អ្នកស្រី កែវ ណារុំ៖«ខ្ញុំសរសេរសៀវភៅពីសិល្បៈវប្បធម៌ ដើម្បីទុកជាឯកសារឲ្យក្មេងជំនាន់ក្រោយ»

ជាតិ

សិល្បះ

អ្នកស្រី កែវ ណារុំ៖«ខ្ញុំសរសេរសៀវភៅពីសិល្បៈវប្បធម៌ ដើម្បីទុកជាឯកសារឲ្យក្មេងជំនាន់ក្រោយ»

03, Aug 2019 , 5:29 pm

រូបភាព

ដោយ: ប៉ូ សាគុន

ភ្នំពេញ៖ ព្រោះតែសង្កេតឃើញថា សៀវភៅស្ដីពីសិល្បៈ វប្បធម៌ ប្រពៃណី ទំនៀមទម្លាប់ និងស្ដីពីឧបករណ៍ភ្លេងខ្មែរ មិនសូវសម្បូរអ្នកសរសេរ ទើបបានជាអ្នកស្រី កែវ ណារុំ ខំចំណាយពេលវេលាស្ទើរពេញមួយជីវិតរបស់ខ្លួន ដើម្បីស្វែងទៅស្រាវជ្រាវនៅតាមតំបន់នានា។ ស្ថិតក្នុងវ័យជាង៧០ឆ្នាំនេះ អ្នកស្រី កែវ ណារុំ នៅតែបន្តប្រឹងប្រែងសរសេរបញ្ចប់ ចំណងជើងសៀវភៅមួយចំនួនទៀត ទាំងដែលមានជំងឺប្រចាំកាយ។ បំណងចម្បងរបស់អ្នកស្រាវជ្រាវរូបនេះ គឺដើម្បីបន្សល់ទុកឯកសារដែលជាសម្បត្តិវប្បធម៌ជាតិ ឲ្យក្មេងជំនាន់ក្រោយ។

តទៅនេះសូមស្ដាប់ជីវព័ត៌មាន រួមទាំងដំណើរស្រាវជ្រាវរបស់អ្នកស្រី កែវ ណារុំ ដែលរៀបចំដោយ កញ្ញា ប៉ុ សាគុន ដូចតទៅ៖

«ធម្មតាទេអ្វីដែលបានបាត់បង់ គឺវាហួសទៅហើយ ប៉ុន្តែអ្វីដែលមិនទាន់បាត់បង់ តែវាចង់បាត់បង់ទៅនោះ យើងត្រូវតែសរសេរទុក ដើម្បីជាគំរូនិងប្រវត្តិរបស់រឿងនីមួយៗ។ បើសិនជាបាត់បង់ហើយ តែយើងមិនបានសរសេរ នោះមិនមានអ្នកដឹងទេ»។ នេះគឺជាការយល់ឃើញរបស់អ្នកស្រី កែវ ណារុំ បណ្ឌិតទស្សនវិជ្ជាវិទ្យាសាស្ត្រសិល្បៈ និងជាអ្នកស្រាវជ្រាវមួយរូបផងនោះ។

អង្គុយលើកៅអីផ្ដៅក្នុងផ្ទះ ក្បែរទូសៀវភៅគ្របដោយកៅស៊ូការពារធូលីដី នៅខាងក្រោយខ្នង អ្នកស្រី កែវ ណារុំ ដែលមានឪពុកជាស្នងការនគរបាល និងមានម្ដាយជាស្ត្រីមេផ្ទះនោះ មានឧបនិស្ស័យខាងស្រាវជ្រាវ ពីសិល្បៈវប្បធម៌ និងទំនៀមទម្លាប់ខ្មែរ។ អ្នកស្រី កែវ ណារុំ ខំរៀបរាប់ពីចំណងជើងសៀវភៅ ដែលគាត់បានសរសេរទាំងលំបាក ព្រោះតែមិនអាចគ្រប់គ្រងអណ្ដាត ដែលតែងតែគ្រលៀសមិនឈប់ បណ្ដាលពីជំងឺរលាកប្រព័ន្ធសរសៃប្រសាទនោះ។ អ្នកស្រី រៀបរាប់ដូច្នេះ៖«ខ្ញុំសរសេរពីអ្វីដែលទាក់ទងនឹងប្រពៃណីទំនៀមទម្លាប់ ដូចជាកម្រងវប្បធម៌ខ្មែរ ឧបនិស្ស័យខ្មែរ រឿងព្រេងខ្មែរលើ ហើយនិងឧបករណ៍ភ្លេងខ្មែរ។ ជាពិសេសខ្ញុំក៏មានសរសេររឿងសម្រាប់កុមារដែរ»។

