ច្បាប់ / សិទិ្ធមនុស្ស / តុលាការ
ជាតិ
ពេលទទួលបានសញ្ញាតិខ្មែរ ជនជាតិចិនទាំង១១នាក់ ចូលទៅស្បថក្នុងតុលាការកំពូល នៅថ្ងៃទី៨ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៩ (រូបពីបណ្តាញសង្គម)
×![]()
ដោយ: ថ្មីៗ
មានជនជាតិចិន១១នាក់ (ស្រីម្នាក់) បានទទួលសញ្ជាតិខ្មែរតាមរយៈសញ្ជាតូបនីយកម្ម និងបានចូលទៅស្បថក្នុងតុលាការកំពូលរួចហើយ កាលពីថ្ងៃទី៨ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៩។ មជ្ឈដ្ឋានខ្លះ បានបង្ហាញក្តីបារម្ភថា ជនបរទេស ហាក់ដូចជាមានភាពងាយស្រួល ក្នុងការសុំចូលសញ្ជាតិខ្មែរ។ 
ខាងក្រោមនេះ គឺជាលក្ខខណ្ឌ លក្ខណសម្បតិ្ត និង នីតិវិធី នៃការសុំចូលសញ្ជាតិខ្មែរ ដែលចែងក្នុងច្បាប់ស្តីពីសញ្ជាតិ កាលពីឆ្នាំ១៩៩៦ និងត្រូវបានធ្វើវិសោធនកម្ម កាលពីពាក់កណ្តាលឆ្នាំ២០១៨។
១. នីតិវិធី
បែបបទនិងនីតិវិធីនៃការសុំសញ្ជាតិខ្មែរ គឺកំណត់ដោយអនុក្រឹត្យ។ ហើយការផ្តល់សញ្ជាតិខ្មែរដល់ជនបរទេស គឺត្រូវសម្រេចដោយព្រះរាជក្រឹត្យ។ បើជនបរទេសណា ទទួលបានសញ្ជាតិខ្មែរ តាមរយៈព្រះរាជក្រឹត្យរួចហើយ ជនបរទេសនោះ ត្រូវតែចូលទៅស្បថក្នុងតុលាការកំពូល ដែលជាដំណាក់កាលចុងក្រោយ។
មិនថាច្បាប់សញ្ជាតិចាស់ ឬ ច្បាប់សញ្ជាតិថ្មីនោះទេ ជនបរទេស មានច្រកពីរ ដើម្បីទទួលបានសញ្ជាតិខ្មែរ គឺតាមរយៈការរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ និងតាមរយៈសញ្ជាតូបនីយកម្ម។
២. ការសុំសញ្ជាតិខ្មែរ តាមរយៈការរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍
មាត្រា១១ នៃច្បាប់សញ្ជាតិថ្មី បានចែងថា ជនបរទេសណា ដែលរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ជាមួយពលរដ្ឋខ្មែរ ហើយរស់នៅជាមួយគ្នាបាន៣ឆ្នាំ និងបានរស់នៅពេញលេញរយៈពេល១ឆ្នាំ ក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ជនបរទេសនោះ អាចស្នើសុំសញ្ជាតិខ្មែរ។ លើសពីនេះ ច្បាប់សញ្ជាតិថ្មី នៅតម្រូវឲ្យជនបរទេស បំពេញលក្ខខណ្ឌ៥យ៉ាងទៀត គឺ ១. មានសីលធម៌, ២. មិនដែលមានទោស, ៣. មានទីលំនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា, ៤. ចេះនិយាយ ចេះអក្សរ និងយល់ដឹងខ្លះៗពីប្រវត្តិសាស្ត្រខ្មែរ និង ៥. មានបញ្ញានិងកាយសម្បទាល្អ។
