កម្ពុជា ចង់ឱ្យអង់គ្លេសក្លាយជាដៃគូសន្ទនាគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ និងយុទ្ធសាស្ត្ររបស់អាស៊ាន

ជាតិ

កម្ពុជា ចង់ឱ្យអង់គ្លេសក្លាយជាដៃគូសន្ទនាគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ និងយុទ្ធសាស្ត្ររបស់អាស៊ាន

24, Feb 2020 , 11:19 pm

រូបភាព

ដោយ: រំដួល ចិត្រា (Romdoul Chetra)

ភ្នំពេញ៖ កម្ពុជា ចង់ឱ្យអង់គ្លេសក្លាយជាដៃគូសន្ទនាគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ និងជាដៃគូយុទ្ធសាស្ត្ររបស់អាស៊ាន។ សម្ដេច ហ៊ុន សែន ថ្លែងបែបនេះ នៅក្នុងសន្និសីទកាសែតស្តីពី«ស្ថានការណ៍ចុងក្រោយនៅកម្ពុជា» នៅវិមានសន្តិភាព កាលពីព្រឹកថ្ងៃទី២៤ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២០។

នាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានបញ្ជាក់ថា អង់គ្លេសធ្លាប់បានស្នើឱ្យកម្ពុជា ជួយគាំទ្រខ្លួនឱ្យក្លាយជាដៃគូរបស់អាស៊ានកន្លងមកដែរ ។ កម្ពុជាយល់ព្រមតាមសំណើអង់គ្លេស ប៉ុន្តែក៏ត្រូវរង់ចាំសម្រេចជាឯកច្ឆ័នរបស់ប្រទេសជាសមាជិកអាស៊ានសិន។

«យើងនឹងពិភាក្សាជាមួយដៃគូដទៃទៀតរបស់អាស៊ានរបស់យើង ដើម្បីផ្ដល់នូវការគាំទ្រសម្រាប់ការធ្វើភាពជាដៃគូរវាងអាស៊ានជាមួយនឹងអង់គ្លេស ក្នុងពេលដែលអង់គ្លេសចាកចេញពីអឺរ៉ុប។ ហើយខ្ញុំមិនត្រឹមតែគាំទ្រអង់គ្លេសជាដៃគូសន្ទនាគ្រប់ជ្រុងជ្រោយទេ ខ្ញុំចង់ឱ្យអង់គ្លេសក្លាយជាដៃគូយុទ្ធសាស្ត្ររវាងអាស៊ាន និងអង់គ្លេសថែមទៀតផង ក្នុងពេលដែលអឺរ៉ុបមិនទាន់ក្លាយជាដៃគូយុទ្ធសាស្ត្ររវាងអាស៊ាន និងអឺរ៉ុបទេ ដោយសារតែអាស៊ានមិនសប្បាយចិត្ត(ជាមួយអឺរ៉ុប)»។ នេះជាការលើកឡើងរបស់ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដែលបានបន្ថែមថា ការសាងភាពជាដៃគូរវាងអាស៊ាន និងអង់គ្លេស វានឹងផ្ដល់ផលវិជ្ជមានដល់ប្រទេសក្នុងតំបន់ផងដែរ ខណៈអង់គ្លេសគឺជាសមាជិកអចិន្ត្រៃយ៍នៃក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអង្គការសហប្រជាជាតិ ក្រៅពីចិន អាមេរិក បារាំង និងរុស្ស៊ី។

អង់គ្លេស បានចាកចេញពីសហភាពអឺរ៉ុបជាផ្លូវការ កាលពីថ្ងៃទី៣១ មករា ឆ្នាំ២០២០ ក្រោយពីពន្យាពេល៣ដង ចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០១៦មក។ ការសម្រេចចិត្តចាកចេញរបស់អង់គ្លេសនេះ គឺជាការផ្ដាច់ខ្លួនពីសមាហរណកម្មនយោបាយ ពាណិជ្ជកម្ម និងសេដ្ឋកិច្ចពីប្លុកតំបន់ដ៏ធំមួយនេះ។

បើតាមសម្ដេច ហ៊ុន សែន អង់គ្លេសអាចមានលទ្ធភាពច្រើនក្នុងការក្លាយជាដៃគូសន្ទនាគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ និងយុទ្ធសាស្ត្ររបស់អាស៊ាន ក្រោយចាកចេញពីសហភាពអឺរ៉ុបនេះ។

