកើតឡើងពីធម្មជាតិ។ បើយើងមើលតែមួយជ្រុង ទាក់ទងនឹងប្រពៃណី ខ្ញុំគិតថាពួកគាត់ខុសមែន ប៉ុន្តែបើយើងមើលទៅស្នេហារបស់ពួកគាត់ គឺជាស្នេហាស្មោះមួយនឹងមួយ»។

ឆ្លើយតបទៅនឹងការមិនយល់ស្របរបស់កញ្ញា សុខជា មន្ត្រីស្រាវជ្រាវនៃវិទ្យាស្ថានភាសាជាតិ នៃរាជបណ្ឌិតសភាកម្ពុជា បញ្ជាក់ថា ប្រពៃណីទំនៀមទម្លាប់រៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ គ្រាន់តែជាសាក្សីបញ្ជាក់ ដល់អ្នកភូមិឱ្យដឹងឮប៉ុណ្ណោះ។ ប៉ុន្តែអ្វីដែលសំខាន់ ក្នុងជីវិតគូស្វាមីភរិយា គឺជាភាពស្មោះត្រង់ទៅវិញទេ។ លោកពន្យល់ដូច្នេះ៖«ប្រពៃណីរៀបការ វាគ្រាន់តែជាសាក្សីមួយសម្រាប់អ្នកភូមិ។ ទោះបីជាទាវមិនបានរៀបការតាមប្រពៃណីក៏ដោយ ប៉ុន្តែស្នេហាគេនៅតែមានភាពស្មោះត្រង់ ប្ដូរស្លាប់ប្ដូររស់ជាមួយគ្នា។ គ្រួសារខ្លះ រៀបការតាមប្រពៃណីក៏ដោយ តែបើសិនជាមិនមានភាពជឿជាក់ ក្នុងការជ្រើសរើសគូស្រករទេ អ្នកខ្លះការហើយបែកគ្នាក៏មានដែរ។ ដូច្នេះ ទាវគ្រាន់តែចង់បញ្ជាក់ថា ពេលដែលគេពិចារណាច្បាស់លាស់ ក្នុងការរើសដៃគូហើយ ប្រពៃណីមិនមែនជារឿងសំខាន់»។

ក្រៅពីការប្រព្រឹត្តខុសប្រពៃណីរបស់នាងទាវ បញ្ហារបស់ ទុំ ដែលមានចិត្តស្រឡាញ់ស្ត្រីក្នុងពេលដែលខ្លួនកំពុងស្ថិតក្នុងភេទជាសង្ឃ ក៏ជារឿងដែលទាញការចាប់អារម្មណ៍ ពីសិក្ខាកាមដែរ។ លោក ប៉ាង រតនា នៅតែទាញបានចំណុចវិជ្ជាមានក្នុងរឿងនេះ ដោយលោកលើកហេតុផលថា ថ្វីដ្បិតទុំគឺជាសង្ឃ ក៏ពិតមែន តែទុំ នៅតែមានការជាប់ជំពាក់។ លោកបន្ថែមថា ទុំ បានដឹងច្បាស់ថា ខ្លួនអស់ឧបនិស្ស័យក្នុងភេទជាសង្ឃ ហើយ ទុំ ក៏បានទៅសុំគ្រូឧបជ្ឈាសឹកដែរ តែគ្រូមិនព្រម ទើបទុំបង្ខំចិត្តសឹកដោយខ្លួនឯង។

ប៉ុន្តែលោក រិន ទិត្យបញ្ញា ជានិស្សិតបរិញ្ញាបត្រជាន់ខ្ពស់អក្សរសាស្ត្រខ្មែរ នៃសកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទភ្នំពេញ ដែលមានអាយុ២៣ឆ្នាំ នៅតែប្រកាន់ជំហរថា មនុស្សដែលរស់ក្នុងសង្គមមួយ ត្រូវតែគោរពទៅតាមប្រពៃណីទំនៀមទម្លាប់ក្នុងសង្គមនោះ ទើបជារឿងប្រសើរ។ អ្នកភ្នំពេញរូបនេះបន្ថែម៖«ការលើកឡើងជុំវិញបញ្ហានេះ ពេលខ្លះក៏លើកឡើងដោយមានហេតុផលច្បាស់លាស់ តែពេលខ្លះ ក៏មិនបានមើលពីសង្គមបរិយាកាសដែរ។ ស្នេហារបស់មនុស្ស គឺស្ថិតនៅក្នុងកាលៈទេសៈខុសគ្នា។ ស្នេហារបស់ទុំ និងទាវ ស្ថិតក្នុងសង្គមបរិយាកាសដែលត្រូវគោរពប្រពៃណី និងទំនៀមទម្លាប់ច្រើន។ ដូច្នេះ បើសិនជាបុគ្គលណា ដែលប្រាសចាកប្រពៃណី គេថាជាបុគ្គលដែលអគតិតែម្ដង»។

