ភ្នំពេញ៖ ប្រទេសកម្ពុជាធ្លាប់ស្ថិតនៅក្រោមអាណានិគមនិយមបារាំង៩០ឆ្នាំ ពោលគឺពីឆ្នាំ១៨៦៣ដល់១៩៥៣។ ទាំងនៅក្រោមអាណានិគម និងក្រោយអាណានិគមបារាំង, ប្រទេសកម្ពុជា ជាពិសេស បញ្ញវន្តខ្មែរមួយភាគធំនៅតែបន្តប្រើប្រាស់ភាសាបារាំងដូចជាភាសាផ្លូវការរហូតមកដល់ទសវត្សរ៍៩០។ ប៉ុន្តែចាប់ពីដើមឆ្នាំ២០០០មក វត្តមានភាសាបារាំងនៅកម្ពុជាបានថយឥទ្ធិពលបន្តិចម្តងៗ និងបង្កអោយមានសំណួរជាច្រើនចោទសួរឡើងថា តើវត្តមានភាសាបារាំងអាចបាត់បង់ចេញពីប្រទេសកម្ពុជាដែរឬទេ?
ថ្នាក់ដឹកនាំនៃប្រទេសកម្ពុជាដែលមានវ័យចំណាស់ភាគច្រើនចេះភាសាបារាំងយ៉ាងស្ទាត់ជំនាញ។ ភាសាបារាំងនៅបន្តមានឥទ្ធិពលនៅក្នុងសង្គមខ្មែររហូតដល់ទសវត្សរ៍ឆ្នាំ៩០ ទាំងការប្រើប្រាស់ផ្លូវការ និងមិនផ្លូវការ។ ប៉ុន្តែចាប់ពីដើមឆ្នាំ២០០០មក ការប្រើប្រាស់ភាសាបារាំងនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាមានការថយចុះគួរអោយកត់សម្គាល់។ ម្យ៉ាងទៀត ធនធានមនុស្សវ័យចំណាស់ដែលចេះភាសាបារាំង ក៏ចេះតែលាចាកលោកជាបន្តបន្ទាប់ដោយសារតែវ័យជរារបស់ពួកគេ។
តើអ្វីខ្លះជាមូលហេតុចម្បងនៃការថយចុះនៃភាសាដ៏ល្អផូរផង់មួយនេះ?
មានមូលហេតុជាច្រើនដែលជំរុញអោយវត្តមានភាសាបារាំងបាត់បង់ពីប្រទេសកម្ពុជាបន្តិចម្តងៗ និងអាចឈានទៅការបាត់បង់នាពេលអនាគតប្រសិនបើអ្នកនិយាយភាសាបារាំងមិននាំគ្នាសង្គ្រោះទេនោះ។ មូលហេតុចម្បងៗដែលនាំឲ្យភាសានេះធ្លាក់ចុះជារួមមាន៖ ទីមួយ គឺដោយសារ វត្តមានសាលាភាសាបារាំងមិនមានចំនួនច្រើននៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ ទីពីរ ថ្លៃបង់សាលាបារាំងមានកម្រិតខ្ពស់ជាងសាលាអង់គ្លេស(និយាយពីសាលាអង់គ្លេសធម្មតាទូទៅ)។ ទីបី ចរន្តសកលភារូបនីយកម្ម មានន័យថា កម្ពុជាគឺជាសមាជិកអាស៊ាន។ អាស៊ាន គឺប្រើប្រាស់ភាសាអង់គ្លេសជាផ្លូវការ។ ក្នុងចំណោមសមាជិកអាស៊ានទាំង១០ប្រទេស ក្នុងនោះ មានប្រទេសចំនួន៤សិង្ហបុរី ហ្វីលីពីន ម៉ាឡេស៊ី ប្រ៊ុយណេបានប្រើប្រាស់ភាសាអង់គ្លេសស្ទើរតែជាផ្លូវការទៅហើយ។ ក្នុងសមាគមអាស៊ានដដែល ប្រទេសឡាវ កម្ពុជា និងវៀតណាម គឺសមាជិកនៃសមាគមននៃប្រទេសនិយាយភាសាបារាំងជាង៥០ប្រទេសនៅលើពិភពលោក។ បើទោះបីជាយ៉ាងនេះក្តី ក៏ពលរដ្ឋដែលចេះភាសានបារាំងនៅក្នុងប្រទេសទាំងបីនេះ មានចំនួនតិចតួចដែរ។
ទី៤ គឺលំហូរចូលនៃភាសាអង់គ្លេស ភាសាចិន ភាសាកូរ៉េ និងភាសាថៃជាដើម។ គួររម្លឹកថា កាលពីក្នុងទសវត្សរ៍ឆ្នាំ៨០ កម្មវិធីសិក្សារដ្ឋតម្រូវអោយមានភាសាវៀតណាម និងភាសារុស្ស៊ី។ ក្រោយទសវត្សរ៍៩០ ភាសាបារាំង និងភាសាអង់គ្លេសត្រូវបានបើកចំហរទាំងនៅក្នុងកម្មវិធីសិក្សារបស់រដ្ឋ និងទាំងនៅតាមសាលាឯកជននានា។ ទី៥ គឺឥទ្ធិលំហូរពាណិជ្ជកម្ម និងវិនិយោគ។ អ្នកវិនិយោគទាំងអស់នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាសុទ្ធតែប្រើប្រាស់ភាសាអង់គ្លេស ឬចិនជាគោល។ ពេលខ្លះ សូម្បីតែជនជាតិបារាំង ឬអ្នកនិយាយភាសាបារាំងក៏ដោយក៏ត្រូវបង្ខំចិត្តប្រើប្រាស់ភាសាអង់គ្លេសជាផ្លូវការក្នុងទំនាក់ទំនងជំនួញដែរ។
