COVID-19
ជាតិ
កុំភ្លេចខ្លួន! ពលរដ្ឋកម្ពុជាត្រូវបន្តចូលរួមទប់ស្កាត់រលកទីពីរនៃការឆ្លង COVID19
កុមារកម្ពុជាម្នាក់ពាក់ម៉ាស Spiderman ដើម្បីការពារការឆ្លងកូវីដេ១៩។ រូបថត AFP
×![]()
និពន្ធនាយករងសារព័ត៌មានថ្មីៗ (@saophalniseiy)
រយៈពេល១១ថ្ងៃគិតត្រឹមថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី២៣ ខែមេសានេះ ដែលកម្ពុជាមិនប្រទះឃើញការឆ្លងថ្មីនៃជំងឺ រលាកសួតបង្កដោយកូរ៉ូណាវីរុសប្រភេទថ្មី (COVID-19) ស្របពេលដែលអ្នកឆ្លងស្ថិតនៅក្រោមការព្យាបាលមានត្រឹម១២ នាក់ប៉ុណ្ណោះ។ ថ្វីវាជាសញ្ញាវិជ្ជមាន ប្រជាជនកម្ពុជាក៏ពុំគួរមើលស្រាលស្ថានការណ៍ ឬព្រងើយកន្តើយ ចំពោះការព្រមានពីហានិភ័យដែរ ដ្បិតថា ពិភពលោកបច្ចុប្បន្ននៅតែបន្តរងគ្រោះ ហើយអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ នៅបន្តស្វែងយល់ពីមេរោគ និងមិនទាន់អាចផលិតបានវ៉ាក់សាំងការពារនៅឡើយ។
រយៈពេល១១ថ្ងៃគិតត្រឹមថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី២៣ ខែមេសានេះ ដែលកម្ពុជាមិនប្រទះឃើញការឆ្លងថ្មីនៃជំងឺ រលាកសួតបង្កដោយកូរ៉ូណាវីរុសប្រភេទថ្មី (COVID-19) ស្របពេលដែលអ្នកឆ្លងស្ថិតនៅក្រោមការព្យាបាលមានត្រឹម១២ នាក់ប៉ុណ្ណោះ។ ថ្វីវាជាសញ្ញាវិជ្ជមាន ប្រជាជនកម្ពុជាក៏ពុំគួរមើលស្រាលស្ថានការណ៍ ឬព្រងើយកន្តើយ ចំពោះការព្រមានពីហានិភ័យដែរ ដ្បិតថា ពិភពលោកបច្ចុប្បន្ននៅតែបន្តរងគ្រោះ ហើយអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ នៅបន្តស្វែងយល់ពីមេរោគ និងមិនទាន់អាចផលិតបានវ៉ាក់សាំងការពារនៅឡើយ។
នៅតាមដងផ្លូវជាច្រើននៅក្នុងរាជធានីភ្នំពេញហាក់ចាប់ផ្តើមត្រឡប់មកស្ថានភាពភាពអ៊ូអរ ហើយនៅតាម ទីតាំង មួយចំនួនដូចជា សួនច្បារ និងកន្លែងលក់អាហារ ឬភេសជ្ជៈតាមដងផ្លូវក៏ចាប់ កកកុញជាថ្មី ក្រោយស្ងប់ស្ងាត់ អស់ប្រហែលពីរ ឬបីសប្តាហ៍។ នៅតាមផ្ទះ និងកន្លែងការងារខ្លះ មនុស្សចាប់ផ្តើមប្រមូលផ្តុំគ្នា ជួបជុំជប់លៀងផឹកស៊ី ឯនៅតាមផ្សារក៏ចាប់ ផ្តើមណែនណាន់តាន់តាប់ ដូចសព្វមួយដងដែរ។ នេះក៏ដោយសារ កម្ពុជាគ្មានករណី ឆ្លងថ្មី ដែល ប្រកាសដោយក្រសួងសុខាភិបាលក្នុងរយៈពេលជាង ១០ថ្ងៃមកនេះ។
តាមពិតទៅ វាជាសញ្ញាវិជ្ជមានមួយ និងបង្ហាញពីប្រសិទ្ធភាពនៃប្រឹងប្រែងរបស់អាជ្ញាធរសុខាភិបាល និងភាគីពាក់ព័ន្ធក្នុងការស្រាវជ្រាវធ្វើតេស្តអ្នកឆ្លង តាមដានស្វែងរក (contact tracing) អ្នកមាន ទំនាក់ទំនងផ្ទាល់ក្តី ប្រយោលក្តី យកចិត្តទុកដាក់ព្យាបាលថែទាំអ្នកជំងឺក្នុងរយៈពេលកន្លងមក។
