អន្តរជាតិ
តើអ្វីដែលអាចកើតឡើងនៅពេលដែលយន្តហោះហោះខ្ពស់ពេក?
× ចាប់តាំងពីការហោះហើរយានដែលធ្ងន់ជាងខ្យល់ដំបូងគេរបស់បងប្អូនត្រកូល រ៉ែដ (The Wright Brothers) នៅក្នុងឆ្នាំ១៩០៣មក បច្ចេកវិទ្យានៃការហោះហើរបានរីកចម្រើនឡើងយ៉ាងឆាប់រហ័ស ជាពិសេសជាមួយនឹងវត្តមាននៃសង្គ្រាមលោកលើកទី២ ដែលជាពេលវេលាមួយក្នុងការប្រកួតប្រជែងអំណាចលើអាកាស។ យន្តហោះដំបូងរបស់បងប្អូនទាំងពីរនាក់នេះ មានឈ្មោះថា The Wright Flyer បានហោះហើរផុតពីដីក្នុងរយៈពេលប្រមាណតិចជាងមួយនាទីប៉ុណ្ណោះ។
ប៉ុន្តែសព្វថ្ងៃ យន្តហោះពិសេសមួយចំនួនអាចហោះហើរ រហូតទៅដល់ជាច្រើនម៉ោង និងរយៈកម្ពស់យ៉ាងខ្ពស់។ យន្តហោះស៊ើបការណ៍របស់សហរដ្ឋអាមេរិក ប្រភេទ U-2 អាចហោះហើរ រហូតទៅដល់កម្ពស់ប្រមាណជាង២១គីឡូម៉ែត្ រពីកម្ពស់ទឹកសមុទ្រ។ ចុះបើនិយាយអំពីយន្តហោះដឹកអ្នកដំណើរសាមញ្ញទូទៅសព្វថ្ងៃវិញ ដូចជា Airbus A320 ឬ Boeing 737 តើនឹងមានអ្វីកើតឡើងប្រសិនបើយន្តហោះទាំងនោះ ហោះហើរហួសរយៈកម្ពស់កំណត់?
មុននឹងឆ្លើយទៅកាន់សំណួរខាងលើ យើងគួរយល់អំពីមូលហេតុ ដែលនាំឲ្យយន្តហោះដឹកអ្នកដំណើរ ហោះហើរជាមួយនឹងកម្ពស់ដែលគេកំណត់សព្វថ្ងៃសិន។ ជាទូទៅ យន្តហោះដឹកអ្នកដំណើរ ហោះហើរក្នុងរយៈកម្ពស់សុវត្ថិភាព ចន្លោះពីជាង៩គីឡូម៉ែត្រ រហូតទៅដល់ប្រមាណជា១១គីឡូម៉ែត្រ លើនីវូទឹកសមុទ្រ។ នេះបើតាមការពន្យល់ របស់ពីឡុតជនជាតិស៊ុយអែតលោក Petter Hörnfeldt ចេញពីវីឌីអូនៅក្នុងប្រព័ន្ធបណ្តាញសង្គម YouTube ក្រោមប្រធានបទថា «What Happens If an Aircraft Climbs Too High?»
ហេតុផលទីមួយ ដែលធ្វើឲ្យយន្តហោះហោះក្នុងកម្ពស់ខ្ពស់ គឺដោយសារតែការចំណាយប្រេងឥន្ធនៈតិច និងដើម្បីធ្វើដំណើរកាន់តែលឿន ជាងការធ្វើដំណើរនៅជិតដី។ នេះគឺដោយសារតែដង់ស៊ីតេនៃខ្យល់ មានលក្ខណៈកាន់តែស្តើងឡើងៗ នៅរយៈកម្ពស់កាន់តែខ្ពស់ ដែលធ្វើឲ្យមានការកកិតតិច ជាមួយនឹងបរិមាណនៃម៉ូលេគុលខ្យល់ នៅក្នុងបរិយាកាស។ ហេតុផលទីពីរ គឺផាសុខភាព។ យន្តហោះដឹកអ្នកដំណើរបច្ចុប្បន្ន តែងហោះហើរលើរយៈកម្ពស់ដែលអាកាសធាតុមិនប្រសើរភាគច្រើន (ដែលយើងឧស្សាហ៍ជួបនៅលើដី) មិនមានវត្តមានទៅដល់។ ក្នុងករណីនេះ ពីឡុតយន្តហោះ អាចជៀសពីបញ្ហាមួយចំនួន ដែលបង្កឡើងដោយខ្យល់ខ្លាំង ឬភ្លៀង ផ្គរ រន្ទះជាដើម។