២.១. ការសុំសញ្ជាតិខ្មែរ ជាចង្កោមគ្រួសារ ដោយអាពាហ៍ពិពាហ៍
អ្វីដែលគួរឲ្យកត់សម្គាល់នោះ គឺមាត្រា១១ដដែល នៃច្បាប់សញ្ជាតិថ្មី បានចែងបន្ថែមនូវចំណុចមួយ ដោយអនុញ្ញាតឲ្យជនបរទេស ដែលរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ជាមួយពលរដ្ឋខែ្មរ អាចបញ្ចូលកូនៗរបស់ពួកគេជាអនីតិជន (អ្នកមានអាយុក្រោម១៨ឆ្នាំ) ទៅក្នុងសំណើតែមួយ ពេលស្នើសុំសញ្ជាតិខ្មែរ ដែលហៅថា «ការសុំសញ្ជាតិខ្មែរជាចង្កោមគ្រួសារ»។ នេះបង្ហាញថា ជនបរទេសជាអនីតិជនគ្រប់រូប ដែលឪពុកឬម្តាយរបស់ពួកគេ បានរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ជាមួយពលរដ្ឋខ្មែរ អាចសុំសញ្ជាតិខ្មែរជាមួយឪពុកឬម្តាយរបស់ពួកគេ ក្នុងពេលតែមួយតែម្តង។
រីឯ ច្បាប់សញ្ជាតិចាស់ មិនបានចែងអ្វីច្រើននោះទេ ចំពោះជនបរទេស ដែលរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ជាមួយពលរដ្ឋខ្មែរ។ មាត្រា៥ នៃច្បាប់សញ្ជាតិចាស់ គ្រាន់តែកំណត់ថា ជនបរទេសណា ដែលរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍មួយពលរដ្ឋខ្មែរ ហើយក្រោយមករស់នៅជាមួយគ្នាបាន៣ឆ្នាំ ជនបរទេសនោះ អាចស្នើសុំសញ្ជាតិខ្មែរ។ ចំពោះការរស់នៅឲ្យបាន១ឆ្នាំក្នុងប្រទេសកម្ពុជា និងលក្ខខណ្ឌទាំង៥យ៉ាង មិនមានចែងក្នុងច្បាប់សញ្ជាតិចាស់នោះទេ។
យ៉ាងណាក៏ដោយ បើអនុវត្តតាមច្បាប់សញ្ជាតិចាស់ ជនបរទេស មិនអាចសុំសញ្ជាតិខ្មែរជាចង្កោមគ្រួសារ តាមរយៈការរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ជាមួយពលរដ្ឋខ្មែរឡើយ ពីព្រោះច្បាប់សញ្ជាតិចាស់ ពុំបានចែងត្រង់ចំណុចនេះ។
៣. ការសុំសញ្ជាតិខ្មែរ ដោយសញ្ជាតូបនីយកម្ម
ក្រៅពីរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ ជនបរទេស នៅមានមធ្យោបាយមួយទៀត ដើម្បីទទួលបានសញ្ជាតិខ្មែរ គឺតាមរយៈសញ្ជាតូបនីយកម្ម។ អាចបែងចែកជនបរទេសជា៤ក្រុម ក្នុងការស្នើសុំសញ្ជាតិខ្មែរ តាមរយៈសញ្ជាតូបនីយកម្ម គឺជនបរទេសទូទៅ ជនបរទេសជាអ្នកជំនួញ ជនបរទេស ដែលផ្តល់ថវិកា ដើម្បីអភិវឌ្ឍវិស័យណាមួយនៅកម្ពុជា និង ជនបរទេស ដែលមានស្នាដៃពិសេសសម្រាប់កម្ពុជា។
