បណ្ណាល័យជាតិ ថតឯកសារចាស់ៗអាយុប្រហែល៧០ឆ្នាំ ដល់ជិត៤០០ឆ្នាំ ដាក់ក្នុងគេហទំព័ររបស់ខ្លួន

ជាតិ

បទយកការណ៍ / បទសម្ភាសន៍

បណ្ណាល័យជាតិ ថតឯកសារចាស់ៗអាយុប្រហែល៧០ឆ្នាំ ដល់ជិត៤០០ឆ្នាំ ដាក់ក្នុងគេហទំព័ររបស់ខ្លួន

08, Feb 2020 , 9:30 pm

រូបភាព

លោក កូវ សារ៉ន កំពុងបង្ហាញពីរបៀបថតចម្លងសាស្ត្រាស្លឹករឹត បញ្ចូលទៅក្នុងគេហទំព័ររបស់បណ្ណាល័យជាតិ

ដោយ: ប៉ូ សាគុន

ភ្នំពេញ៖ ត្រូវបានដំណើរការនៅដើមខែមករា ឆ្នាំ២០១៩ ការថតចម្លងឯកសារបុរាណ ដូចជាសាស្ត្រាស្លឹករឹត ក្រាំង សៀវភៅ ទស្សនាវដ្ដី ជាដើម ដែលមានអាយុកាលជិត៤០០កន្លងមកហើយ។ បណ្ណាល័យជាតិ បានប្រមូលឯកសារទាំងនោះពីគ្រប់ទិសទី ដើម្បីយកមករក្សាទុក។ ដោយមានអាយុកាលយូរ និងមានសភាពចាស់ទ្រុឌទ្រោមខ្លាំង ឯកសារទាំងនោះខ្លះ ផុយសូម្បីតែបើកក៏ពិបាកដែរ។ ព្រោះតែបានមើលឃើញពីគុណតម្លៃ បណ្ណាល័យជាតិ បានថតចម្លងឯកសារទាំងនោះ ដាក់ក្នុងគេហទំព័ររបស់ខ្លួន ដើម្បីឱ្យអ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវ មានភាពងាយស្រួល។

ចង់ដឹងពីដំណើរការថតចម្លង និងអាយុកាលរបស់ឯកសារនីមួយៗ តទៅនេះសូមស្ដាប់បទយកការណ៍ ដែលរៀបរៀងដោយកញ្ញា ប៉ូ សាគុន ដូចតទៅ៖

ក្នុងបន្ទប់ដែលពោរពេញដោយសៀវភៅគ្រប់ប្រភេទនិងចម្រុះភាសា នៅទីនេះមិនត្រឹមតែជា បណ្ណាល័យឡើយ ប៉ុន្តែគឺជាឃ្លាំងរក្សាទ្រព្យសម្បត្តិ ដ៏មហាសាល ដែលសុទ្ធសឹងតែជាឯកសារស្រាវជ្រាវល្អៗ ជាពិសេសវាបាននិយាយពីកម្ពុជា កាលពីជាង៣០០ឆ្នាំមុន។

កិច្ចការដ៏មានសារសំខាន់មួយ ក្នុងចំណោមកិច្ចការចាំបាច់ជាច្រើន គឺការថតចម្លងឯកសារចាស់ៗ មានដូចជា សាស្ត្រាស្លឹករឹត ក្រាំង សៀវភៅ ទស្សនាវដី និងកាសែតជាដើម ដែលវាមានអាយុតាំងពីសម័យបារាំងមកម្ល៉េះ។ ឯកសារទាំងនោះបានកត់ត្រាពី ព្រះរាជកិច្ចរបស់ព្រះរាជាកាលពីសម័យនោះ ពីវប្បធម៌ ប្រពៃណី ទំនៀមទម្លាប់ ពីជីវិតរស់នៅប្រចាំថ្ងៃរបស់ប្រជាជន និងពីជនបរទេសដែលបានចូលមកដល់ប្រទេសកម្ពុជា។