មូលហេតុទីបី គឺការធានានូវសុវត្តិភាពខ្ពស់ ពេលមានអាសន្នណាមួយកើតឡើង នៅលើអាកាស។ នៅក្នុងហេតុការណ៍ដែលម៉ាស៊ីនរបស់យន្តហោះឈប់ដំណើរដោយមិនបានគ្រោងទុក យន្តហោះមិនមែនធ្លាក់ចុះក្រោម ដូចជាការទម្លាក់ដុំថ្ម ឬវត្ថុអ្វីមួយពីលើផ្ទះនោះទេ។ ដោយឡែក យន្តហោះនឹងបន្ទាបខ្លួនទៅមុខ និងចុះក្រោមបន្តិចម្តងៗ (Glide) ដូចជាខ្លែងដែលគេបង្ហោះដែរ។ ពេលនៅលើអាកាសខ្ពស់ ពីឡុតនឹងមានពេលវេលា និងកម្លាំងខ្យល់ក្រោមស្លាបគ្រប់គ្រាន់ ក្នុងការតម្រង់យន្តហោះរបស់ខ្លួន ទៅកាន់អាកាសយានដ្ឋានដែលនៅជិតជាងគេបង្អស់ ដើម្បីសុំចុះចតជាអាសន្ន។
ចុះបើហោះកាន់តែខ្ពស់ ផ្តល់គុណប្រយោជន៍ទាំងនេះ មកកាន់យន្តហោះ ហេតុអ្វីបានជាពីឡុតមិនហោះកាន់តែខ្ពស់ឡើងជាងនេះ? កត្តាមួយចំនួនដែលហាមឃាតមិនឲ្យហោះហើរហោះកាន់តែខ្ពស់ គឺកម្រាស់នៃខ្យល់។ ម៉ាស៊ីនយន្តហោះ ក៏ដូចជាម៉ាស៊ីនចំហេះឥន្ធនៈផូស៊ីលផ្សេងៗដែរ ទាមទារឲ្យមានបរិមាណម៉ូលេគុលអុកស៊ីសែន នៅក្នុងបរិយាកាសគ្រប់គ្រាន់ក្នុងការទ្រទ្រង់ចំហេះ។ នៅពេលដែលឡើងកាន់តែខ្ពស់ បរិមាណអុកស៊ីសែននឹងថយចុះ ដែលធ្វើឲ្យម៉ាស៊ីនយន្តហោះ មិនអាចផលិតថាមពលបានពេញលេញ។ មួយវិញទៀត គឺនៅពេលដែលអ្នកធ្វើដំណើរទៅកាន់តែខ្ពស់ សីតុណ្ហភាពនឹងធ្លាក់ចុះកាន់តែខ្លាំង នោះល្បឿននៃសំឡេងក៏ចាប់ផ្តើមថយចុះផងដែរ។ ក្នុងពេលដូចគ្នា ល្បឿនពិតរបស់យន្តហោះ នៅតែបន្តកើនឡើង។ បើហេតុការណ៍នេះនៅតែប្រព្រឹត្តិទៅ នោះយន្តហោះនឹងស្ថិតនៅក្នុងកាលៈទេសៈមួយ ដែលគេហៅថា «Coffin Corner» ។ នៅក្នុងកាលៈទេសៈនេះ ផ្នែកខ្លះនៃយន្តហោះ នឹងជួបប្រទះចរន្តខ្យល់លឿនខ្លាំង ដោយពេលខ្លះអាចមានចលនារហូតទៅដល់ល្បឿននៃសំឡេង។
យន្តហោះដឹកអ្នកដំណើរភាគច្រើន មិនត្រូវបានគេផលិតក្នុងការហោះហើរ ក្នុងល្បឿនសំឡេងនោះទេ។ ក្នុងហេតុការណ៍នេះ យន្តហោះនឹងទទួលរងសម្ពាធខ្យល់ខ្លាំង គ្រោះថ្នាក់មួយដែលហៅថា «Shock Wave» ហើយវាមាននាទីក្នុងការរំខានដល់ចរន្តខ្យល់សំខាន់ៗ ក្នុងការគ្រប់គ្រងលំនឹងរបស់យន្តហោះទាំងមូល។ មួយវិញទៀត Shock Wave អាចធ្វើឲ្យផ្នែកខ្លះនៃយន្តហោះពុកផុយបាន ប្រសិនបើវាមានវត្តមានច្រើនដង នៅពេលហោះហើរ។ ភាពមិនស្មើសាច់គ្នានៃសម្ពាធខ្យល់ នៅតាមតួនៃយន្តហោះនេះ អាចធ្វើឲ្យយន្តហោះមិនទទួលបានចរន្តខ្យល់ពេញលេញ ហើយអាចធ្វើឲ្យយន្តហោះទាំងមូល បាត់បង់លំនឹងហោះហើរ។ ហេតុដូចនេះហើយ ទើបយន្តហោះដឹកអ្នកដំណើរភាគច្រើន មិនត្រូវបានគេអនុញ្ញាតឲ្យហោះហើរខ្ពស់ពេកនោះទេ៕
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com