ជាតិ
សិល្បះ
×![]()
ភ្នំពេញ៖ ភាពយន្តខ្មែរជំនាន់ដើមក្នុងអំឡុងទសវត្សទី៦០ រឿងខ្យងស័ង្ខ កាកី និងរឿងពិជ័យវង្សា ដែលត្រូវបានរក្សាទុកនៅថៃ ហើយក្រុមភាពយន្តកម្ពុជាទើបទិញមកវិញនោះ នឹងចាក់បញ្ចាំងឱ្យទស្សនាដោយសេរី និងឥតគិតថ្លៃ ក្នុងរយៈពេលបីថ្ងៃ។ ខ្សែភាពយន្តខ្មែរជំនាន់ដើមនេះ នឹងចាក់បញ្ចាំងចាប់ពីថ្ងៃទី២២ដល់២៤តុលា ឆ្នាំ២០១៩ នៅក្នុងកម្មវិធី «មួយម៉ឺនអាល័យ» លើកទី៥ នៅមជ្ឈមណ្ឌលសហប្រតិបត្តិការកម្ពុជា-កូរ៉េ(CKCC)។ 
បើតាមលោក យាង វណ្ឌី ប្រធានក្រុមព្រះសុរិយា ការស្វែងរកនិងប្រមូលទិញភាពយន្តខ្មែរជំនាន់ដើមពីបរទេសវិញដែលបានបាត់បង់ក្នុងសម័យខ្មែរក្រហម គឺដើម្បីចាក់បញ្ចាំងឱ្យពលរដ្ឋខ្មែរគ្រប់រូប ពិសេសយុវន ដែលស្រលាញ់វិស័យភាពយន្តខ្មែរ ឱ្យបានទស្សនាទាំងអស់គ្នា និងសិក្សាស្វែងយល់អំពីខ្សែភាពយន្តខ្មែរពីសម័យអតីតកាលដោយរកចំណុចណាល្អៗសម្រាប់ធ្វើជាបទពិសោធន៍ក្នុងការអភិវឌ្ឍខ្លួនឯង និងវិស័យភាពយន្តខ្មែរនាពេលបច្ចុប្បន្ន។
«ការបង្កើតប្រព្រឹត្តការណ៍ការចាក់បញ្ចាំងភាពយន្តខ្មែរជំនាន់ដើមជារៀងរាល់ឆ្នាំនេះ គឺដើម្បីជំរុញទឹកចិត្តយុវជនខ្មែរទាំងអស់ឱ្យចេះស្រលាញ់និងឱ្យតម្លៃនូវអ្វីដែលជារបស់ខ្លួនឯង ជាពិសេសរបស់ដែលមនុស្សជំនាន់ដើមបានបន្សល់ទុកឱ្យ។ ខ្ញុំចង់ឱ្យអ្នកទាំងអស់ចូលគ្នាចូលរួមចំណែក ដើម្បីស្វែងយល់ និងដឹងថា តើកម្ពុជាយើងមានអ្វី? កម្ពុជាសល់អ្វីខ្លះពីសម័យសង្គ្រាម? គ្មានអ្វីខ្លះ? ហើយយើងគួរបំពេញបន្ថែមដោយរបៀបណា នៅពេលដែលយើងឃើញចន្លោះខ្វះខាតក្នុងវិស័យភាពយន្តភាពយើង»។ នេះជាការរៀបរាប់របស់លោក យាង វណ្ឌី ក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មាន នាព្រឹកថ្ងៃទី៤តុលា។
លោកបានអះអាងដូច្នេះ គិតត្រឹមពេលនេះភាពយន្តខ្មែរជំនាន់ដើម ដែលក្រុមព្រះសូរិយាបានទិញពីប្រទេសថៃត្រឡប់មកវិញមានចំនួន១២រឿង។ ១២រឿងនេះ ក្រៅពីបីរឿងខាងលើមានរឿងបំណុល, អាជ័យមេគ្រេត, រន្ទះគ្រួសារ, ទ្រូងអូនរហែក, ព្យុះតណ្ហា, អ៉ីណាវបុស្បា, វិឡុងមាស, ក្រពើឆាវ៉ាន់ (ជារបាំ) និងរឿងព្រះនាងពម្ពាសរជាតិ។ រឿងទាំងនោះ ត្រូវបានថៃ រក្សាទុកនារយៈពេលកន្លងមក។
