អន្តរជាតិ
ដល់ពេលដែលលោក ត្រាំ ត្រូវបញ្ជូនទ័ពទៅទប់ទល់ចលនាបាតុកម្មតាមបណ្តារដ្ឋ?
ប្រធានាធិបតីអាមេរិក ដូណាល់ ត្រាំ អមដំណើរដោយនាយសេនាធិការចម្រុះកងទ័ព ឧត្តមសេនីយ៍ Mike Milley (ស្ដាំ) និងរដ្ឋមន្រ្តីការពារជាតិ ម៉ាក អេស្ពើ (កណ្ដាល)។ រូបភាព AFP
×![]()
ដោយ: តន ចាន់រិទ្ធារ៉ា
ប្រធានាធិបតីអាមេរិក ដូណាល់ ត្រាំ នៅថ្ងៃទី១ ខែមិថុនា បានគំរាមពង្រាយកងទ័ពដើម្បីគ្រប់គ្រងដងផ្លូវឡើងវិញ ស្របគ្នានឹងការរាលដាលបាតុកម្មប្រឆាំងការរើសអើសពណ៌សម្បុរនៅតាមរដ្ឋជាច្រើនក្រោយការស្លាប់របស់ជនជាតិស្បែកខ្មៅ ចច ហ្វ្លយ ដោយសារប៉ូលិសនៅទីក្រុង Minneapolis រដ្ឋ Minnesota ។ ខណៈបាតុកម្មកាន់តែរីកធំ កាន់តែហិង្សា កាន់តែបំផ្លិចបំផ្លាញ លោក ត្រាំ ប្រហែលមិនអាចខាំមាត់សង្កត់ចិត្តទៀតឡើយ។ ដល់ពេលដែលលោក ត្រាំ ត្រូវបញ្ជូនទ័ពទៅទប់ទល់ចលនាបាតុកម្មតាមបណ្តារដ្ឋ?
ពីសេតវិមាននៅថ្ងៃទី១ ខែមិថុនា លោក ដូណាល់ ត្រាំ ប្រកាសថា ប្រសិនបើរដ្ឋ ឬទីក្រុងណាមួយ មិនព្រមចាត់វិធានការដើម្បីការពារជីវិត និងទ្រព្យសម្បត្តិប្រជាជនពួកគេ លោកនឹងពង្រាយកងទ័ពដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាឲ្យបានលឿនជំនួសពួកគេ។ លោក ត្រាំ និយាយបែបនេះ ដោយទំនងសម្អាងថា លោកជាប្រធានាធិបតីអាមេរិក ប៉ុន្តែលោកទំនងជាភ្លេចថា អាមេរិកជាប្រទេសក្រោមការគ្រប់គ្រងបែបសហព័ន្ធ ដែលអភិបាលរដ្ឋសហព័ន្ធនីមួយៗមានសិទ្ធិចាត់ចែងកិច្ចការផ្ទៃក្នុងរបស់ពួកគេ។
និយាយបែបនេះ ពុំមែនមានន័យថា លោក ត្រាំ មិនអាចដោះស្រាយបញ្ហាបាតុកម្មនេះឡើយ។ ប៉ុន្តែរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងច្បាប់អាមេរិកមានចែងពីលក្ខខណ្ឌដែលហាមឃាត់ និងបើកផ្លូវឲ្យលោក ត្រាំ ប្រើប្រាស់ជម្រើសដែលចម្រូងចម្រាសនេះ។ ដើម្បីបញ្ចេញទ័ពបាន លោក ត្រាំ ត្រូវប្រើច្បាប់ឆ្លើយតបការបះបោរ (Insurrection Act) ។
អ្វីទៅជាច្បាប់ឆ្លើយតបការបះបោរ (Insurrection Act) ?
