ច្បាប់ / សិទិ្ធមនុស្ស / តុលាការ
ជាតិ
១០ធ្នូ៖ សង្គមស៊ីវិល និងអតីតបក្សប្រឆាំង ទទូចឲ្យរដ្ឋាភិបាល ស្តារសិទ្ធិមនុស្ស ដើម្បីរក្សា EBA
អ្នកស្រី ចក់ សុភាព នាយិកាមជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា, លោក រ៉ុង រុន ទីប្រឹក្សាសមាគមគ្រូបង្រៀនឯករាជ្យកម្ពុជា, លោក ផៃ ស៊ីផាន អ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាល
×![]()
ដោយ: ថ្មីៗ
នៅថ្ងៃទី១០ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៩ អង្គការសង្គមស៊ីវិលនានានៅកម្ពុជា នឹងរួមគ្នាប្រារព្ធទិវាសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិលើកទី៧១ នៅទីលានប្រជាធិបតេយ្យថ្មី ក្នុងសង្កាត់ឫស្សីកែវ។ តាមការគ្រោងទុក អាចនឹងមានមនុស្សប្រមាណ២ពាន់នាក់ ដែលចូលរួមជាមួយអង្គការសង្គមស៊ីវិល ក្នុងការប្រារព្ធទិវាសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ ខណៈរដ្ឋាភិបាល ក៏នឹងរៀបចំប្រារព្ធផងដែរ។ 
១០ធ្នូ ឆ្នាំ២០១៩នេះ គឺជាថ្ងៃចុងក្រោយនៃការឈប់សម្រាកនៅកម្ពុជា សម្រាប់ទិវាសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ។ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានសម្រេចលុបចោលនូវថ្ងៃឈប់សម្រាកសម្រាប់ទិវាសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ ចាប់ពីឆ្នាំ២០២០ទៅ។ ប៉ុន្តែការប្រារព្ធទិវាសិទ្ធិមនុស្សនេះ នៅតែមានដដែល។
មន្ត្រីអង្គការសង្គមស៊ីវិលមួយចំនួន នៅតែលើកឡើងថា សិទ្ធិមនុស្សនិងប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា បានធ្លាក់ចុះ ដោយសារ ការរំលាយអតីតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ការចាប់លោក កឹម សុខា ការចាប់សកម្មជននយោបាយ ការគាបសង្កត់សង្គមស៊ីវិល និងសារព័ត៌មាន ជាដើម។ មន្ត្រីអង្គការសង្គមស៊ីវិល មើលឃើញទៀតថា សូម្បីប្រជាពលរដ្ឋ បញ្ចេញមតិឬប្រមូលផ្តុំគ្នា ក៏អាចប្រឈមនឹងបញ្ហាដែរ។
ពួកគេ ចាត់ទុកការគំរាមកំហែងទាំងអស់នេះ ថាផ្ទុយនឹងច្បាប់ជាតិនិងច្បាប់អន្តរជាតិ ហើយទទូចឲ្យរដ្ឋាភិបាល កែលម្អឡើងវិញ ដើម្បីឲ្យកម្ពុជាទទួលបានការវាយតម្លៃជាវិជ្ជមានពីសហគមន៍អន្តរជាតិ ហើយក៏ដើម្បីទប់ស្កាត់កុំឲ្យបាត់បង់ប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធសព្វមុខទំនិញ EBA របស់សហភាពអឺរ៉ុប និងប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធទូទៅ GSP របស់សហរដ្ឋអាមេរិក។