ជាមួយគ្នានេះ លោក ស៊ិន ចាន់សាយ៉ា ទីប្រឹក្សាក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈ ប្រកាសថា ឆ្នាំ២០១៩នេះ ជាខួបលើកទី៧០ឆ្នាំនៃកំណើតភាពយន្តខ្មែរ ក្រោមស្នាម ព្រះហស្ត ព្រះបាទ នរោត្តម សីហនុ ក្នុងឆ្នាំ១៩៤៩។ លោកបានបន្តថា ក្រសួងវប្បធ៌ តែងតែគាំទ្រជានិច្ច ក្នុងការស្រាវជ្រាវ និងការប្រមូលទិញភាពយន្តខ្មែរជំនាន់ដើមពីបរទេសមកវិញរបស់ក្រុមព្រះសូរិយា ដើម្បីបង្ហាញ និងរក្សាទុកសម្រាប់ក្មេងជំនាន់ក្រោយ ព្រោះនៅក្នុងវិស័យភាពយន្តខ្មែរទាំងអស់នាសម័យនោះ មានតម្លៃធំ២ ដែលយុវជនខ្មែរបច្ចុប្បន្ន គួរចង់ចាំនិងត្រូវមើលឱ្យឃើញ នោះគឺគុណតម្លៃសេដ្ឋកិច្ច និងគុណតម្លៃវប្បធម៌។
ទីប្រឹក្សាក្រសួងវប្បធម៌រូបនេះបាននិយាយដូច្ន៖«យើងមិនត្រឹមតែចូលរួមដើម្បីទស្សនា ដើម្បីយើងគាំទ្រ តែយើងដឹងអត់ដឹងថាយើងទៅមើលអ្វីខ្លះក្នុងភាពយន្ត។ យើងត្រូវឱ្យឃើញពីគុណតម្លៃសេដ្ឋកិច្ច និងគុណតម្លៃវប្បធម៌ ក្នុងភាពយន្ត។ ពិសេសនៅក្នុងភាពយន្តខ្មែរយើងដែលផលិតនៅទសវត្សរ៍ឆ្នាំ៥០,៦០និង៧០ មានគុណតម្លៃពីរនេះធំធេងណាស់»។
បើតាម លោក ចាន់សាយ៉ា គុណតម្លៃសេដ្ឋកិច្ចក្នុងភាពយន្តខ្មែរ គឺផលិតផលមួយដែលអាចធ្វើឱ្យពាណិជ្ជកម្ម ធ្វើអាជីវកម្មបាន ដែលទទួលបានចំណូលខ្ពស់បើធៀបទៅនឹងមុខរបរដទៃទៀត ក្នុងសម័យនោះ។ រីឯគុណតម្លៃវប្បធម៌វិញគឺតែងតែស្ថិតនៅក្នុងស្នាដៃភាពយន្តដ៏ធំធេងមិនអាចកាត់ថ្លៃបាន។ «បើយើងមើលស្នាដៃភាពយន្តទាំងនោះនាពេលបច្ចុប្បន្ន យើងនឹងឃើញគុំណតម្លៃវប្បធម៌យ៉ាងច្រើននៅក្នុងស្នាដៃទាំងនោះ ដែលឆ្លុះបញ្ចាំងពីវប្បធម៌ដែលជារបស់យើង អរិយធម៌របស់យើង ផ្នត់គំនិត របៀបរបបមនុស្សរស់នៅក្នុងសម័យនោះ។
យើងគ្រាន់តែលឺគេនិយាយថាមនុស្សក្នុងទសវត្សរ៍នោះ ល្អនេះ ល្អនោះ ប៉ុន្តែបើយើងបានមើលភាពយន្តទាំងនោះផ្ទាល់ភ្នែក យើងកាន់តែមានអ្វីជាអំណះអំណានយ៉ាងគ្រប់គ្រាន់ ថាគុណតម្លៃនៃវប្បធម៌ក្នុងខ្សែភាពយន្តខ្មែរទាំងនោះគឺមានធំធេងណាស់ ដែលយើងយុវជនចុងក្រោយ ត្រូវមើល ត្រូវស្រលាញ់ ត្រូវថែរក្សា ការពារ លើកតម្កើន និងឱ្យតម្លៃជានិច្ច»។ នេះជាការសង្កត់ធ្ងន់របស់លោក លោក ចាន់សាយ៉ា៕