ទីប្រឹក្សារាជបណ្ឌិតសភាកម្ពុជារូបនេះ ផ្ដើមស្រាវជ្រាវដំបូង ពីតន្ត្រីនៅក្នុងជីវិតប្រជាជនខ្មែរ ដែលអ្នកស្រីថា ខ្មែរបានផ្សារភ្ជាប់ជីវិតខ្លួន ទៅនឹងតន្ត្រី តាំងពីពេលដែលកូននៅក្នុងផ្ទៃម្ល៉េះ។ អ្នកនិពន្ធរូបនេះបន្ថែមថា៖«ដំបូងបង្អស់ដែលធ្វើឲ្យខ្ញុំចាប់អារម្មណ៍ គឺខ្ញុំសរសេរពីតន្ត្រី និងជីវិតខ្មែរ។ តន្ត្រីនិងជីវិតខ្មែរហ្នឹង គឺចង់និយាយថា មនុស្សខ្មែរទាំងអស់ តាំងពីកកើតក្នុងពោះរហូតដល់ថ្ងៃស្លាប់ មានប្រពៃណីរៀបចំក្នុងជីវិតគឺលេងភ្លេងរហូត»។

អ្នកស្រីបន្ថែម៖«ដូចជាពេលដែលកូននៅក្នុងពោះ មានរៀបពិធីចងសំរោង។ មកដល់វ័យកុមារម្ដាយតែងច្រៀងឲ្យកូនស្ដាប់ រហូតដល់ជិតពេញវ័យក៏មានរៀបពិធីដែរ គឺកូនប្រុសទៅបួស ហើយកូនស្រីចូលម្លប់។ បន្តមកទៀតគឺរៀបពិធីមង្គលការ ដែលមានភ្លេងធំសម្បើមណាស់ រហូតមកដល់ថ្ងៃស្លាប់ យើងមានភ្លេងកំដរសព និងយកទៅបូជាទៀត»។

ចាប់ផ្ដើមកិច្ចការស្រាវជ្រាវ នៅអាយុជាង៣០ឆ្នាំ មន្ត្រីចូលនិវត្តិរូបនេះ បានស្រាវជ្រាវពីឧបករណ៍ភ្លេងខ្មែរ ដែលមាននៅគ្រប់ទិសទី ក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ «ឧបករណ៍ភ្លេងខ្មែរដែលខ្ញុំស្រាវជ្រាវរកឃើញ មាន១៥០ឧបករណ៍។ មិនអាចថាចំនួនឧបករណ៍ប៉ុណ្ណេះអស់ទេ ប៉ុន្តែដែលថាអាចអស់បាន គឺអស់ដោយសារមានឧបករណ៍ខ្លះ បានបាត់បង់ ហើយមិនមានអ្នកណាលេងបន្តទៀត។ ជាពិសេសឧបករណ៍គែន ដែលឥឡូវទៅជាអត្តសញ្ញាណរបស់ជនជាតិឡាវ។ តាមពិតឧបករណ៍គែននេះ ជារបស់ខ្មែរ ដែលកើតឡើងតាំងពីសម័យបុរេប្រវត្តិសាស្ត្រ។ តែឡាវ គេយកទៅលេងហើយថែរក្សា ក៏ទៅជាអត្តសញ្ញាណតំណាងឲ្យជនជាតិឡាវ»។ នេះការរៀបរាប់របស់អ្នកស្រី កែវ ណារុំ។

ជាការពិត ដំណើរស្រាវជ្រាវដែលត្រូវធ្វើដំណើរទៅតំបន់សំខាន់ៗ និងដាច់ស្រយាលផងនោះ គឺជារឿងលំបាកមួយ ព្រោះផ្លូវគមនាគមន៍ក្នុងឆ្នាំ២០០០ នៅមិនទាន់ប្រសើរនៅឡើយ។ ទន្ទឹមនឹងនេះ ការស្វែងរកតន្ត្រីករ ក៏ជារឿងលំបាកផងដែរ។ អង្គុយក្នុងឥរិយាបថសុភាព អ្នកស្រី ណារុំ បញ្ជាក់ថា៖«កាលសម័យដែលខ្ញុំស្រាវជ្រាវហ្នឹង ផ្លូវគមនាគមន៍ និងការទំនាក់ទំនងមានការលំបាក ហើយអ្នកលេងសុទ្ធតែចាស់ៗ។ ជំនាន់ហ្នឹង(ឆ្នាំ២០០០) សុខភាពខ្ញុំនៅល្អប៉ុន្តែអ្នកដែលខ្ញុំទៅសម្ភាសន៍ហ្នឹង គាត់មានវ័យចាស់ហើយ។ ឥឡូវគាត់បានបាត់បង់ជីវិតអស់ហើយ។ អាចក្នុងឯកសារ គ្រាន់តែជាឯកសារ ប៉ុន្តែមិនមានអ្នកលេងទេ»។

