ជាតិ
បទយកការណ៍ / បទសម្ភាសន៍
វេជ្ជបណ្ឌិតប្រយុទ្ធវីរុសកូរ៉ូណា ៦ នាក់ ចេញមកពីគ្រួសារជនភៀសខ្លួនខ្មែរអាមេរិកាំងមួយ
អ្នកស្រី Sakara Seng (កណ្ដាល) ដែលជាកូនស្រីរបស់លោក សៀង សេង បញ្ចប់ការសិក្សាជំនាញវេជ្ជសាស្ត្រពីសាកលវិទ្យាល័យ Stanford។ (រូបថតផ្ដល់ឲ្យដោយលោក សៀង សេង)
×![]()
ដោយ: VOA
វ៉ាស៊ីនតោន ៖ លោកវេជ្ជបណ្ឌិតសៀង សេង បានចាត់ទុកខ្លួនលោកថាជា«មនុស្សមានសំណាង»ម្នាក់ដែលលោកនិងភរិយាត្រូវបានជ្រើសរើសពីក្នុងចំណោមជនភៀសខ្លួនជាច្រើនម៉ឺននាក់នៅក្នុងជំរំខៅអ៊ីដាងឲ្យមករស់នៅសហរដ្ឋអាមេរិកក្នុងខែសីហា ឆ្នាំ១៩៨០។ នោះគឺជាសំណាងដែលលោកទទួលបានបន្ទាប់ពីរងភាពសោកសៅដោយសារការស្លាប់បាត់បង់សមាជិកគ្រួសារជាច្រើននាក់ក្នុងរបបវាលពិឃាតខ្មែរក្រហម ដែលទើបបានបញ្ចប់កាលពីជាងមួយឆ្នាំមុន។
លោកសៀង សេងបានចូលមកដល់ជំរំខៅអ៊ីដាង ពេលដែលជំរំនេះទើបតែបើកបានពីរថ្ងៃប៉ុណ្ណោះនិងបានរស់នៅទីនោះចំនួន ៧ ខែ ដោយជួយដល់ក្រុមគ្រូពេទ្យស្ម័គ្រចិត្តរបស់គណៈកម្មាធិការជនភៀសខ្លួនអាមេរិកាំង (American Refugee Committee) ក្នុងជំរំ។ គ្រូពេទ្យចិត្តធម៌ម្នាក់បានទាក់ទងអង្គការជនភៀសខ្លួនហាវ៉ៃ (Hawaii Refugee Organization) ជួយធានា និងរៀបចំឯកសារនិងក៏មានឪពុកមាខាងប្រពន្ធដែលនៅសហរដ្ឋអាមេរិកស្រាប់បានជួយបន្ថែម។
លោកបានរំលឹកប្រាប់វីអូអេក្នុងបទសម្ភាសថា៖
«ពេលយើងទៅដល់ភ្លាមគឺអត់មានបងប្អូនណាទាំងអស់។ អត់ស្គាល់អ្នកណាទាំងអស់ ដូច្នេះក្តីសង្ឃឹមគឺថាពួកអ្នកសាសនាដែលគេទៅកន្លែងនោះនឹកថាប្រហែលគេអាចជួយយើងបាន។ ប៉ុន្តែខ្ញុំមានសំណាងដែលបានជួបបងប្អូនដែលក្រោយមកគាត់សុខចិត្តធានាឲ្យមកប្រទេសគេ»។
ជំរំខៅអ៊ីដាងដែលអង្គការសហប្រជាជាតិគ្រប់គ្រងរួមគ្នាជាមួយនឹងរដ្ឋាភិបាលថៃបានបើកក្នុងខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ១៩៧៩ គឺមានរយៈពេលមិនដល់មួយឆ្នាំក្រោយពីកងទ័ពវៀតណាមបានចូលមកឈ្លានពានប្រទេសកម្ពុជានិងផ្តួលរំលំរបបខ្មែរក្រហមដែលចិនកុម្មុយនីស្តគាំទ្រនៅដើមខែមករានិងបានលើកបន្តុបរបបមួយដែលរណបក្រុងហាណូយ។ ជំរំដែលហ៊ុំព័ទ្ធដោយដើមឫស្ស៊ីនេះបានសាងសង់ចម្ងាយ ១២គីឡូម៉ែត្រ ចូលក្នុងទឹកដីថៃហើយមានជនភៀសខ្លួនជាង២០០.