៣.១. ជនបរទេសទូទៅ
ដើម្បីអាចស្នើសុំសញ្ជាតិខ្មែរតាមរយៈសញ្ជាតូបនីយកម្ម មាត្រា១៩ នៃច្បាប់សញ្ជាតិថ្មី ទាមទារឲ្យជនបរទេស ត្រូវមានគុណសម្បតិ្តចំនួន៥ គឺ ១. បានរស់នៅជាប់រយៈពេល៧ឆ្នាំ ក្នុងប្រទេសកម្ពុជា, ២. មានសីលធម៌, ៣. មិនដែលមានទោស, ៤. ចេះនិយាយ ចេះអក្សរ និងយល់ដឹងខ្លះៗពីប្រវត្តិសាស្ត្រខ្មែរ ហើយទទួលយកបានចំពោះប្រពៃណីខ្មែរ, និង ៥. មានបញ្ញានិងកាយសម្បទាល្អ។
ខ្លឹមសារនៃមាត្រា១៩ ដែលមានចែងក្នុងច្បាប់សញ្ជាតិថ្មី ដូចគ្នាទាំងស្រុងទៅនឹងមាត្រា៨នៃច្បាប់សញ្ជាតិចាស់។ ដូច្នេះ ត្រង់មាត្រា១៩ នៃច្បាប់សញ្ជាតិថ្មី និងមាត្រា៨ នៃច្បាប់សញ្ជាតិចាស់ គេ មិនអាចវាយតម្លៃថាមួយណា ផ្តល់ភាពងាយស្រួលជាង ដើម្បីឲ្យជនបរទេស ទទួលបានសញ្ជាតិខ្មែរ នោះទេ។
មាត្រា១៩ នៃច្បាប់សញ្ជាតិថ្មី និងមាត្រា៨នៃច្បាប់សញ្ជាតិចាស់ និយាយពីលក្ខខណ្ឌ សម្រាប់ជនបរទេសទូទៅ ដែលចង់ស្នើសុំសញ្ជាតិខ្មែរ។ ប៉ុន្តែ សម្រាប់ជនបរទេសជាអ្នកវិនិយោគ ជនបរទេស ដែលបានបរិច្ចាគថវិកាដល់កម្ពុជា និងជនបរទេស ដែលមានស្នាដៃ គឺមានលក្ខណៈពិសេស ឬក៏មានភាពងាយស្រួងជាងជនបរទេសទូទៅ ដើម្បីទទួលបានសញ្ជាតិខ្មែរ។
៣.២. ជនបរទេសជាអ្នកជំនួញ
មាត្រា២១ នៃច្បាប់សញ្ជាតិថ្មី ចែងថា ជនបរទេសណា (អ្នកវិនិយោគ ឬអ្នកជំនួញ) ដែលទទួលបានការអនុញ្ញាតឲ្យវិនិយោគ ហើយបានចំណាយទុន ក្នុងការអនុវត្តគម្រោងជាក់ស្តែងក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ជនបរទេសនោះ អាចស្នើសុំសញ្ជាតិខ្មែរ។ ប៉ុន្តែ នៅមានលក្ខខណ្ឌ៦យ៉ាងទៀត ដែលជនបរទេសជាអ្នកវិនិយោគ ត្រូវបំពេញ គឺ ១. បានស្នាក់នៅពេញលេញរយៈពេល១ឆ្នាំ ក្នុងប្រទេសកម្ពុជា, ២. មានសីលធម៌, ៣. មិនដែលមានទោស, ៤. មានបណ្ណស្នាក់នៅ និងមានទីលំនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា, ៥. ចេះនិយាយ ចេះអក្សរ និងយល់ដឹងខ្លះៗពីប្រវត្តិសាស្ត្រខ្មែរ ហើយទទួលយកបានចំពោះប្រពៃណៃខ្មែរ, និង ៦. មានបញ្ញា និងកាយសម្បទាល្អ។