លោក យាង វណ្ឌី ប្រធានក្រុមព្រះសុរិយា
បើតាមលោក យាង វណ្ឌី ប្រធានក្រុមព្រះសុរិយា ការស្វែងរកនិងប្រមូលទិញភាពយន្តខ្មែរជំនាន់ដើមពីបរទេសវិញដែលបានបាត់បង់ក្នុងសម័យខ្មែរក្រហម គឺដើម្បីចាក់បញ្ចាំងឱ្យពលរដ្ឋខ្មែរគ្រប់រូប ពិសេសយុវន ដែលស្រលាញ់វិស័យភាពយន្តខ្មែរ ឱ្យបានទស្សនាទាំងអស់គ្នា និងសិក្សាស្វែងយល់អំពីខ្សែភាពយន្តខ្មែរពីសម័យអតីតកាលដោយរកចំណុចណាល្អៗសម្រាប់ធ្វើជាបទពិសោធន៍ក្នុងការអភិវឌ្ឍខ្លួនឯង និងវិស័យភាពយន្តខ្មែរនាពេលបច្ចុប្បន្ន។
«ការបង្កើតប្រព្រឹត្តការណ៍ការចាក់បញ្ចាំងភាពយន្តខ្មែរជំនាន់ដើមជារៀងរាល់ឆ្នាំនេះ គឺដើម្បីជំរុញទឹកចិត្តយុវជនខ្មែរទាំងអស់ឱ្យចេះស្រលាញ់និងឱ្យតម្លៃនូវអ្វីដែលជារបស់ខ្លួនឯង ជាពិសេសរបស់ដែលមនុស្សជំនាន់ដើមបានបន្សល់ទុកឱ្យ។ ខ្ញុំចង់ឱ្យអ្នកទាំងអស់ចូលគ្នាចូលរួមចំណែក ដើម្បីស្វែងយល់ និងដឹងថា តើកម្ពុជាយើងមានអ្វី? កម្ពុជាសល់អ្វីខ្លះពីសម័យសង្គ្រាម? គ្មានអ្វីខ្លះ? ហើយយើងគួរបំពេញបន្ថែមដោយរបៀបណា នៅពេលដែលយើងឃើញចន្លោះខ្វះខាតក្នុងវិស័យភាពយន្តភាពយើង»។ នេះជាការរៀបរាប់របស់លោក យាង វណ្ឌី ក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មាន នាព្រឹកថ្ងៃទី៤តុលា។
លោកបានអះអាងដូច្នេះ គិតត្រឹមពេលនេះភាពយន្តខ្មែរជំនាន់ដើម ដែលក្រុមព្រះសូរិយាបានទិញពីប្រទេសថៃត្រឡប់មកវិញមានចំនួន១២រឿង។ ១២រឿងនេះ ក្រៅពីបីរឿងខាងលើមានរឿងបំណុល, អាជ័យមេគ្រេត, រន្ទះគ្រួសារ, ទ្រូងអូនរហែក, ព្យុះតណ្ហា, អ៉ីណាវបុស្បា, វិឡុងមាស, ក្រពើឆាវ៉ាន់ (ជារបាំ) និងរឿងព្រះនាងពម្ពាសរជាតិ។ រឿងទាំងនោះ ត្រូវបានថៃ រក្សាទុកនារយៈពេលកន្លងមក។