ប៉ុន្តែទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ សង្គ្រាមប្រឆាំងមេរោគដែលជាសត្រូវគ្មានរូបរាង ស្ថិតនៅឆ្ងាយណាស់ពីជ័យជម្នះ។ វានៅតែជាក្តីបារម្ភធំសម្រាប់ប្រជាជនកម្ពុជារាល់គ្នា ដ្បិតថា ហានិភ័យនៃការឆ្លងថ្មីនៅខ្ពស់ ហើយការឆ្លងជាសហគមន៍នៅតែអាចកើតមាន បើសិនជាបងប្អូនប្រជាជនយើងចាប់ផ្តើមលែងយកចិត្តទុកដាក់ ឬខ្វល់ខ្វាយពីគ្រោះថ្នាក់ដែល អាចកើតមានចំពោះយើងនិងអ្នកដទៃទៀតនៅពេលនេះ។
មូលហេតុដែលខ្ញុំនិយាយដូច្នេះគឺ ផ្អែកលើហេតុផលសាមញ្ញចំនួនបី។ ហេតុផលទីមួយ គឺ ដរាប ណា គ្មានវ៉ាក់សាំង គ្រោះថ្នាក់នៅតែខ្ពស់ចំពោះមនុស្សគ្រប់គ្នា។ កុំភ្លេចថា ការផលិត វ៉ាក់សាំង ចាយពេលវេលាយូរណាស់ ហើយមិនប្រាកដណាស់ការស្រាវជ្រាវជោគជ័យ ហើយមនុស្សគ្រប់គ្នា មាន លទ្ធភាពទទួលបានដែរ។ ម្យ៉ាងបច្ចុប្បន្នអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រក៏ស្ថិតនៅក្នុង ដំណាក់កាលតាមដាននិងស្វែងយល់ពីមេរោគប៉ុណ្ណោះ ដោយសារវាបន្តផ្លាស់ប្តូរទម្រង់ជាបន្តបន្ទាប់។ វាប្រាកដណាស់ថា យើងគ្រប់គ្នាត្រូវព្យាយាមសម្របខ្លួនដើម្បីជម្នះក្តីលំបាក និងគ្រោះថ្នាក់ ហើយត្រូវចាំថា ភាពធម្មតាដូចដែលយើងគ្រប់គ្នាធ្លាប់ធ្វើទំនងមិនអាចកើតឡើងក្នុងរយៈពេលខ្លីខាងមុខឡើយ។
ដោយសារបញ្ហាលំបាកនេះហើយ ប្រទេសជឿនលឿនមួយចំនួនចាប់ផ្តើមគិតពី សេណារីយ៉ូមួយដែល «ទុកឲ្យឆ្លងរហូតមានភាពស៊ាំទប់ទល់នឹងមេរោគ» ឬ Herd Immunity ជាភាសាអង់គ្លេស។ វាជា ដំណោះស្រាយមួយតាមក្រិត្យក្រមធម្មជាតិ ប៉ុន្តែវាព្រៃផ្សៃបន្តិច និងគ្មានគុណធម៌ ដ្បិតថា «អ្នកខ្សោយត្រូវស្លាប់ ហើយអ្នកខ្លាំងអាចបន្តរស់»។ តាមការប៉ាន់ស្មាន សេណារីយ៉ូនេះ គឺគេត្រូវទុកឲ្យមានអ្នកឆ្លងរហូតដល់៨០ភាគរយនៃប្រជាជនពិភពលោកសរុប។យ៉ាងណាមិញសេណារីយ៉ូនេះមិនគួរកើតមានទេ ដ្បិតថា ពិភពលោកបច្ចុប្បន្នមានការរីកចម្រើន ជឿនលឿនខ្លាំងជាពិសេស ផ្នែក វិទ្យាសាស្ត្រ មិនមែនពឹងផ្អែកលើធម្មជាតិទាំងស្រុងដូចពីមុនឡើយ។
ត្រឡប់មកវិញ វ៉ាក់សាំងជាក្តីរំពឹងរបស់មនុស្សជាតិរាល់គ្នា។ ប៉ុន្តែកាលណាបើគ្មានវ៉ាក់សាំង លទ្ធភាពនៃការឆ្លងជំងឺ គឺមានគ្រប់ពេល។ ត្រង់ចំណុចនេះ អ្នកអាច ពិចារណាបន្តិចដែរ ថ្វីបើកម្ពុជាគ្មានការឆ្លងថ្មី ឬទោះអ្នកឆ្លងជាសះស្បើយអស់ក្តី យើងមិន ត្រូវភ្លេចថា វាមានករណីអ្នកដែលមានឆ្លងតែគ្មានរោគសញ្ញា។ សាកស្រមៃមើល បើសិនគ្រប់គ្នាលែងប្រុងប្រយ័ត្ន តើវានឹងមានអ្វីកើតឡើង បើពួកគេស្ថិតក្នុងចំណោមមនុស្សដែលកំពុងដើរហើរដោយសេរីដូចយើងរាល់គ្នានោះ?