ក្នុងកិច្ចសម្ភាសជាមួយសារព័ត៌មានថ្មីៗតាមទូរស័ព្ទ នៅព្រឹកថ្ងៃទី៩ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៩ អ្នកស្រី ចក់ សុភាព នាយិកាមជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា (CCHR) មានប្រសាសន៍ថា អ្នកស្រី ចង់ឃើញរដ្ឋាភិបាល អនុវត្តជាក់ស្តែងពីការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស មិនមែនបានត្រឹមតែចែងក្នុងច្បាប់ ឬក៏ត្រឹមតែទទួលស្គាល់លិខិតូបរណ៍អន្តរជាតិស្តីពីសិទ្ធិមនុស្សនោះទេ។ អ្នកស្រី បញ្ជាក់ដូច្នេះថា៖«...វា នឹងអាចកាត់បន្ថយការប្រឈមរបស់ប្រទេសកម្ពុជា ចំពោះទំនាក់ទំនងផ្នែកពាណិជ្ជកម្ម ឬក៏លក្ខខណ្ឌផ្សេងៗ បើយើងអាចធ្វើឲ្យប្រសើរឡើងផ្នែកសិទ្ធិមនុស្ស...»។
លោក រ៉ុង ឈុន ទីប្រឹក្សាសមាគមគ្រូបង្រៀនឯករាជ្យកម្ពុជា យល់ឃើញថា ស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្ស គឺផ្សារភ្ជាប់ជាមួយនឹងស្ថានភាពនយោបាយ។ លោក ប្រាប់សារព័ត៌មានថ្មីៗថា បើស្ថានភាពនយោបាយ មានលក្ខណៈល្អប្រសើរ ការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស ក៏នឹងមានភាពល្អប្រសើរដែរ តែបើស្ថានភាពនយោបាយ មានភាពតានតឹង ការរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស ក៏នឹងតានតឹងដូចគ្នា។
លោក រ៉ុង ឈុន បន្តថា ចំពោះលក្ខខណ្ឌរបស់ EBA គឺទាមទារឲ្យមានការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងលិទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ។ លោក អះអាងថា របាយការណ៍បឋមរបស់សហភាពអឺរ៉ុប រកឃើញថា មានការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សជាច្រើនករណី ដូចជា សិទ្ធិនយោបាយ សិទ្ធិប្រជាពលរដ្ឋ សិទ្ធិដីធ្លី សិទ្ធិសង្គម និងសិទ្ធិវប្បធម៌។ លោក សង្កត់ធ្ងន់ដូច្នេះថា៖«ដើម្បីរក្សា EBA រដ្ឋាភិបាល ត្រូវសម្របសម្រួលតាមអ្វីដែលសហភាពអឺរ៉ុបលើកឡើង»។
តាមរយៈសេចក្តីថ្លែងការណ៍ដែលចេញពីក្រៅប្រទេសមក នៅថ្ងៃទី៩ ខែធ្នូ អតីតគណបក្សប្រឆាំង បានសរសេរថា ដោយសារតែការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា កាន់តែមានសភាពធ្ងន់ធ្ងរ ទើបសហភាពអឺរ៉ុប គំរាមដក EBA ហើយសហរដ្ឋអាមេរិក គំរាមដក GSP ដែលធ្វើឲ្យសេច្ឋកិច្ចកម្ពុជា ប្រឈមនឹងវិបត្តិ ព្រមទាំងកម្មការ ប្រឈមនឹងការបាត់បង់ការងារ ហើយក៏អាចនឹងប៉ះពាល់ដល់ជីវភាពរបស់ប្រជាពលរដ្ឋទូទៅផងដែរ។
អតីតគណបក្សប្រឆាំង ទាមទារឲ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា អនុវត្តបានពេញលេញនូវកាតព្វកិច្ចរបស់ខ្លួន ស្របតាមស្មារតីនៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស រួមទាំងសិទ្ធិសញ្ញាអន្តរជាតិផ្សេងៗ។
លោក ផៃ ស៊ីផាន អ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាល ឆ្លើយតបថា ការលើកឡើងរបស់មន្ត្រីអង្គការសង្គស៊ីវិលនិងអតីតគណបក្សប្រឆាំង មិនបង្ហាញពីស្ថានភាពពិតនៅកម្ពុជាឡើយ។ លោក រិះគន់ត្រឡប់ទៅវិញថា៖«[ពួកគេ] គ្រាន់តែបន្ទរតាមអ្វីដែលបរទេសបាននិយាយប៉ុណ្ណោះ»។
