ភ្នំពេញ៖ វិទ្យាស្ថានជាតិអប់រំពិសេស ត្រូវបានបំបែកចេញពីអង្គការគ្រួសារថ្មី ដើម្បីផ្ដល់ការអប់រំទៅដល់កុមារពិការភ្នែកនិងគោថ្លង់ ដែលស្ថិតនៅក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់រដ្ឋ។ កុមារពិការភ្នែកនិងគថ្លង់នៅក្នុងវិទ្យាស្ថានជាតិអប់រំពិសេស ដំបូងឡើយទទួលបានការបណ្ដុះបណ្ដាល និងគ្រប់គ្រងពីអង្គការគ្រួសារថ្មី។ ដើម្បីជួយសម្រាលបន្ទុករបស់អង្គការគ្រួសារថ្មី និងដើម្បីលើកកម្ពស់កុមារពិការឱ្យស្របនឹងកម្មវិធីសិក្សាថ្នាក់ជាតិផង ទើបបានជារដ្ឋាភិបាលសម្រេច បង្កើតវិទ្យាស្ថានជាតិអប់រំពិសេសនេះឡើង។ ជាមួយគ្នានេះ ការរំពឹងទុកថា កុមារពិការភ្នែកនិងគថ្លង់ និងមានឱកាសអភិវឌ្ឍន៍ខ្លួនកាន់តែច្រើនជាងមុន។
ដើម្បីជ្រាបច្បាស់តទៅនេះសូមស្ដាប់បទយកការណ៍ដែលរៀបចំដោយកញ្ញា ប៉ូ សាគុន ដូចតទៅ៖
អង្គការគ្រួសារថ្មី គឺជាអង្គការមួយដែលធ្វើការលើការជួយកុមារកំព្រា និងក្មេងដែលមានគ្រួសារទីទាល់ក្រ ជួយកុមារពិការភ្នែកនិងគថ្លង់ ដោយឱ្យពួកគេទទួលបានការអប់រំ និងជំនាញសិល្បៈផ្សេងៗ ដើម្បីអាចចិញ្ចឹមជីវិតបាន។ មានទីតាំងស្ថិតនៅសង្កាត់ភ្នំពេញថ្មី ខ័ណ្ឌសែនសុខ អង្គការគ្រួសារថ្មីបានស្រាលបន្ទុករបស់ខ្លួនបន្តិច ដោយសារផ្នែកអប់រំកុមារពិការភ្នែក និងគថ្លង់ បានប្ដូរទៅស្ថិតក្រោមការគ្រប់គ្រងដោយរដ្ឋវិញ ដោយបានដាក់ឈ្មោះថាវិទ្យាស្ថានជាតិអប់រំពិសេស។
អ្នកស្រី នាង ផល្លា នាយិការវិទ្យាស្ថានជាតិអប់រំពិសេស បានបញ្ជាក់ថាអង្គការគ្រួសារថ្មីនៅតែបន្តដំណើរការសកម្មភាពផ្សេងៗរបស់ខ្លួនដដែល ដោយគ្រាន់តែផ្ទេរការអប់រំកុមារពិការភ្នែក និងគថ្លង់ឱ្យស្ថិតក្រោមការគ្រប់គ្រងដោយរដ្ឋប៉ុណ្ណោះ។ ទោះជាយ៉ាងណាស្ថាបនិកអង្គការខាងលើនៅតែជួយជ្រោមជ្រែងផ្នែកបច្ចេកទេសផ្សេងៗ ប្រសិនបើវិទ្យាស្ថានជាតិអប់រំពិសេសត្រូវការ ដោយនេះជាការបញ្ជាក់របស់អ្នកស្រី នាង ផល្លា ៖«អង្គការគ្រួសារថ្មីនៅតែដំណើរការសកម្មភាពរបស់ខ្លួនដដែល ផ្នែកគាំពារ និងផ្នែកអភិវឌ្ឍន៍អភិរក្សសិល្បៈវប្បធម៌ខ្មែរ បើទោះបីជាផ្នែកអប់រំកុមារពិការភ្នែកនិងគថ្លង់ផ្ទេរមកគ្រប់គ្រងដោយរដ្ឋក៏ដោយ។ ដោយមានការតាំងចិត្តពីអគ្គស្ថាបនិកអង្គការគ្រួសារថ្មី គាត់និងរួមចំណែកដើម្បីឱ្យដំណើរការផ្ទេរនេះបានល្អ ដោយគាត់នឹងចុះមកសហការផ្នែកបណ្ដុះបណ្ដាលណាមួយដែលវិទ្យាស្ថានត្រូវការ»។