ទូសៀវភៅនៅក្នុងបណ្ណាល័យជាតិ

លោក សុខ សុផល អនុប្រធានការិយាល័យអភិរក្ស ទទួលបន្ទុកលើកិច្ចការរៀបចំឯកសារបុរាណ សម្រាប់យកទៅថតចម្លងដាក់ក្នុងគេហទំព័រ បានប្រាប់សារព័ត៌មានថ្មីៗ ពីអាយុកាលរបស់សៀវភៅ ដែលមានអាយុកាលចាស់ជាងគេនៅក្នុងបណ្ណាល័យជាតិនេះថា«នៅបណ្ណាល័យជាតិនេះ ឯកសារដែលចាស់ជាងគេបំផុត គឺសៀវភៅមាននៅឆ្នាំ១៦៧៤។ ចាស់ជាងគេ មានមួយក្បាល ជាភាសាបារាំង។ បន្ទាប់មក១៨៨៣ មានជាភាសាខ្មែរ និងភាសាបារាំងដែរ។ សៀវភៅទាំងអស់នោះ សុទ្ធតែនិយាយពីខ្មែរយើង ទាក់ទងនឹងការរស់នៅ ពីសកម្មភាពផ្សេងៗ»។

ទាញសៀវភៅជាភាសាបារាំង ដែលមានសភាពចាស់ទ្រុឌទ្រោមខ្លាំង ដោយគ្រប់ទំព័រមានរន្ធតូចៗមូលៗ ចោះដោយសត្វល្អិតស្ទើរតែសុះទៅហើយនោះ លោក សុខ សុផល បានប្រាប់ខ្លឹមសារខ្លះៗក្នុងសៀវ ដែលមានអាយុកាលជិត៤០០ឆ្នាំនោះដូច្នេះ៖«សៀវភៅនោះ មានចំណងជើងថា Relation des missions des evesques françois aux royaumes de Siam, de la Cochinchine, de Camboye, & du Tonkin, &c.។ និយាយពីបេសកកម្មរបស់លោក ជាអាចារ្យកាតូលិក បានធ្វើដំណើរមកអាស៊ី។ ជាពិសេសប្រទេសខ្មែរ។ បានចូលផ្សព្វផ្សាយពីយេស៊ូគ្រិស្ត»។

អនុប្រធានការិយាល័យអភិរក្សរូបនេះ បានប្រាប់ត្រួសៗពីសៀវភៅក្បាលផ្សេងទៀត ដែលមានអាយុកាលប្រហែលគ្នា ដោយស្រង់ចេញពីឯកសារមានអាយុវែងប្រមាណជា១ម៉ឺនច្បាប់៖«សៀវភៅខ្មែរនៅឆ្នាំ១៨៨៣។ ដូចជាលោក ឧកញ៉ា ទេព ពិទូរ្យ ឈឹម ក្រសេម លោកបាននិយាយអំពី ព្រះរាជទ្វាទសមាស ហើយនឹងប្រវត្តិពង្សសាវតាស្តេច ព្រមទាំងកិច្ចការផ្សេងៗទៀត។ មានវចនានុក្រមខ្មែរ។ មានសៀវភៅផ្សេងៗទៀតនៅឆ្នាំ១៩០៦ លោកបានកត់ត្រាព្រះរាជសកម្មភាព ព្រះបាទ ស៊ីសុវត្ថិ បានយាងទៅប្រទេសបារាំង នៅឆ្នាំ១៩០៦»។

លោក សុខ សុផល កំពុងកាន់សៀវភៅជាភាសាបារាំង ដែលមានអាយុជិត៤០០ឆ្នាំ

និយាយពីកិច្ចការថតសាស្ត្រាវិញម្ដង។ ក្នុងបន្ទប់មួយទំហំទទឹងប្រហែលជា៥ម៉ែត្រ និងបណ្ដោយប្រមាណជា៨ម៉ែត្រ ពោរពេញទៅដោយគម្ពីរសាស្ត្រាស្លឹករឹត ដាក់តម្រៀបគ្នាក្នុងទូយ៉ាងមានរបៀប។ គម្ពីរទាំងនេះត្រូវបានហំព័ទ្ធដោយព្រួលឬស្សី និងមានក្រណាត់សូត្រពណ៌ក្រហមដេរពីក្រៅមួយជាន់ទៀត ដើម្បីរក្សាភាពត្រជាក់ និងការពារពីការបំផ្លាញផ្សេងៗ។