ទី៦ គឺ ដោយសារតែឥទ្ធិពលនយោបាយ វប្បធម៌ និងសេដ្ឋកិច្ចពីបណ្តាប្រទេសនិយាយភាសាអង់គ្លេស គួបផ្សំនឹងវត្តមានសាលាបារាំងមានចំនួនតិចតួច និងថ្លៃទៀតផងនោះ ភាសាបារាំងបានត្រឹមតែមានវត្តមានក្រៅផ្លូវការប៉ុណ្ណោះនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។
យុវជនខ្មែរស្ទើរតែជាង៩០ភាគរយទៅហើយបាននាំគ្នារៀនភាសាអង់គ្លេស ឬភាសាចិន ដោយបំភេ្លចចោលភាសាបារាំង។ កាលពីអតីតកាលនិស្សិតតែងតែជ្រើសរើសរៀនភាសាអង់គ្លេស បូកនិងភាសាបារាំង។ ប៉ុន្តែឥឡូវនេះ និស្សិត ឬអ្នកជំនួញជ្រើសរើសរៀនភាសាអង់គ្លេស បូកនឹងភាសាចិនវិញ។
មិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណោះ សូម្បីតែអ្នកចេះភាសាបារាំងក៏ត្រូវបង្ខំចិត្តរៀនភាសាអង់គ្លេសបន្ថែមទៀតដែរ បើមិនដូច្នោះទេ ពួកគេត្រូវប្រឈមនឹងការលំបាកក្នុងទំនាក់ទំនងជាលក្ខណៈជាតិ និងអន្តរជាតិ។ ក្រុមហ៊ុនបារាំងដែលមានវត្តមាននៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាក៏ត្រូវបង្ខំចិត្តជ្រើសរើសបុគ្គលិកដែលចេះភាសាអង់គ្លេសតែម្តងដោយមិនចាំបាច់ចេះភាសាបារាំង។
វេជ្ជបញ្ជាគ្រូពេទ្យដែលកាលពីពេលមុនត្រូវបានវេជ្ជបណ្ឌិតសរសេរជាភាសាបារាំងស្ទើរតែទាំងអស់ តែនាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ ទាំងថ្នាំ ទាំងវេជ្ជបញ្ជាត្រូវបានគេសរសេរជាភាសាអង់គ្លេសវិញ។ ទាក់ទងនឹងការធ្លាក់ចុះនៃការប្រើប្រាស់ភាសាបារាំងនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា សម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានអត្ថាធិប្បាយកាលពីពេលថ្មីៗកន្លងមកនេះថា ការប្រើប្រាស់ភាសាបារាំងនៅកម្ពុជាមានការធ្លាក់ចុះយ៉ាងខ្លាំង គឺដោយសាររដ្ឋាភិបាលបារាំងផ្ទាល់មិនយកចិត្តទុកលើការប្រើប្រាស់បារាំងក្នុងវិស័យអប់រំជាមួយកម្ពុជា ដោយគេភ្ជាប់បញ្ហាទៅនឹងរឿងនយោបាយនៅឆ្នាំ១៩៨២ ហើយស្របពេលនឹងចរន្តនៃការប្រើប្រាស់ភាសាអង់គ្លេសជាសកលបានកើតឡើង។ សម្តេចបានបន្ថែមទៀតថា៖«សូម្បីតែមេដឹកនាំបារាំងខ្លួនឯងក៏និយាយភាសាអង់គ្លេសដែរនៅពេលបច្ចុប្បន្ននេះ។ អ្នករៀនភាសាបារាំងតិចជាងភាសាចិនទៅទៀត។ ភាសាបារាំងត្រូវពង្រីកឥទ្ធិពលរបស់វា តែមិនអ៊ីចឹងទេ វាបែរជាពង្រួមឥទ្ធិពលរបស់វាទៅវិញនៅកម្ពុជា»។
សរុបសេចក្តីមក ភាសាបារាំងនៅបន្តមានរូបភាព និងមានជីវិតនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាក៏ពិតមែន។ ប៉ុន្តែវត្តមាន តម្លៃ និងឥទ្ធិពលរបស់វា បាន និងកំពុងងាកឆ្ងាយចេញពីសង្គមខ្មែរបន្តិចម្តងៗ ហើយវាអាចឈានទៅរកការបាត់បង់នៅថ្ងៃណាមួយជាក់ជាពុំខានពីប្រទេសកម្ពុជានាពេលអនាគត។
លាហើយភាសាបារាំង៕