យានិការវិទ្យាស្ថានរូបនេះ សង្កត់ធ្ងន់ថា កុមារពិការភ្នែក និងគថ្លង់ ក៏មានសិទ្ធិទទួលបានការអប់រំដូចជាកុមារទូទៅដែរ។ ហើយចំពោះការផ្ទេរការអប់រំរបស់កុមារពិការ គឺដើម្បីឱ្យសង្គមស្គាល់ពួកគេកាន់តែច្រើន ៖«កម្មវិធីអប់រំកុមារពិការភ្នែកនិងគថ្លង់គឺជាកម្មវិធីអប់រំថ្នាក់ជាតិ ដូច្នេះពួកគេមានសិទ្ធិទទួលបានការអប់រំដូចសិស្សទូទៅដែរ។ អង្គការគ្រួសារថ្មីតាំងចិត្តធ្វើយ៉ាងណាឱ្យការអប់រំនេះជាថ្នាក់ជាតិ។ យើងមិនចង់ទុកគាត់ឱ្យនៅតែមួយកន្លែងដោយមិនមានមហាជនដឹងឮទេ»។
តាមពិតទៅតាំងពីឆ្នាំ១៩៩៧ អង្គការគ្រួសារថ្មីបានដាក់បញ្ចូលការអប់រំកុមារពិការភ្នែកនិងគថ្លង់ ឱ្យរៀនក្នុងសាលារដ្ឋរួចទៅហើយ គ្រាន់តែមិនទាន់បានបញ្ជូលពួកគេឱ្យស្ថិតក្រោមការគ្រប់គ្រងពីក្រសួងអប់រំប៉ុណ្ណោះ៖«កម្មវិធីអប់រំបញ្ចូលគ្នារវាងអ្នកពិការនិងសិស្សធម្មតាយើងធ្វើតាំងពីឆ្នាំ១៩៩៧ គឺសិស្សរៀនពេលព្រឹកនៅសាលាអប់រំពិសេស ហើយពេលថ្ងៃគាត់ទៅរៀននៅសាលាជាមួយសិស្សធម្មតានៅសាលារដ្ឋ»។
អ្នកស្រី នាង ផល្លា ថាការដាក់បញ្ជូលការអប់រំកុមារពិការភ្នែក និងគថ្លង់ឱ្យស្ថិតក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់រដ្ឋ និងធ្វើឱ្យពួកគេមានភាពកក់ក្ដៅ ៖«ពីមុនមកគេធ្លាប់តែដឹងថា កម្មវិធីនេះស្ថិតនៅក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់អង្គការគ្រួសារថ្មី ប៉ុន្តែពេលនេះយើងបានផ្ទេរទៅក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់ក្រសួងអប់រំយុវជននិងកីឡាវិញ។ នេះជាមោទកភាពខ្ពស់សម្រាប់ការផ្ដល់ការអប់រំដល់កុមារពិការភ្នែកនិងគថ្លង់ ដោយមិនមានការបែងចែក គ្រាន់តែអ្នកពិការភ្នែកយើងត្រូវបកប្រែជាអក្សរស្ទាប ហើយអ្នកគថ្លង់យើងបកប្រែជាភាសាសញ្ញាជូនគាត់»។