ជាអ្នកទទួលបន្ទុកខាងថតសាស្ត្រា និងក្រាំង លោក កូវ សារ៉ន ដែលអង្គុយនៅចំពីមុខកាមេរ៉ាថត ថាកិច្ចការនេះមានឧបសគ្គមួយចំនួន។ លោករៀបរាប់ថា៖«មានឧសគ្គខ្លះ ដោយសារសាស្ត្រាខ្លះវាចាស់ យើងត្រូវថ្នមវា ដើម្បីថតមួយម្តងៗ។ សាស្ត្រាខ្លះវាចាស់ យើងមិនអាចថតវាបាន យើងសរសេរវាទុក។ វាពុកផុយ ដោយសារជំនាន់ប៉ុល ពត សាស្ត្រាហ្នឹង វាយកទៅក៏នៅមុខ កន្លែងដើមជ្រៃ។ សាស្ត្រាហ្នឹងវាត្រូវភ្លៀង ខ្យល់ខ្លាំង វាពុកផុយ។ មានកណ្តៀរស៊ីខ្លះ។ អ៊ីចឹងយើងរើសយកសាស្ត្រាដែនៅល្អ អាចបានយើងទុកទៅ។ សាស្ត្រាណាដែលសត្វស៊ីច្រើន យើងខ្ចប់ទុកជាភស្តុតាង»។

បានអានឯកសារដែលទាក់ទងនឹងសាស្ត្រាខ្លះៗ លោក សារ៉ន ថាសាស្ត្រាស្លឹករិតអាចមានអាយុកាលច្រើនរយឆ្នាំប្រសិនបើគេថែរក្សាបានល្អ។ លោក សារ៉ន បន្ថែម៖«សាស្ត្រាដែលយូរជាងគេ មានឆ្នាំ១៧៨៦ មាននៅក្នុងបណ្ណាល័យ។ យើងមានពីរ ដែលអាយុកាលប្រហែលគ្នា។ សាស្ត្រានេះ បើយើងអាចថែរក្សា វាបានរហូតដល់ជិត ១,០០០ឆ្នាំ។ អាចបាន។ នេះបើតាមឯកសារខ្លះដែលខ្ញុំបានមើល នៅក្នុងសម័យអង្គរ គេបានបញ្ជាក់ប្រាប់ថាអាហ្នឹងយូរណាស់។ ប៉ុន្តែគេបានបញ្ជាក់នៅស្រុកថៃ នៅស្រះកែវ ថាមានសាស្ត្រា នៅសម័យអង្គរមាន។ តែនៅខ្មែរយើងអស់ហើយ ពីព្រោះនៅសម័យឧត្តុង្គ គេប្រមូលឯកសារនោះយកទៅទាំងអស់»។

និស្សិតកំពុងអានសៀវភៅនៅក្នុងបណ្ណាល័យជាតិ

បុរសសម្បុរស្រអែមដែលមានអាយុប្រហែលជាង៥០ឆ្នាំរូបនេះបន្ថែម៖«សាស្ត្រាដែលអាយុតិចជាងគេ គឺឆ្នាំ១៩៥០ និង ៦០ ។ សាស្ត្រាស្លឹករឹតនិយាយដូចសៀវភៅអីចឹង។ មានរឿង មានកំណាព្យ មានរឿងព្រេង មានអក្សរសាស្ត្រ និយាយអំពីរឿងផ្សេងៗ។ និយាយពីធម៌ព្រះពុទ្ធក៏មាន»។

