សៀមរាប៖ ដើមឡើយ កិច្ចការអភិរក្សសំណង់ប្រាសាទបុរាណខ្មែរ គឺពឹងស្ទើរទាំងស្រុងលើអ្នកជំនាញការបរទេសដែលមានបទពិសោធន៍ខ្ពស់លើការងារទាំងនេះ។ ឆ្លងការការសិក្សា និងបណ្ដុះបណ្ដាលធនធានមនុស្ស អ្នកជំនាញការជាជនជាតិខ្មែរបានចាប់ផ្តើមលេចមុខមាត់ឡើងជាបន្តបន្ទាប់។ យ៉ាងណា គេសង្កេតឃើញថា រាល់អ្នកកាន់ការងារអភិរក្ស ជួសជុលនៅតាមប្រាសាទ មានច្រើនជាបុរស។ បរិបទនេះ ចាប់ផ្តើមផ្លាស់ប្ដូរបន្ដិចម្ដងៗ ដោយឃើញមានស្ដ្រីកាន់តែច្រើនកាន់ការងារអភិរក្ស ខ្លះជាប្រធានគម្រោងជួសជុលតាមការដ្ឋាននីមួយៗ ដែលនេះបង្ហាញពីសមត្ថភាពពិតប្រាកដរបស់ស្ដ្រី ក្នុងការចូលរួមលើកិច្ចការទាំងនេះ។
ព័ត៌មានពិស្ដារ សូមស្ដាប់បទយកការណ៍ដែលរៀបរៀងដោយអ្នកនាង អ៊ីសា រ៉ហានី ពីខេត្តសៀមរាបដូចតទៅ
សំណង់ប្រាសាទបុរាណស្ទើរតែទាំងអស់ក្នុងតំបន់រមណីយដ្ឋានអង្គរ បាននិងកំពុងទទួលបានការថែទាំ ការអភិរក្ស និងជួសជុលឡើងវិញ។ ការងារនេះ ជាកិច្ចការស្នួលរបស់អាជ្ញាធរជាតិអប្សរា។
ស្ដ្រីកាន់តែច្រើន បានប្រឡូកក្នុងការងារតាមការដ្ឋានប្រាសាទ ដូចជាកាន់ការងារផ្នែកបុរាណវិទូ ស្ថាបត្យករ និងវិស្វករ ដែលពីមុនការងារទាំងនេះកម្រមានស្ដ្រីណាស់។ បរិបទនេះ បានផ្លាស់ប្ដូរ។ ស្ដ្រីកាន់តែច្រើនកំពុងចូលរួមក្នុងកិច្ចការទាំងនេះ។
អ្នកស្រី នេត ស៊ីមន ជាបុរាណវិទូនៃអាជ្ញាធរជាតិអប្សរា។ បច្ចុប្បន្ន អ្នកស្រីកំពុងកាន់ការងារជួសជុលខ្លោងទ្វារខាងលិចប្រាសាទបន្ទាយក្ដី។ មុនកាន់ការងារនេះ បុរាណវិទូរូបនេះកាន់ការងារភាគច្រើននៅការដ្ឋានកំណាយ និងបានបទពិសោធន៍ខ្លះពីការងារជួសជុលនៅប្រាសាទតាព្រហ្ម។ ជាមួយបទពិសោធន៍កន្លងមក បុរាណវិទូជាស្ដ្រីរូបនេះ មានសុទិដ្ឋិនិយមខ្ពស់លើការងារនៅការដ្ឋានខ្លោងទ្វារប្រាសាទបន្ទាយក្ដី ដែលចាប់ផ្តើមអនុវត្តន៍នៅដើមឆ្នាំ២០២០នេះ។
កញ្ញា ហាន សុច្ចរី ជាស្ថាបត្យករនៅការដ្ឋានជួសជុលខ្លោងទ្វារខាងលិចប្រាសាទបន្ទាយក្ដីដែរនោះបាននិយាយថា កន្លងមកខ្លួនកាន់ការងារបច្ចេកទេស និងធ្វើការភាគច្រើននៅការិយាល័យ។ សុច្ចរី ធ្លាប់ជួយការងារជួសជុលនៅខ្លោងទ្វារដីឆ្នាំង ប្រាសាទបាគងជាដើម។ សុច្ចរី បានប្រៀបធៀបការងារក្នុងការិយាល័យ និងចុះការដ្ឋានខាងក្រៅយ៉ាងដូច្នេះថា៖« ការពិតការងារទាំងនេះវាដើរទន្ទឹមគ្នា នៅការិយាល័យការងារច្រើនធ្វើជាមួយកុំព្យូទ័រ ពេលចុះការដ្ឋានយើងទទួលបានបទពិសោធន៍ជាក់ស្ដែង ពិសេសការគ្រប់គ្រងកម្មករ មួយទៀតការប្រមូលទិន្នន័យជាក់ស្ដែង អាចថាហត់នឿយបន្ដិចតែវាជាបទពិសោធន៍ល្អទៅថ្ងៃមុខ»។