ទៅជួបតន្ត្រីករផ្ទាល់ហើយ នៅមិនទាន់គ្រប់គ្រាន់ឡើយសម្រាប់អ្នកស្រាវជ្រាវ ដែលមានបងប្អូន៩នាក់ នឹងជាកូនទី៣រូបនេះ អ្នកស្រីថែមទាំងទៅស្រាវជ្រាវ លើសិលាចារឹក និងចម្លាក់តាមជញ្ជាំងប្រាសាទនានាផងដែរ។ អ្នកស្រី ណារុំ បញ្ជាក់ដូច្នេះ៖ «ទាល់តែទៅច្រើនដង បើគ្រាន់តែទៅតែម្ដង មើលហើយចោលៗ គឺមិនអាចយល់ពីផ្ទាំងថ្មនោះទេ។ យើងត្រូវដើរពិនិត្យមើលរឿងហេតុផ្សេងៗ នោះឲ្យបានហ្មត់ចត់។ ដូចពាក្យគេច្រើននិយាយថា មើលថ្មឲ្យថ្មចេះនិយាយប្រាប់យើងវិញ។ យើងមើលហើយ យើងពិចារណាផង»។

ទោះជាយ៉ាងណា ការសិក្សាស្រាវជ្រាវនេះ មិនអាចផ្ដល់ផលជាប្រាក់ ឬទ្រព្យសម្បត្តិស្ដុកស្ដម្ភឲ្យអ្នកស្រីឡើយ ប៉ុន្តែជាការងារ ដែលអ្នកស្រីត្រូវចាយប្រាក់ផ្ទាល់ខ្លួនទៅវិញ។ «ខ្ញុំបានដឹងថាកាលណាសរសេរហើយ និងបោះពុម្ពទៅ ទាញប្រាក់មកវិញ គឺតិចតួចស្ដួចស្ដើងណាស់។ បើគិតជារបររកស៊ី មិនអាចចិញ្ចឹមជីវិតបានទេ។ តែនេះដោយសារបំណងរបស់ខ្ញុំ ដែលចង់ឲ្យគេដឹង និងទុកជាឯកសារ ទើបខ្ញុំចេះតែប្រឹងធ្វើទៅ»។

ហេតុមួយដែលជំរុញឲ្យស្ត្រីព្រាត់កូន៤នាក់ ក្នុងសម័យខ្មែរក្រហមរូបនេះ ប្រឹងប្រែងសរសេរសៀវភៅ ស្ដីពីទំនៀមទម្លាប់ខ្មែរ គឺដោយសារការសង្កេតឃើញថា សីលធម៌សង្គមធ្លាក់ចុះនោះឯង។ «ឥឡូវនេះ ការអប់រំមិនសូវបានដិតដល់ ដូច្នេះកូនខ្មែរជំនាន់ក្រោយ អាចមិនដឹងមិនយល់ ហើយចេះតែប្រព្រឹត្តទៅខុស ដែលនាំឲ្យបាត់តម្លៃវប្បធម៌របស់យើង។ ដូច្នេះ ខ្ញុំនឹកឃើញ ហើយខ្ញុំស្ដាប់ឮគេនិយាយពាក្យគ្រោតគ្រាត អាមឹង ខ្ញុំដូចជាទើសចិត្តណាស់។ ខ្ញុំក៏ខំប្រឹងស្រាវជ្រាវសរសេរ ដើម្បីឲ្យគេមើលដឹងថាអ្វីដែលល្អ អ្វីដែលមិនល្អ»។