បញ្ហាទីពីរគឺ លទ្ធភាពនៃធ្វើតេស្តរបស់យើងទៅលើមនុស្សទូទៅនៅមានកម្រិត។ បើតាមទិន្នន័យក្រសួងសុខាភិបាល កម្ពុជាបានធ្វើ តេស្តមនុស្សប្រហែលជាង ៦០០ នាក់ប៉ុណ្ណោះក្នុង ចំណោមប្រជាជន មួយលាននាក់។ វាតិចឬច្រើនអាចបង្ហាញថា ចំនួនអ្នកដែលយើងបានធ្វើតេស្តរកជំងឺ ស្ថិតនៅក្នុង កម្រិតមួយទាបនៅឡើយ ហើយវាក៏អាចជាហេតុផលមួយដែល ធ្វើឲ្យការស្វែងរកអ្នកឆ្លងនៅមានកម្រិត។ យ៉ាងណាក៏ដោយ បច្ចុប្បន្នអាជ្ញាធរសុខាភិបាលកំពុងព្យាយាមបង្កើតការធ្វើតេស្ត ហើយវាមានលទ្ធភាព ដែលយើងអាចនឹងរកឃើញមនុស្សមានផ្ទុកមេរោគនេះទៀត។ ដូច្នេះហើយ យើងមិនអាចសប្បាយចិត្ត រហូតដល់ភ្លេចខ្លួន ដោយសារឃើញចំនួនអ្នកឆ្លងនៅឋេរឡើយ។
ចំណុចទីបី គឺ រលកនៃការឆ្លងទីពីរជារបត់មួយធំបំផុត សម្រាប់សុខុមាលភាពសាធារណៈរបស់ កម្ពុជា ទាំងមូល។ មន្ត្រីសុខាភិបាលកម្ពុជា និងអង្គការសុខភាពពិភពលោកសុទ្ធតែបានក្រើនរម្លឹក និងព្រមានម្តង ជាពីរដងពី «រលកនៃការឆ្លងថ្មី» ដែលអាចនឹងមាន។ ប្រាកដហើយថា រាល់រលកនៃការឆ្លងថ្មី នឹងបង្កឲ្យមានស្ថានភាពអាក្រក់ជាងបច្ចុប្បន្នដែលពិបាកស្មាន។ ស្ថានភាពអាក្រក់នោះគឺ សំដៅលើការឆ្លងក្នុងសហគមន៍ ដែលអាជ្ញាធរពិបាកកំណត់ប្រភពអ្នកឆ្លង និងគ្មានលទ្ធភាពគ្រប់គ្រង និងទប់ស្កាត់។ អ្នករាល់គ្នាត្រូវចាំថា រាល់ករណីឆ្លងច្រើនជាចង្កោម នឹងក្លាយជាបន្ទុកដ៏ធ្ងន់ធ្ងរណាស់សម្រាប់វិស័យសុខាភិបាលរបស់កម្ពុជាយើងដែលនៅមានកម្រិតស្រាប់នោះ។
ត្រង់ចំណុចនេះដែរ ករណីឆ្លងថ្មីទ្រង់ទ្រាយធំដែលកំពុងកើតឡើងនៅប្រទេសអាស៊ីដូចជា ជប៉ុន និងសិង្ហបុរី គួរតែក្លាយជាមេរៀនដ៏សំខាន់សម្រាប់ ប្រជាជនកម្ពុជាទាំងអស់គ្នា។ ក្នុងកាលៈទេសៈដ៏លំបាក និងមិនច្បាស់លាស់ដូចបច្ចុប្បន្ននេះ ការចូលរួមទប់ស្កាត់ និងការបន្តប្រុងប្រយ័ត្នរបស់យើងដោយស្តាប់តាមការណែនាំរបស់អាជា្ញធរជំនាញជារឿងចាំបាច់បំផុតមិនអាចខ្វះបាន។ សូមចូលរួមទាំងអស់គ្នាដើម្បីប្រជាជន និងប្រជាជាតិយើង៕
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