សហភាពអឺរ៉ុប ក៏ចង់ក្លាយជាដៃគូយុទ្ធសាស្ត្រជាមួយអាស៊ានដែរ ប៉ុន្តែត្រូវបានបដិសេធ

សហភាពអឺរ៉ុប បានភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងភាពជាដៃគូសន្ទនាជាមួយអាស៊ាន តាំងពីឆ្នាំ១៩៧២មកម្ល៉េះ។ កន្លងមកសហភាពអឺរ៉ុប ក៏ចង់ក្លាយជាដៃគូយុទ្ធសាស្ត្រជាមួយអាស៊ានដែរ ប៉ុន្តែត្រូវបានរដ្ឋនៃសមាជិកអាស៊ានបដិសេធ។ មូលហេតុដែលរដ្ឋនៃបណ្ដាអាស៊ាន មិនសម្រេចឱ្យសហភាពអឺរ៉ុប ក្លាយជាដៃគូយុទ្ធសាស្ត្រជាមួយអាស៊ាននោះ ដោយសារសមាជិកមួយចំនួន មិនពេញចិត្តចំពោះទង្វើរបស់អឺរ៉ុប ដែលធ្វើមកលើខ្លួន។ តួយ៉ាងដូចជា ឥណ្ឌូណេស៊ី និងម៉ាឡេស៊ី ដែលមានបញ្ហាពាណិជ្ជកម្មដូងប្រេងជាមួយអឺរ៉ុប, បញ្ហាបង្ក្រាបគ្រឿងញៀនរបស់ប្រធានាធិបតីហ្វីលីពីន លោក ឌឺទ័រតេ, បញ្ហាជនភៀសខ្លួនរបស់មីយ៉ាន់ម៉ា និងបញ្ហានយោបាយ និងសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា ដែលឈានដល់ការសម្រេចចិត្តដល់ផ្នែកខ្លះនៃប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធជាដើម។

សម្ដេច ហ៊ុន សែន បានបញ្ជាក់ដូច្នេះថា៖«នៅពេលឆ្នាំ២០១៨ អឺរ៉ុប បានស្នើសុំឱ្យក្លាយទៅជាដៃគូយុទ្ធសាស្ត្រអាស៊ាន-អឺរ៉ុប ប៉ុន្តែប្រទេសអាស៊ាន បានគ្រាន់តែនិយាយថា នឹងបន្តពិភាក្សាដើម្បីឈានខ្ពស់ទៅរកភាពជាដៃគូយុទ្ធសាស្ត្រ»។

ក្នុងន័យនេះសម្ដេច ហ៊ុន សែន បានសង្កត់ធ្ងន់ថា ប្រទេសអាស៊ានខ្លះ មិនសប្បាយចិត្តចំពោះវិធានការរបស់អឺរ៉ុប ដែលបានអនុវត្តច្បាប់មកលើពួកគេឡើយ រួមទាំងកម្ពុជាផងដែរ។ បើតាមសម្ដេច ហ៊ុន សែន ច្បាប់នៅក្នុងប្រទេសមួយ ឬតំបន់មួយ មិនអាចយកមកអនុវត្តលើប្រទេស ឬក្រុមមួយទៀតបាននោះទេ។ «សុំឱ្យ(អឺរ៉ុប)មានការគិតឱ្យបានច្បាស់ ប៉ះពាល់ជាមួយកម្ពុជា មានតម្លៃស្មើនឹងប៉ះពាល់ជាមួយអាស៊ាន, ប៉ះពាល់ជាមួយឥណ្ឌូណេស៊ី មានតម្លៃស្មើនឹងប៉ះពាល់ចំពោះអាស៊ាន,ប៉ះពាល់ចំពោះម៉ាឡេស៊ី មានតម្លៃស្មើនឹងប៉ះពាល់ចំពោះអាស៊ាន , ប៉ះពាល់ជាមួយថៃ ឬប៉ះពាល់ជាមួយមីយ៉ាន់ម៉ា គឺមានតម្លៃស្មើនឹងប៉ះពាល់ជាមួយអាស៊ាន ព្រោះអាស៊ានធ្វើការតាមកុងសង់ស៊ីស (មតិរួមតែមួយ ឬការសម្រេចចិត្តជាលក្ខណៈឯកច្ឆ័ន)»។ នេះជាការអះអាងរបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា។