បណ្ឌិតទស្សនវិជ្ជាវិទ្យាសាស្ត្រសិល្បៈ ដែលនៅមានតួនាទីក្នុងក្រុមប្រឹក្សាជាតិភាសាខ្មែរ រូបនេះ ថាថ្នាក់ដឹកនាំ ឬមាតាបិតា ត្រូវធ្វើជាគំរូល្អដល់កូនៗ និងអ្នកនៅក្រោមបង្គាប់។ «គ្រូ និងអ្នកដឹកនាំខ្លះ នាពេលឥឡូវ គាត់មិនទទួលបានការអប់រំពីមុនមក។ ដូច្នេះមានការឆកល្វែងចំពោះសង្គម ក៏គាត់មិនដឹង។ ដូចជាពាក្យខ្ញុំ និយាយអ៊ីចឹង ការអប់រំ យើងមិនមែនប្រើពាក្យ គ្រោតគ្រាត ឬអាមឹងនោះទេ គឺយើងត្រូវប្រើពាក្យទន់ភ្លន់ ឲ្យគេទទួលយក ត្រូវធ្វើជាគំរូល្អ។ បើសិនជាអ្នកធំ និយាយពាក្យអាមឹង អ្នកនៅខាងក្រោម ក៏និយាយពាក្យនោះដែរ។ នេះហើយដែលជាសីលធម៌មិនល្អ»។

ស្ថិតក្នុងវ័យ៧៣ឆ្នាំនេះអ្នកស្រី កែវ ណារុំ នៅតែប្រឹងប្រែងទាំងមានជំងឺប្រចាំកាយ ដើម្បីសរសេរអត្ថបទស្រាវជ្រាវរបស់ខ្លួនបញ្ចប់ ដែលនៅសល់ច្រើនទៀតនោះ។ មានសក់សរលោង ដ៏មានរបៀប ស្ត្រីដែលរស់នៅជាមួយប្អូនស្រីតែម្នាក់របស់ខ្លួន បានត្អូញត្អែរពីសុខភាពដូច្នេះថា ៖«កិច្ចការស្រាវជ្រាវនេះ ខ្ញុំចេះតែធ្វើតិចតួចទៅ បើតាមកម្លាំង និងថាមពលនៅក្នុងខ្លួន វាស្ទើរតែអស់ទៅហើយ។ ខ្ញុំត្រូវប្រឹងសរសេរបញ្ចប់សៀវភៅ ដែលនិយាយពីរបាំបុរាណខ្មែរ ព្រោះវានៅសល់ច្រើនដែរ។ មិនមែនថាអ្នកក្រោយគេមិនចេះសរសេរនោះទេ ប៉ុន្តែវាជាបំណងរបស់ខ្ញុំ ដែលខ្ញុំត្រូវតែសរសេរ»។

អ្នកស្រាវជ្រាវដែលមានស្រុកកំណើតនៅទីក្រុងភ្នំពេញរូបនេះ បានសង្កេតឃើញថា កិច្ចការស្រាវជ្រាវ លើផ្នែកសិល្បៈវប្បធម៌ និងប្រពៃណី មិនសូវមានអ្នកចាប់អារម្មណ៍ចងក្រងជាឯកសារទុកប៉ុន្មានឡើយ។ «ពីដើមយូរហើយ ការងារស្រាវជ្រាវពីសិល្បៈ ពីវប្បធម៌ មិនសូវមានទេ។ ភាគច្រើនគេច្រើនតែសរសេរពីប្រលោមលោក។ ដោយសារតែខ្ញុំមានឯកទេសខាងសិល្បៈ ហើយពីដើមឡើយខ្ញុំរៀនភ្លេង ក្រោយមក ខ្ញុំចេះតែស្វែងយល់ពីរបាំ ទើបខ្ញុំអាចសរសេរពីរបាំបាន»។

ក្ដីបំណងដ៏ធំបំផុតសម្រាប់អ្នកស្រី កែវ ណារុំ បណ្ឌិតទស្សនវិជ្ជា វិទ្យាសាស្ត្រសិល្បៈ គឺចង់ឲ្យខ្មែរ យកចិត្តទុកដាក់លើសីលធម៌សង្គមឡើងវិញ។ «ពាក្យដែលយើងជួបគ្នាក្នុងសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ គឺបង្ហាញពីអត្តចរិត និងសីលធម៌របស់ពូជអម្បូរមួយដែរ។ តម្លែទាំងនេះ មិនមែនថាគេមិនចង់បាននោះទេ គឺគេក៏ចង់បានដែរ ប៉ុន្តែគេមិនដឹង ព្រោះថានៅពេលបច្ចុប្បន្ននេះ មនុស្សភាគច្រើន ក្លាយជាទាសករសម្ភារហើយ គឺអ្វីៗសម្ភារជាធំ។ ប៉ុន្តែយូរទៅសម្ភារជាធំនោះ ក៏បាត់បង់ទៅវិញដែរ»៕