ចំណែកយុវសិស្ស សូ សៀមសុខឃីម ជាយុវជនពិការភ្នែកទាំងសងខាង ដែលមានអាយុ២១ឆ្នាំ និងរៀនថ្នាក់ទី១២ យល់ឃើញថាការផ្ទេរនេះ នឹងធ្វើឱ្យមានការអភិវឌ្ឍខួរក្បាលកុមារដែលមានពិការភាពឱ្យកាន់តែប្រសើរ ៖«សម្រាប់ការផ្ទេរនេះខ្ញុំយល់ថាវាកាន់តែប្រសើរ មានន័យថាភាពរីកចម្រើននៃការអប់រំ រួមទាំងការអភិវឌ្ឍរបស់អ្នកពិការភ្នែក។ យើងស្ថិតនៅក្រោមរដ្ឋទាំងអស់គ្នា មានភាពស្មើគ្នារវាងអ្នកធម្មតា និងអ្នកពិការ។ ខ្ញុំមានអារម្មណ៍ថារដ្ឋាភិបាលកាន់តែយកចិត្តទុកដាក់ដល់ជនពិការ»។
អង្គុយនៅក្នុងបន្ទប់ការិយាល័យ នាយិការវិទ្យាស្ថានជាតិអប់រំពិសេស ថាការផ្លាស់ប្ដូរការគ្រប់គ្រងនេះ មិនមានការកែប្រែប្រព័ន្ធអប់រំរបស់ពួកគេដែលមានពីមុនឡើយ៖«ពេលដែលផ្ទេរភាគច្រើនគេមិនទុកចិត្តថាកម្មវិធីនេះនៅថេរទេ យ៉ាងហោចណាស់ក៏មានការថយក្រោយដែរ ក៏ប៉ុន្តែដោយមានការគាំទ្រ និងមានការតាំងចិត្តពីសម្ដេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី ព្រមទាំងក្រសួងអប់រំយុវជននិងកីឡា លោកបានរៀបចំការផ្ទេរនិងការទទួលយក គឺមិនមានការផ្លាស់ប្ដូររចនាសម្ពន្ធឡើយ»។
បើទោះបីជាយុវសិស្ស សៀមសុខឃីម ជិតបញ្ជប់ការសិក្សានៅថ្នាក់វិទ្យាល័យ ដោយមិនចាំបាត់ព្រួយបារម្ភពីការប្ដូរការគ្រប់គ្រងនេះក៏ពិតមែន ប៉ុន្តែលោកក៏បានដឹងពីកង្វល់របស់សិស្សប្អូនជំវិញបញ្ហានេះដែរ។ តែបុរសដែលបានចូលមករៀននៅក្នុងអង្គការគ្រួសារថ្មីតាំងពីឆ្នាំ២០០៦រូបនេះ បានពន្យល់ទៅសិស្សប្អូនដូច្នេះ ៖«ខ្ញុំធ្លាប់ឮក្មេងៗសួរខ្ញុំដែរ ប៉ុន្តែខ្ញុំបានឆ្លើយទៅវិញថា ភារកិច្ចក្នុងនាមយើងជាសិស្សយើងមិនត្រូវខ្វល់ពីកិច្ចការនេះទេ។ មានន័យថាការអប់រំកាន់តែវិវត្តន៍ទៅមុខ ដោយសារតែបរិបទសង្គម និងពិភពលោក ហើយយើងខ្លួនឯងរៀនដើម្បីប្រកួតប្រជែងជាមួយខ្លួនឯងផង និងជាមួយអ្នកដទៃផង»។
ជាការសង្កេតរបស់អ្នកស្រី នាង ផល្លា ដែលបានបញ្ជាក់ប្រាប់សារព័ត៌មានថ្មី ជនពិការនាពេលបច្ចុប្បន្នមានការវិវឌ្ឍជាវិជ្ជមានច្រើន បើប្រៀបទៅឆ្នាំដំបូងនៃការបង្កើតអង្គការគ្រួសារថ្មី ៖«យើងក្រឡេកមើលទៅកាលពីឆ្នាំ១៩៩១ រហូតមកដល់បច្ចុប្បន្នគឺខុសគ្នាឆ្ងាយណាស់ ហើយជនពិការក៏មានសិទ្ធិច្រើនដែរ មានសិទ្ធិទទួលបានការអប់រំ ទទួលបានសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង»។