ច្បាប់ឆ្លើយតបការបះបោរ ឆ្នាំ១៨០៧ ជាច្បាប់ដែលអនុញ្ញាតឲ្យប្រធានាធិបតីអាមេរិកបញ្ជូនកងទ័ពទៅកាន់រដ្ឋណាមួយដើម្បីបង្ក្រាបចលាចលសាធារណៈ និងដើម្បីគាំទ្រការអនុវត្តច្បាប់ បើប៉ូលិសក្នុងរដ្ឋមិនអាចធ្វើបែបនោះបាន។ យ៉ាងណាមិញ ស្ថានភាពបច្ចុប្បន្ន នៅមិនទាន់ទៅឆ្ងាយរហូតដល់មន្ត្រីអនុវត្តច្បាប់លែងអាចបំពេញការងារបានឡើយ។
ច្បាប់ឆ្លើយតបការបះបោរ នេះ ជាការបំពេញឲ្យច្បាប់មួយទៀត គឺ Posse Comitatus Act ដែលកំណត់ទំនាក់ទំនងរវាងរដ្ឋាភិបាលសហព័ន្ធ និងរដ្ឋាភិបាលនៃរដ្ឋនីមួយៗ។ ក្រោមរដ្ឋធម្មនុញ្ញអាមេរិក អភិបាលរដ្ឋនីមួយៗ មានអំណាចចាត់ចែងការងារសណ្ដាប់ធ្នាប់ក្នុងដែនសមត្ថកិច្ចរបស់ខ្លួន។ ដូចនេះ លោក ត្រាំ ទំនងត្រូវរង់ចាំមើលស្ថានការណ៍សិន មុននឹងប្រើច្បាប់ឆ្លើយតបការបះបោរ ដើម្បីបញ្ចេញយោធាទៅដោះស្រាយ។
ត្រង់នេះ តើលោក ត្រាំ អាចបញ្ជូនទ័ពទៅកាន់រដ្ឋនីមួយៗបានដោយគ្មានការឯកភាពពីអភិបាលរដ្ឋជាមុនឬទេ? ក្នុងច្បាប់ឆ្លើយតបការបះបោរ ការបញ្ជូនទ័ពអាចធ្វើឡើង នៅពេលមានសំណើពីអភិបាលរដ្ឋ។ ច្បាប់ដដែលនេះក៏ចែងដែរថា ប្រធានាធិបតីអាមេរិក មានសិទ្ធិពង្រាយទ័ពក្នុងលក្ខខណ្ឌដែលចលាចលបង្អាក់ការអនុវត្តច្បាប់ ឬសិទ្ធិប្រជាជនត្រូវបានបំពានដែលក្នុងករណីនេះ ការឯកភាពជាមុនរបស់អភិបាលរដ្ឋ មិនមែនជារឿងចាំបាច់ឡើយ។
ស្ថានការណ៍ដើរដល់ចំណុចដែលត្រូវបញ្ចេញទ័ព?
ច្បាប់ឆ្លើយតបការបះបោរ បានប្រើប្រាស់ជាច្រើនលើកក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រអាមេរិក។ យ៉ាងណាមិញ ការប្រើច្បាប់នេះ ក្លាយជារឿងកម្រនៅក្រោយចលនាទាមទារសិទ្ធិស៊ីវិលក្នុងទសវត្សរ៍ឆ្នាំ១៩៦០ ។ ប្រធានាធិបតី ដ្វាយ អៃសិនហូវើ, ចន អេហ្វ កេណ្ណឺឌី និង លីនដុន ចនសុន សុទ្ធតែធ្លាប់ប្រើច្បាប់ដើម្បីបោសសម្អាតហិង្សាតាមផ្លូវ។ ច្បាប់នេះ ត្រូវបានប្រើប្រាស់លើកចុងក្រោយនៅឆ្នាំ១៩៩២ ដើម្បីទប់ទល់បាតុកម្មនៅ Los Angeles ។
ខណៈ ច្បាប់ឆ្លើយតបការបះបោរ ទុកផ្លូវឲ្យលោក ត្រាំ បញ្ជូនយោធាកាន់កាប់ដងផ្លូវនោះ ស្ថានការណ៍បច្ចុប្បន្ន ហាក់មិនទាន់ទៅហួសនៅឡើយទេ។ គេអាចចាំបានថា បាតុកម្មទ្រង់ទ្រាយធំ និងហិង្សានៅទីក្រុង Ferguson រដ្ឋ Missouri ឆ្នាំ២០១៤ ដែលកើតឡើងក្រោយការបាញ់សម្លាប់ជនជាតិស្បែកខ្មៅឈ្មោះ Michael Brown ដោយប៉ូលិសស្បែកស ក៏មិនត្រូវបានប្រើប្រាស់ច្បាប់នេះដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាដែរ។
ដ្បិតបាតុកម្មសន្តិភាព ប្រែទៅជាហិង្សានៅទីតាំងខ្លះរហូតដល់មានការប៉ះទង្គិចរវាងប៉ូលិស និងបាតុករ ហើយនឹងការលួចប្លន់ទ្រព្យសម្បត្តិក្ដី ស្ថានការណ៍នៅមិនទាន់អាក្រក់ជ្រុលដែលត្រូវការកងទ័ពជួយដោះស្រាយឡើយ។ អភិបាលរដ្ឋខ្លះក៏បានចេញជំទាស់គម្រោងរបស់លោក ត្រាំ ជាស្រេចដែរ។ អភិបាលរដ្ឋ Illinois លោក J.B. Pritzker ប្រាប់ទូរទស្សន៍ CNN ថា លោកមិនយល់ព្រមឲ្យរដ្ឋាភិបាលសហព័ន្ធពង្រាយទ័ពក្នុងរដ្ឋរបស់លោកឡើយ៕
Tag:
អាមេរិក
ដូណាល់ ត្រាំ
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
«ប្រេសិត»មានន័យដូចម្តេច?
4 ថ្ងៃ