អង្គុយក្នុងបន្ទប់បិទជិត ដោយមិនអនុញ្ញាតឱ្យពន្លឺពីខាងក្រៅចាំងចូលសូម្បីតែបន្តិច ការងារថតសាស្ត្រាស្លឹករិត ត្រូវចំណាយពេលយូរគួរសម ព្រោះវាមានចំនួនច្រើន ហើយលោក សារ៉ន បញ្ជាក់ពីចំនួនដូច្នេះ៖«សាស្ត្រាមាន២ប្រភេទ គឺសំរាយ និងបាលី។ ដែលខ្ញុំកំពុងថត គឺបាលី។ យើងយើងថតទាំង២ប្រភេទ ប្រហែលខ្ទង់៤ខែកន្លះ។ សាស្ត្រាស្លឹករឹតជាសំរាយមាន ចំនួន ២៨៩រឿង ស្មើនឹង១,២០០ ខ្សែ។ គិតជាជាទំព័រ ៤៩,៨៨០ទំព័រ។ សាស្ត្រាសរុបទាំងអស់ មាន សរុបទាំងអស់ ៤១៩រឿង ស្មើនឹង២, ៥០៧ខ្សែ»។

ការរក្សាទុកឯកសារចាស់ៗ ក៏ដូចជាឯកសារដទៃទៀត ត្រូវធ្វើទៅតាមបញ្ចេកទេសត្រឹមត្រូវ ដូច្នេះលោក សុខ សុផល ពន្យល់ពីដំណើរការនោះ៖«ក្នុង៦ខែ ទៅ១ឆ្នាំ បណ្ណាល័យបានបាញ់ថ្នាំ ដោយបិទបន្ទប់ទាំងអស់ប្រហែលរយៈពេល១អាទិត្យទើបបើកឡើងវិញ ដើម្បីឲ្យសត្វល្អិតចេញ ឬវាងាប់»។

លោក កូវ សារ៉ន កំពុងបង្ហាញពីរបៀបថតចម្លងសាស្ត្រាស្លឹករឹត ដាក់ក្នុងគេហទំព័រ

អ្នកស្រី ឈុន មុនី ប្រធានការិយាល័យអភិរក្ស និងទទួលខុសត្រូវសៀវភៅបោះពុម្ពតាមខ្នាតអន្តរជាតិ បានលើកឡើងពីគុណសម្បត្តិនៃការថតចំឡងឯកសារបុរាណទាំងនេះ «ឯកសារនៅក្នុងបណ្តាល័យជាតិ មានគុណតម្លៃមិនអាចកាត់ថ្លៃបានទេ ព្រោះជាឯកសារកម្រ។ ឯកសារមួយចំនួនធំ នៅខាងក្រៅអត់មានទេ។ មានតែនៅក្នុងបណ្ណាល័យជាតិ។ អីចឹងបានយើងថតចម្លងដាក់នៅក្នុងវេបសាយរបស់បណ្ណាល័យ ពីព្រោះឯកសារហ្នឹងចាស់ មិនអាចស្រាវជ្រាវ មើលផ្ទាល់បានទេ ដើម្បីងាយស្រួលក្នុងការស្រាវជ្រាវ»។

ជាកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់បណ្ណាល័យជាតិ ក្នុងការលើកស្ទួយវិស័យអប់រំ ក៏ដូចជាការអាននៅកម្ពុជា បណ្ណាល័យជាតិ សម្រេចបានការងារសំខាន់មួយចំនួន ហើយអ្នកស្រី ឈុន មុនី បញ្ជាក់ដូច្នេះ៖«បានការងារសំខាន់ៗច្រើន ដូចជាការជួសជុលឯកសារចាស់ដោយដៃ។ ហើយយើងក៏បានប្រមូលមកថតចម្លង ហើយក៏បានបោះពុម្ព ឯកសារចាស់។ ហើយសៀវភៅណដែលយើងប៉ះកើត យើងក៏បានដេរដោយដៃ ជួសជុលឡើងវិញ ទុកជាឯកសារដើម។ យើងបានពង្រឹងការអាន ដូចជាការរៀបចំពិព័រណ៍សៀវភៅជាដើម»៕