កម្ពុជា-វៀតណាម រួមគ្នាធ្វើសន្ធិសញ្ញាថ្មីមួយ ស្តីពីការផ្ទេរទណ្ឌិតជាជនជាតិខ្លួន។ សម្រាប់ភាគីកម្ពុជា សន្ធិសញ្ញានេះ គឺក្រសួងយុត្តិធម៌ ជាអ្នកតាក់តែង និងបានឆ្លងកាត់ការអនុម័តពីគណៈកម្មាធិការអចិន្ត្រៃយ៍រដ្ឋសភារួចហើយ នៅព្រឹកថ្ងៃទី៣ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២០។
លោក ឡេង ប៉េងឡុង អគ្គលេខាធិការនិងជាអ្នកនាំពាក្យរដ្ឋសភា ពន្យល់ថា សន្ធិសញ្ញានេះ ធ្វើឲ្យកម្ពុជា អាចស្នើសុំយកទណ្ឌិតជាជនជាតិខ្មែរ ដែលជាប់ពន្ធនាគារនៅវៀតណាម មកបន្តឃុំនៅកម្ពុជាវិញ ហើយទណ្ឌិតជាជនជាតិវៀតណាម ដែលជាប់ពន្ធនាគារនៅកម្ពុជា នឹងអាចត្រូវបានវៀតណាម ស្នើសុំយកទៅបន្តឃុំនៅវៀតណាម។ លោក បញ្ជាក់ថា ការបង្កើតសន្ធិសញ្ញានេះ គឺដើម្បីការពារផលប្រយោជន៍ប្រជាជននៃប្រទេសបទេសទាំងពីរ ក្នុងករណីប្រព្រឹត្តបទល្មើស ហើយត្រូវបានកាត់ទោសឲ្យជាប់ពន្ធនាគារ។
ក្នុងកិច្ចសម្ភាសជាមួយសារព័ត៌មានថ្មីៗតាមទូរស័ព្ទ អ្នកនាំពាក្យរដ្ឋសភា ថ្លែងថា៖«ឧទាហរណ៍ថា ជនជាតិខ្មែរ ប្រព្រឹត្តទោស ហើយត្រូវតុលាការ [វៀតណាម] កាត់ទោសឲ្យជាប់គុកនៅវៀតណាម ហើយយើង មើលទៅឃើញថា ជាប់ទោសនៅវៀតណាម ពិបាកណាស់ បងប្អូនជួបមិនបាន និងបញ្ហាខាងផ្លូវចិត្តអីហ្នឹង យើងអាចស្នើសុំគេ ផ្ទេរមកកម្ពុជាវិញ។ ធម្មតាគឺអ៊ីចឹង តែខ្លឹមសារជាក់ស្តែង ខ្ញុំមិនទាន់បានដឹងទេ»។
លោក ជិន ម៉ាលីន អ្នកនាំពាក្យក្រសួងយុត្តិធម៌ ប្រាប់សារព័ត៌មានថ្មីៗថា កម្ពុជា ធ្លាប់មានតែបត្យាប័នជាមួយប្រទេសដទៃ ចំណែកសន្ធិសញ្ញាស្តីពីការផ្ទេរទណ្ឌិតនេះ គឺវៀតណាម ជាប្រទេសទីមួយហើយ ដែលកម្ពុជា បានធ្វើជាមួយ។ លោក មានប្រសាសន៍ថា៖«ការផ្ទេរទណ្ឌិតនេះ យើងដូចជាធ្វើតែជាមួយវៀតណាមទេ និងកំពុងចរចាធ្វើជាមួយបណ្តាប្រទេសផ្សេងៗទៀត....»។
លោក ជិន ម៉ាលីន អះអាងថា ក្រោយសន្ធិសញ្ញានេះ ចូលជាធរមាន បើកម្ពុជា ចង់ស្នើសុំ គឺអាចស្នើសុំយកអ្នកទោសជាជនជាតិខ្មែរ ដែលកំពុងជាប់ឃុំនៅវៀតណាម មកអនុវត្តទោសនៅកម្ពុជាតែម្តង ហើយវៀតណាម ក៏អាចដូចគ្នាដែរ ពោលគឺសន្ធិសញ្ញានេះ មិនមែនសម្រាប់អនុវត្តលើអ្នកទោស ដែលមានទោសក្រោយសន្ធិសញ្ញានេះទេ សូម្បីអ្នកទោស ដែលមានទោសមុនសន្ធិសញ្ញានេះកើតឡើង ក៏អាចត្រូវបានស្នើសុំយកទៅអនុវត្តទោសនៅប្រទេសខ្លួនបានដែរ។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងយុត្តិធម៌ បន្ថែមថា ជាមួយវៀតណាម កន្លងមក កម្ពុជា មានត្រឹមបត្យាប័ន ប៉ុណ្ណោះ។ លោក បន្តថា ក្នុងតំបន់អាស៊ាន ក្រៅពីវៀតណាម នៅមានថៃ និងឡាវ ដែលកម្ពុជា មានបត្យាប័នជាមួយ រួមទាំបណ្តាប្រទេសផ្សេងទៀត នៅក្រៅតំបន់អាស៊ាន។
បើតាមមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ក្រសួងយុត្តិធម៌ បកស្រាយពីលក្ខណៈខុសគ្នាថា បត្យាប័ន គឺអាចសុំឲ្យប្រទេសណាមួយ បញ្ជូនជនល្មើសជាជនជាតិដទៃ (មិនទាន់ក្លាយជាអ្នកទោស) ដែលរត់គេចខ្លួន ទៅកាន់ប្រទេសកំណើតវិញ ដើម្បីឲ្យតុលាការប្រទេសកំណើតនោះ កាត់ក្តី ចំណែកសន្ធិសញ្ញាស្តីពីការផ្ទេរទណ្ឌិត គឺអាចស្នើយកអ្នកទោស ទៅអនុវត្តទោសបន្ត នៅប្រទេសកំណើត។
ជាមួយគ្នានេះ កម្ពុជា-វៀតណាម ក៏បានធ្វើសន្ធិសញ្ញាស្តីពីការជួយគ្នាទៅវិញទៅមកលើផ្នែកច្បាប់ក្នុងវិស័យព្រហ្មទណ្ឌផងដែរ។ សន្ធិសញ្ញានេះ ធ្វើឡើងព្រមគ្នាជាមួយនឹងសន្ធិសញ្ញាស្តីពីការផ្ទេរទណ្ឌិត និង ហើយត្រូវបានគណៈកម្មាធិការអចិន្ត្រៃយ៍រដ្ឋសភា អនុម័តជាមួយគ្នា។
ក្រោយគណៈកម្មាធិការអចិន្ត្រៃយ៍រដ្ឋសភា អនុវត្តរួចហើយ ក៏បានបញ្ជូនទៅគណៈកម្មការជំនាញទី៦របស់រដ្ឋសភា ហៅថា គណៈកម្មការនីតិកម្ម និងយុត្តិធម៌ ដើម្បីសិក្សាលម្អិត។ ជានីតិវិធី ក្រោយគណៈកម្មការជំនាញសិក្សារួច សន្ធិសញ្ញាទាំងពីរ នឹងត្រូវបញ្ជូនត្រឡប់ទៅគណៈកម្មាធិការអចិន្ត្រៃយ៍វិញ ដើម្បីកំណត់កាលបរិច្ឆេទលើកយកទៅអនុម័តក្នុងកិច្ចប្រជុំពេញអង្គនៃរដ្ឋសភា៕