មាត្រា២១ នៃច្បាប់សញ្ជាតិថ្មី ពុំបានចែងនោះទេ ថាចំនួនទឹកប្រាក់ប៉ុន្មាន ដែលត្រូវកំណត់ សម្រាប់ការវិនិយោគ។ ប៉ុន្តែមាត្រានេះ បានចែងថា ចំនួនទឹកប្រាក់ សម្រាប់ការវិនិយោគ ត្រូវកំណត់ដោយរដ្ឋាភិបាល តាមរយៈអនុក្រឹត្យ។
ចំណែក ច្បាប់សញ្ជាតិចាស់ មិនមានលក្ខខណ្ឌអ្វីវែងឆ្ងាយឡើយ។ មាត្រា១០ នៃច្បាប់សញ្ជាតិចាស់ បានចែងចំៗថា ជនបរទេសណា (អ្នកវិនិយោគ) ដែលទទួលបានការអនុញ្ញាតឲ្យវិនិយោគ ហើយបានអនុវត្តគម្រោងជាក់ស្តែង ដោយចំណាយទុនចាប់ពី ១,២៥០,០០០,០០០ រៀល ឡើងទៅ ជនបរទេសនោះ អាចស្នើសុំសញ្ជាតិខ្មែរ។ ឯ រយៈពេលនៃការស្នាក់នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ត្រូវបានច្បាប់សញ្ជាតិចាស់ ចែងថា ត្រូវបានលើកលែង ពោលគឺឲ្យតែជនបរទេសណា ដាក់ទុនចាប់ពី១,២៥០,០០០,០០០ រៀល ឡើងទៅ ចូលទៅក្នុងគម្រោងវិនិយោគ ជនបរទេសនោះ នឹងអាចស្នើសុំសញ្ជាតិខ្មែរតែម្តង។
៣.៣. ជនបរទេស ដែលបរិច្ចាគថវិកា
ចំពោះជនបរទេស ដែលបរិច្ចាគថវិកាឲ្យប្រទេសកម្ពុជា គឺរឹតមានភាពងាយស្រួលជាងជនបរទេសជាអ្នកវិនិយោគ ទៅទៀត។ មាត្រា២២ នៃច្បាប់សញ្ជាតិថ្មី បានចែងថា ជនបរទេសណា ដែលផ្តល់ថវិកា ដើម្បីអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចសង្គម ឬវិស័យមនុស្សធម៌នៅកម្ពុជា ជនបរទេសនោះ អាចស្នើសុំសញ្ជាតិខ្មែរ។
លក្ខខណ្ឌ៥យ៉ាង សម្រាប់ជនបរទេស ដែលបានផ្តល់ថវិកាដល់ប្រទេសកម្ពុជា ត្រូវបំពេញ គឺ ១. បានស្នាក់នៅពេញលេញរយៈពេល៦ខែ ក្នុងប្រទេសកម្ពុជា, ២. មានសីលធម៌, ៣. មិនដែលមានទោស, ៤. បណ្ណស្នាក់នៅនិងមានទីលំនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា, និង ៥. មានបញ្ញា និងកាយសម្បទាល្អ។
មាត្រា២២ នៃច្បាប់សញ្ជាតិថ្មី ក៏ដូចជាមាត្រា២១ដែរ គឺមិនបានចែងនោះទេ ថាចំនួនទឹកប្រាក់ប៉ុន្មាន ដែលតម្រូវឲ្យជនបរទេស បរិច្ចាគ មុននឹងស្នើសុំសញ្ជាតិខ្មែរ។ ចំនួនទឹកប្រាក់ ដែលត្រូវបរិច្ចាគ គឺត្រូវកំណត់ដោយអនុក្រឹត្យ។