ជាមួយគ្នានេះ លោក ស៊ិន ចាន់សាយ៉ា ទីប្រឹក្សាក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈ ប្រកាសថា ឆ្នាំ២០១៩នេះ ជាខួបលើកទី៧០ឆ្នាំនៃកំណើតភាពយន្តខ្មែរ ក្រោមស្នាម ព្រះហស្ត ព្រះបាទ នរោត្តម សីហនុ ក្នុងឆ្នាំ១៩៤៩។ លោកបានបន្តថា ក្រសួងវប្បធ៌ តែងតែគាំទ្រជានិច្ច ក្នុងការស្រាវជ្រាវ និងការប្រមូលទិញភាពយន្តខ្មែរជំនាន់ដើមពីបរទេសមកវិញរបស់ក្រុមព្រះសូរិយា ដើម្បីបង្ហាញ និងរក្សាទុកសម្រាប់ក្មេងជំនាន់ក្រោយ ព្រោះនៅក្នុងវិស័យភាពយន្តខ្មែរទាំងអស់នាសម័យនោះ មានតម្លៃធំ២ ដែលយុវជនខ្មែរបច្ចុប្បន្ន គួរចង់ចាំនិងត្រូវមើលឱ្យឃើញ នោះគឺគុណតម្លៃសេដ្ឋកិច្ច និងគុណតម្លៃវប្បធម៌។
ទីប្រឹក្សាក្រសួងវប្បធម៌រូបនេះបាននិយាយដូច្ន៖«យើងមិនត្រឹមតែចូលរួមដើម្បីទស្សនា ដើម្បីយើងគាំទ្រ តែយើងដឹងអត់ដឹងថាយើងទៅមើលអ្វីខ្លះក្នុងភាពយន្ត។ យើងត្រូវឱ្យឃើញពីគុណតម្លៃសេដ្ឋកិច្ច និងគុណតម្លៃវប្បធម៌ ក្នុងភាពយន្ត។ ពិសេសនៅក្នុងភាពយន្តខ្មែរយើងដែលផលិតនៅទសវត្សរ៍ឆ្នាំ៥០,៦០និង៧០ មានគុណតម្លៃពីរនេះធំធេងណាស់»។
បើតាម លោក ចាន់សាយ៉ា គុណតម្លៃសេដ្ឋកិច្ចក្នុងភាពយន្តខ្មែរ គឺផលិតផលមួយដែលអាចធ្វើឱ្យពាណិជ្ជកម្ម ធ្វើអាជីវកម្មបាន ដែលទទួលបានចំណូលខ្ពស់បើធៀបទៅនឹងមុខរបរដទៃទៀត ក្នុងសម័យនោះ។ រីឯគុណតម្លៃវប្បធម៌វិញគឺតែងតែស្ថិតនៅក្នុងស្នាដៃភាពយន្តដ៏ធំធេងមិនអាចកាត់ថ្លៃបាន។ «បើយើងមើលស្នាដៃភាពយន្តទាំងនោះនាពេលបច្ចុប្បន្ន យើងនឹងឃើញគុំណតម្លៃវប្បធម៌យ៉ាងច្រើននៅក្នុងស្នាដៃទាំងនោះ ដែលឆ្លុះបញ្ចាំងពីវប្បធម៌ដែលជារបស់យើង អរិយធម៌របស់យើង ផ្នត់គំនិត របៀបរបបមនុស្សរស់នៅក្នុងសម័យនោះ។
យើងគ្រាន់តែលឺគេនិយាយថាមនុស្សក្នុងទសវត្សរ៍នោះ ល្អនេះ ល្អនោះ ប៉ុន្តែបើយើងបានមើលភាពយន្តទាំងនោះផ្ទាល់ភ្នែក យើងកាន់តែមានអ្វីជាអំណះអំណានយ៉ាងគ្រប់គ្រាន់ ថាគុណតម្លៃនៃវប្បធម៌ក្នុងខ្សែភាពយន្តខ្មែរទាំងនោះគឺមានធំធេងណាស់ ដែលយើងយុវជនចុងក្រោយ ត្រូវមើល ត្រូវស្រលាញ់ ត្រូវថែរក្សា ការពារ លើកតម្កើន និងឱ្យតម្លៃជានិច្ច»។ នេះជាការសង្កត់ធ្ងន់របស់លោក លោក ចាន់សាយ៉ា៕
លោក យាង វណ្ឌី ប្រធានក្រុមព្រះសុរិយា
Tag:
ភាពយន្ត
មរតកដើម
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