បច្ចុប្បន្នអាស៊ាន ដែលមានរដ្ឋចំនួន១០ប្រទេសជាសមាជិក ហើយមានប្រជាជនប្រមាណជា៦៤០លាននាក់នេះ គឺជាដៃគូពាណិជ្ជកម្មដ៏ធំទី៣ របស់អឺរ៉ុប បន្ទាប់ពីចិន និងអាមេរិក។ ទំហំពាណិជ្ជកម្មរវាងអាស៊ាន និងអឺរ៉ុប មានជាង២៦៣ពាន់លានដុល្លារអាមេរិក នៅត្រឹមឆ្នាំ២០១៨។ នេះបើតាមរបាយការណ៍របស់សហភាពអឺរ៉ុប។

ការចាកចេញរបស់អង់គ្លេសពីសហភាពអឺរ៉ុប ផ្ដល់ភាពវិជ្ជមានដល់ពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជា និងអង់គ្លេស

អង់គ្លេសបាននាំចូលទំនិញពីកម្ពុជាច្រើនជាងគេ ក្នុងចំណោមប្រទេសនៃសមាជិកអឺរ៉ុប។ ទំនិញដែលកម្ពុជានាំចូលទៅអង់គ្លេសនោះ មានទំហំជាង១ពាន់លានដុល្លារអាមេរិក។ អង់គ្លេសបានចាកចេញពីសហភាពអឺរ៉ុបជាផ្លូវការ កាលពីថ្ងៃទី៣១ មករា ឆ្នាំ២០២០ ។ ការសម្រេចចិត្តចាកចេញរបស់អង់គ្លេសនេះ គឺជាការផ្ដាច់ខ្លួនពីសមាហរណកម្មនយោបាយ ពាណិជ្ជកម្ម និងសេដ្ឋកិច្ចពីប្លុកតំបន់ដ៏ធំមួយនេះ។

នៅពេលអ្នកកាសែតសួរថា តើកម្ពុជា អាចនឹងមានចរចាពាណិជ្ជកម្មសេរីទ្វេរភាគីជាមួយអង់គ្លេសដែរទេ? សម្ដេច ហ៊ុន សែន មិនបានឆ្លើយតបឱ្យចំសំនួរឡើយ ដោយគ្រន់តែបញ្ជាក់ថា កម្ពុជាពិតជាចង់បានទំនាក់ទំនងកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីជាមួយដៃគូប្រទេសនានា។ «ហើយប្រសិនបើអង់គ្លេសចង់ធ្វើកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីជាមួយកម្ពុជា កម្ពុជាស្វាគមន៍។ យើងអត់មានយល់ទាស់ទេ»។ នេះជាការបញ្ជាក់របស់នាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា។

បើតាមសម្ដេច ហ៊ុន សែន បច្ចុប្បន្នកម្ពុជាកំពុងចរចាជាមួយចិន លើកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរី ដែលត្រូវបានរំពឹងថា អាចឈានដល់ការប្រកាសដាក់ឱ្យប្រើប្រាស់នៅក្នុងអំឡុងខែវិច្ឆិកាខាងមុខ ក្នុងពេលដែលកម្ពុជានឹងធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះនៃកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ី-អឺរ៉ុប (ASEM) លើកទី១៣។ ក្រៅពីនេះកម្ពុជា ក៏កំពុងចរចាកិច្ចព្រមព្រៀងជាមួយកូរ៉េខាងត្បូង រួមទាំងប្រទេសជាសមាជិកអាស៊ី-អឺរ៉ុប ដូចជា រុស្ស៊ី និងបេឡារ៉ុសជាដើម។ នេះជាការអះអាងរបស់ប្រមុខរដ្ឋាភិបាល។

ទំហំពាណិជ្ជកម្មនាំចេញរបស់កម្ពុជា ទៅកាន់បណ្ដាប្រទេសនានា មាន១៤ពាន់លានដុល្លារ ដោយក្នុងនោះសហភាពអឺរ៉ុបមានជាង៤ពាន់លានដុល្លារ ។

កន្លងមកអ្នកនាំពាក្យក្រសួងពាណិជ្ជកម្មលោក ស៊ាង ថៃ បានបញ្ជាក់ថា ការចាកចេញរបស់អង់គ្លេសពីសហភាពអឺរ៉ុប (Brexit) មិនប៉ះពាល់ដល់ទំនាក់ទំនងពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជាទេ ។ ផ្ទុយទៅវិញ វាផ្ដល់ភាពវិជ្ជមានដល់ទំនាក់ទំនងទ្វេភាគី រវាងកម្ពុជា និងអង់គ្លេស។ បើតាមលោក ស៊ាង ថៃ ទំនាក់ទំនងទ្វេរភាគីរវាងកម្ពុជា និងអង់គ្លេសកាន់តែល្អថែមទៀត៕