អ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាល បកស្រាយថា សិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា ត្រូវបានការពារដោយច្បាប់ ហើយការដឹកនាំប្រទេស ក៏ពឹងផ្អែកលើច្បាប់ដែរ។ លោក បន្ថែមថា រដ្ឋាភិបាល ពុំបានយកច្បាប់ ទៅកាន់បន្ថយសិទ្ធិប្រជាពលរដ្ឋឡើយ។ លោក អធិប្បាយបែបនេះថា៖«យើង បានរៀបចំច្បាប់ ក្នុងកិច្ចការពារសិទ្ធិរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ។ យើង មិនមែនធ្វើតាមបបូរមាត់ទេ យើង ធ្វើតាមប្រព័ន្ធច្បាប់»។
កាលពីថ្ងៃទី១២ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៩ សហភាពអឺរ៉ុប បានផ្ញើរបាយការណ៍បឋមស្តីពីនីតិវិធីនៃការដកឬមិនដក EBA មកកាន់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា។ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា មានពេលឆ្លើយតបទៅគណៈកម្មការអឺរ៉ុបវិញ ដោយគិតចាប់តាំងពីថ្ងៃទទួលបានរបាយការណ៍ រហូតដល់ថ្ងៃទី១២ ខែធ្នូ (១ខែ)។ មកដល់ពេលនេះ មិនទាន់មានព័ត៌មាននោះទេថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ឆ្លើយតបទៅសហភាពអឺរ៉ុបរួចហើយ ឬក៏មិនទាន់ឆ្លើយតបចំពោះរបាយការណ៍បឋមនេះ។
សហភាពអឺរ៉ុប ប្រកាសថា នៅខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២០ គឺមានរយៈពេលគ្រប់១ឆ្នាំហើយ ដែលសហភាពអឺរ៉ុប នឹងចេញរបាយការណ៍ចុងក្រោយ ហើយក៏នឹងធ្វើសេចក្តីសម្រេចចុងក្រោយផងដែរ ថា ដក EBA ពីកម្ពុជាជាបណ្តោះអាសន្ន ឬ បន្តរក្សាទុក។ សហភាពអឺរ៉ុប បានចាប់ផ្តើមនីតិវិធីដំបូងពីរឿងដកឬមិនដក EBA នេះ តាំងខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៩មក។
បើសហភាពអឺរ៉ុប សម្រេចដក EBA ពិតមែន ជានីតិវិធី គឺត្រូវការរយៈពេល៦ខែក្រោយមកទៀត ទើបសេចក្តីសម្រេចនោះ ចូលជាធរមាន។ វា មានន័យថា ៦ខែក្រោយនៃការដក EBA ទើបកម្ពុជា ចាប់ផ្តើមបង់ពន្ធ ពេលនាំទំនិញចូលទៅទីផ្សារអឺរ៉ុប។
ចំណែកសមាជិករដ្ឋសភានិងសមាជិកព្រឹទ្ធសភាអាមេរិកមួយចំនួន បានតាក់តែងច្បាប់ ដើម្បីឲ្យរដ្ឋបាលរបស់លោកប្រធានាធិបតី ដូណាល់ ត្រាំ យកទៅអនុវត្តក្នុងការដក GSP ពីកម្ពុជា។ យ៉ាងណា មកដល់ពេលនេះ ច្បាប់នោះ មិនទាន់ចូលជាធរមាននោះទេ។
រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា អះអាងថា បានត្រៀមថវិកាបម្រុងប្រមាណ៣ពាន់លានដុល្លារ ដើម្បីទុកដោះស្រាយ ពេលមានវិបត្តិផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចកើតឡើង៕
Tag:
សិទ្ធិមនុស្ស
EBA
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