ច្បាប់សញ្ជាតិចាស់ ចែងខ្លីជាងច្បាប់សញ្ជាតិថ្មី ចំពោះជនបរទេស ដែលបរិច្ចាគថវិកា។ ប៉ុន្តែ ច្បាប់សញ្ជាតិចាស់ បានកំណត់ចំនួនទឹកប្រាក់តែម្តង ដោយចែងក្នុងមាត្រា១២ថា ជនបរទេសណា ដែលបានបរិច្ចាគថវិកា ១,០០០,០០០,០០០ រៀល ឡើងទៅ ដើម្បីស្តារនិងកសាងសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា ជនបរទេសនោះ អាចស្នើសុំសញ្ជាតិខ្មែរ។ ហើយ រយៈពេលនៃការស្នាក់នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ត្រូវបានលើកលែង។
៣.៤. ជនបរទេស ដែលមានស្នាដៃ
ជនបរទេសជាអ្នកមានស្នាដៃអស្ចារ្យឬពិសេសសម្រាប់កម្ពុជា មានភាពងាយស្រួលជាងគេ ដើម្បីស្នើសុំសញ្ជាតិខ្មែរ។ មាត្រា២៣ នៃច្បាប់សញ្ជាតិថ្មី បានចែងថា ជនបរទេសណា ដែលបានបង្ហាញភស្តុតាង ពីគុណសម្បត្តិពិសេសឬថ្វីដៃអ្វីមួយរបស់ខ្លួន ដើម្បីជាប្រយោជន៍ដល់កម្ពុជា ហើយត្រូវបានទទួលស្គាល់ដោយរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ជនបរទេសនោះ អាចស្នើសុំសញ្ជាតិខ្មែរ។ លក្ខខណ្ខតែ៣យ៉ាងប៉ុណ្ណោះ សម្រាប់បរទេសប្រភេទនេះ គឺ ១. មានសីលធម៌, ២. មិនដែលមានទោស, និង៣. មានបញ្ញានិងកាយសម្បទាល្អ។
សម្រាប់ច្បាប់សញ្ជាតិចាស់វិញ កាន់តែមាននីតិវិធីខ្លី សម្រាប់ជនបរទេសដែលមានស្នាដៃ។ មាត្រា១៣ នៃច្បាប់សញ្ជាតិចាស់ បានចែងថា ជនបរទេសណា ដែលបង្ហាញភស្តុតាងពីគុណសម្បត្តិឬថ្វីដៃពិសេសអ្វីមួយរបស់ខ្លួន ដើម្បីជាប្រយោជន៍ដល់កម្ពុជា ជនបរទេសនោះ អាចស្នើសុំសញ្ជាតិខ្មែរតែម្តង។ មាត្រា១៣នៃច្បាប់សញ្ជាតិចាស់ មិនមានចែងពីលក្ខខណ្ខអ្វីឡើយ ចំពោះបរទេសដែលមានស្នាដៃ។
៣.៥. ការសុំសញ្ជាតិខ្មែរជាចង្កោមគ្រួសារ ដោយសញ្ជាតូបនីយកម្ម
ពិតមែនហើយ ថាការសុំសញ្ជាតិខ្មែរជាចង្កោមគ្រួសារតាមរយៈអាពាហ៍ពិពាហ៍ មិនមានទេក្នុងច្បាប់សញ្ជាតិចាស់ គឺទើបតែនឹងមានក្នុងច្បាប់សញ្ជាតិថ្មីនេះឯង។ ប៉ុន្តែ ការសុំសញ្ជាតិខ្មែរជាចង្កោមគ្រួសារ តាមរយៈសញ្ជាតូបនីយកម្ម គឺមានទាំងក្នុងច្បាប់សញ្ជាតិចាស់ និងក្នុងច្បាប់សញ្ជាតិថ្មី។
ច្បាប់សញ្ជាតិថ្មី បានរក្សាន័យដើមរបស់ច្បាប់សញ្ជាតិចាស់ដដែល ដោយសរសេរថា ជនបរទេស ដែលមានសហព័ទ្ធ (ប្តី ឬប្រពន្ធ) ឬកូនជាអតីតិជន អាចស្នើសុំសញ្ជាតិខ្មែរជាចង្កោមគ្រួសារ តាមរយៈសញ្ជាតូបនីយកម្ម៕
Tag:
ច្បាប់សញ្ជាតិ
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