ស្ដ្រីមួយរូបទៀតដែលកាន់ការងារជាវិស្វករនៅការដ្ឋានជួសជុលខ្លោងទ្វារប្រាសាទបន្ទាយក្ដី គឺកញ្ញា ដយ ពេជ្រជីរ៉ា ក៏យល់ថាការងារក្នុងការិយាល័យ និងក្រៅការិយាល័យសុទ្ធសឹងប្រហាក់ប្រហែលគ្នា ហើយស្ដ្រីក៏អាចធ្វើបានដូចបុរសដែរ។ ការងារក្នុងការិយាល័យរៀងស្រួលបន្ដិច តែការងារខាងក្រៅរិតតែធ្វើឱ្យយើងមានបទពិសោធន៍ច្រើនទាំងការងារគ្រប់គ្រងមនុស្ស និងបច្ចេកទេសផ្សេងៗ។
អ្នកស្រី នេត ស៊ីមន បុរាណវិទូនៃនាយកដ្ឋានអភិរក្សប្រាសាទក្នុងឧទ្យានអង្គរ ចាប់អារម្មណ៍ពេលដែលកិច្ចការអភិរក្សប្រាសាទជាច្រើនត្រូវបានគ្រប់គ្រងដោយស្ដ្រីភាគច្រើន។ ដូចការងារនៅការដ្ឋានខ្លោងទ្វារប្រាសាទបន្ទាយក្ដី គឺមានស្ដ្រីរហូតដល់៣នាក់ ក្នុងនោះមានបុរសម្នាក់ ដែលពួកគេកាន់ការងារតាមផ្នែកនីមួយៗ មានដូចជា បុរាណវិទូ ស្ថាបត្យករ វិស្វករ និងផ្នែកព័ត៌មានវិទ្យា។ អ្នកស្រី ស៊ីមន រីករាយពេលឃើញមានរូបភាពបែបនេះ និងបញ្ជាក់ឱ្យឃើញពីសមត្ថភាពស្ដ្រីកាន់តែច្រើនលើការងារបេតិកភណ្ឌ។ បុរាណវិទូរូបនេះ មិនភ្លេចអរគុណដល់ថ្នាក់ដឹកនាំ ដែលផ្តល់ឱកាសការងារធំៗដល់ស្ដ្រី។ អ្នកស្រីបន្ថែម៖« ស្រីៗឆាប់យល់ចិត្តគ្នា យើងមានបញ្ហាអ្វីពិភាក្សាគ្នា ធ្វើអ្វីៗសាមគ្គីគ្នា»។
ទាក់ទងនឹងការងារជួសជុលវិញ គម្រោងនៅប្រាសាទបន្ទាយក្ដីមានរយៈពេល៤ឆ្នាំ ដោយឆ្នាំដំបូងនេះក្រុមការងារកំពុងសិក្សាការធ្វើសម្រង់ប្លង់ ការធ្វើកំណាយ និងស្ដាប់អនុសាសន៍របស់ក្រុមអ្នកជំនាញអាយស៊ីស៊ី-អង្គរ ដែលបានចុះទៅពិនិត្យនៅថ្ងៃទី៨ ពីបច្ចេកទេសដែលត្រូវជួសជុលឡើងវិញ។ អ្នកស្រី ស៊ីមន ពន្យល់ថា ស្ថានភាពខ្លោងទ្វារនេះមានភាពទ្រុឌទ្រោមខ្លាំង ថ្មរំកិលចេញពីទីតាំងដើម ដែលជាចំណុចហានិភ័យដែលទាមទារការជួសជុលឱ្យបានឆាប់រហ័ស។
ស្ថាបត្យករ កញ្ញា ហាន សុច្ចរី បន្ថែម៖« ការដួលរលំនៃខ្លោងទ្វារនេះចែកជា៥ចំណុច មានកត្ដាអាយុកាលរបស់ថ្ម ការរំកិលនៃផ្ទៃខ្លោងទ្វារ និងការបំផ្លាញដោយឫសឈើ»។
កញ្ញា ដយ ពេជ្រជីរ៉ា និយាយពីវិធីសាស្ដ្រ២បែបដែលក្រុមការងារកំពុងពិភាក្សាដើម្បីជួសជុលខ្លោងទ្វារប្រាសាទបន្ទាយក្ដី៖« របៀបទី១ រើតាមផ្នែកខ្លះ ចំណុចហានិភ័យខ្ពស់យើងត្រូវរើដូចនៅផ្នែកខាងជើង របៀបមួយទៀតយើងត្រូវរើចោលទាំងអស់ ដើម្បីរៀបឡើងវិញ។ វិធីទាំង២នេះមិនមានមួយណាល្អជាងឬយ៉ាងណាទេ វាអាស្រ័យលើស្ថានភាពជាក់ស្ដែងតាមប្រាសាទមួយៗ»៕