ស្របទៅនឹងសម្ដីរបស់អ្នកស្រី ផល្លា យុវសិស្សពិការភ្នែក ដោយសារឧបតិវហេតុ សៀមសុខឃីម ថាក្រោយពីលោកបានមករៀនក្នុងអង្គការគ្រួសារថ្មី គាត់ចេះជួយខ្លួនឯងបានច្រើន៖«អ្វីដែលអង្គការគ្រួសារថ្មីផ្ដល់ឱ្យខ្ញុំគឺចំណេះដឹងទូទៅ។ ពេលដែលខ្ញុំនៅផ្ទះខ្ញុំមិនសូវចេះធ្វើអ្វីទេ។ ព្រោះតែខ្ញុំជាកូនពិការដូច្នេះម្ដាយឪពុកមិនឱ្យខ្ញុំធ្វើអ្វីទេ តែពេលដែលខ្ញុំមកអង្គការគ្រួសារថ្មី ខ្ញុំជួយខ្លួនឯងបានច្រើន ដូចជាការសម្អាតថ្នាក់ និងធ្វើអ្វីផ្សេងទៀតក្រៅពីចំណេះដឹងទូទៅ។ ការលើកទឹកចិត្តការផ្ដល់ឱកាស ធ្វើឱ្យខ្ញុំមើលឃើញបានឆ្ងាយ បានជ្រៅជាងមុនពីមួយពេលទៅមួយពេល»។
ចំណែកកញ្ញា វែង ស្រីហេង ជាសិស្សទីទាល់ក្រដែលមានម្ដាយចែកឋាន និងរស់នៅយ៉ាងលំបាកតោកយ៉ាកជាមួយឪពុក ទទួលបានការបណ្ដុះបណ្ដាលពីអង្គការគ្រួសារថ្មីទាំងចំណេះដឹងទូទៅ និងផ្នែកសិល្បៈ។ មានកាយសប្បទាគ្រប់គ្រាន់ ស្រីហេង ដែលរៀនថ្នាក់ទី៩រូបនេះ ថាគេមិនគួរើសអើងជនពិការឡើយ ព្រោះធ្វើឱ្យពួកគេកាន់តែបាក់ទឹកចិត្ត៖«គាត់ពិការមើលមិនឃើញ បើយើងរើសអើងគាត់ វាដូចជាយើងបំបាក់ទឹកចិត្តគាត់ដែរ»។
មិនខុសគ្នាប៉ុន្មានឡើង អ្នកស្រី នាង ផល្លា ថាអ្នកមានពិការភាពខ្លះមានសមត្ថភាពពិសេសលើសពីមនុស្សធម្មតា។ ប៉ុន្តែមនុស្សមួយចំនួននឹងមិនឱ្យតម្លៃជនពិការប្រសិនបើអ្នកមានពិការភាពខ្លួនឯងមិនបានប្រើប្រាស់សិទ្ធិរបស់ខ្លួនឱ្យអស់លទ្ធភាព ៖«បើគេរើសអើងជនពិការគឺមកពីខ្លួនគាត់ដែរ អ្នកខ្លះគាត់មិនប្រើសិទ្ធិរបស់ខ្លួនគាត់»។
ជាចុងបញ្ជប់អ្នកស្រី នាង ផល្លា នាយិការវិទ្យាស្ថានជាតិអប់រំពិសេស កោតសរសើរចំពោះអង្គការគ្រួសារថ្មីដែលកន្លងមកបានប្រឹងប្រែងដើម្បីកុមារពិការនិងទីទាល់ក្រ។ អ្នកស្រីមានសុទិដ្ឋិនិយមថា ការអប់រំកុមារពិការភ្នែកនិងគថ្លង់ ដែលផ្ទេរពីអង្គការគ្រួសារថ្មីទៅក្រោមការគ្រប់គ្រងដោយរដ្ឋវិញនោះ នឹងធ្វើឱ្យកុមារកាន់តែមានការអភិវឌ្ឍ។ អ្នកស្រីបន្ថែម ៖«អង្គការគ្រួសារថ្មីគាត់មានបន្ទុកធ្ងន់មែនទែន ក្នុងការបណ្ដុះបណ្ដាលដល់កុមារពិការភ្នែក។ គាត់ត្រូវការថវិកាច្រើនណាស់ដើម្បីដំណើរការកម្មវិធីបណ្ដុះបណ្ដាលនេះ។ មួយផ្នែកទៀតគឺធនធានមនុស្ស បើសិនជាលោកគ្រូអ្នកគ្រូ ឬអ្នកធ្វើការនៅទីនោះមិនមានការតាំងចិត្តទេ គេមិនអាចមកធ្វើការជាមូយអ្នកពិការបានឡើយ»៕