ចំណែកអ្នកនាង ហៃ សុខហ៊ាង ដែលបានឡើងបញ្ចេញមតិយោបល់ជំទាស់ ទៅនឹងការលើកឡើងរបស់វាគ្មិន ត្រង់ចំណុច ទុំ សឹកចាកភេទជាសង្ឃដោយខ្លួនឯង ថានេះជាអំពើផ្ទុយពីបញ្ញត្តិរបស់ព្រះពុទ្ធសាសនា។ អ្នកនាងបញ្ជាក់យ៉ាងដូច្នេះ៖«ពេលដែលវាគ្មិនវិភាគថា មិនខុសវិន័យ ប៉ុន្តែបើតាមវិន័យរបស់ព្រះពុទ្ធសាសនា ដែលខ្ញុំធ្លាប់បានដឹងខ្លះៗ គឺតឹងតែងណាស់។ ពេលដែលបុគ្គលម្នាក់ ចូលបួសក្នុងព្រះពុទ្ធសាសនា គឺត្រូវមានការសូត្រឡើងញត្តិ ចំពោះភិក្ខុសង្ឃ៤អង្គ ឡើងទៅទើបអាចបួសបាន។ ដូច្នេះទុំលួចសឹកខ្លួនឯង គឺគាត់ខុសតែម្ដង ទោះបីគាត់ស្លៀកសម្លៀកបំពាក់ជាគ្រហស្ថហើយក៏ដោយ តែទុំនៅតែជាសង្ឃដដែល»។

រីឯព្រះភិក្ខុ សំ ចាន់ ព្រះវិន័យធរសហការីសម្ដេចព្រះអគ្គមហាសង្ឃរាជទេពវង្ស បានមានថេរដីការ ពន្យល់ពីការលាចាកសិក្ខាបទយ៉ាងដូច្នេះ៖«ក្នុងវិន័យព្រះពុទ្ធសាសនា ក្នុងភាគទី១ ដែលគេហៅថាគម្ពីរវិន័យបិដក ស្ដីពីការលាចាកសិក្ខាបទ ត្រូវប្រកបដោយអង្គ៦។ មានប្រកបដោយចិត្ត ប្រកបដោយបុគ្គល ប្រកបដោយកាល ប្រកបដោយកាយបយោគ វាចាបយោគ និងប្រកបដោយវិជ្ជានន។ ត្រូវតែមានអ្នកដែលជាសាក្សី ដែលជាអ្នកមិនវង្វេង មិនឆ្កួត ជាមនុស្សប្រកបដោយគុណធម៌ យ៉ាងហោចណាស់ក៏គ្រូសូត្រឆ្វេងស្ដាំដែរ»។

ព្រះអង្គបន្ថែមថា ការសឹកចាកចេញពីភេទជាសង្ឃដោយខ្លួនឯង ទុំ គឺក្លាយជាគ្រហស្ថដោយមិនពេញលក្ខណៈ ហើយការណ៍នេះ ចាត់ចូលទៅក្នុងការប្រទូស នឹងវិន័យព្រះពុទ្ធសាសនា៖«ទុំធ្វើខុសនឹងព្រះពុទ្ធសាសនា ព្រោះមិនបានធ្វើតាមរបៀបព្រះវិន័យ ដែលត្រូវលាសិក្ខាបទ ដោយត្រូវមានបុគ្គលជាសាក្សី ត្រូវលះក្នុងផ្លូវចិត្តរបស់ខ្លួន ឱ្យមានព្រះពុទ្ធ ព្រះធម៌ ព្រះសង្ឃ។ ការទៅសឹកនៅព្រៃ នៅទីវាលដូចជា នេនទុំ ទៅសឹកនៅដំបូក នេះឈ្មោះថាប្រទូសនឹងព្រះពុទ្ធសាសនា ធ្វើឱ្យអ្នកបួសមានកេរ្តិ៍អាស្រូវ»។

តែទោះជាយ៉ាងណាព្រះអង្គ សំ ចាន់ ក៏មានថេរដីកាបញ្ជាក់ដែរថា ទុំ ប្រព្រឹត្តខុស ក៏ព្រោះតែគ្រូឧបជ្ឈាដែរ។ ព្រះអង្គមានថេរដីការបញ្ជាក់បន្ថែម៖«គេគោរពទៅតាមគុណធម៌ ដែលយើងបានបួស យើងមានឧបជ្ឈា មានគ្រូសូត្រឆ្វេងស្ដាំ ហើយមានវត្តអារាម មានសីមា ដែលអ្នកបួសត្រូវនៅធ្វើកិច្ចវដ្ដបដិបត្តិ តែពេលទៅសឹកចិត្តឯងនោះវាខុស។ រឿងនេះមិនមែនខុសតែទុំទេ ព្រោះទុំបានសុំគ្រូឧបជ្ឈាសឹក តែគ្រូឧបជ្ឈានោះហាម។ ពាក្យថាហាមនោះមិនគួរគប្បីប្រើនៅពេលដែលភិក្ខុមានកម្លាំងថយទេ»។

ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ក្នុងបាឋកថារបស់ លោក ប៉ាង រតនា គឺវិភាគផ្ដោតសំខាន់តែទៅលើភាពស្មោះត្រង់ នៃស្នេហារបស់ទុំទាវ ដែលមនុស្សគ្រប់គ្នាប្រាថ្នាចង់បាន។

មិននិយាយពីប្រពៃណីទំនៀមទម្លាប់ លោក ប៉ាង រតនា ចង់ឱ្យអ្នកស្ដាប់ស្វែងយល់ តែពីដំណើរការស្នេហា របស់ទុំទាវ។ លោកលើកយកចំណុចដែល ទាវ បានគិតពិចារណាយ៉ាងច្បាស់លាស់ មុននឹងជ្រើសរើសយកទុំ មកធ្វើជាគូអនាគត៖«ពេលដែលទុំដឹងថា ទាវមិនទាន់ជឿជាក់លើខ្លួនហើយ ទុំបានបង្ហាញហេតុផលមួយចំនួន ដើម្បីឱ្យទាវដឹង។ ទុំថា ខ្លួនបងជារាជសី ឯរូបទាវស្រីដូចគុហា រាជសី បើបានលំនៅជា មិនចង់ឃ្លាតឃ្លាគុហាឡើយ។ តែទាវក៏នៅតែមិនទាន់ជឿដែរទាវថា ប្អូនដូចជាកំពង់ អ្នកប្រុសឆោមយង់ដូចជាទូក ហើរចាប់ចតអាស្រ័យអ្នកថ្លៃអើយ ចាកចោលកន្តើយមិននឹកនា។ ចំណុចនេះ មានវែងតទៅទៀត ពីមួយដំណាក់កាល ទៅមួយដំណាក់កាល គឺជាពេលវេលា ក្នុងការពិចារណារបស់ទាវ។ រហូតដល់ដំណាក់កាលចុងក្រោយ ទើបទាវរាវរកឃើញថា ទុំពិតជាបុរសដែលមានចិត្តស្មោះ ចំពោះគាត់មែន»។

លោកបន្ថែមថា៖«ក្រោយពីមានទំនាក់ទំនងជាមួយគ្នាហើយ ពេលទុំទៅវាំង ទុំមិនដែលមានស្រីញី នៅខាងក្រៅ ហើយទុំស្មោះត្រង់ជាមួយទាវ ប្ដូរផ្ដាច់រហូតដល់ទៅហ៊ានប្រឈមនឹងសេចក្ដីស្លាប់ ជាមួយគ្នាទៀត។ នេះបញ្ជាក់ថា ការពិចារណារបស់ទាវ គឺត្រឹមត្រូវ។ សេចក្ដីស្នេហាបរិសុទ្ធរបស់ទាវ បើគិតពីដំណើររឿងគឺធំធេងណាស់ ដំណាក់កាលអរជូន ជាអ្នកមានអំណាចមានទ្រព្យសម្បត្តិមួយ ប៉ុន្តែទាវមិនចាប់អារម្មណ៍។ សូម្បីតែព្រះរាជា ក៏នាងទាវមិនចាប់អារម្មណ៍ដែរ ដូច្នេះនាងទាវ គាត់ស្មោះស្ម័គ្រតែជាមួយទុំ»។

ជាលទ្ធផលក្រោយ ចូលរួមបាឋកថាស្ដីពីលក្ខណៈពិសេស នៃស្នេហាទុំទាវ កញ្ញា សាន សុខជា ទទួលបានចំណុចទាំងនេះ៖«ថ្ងៃនេះ ខ្ញុំទទួលបានច្រើន គឺដឹងថាស្នេហាមាន ៤ដំណាក់កាល ដែលធ្វើឱ្យខ្ញុំភ្លឺភ្នែកជាមុន។ ដឹងថាដើម្បីជ្រើសរើសគូស្រករឱ្យបានល្អ យើងត្រូវជ្រើសរើសដោយរបៀបណា មុនជ្រើសរើសអ្នកណាម្នាក់ធ្វើជាគូអនាគត»។

មន្ត្រីស្រាវជ្រាវនៃវិទ្យាស្ថានភាសាជាតិ នៃរាជបណ្ឌិតសភាកម្ពុជារូបនេះ បានបញ្ជាក់បន្ថែមថា មនុស្សគ្រប់រូបមានសិទ្ធិ វិភាគស្នាដៃអក្សរសិល្ប៍ តាមអ្វីដែលខ្លួនយល់ឃើញថាត្រឹមត្រូវ ដើម្បីទាញជាប្រយោជន៍សម្រាប់ខ្លួនឯង៕