០០០ នាក់ បានឆ្លងកាត់ក្នុងពេលដំណើរការរយៈពេល១៤ឆ្នាំនោះ ដោយអ្នកខ្លះបានបន្តទៅប្រទេសទីបី និងអ្នកខ្លះបានវិលត្រឡប់ទៅប្រទេសកម្ពុជាវិញបន្ទាប់ពីភាគីជម្លោះខ្មែរនានាបានព្រមព្រៀងបញ្ចប់សង្គ្រាមស៊ីវិលនៅចុងឆ្នាំ១៩៩១។ នេះបើតាមតួលេខរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិទទួលបន្ទុកជនភៀសខ្លួន(UNHRC)។
លោកវេជ្ជបណ្ឌិត សៀង សេង (ស្ដាំ) និងភរិយា គឹមលី សេង ឈរថតរូបនៅមុខមន្ទីរពេទ្យ A.R.C នៅជំរំជនភៀសខ្លួនខៅអ៊ីដាង។ (រូបថតផ្ដល់ឲ្យដោយលោក សៀង សេង)
លោកវេជ្ជបណ្ឌិត សៀង សេង (ឆ្វេង) និងភរិយា គឹមលី សេង ឈរថតរូបនៅពីមុខជំរំជនភៀសខ្លួន កាលពីឆ្នាំ១៩៧៩។ (រូបថតផ្ដល់ឲ្យដោយលោក សៀង សេង)
នៅចន្លោះពីឆ្នាំ១៩៨១ដល់១៩៩១មានជនភៀសខ្លួនកម្ពុជាជាង២៦ម៉ឺននាក់ត្រូវបានទទួលយកឲ្យមកស្នាក់នៅប្រទេសទីបីក្នុងនោះជិត១៥ម៉ឺននាក់ ត្រូវបានសហរដ្ឋអាមេរិកទទួលយកហើយឲ្យស្នាក់នៅតាមរដ្ឋនានាដោយភាគច្រើននៅរដ្ឋកាលីហ្វញ៉ា ម៉ាស្សាឈូសិត ផិនស៊ីលវេនៀ វ៉ាស៊ីនតោន និងតិចសាស។
ពេលមកដល់សហរដ្ឋអាមេរិកដំបូងលោកសៀង សេងនិងភរិយាគឹមលី សេងត្រូវបានដាក់ឲ្យនៅទីក្រុងហូណូលូលូ រដ្ឋហាវ៉ៃ ដោយសារអង្គការជនភៀសខ្លួនហាវ៉ៃជាអ្នកជួយធានាមក។ លោកបានជួបបញ្ហាប្រឈមជាច្រើនតាំងពីភាសា ការស្វែងរកការងារធ្វើនិងសមាជិកគ្រួសារកើនឡើង។ កូនប្រុសដំបូងរបស់លោកគឺសកុណា សេង បានកើតក្នុងរយៈពេល១០ថ្ងៃក្រោយពីបានមកដល់សហរដ្ឋអាមេរិក។ ប៉ុន្តែលោកមិនដែលបោះបង់ចោលក្តីប្រាថ្នាចង់ក្លាយជាវេជ្ជបណ្ឌិតទេ បើទោះបីជាត្រូវរៀនសូត្រផងនិងធ្វើការផងក៏ដោយ។ ក្នុងនោះមានការងារជាអ្នកដឹកជញ្ជូនសាប៊ូឲ្យអតិថិជននិងក្រងផ្កាយកទៅលក់ជាដើម។
ក្នុងឆ្នាំ១៩៨៨លោកសៀង សេងបានបញ្ចប់ការសិក្សាមុខវិជ្ជាពេទ្យពីសាលាពេទ្យ John A. Burns នៃសាកលវិទ្យាល័យហាវ៉ៃ។
លោកបានបញ្ជាក់ប្រាប់វីអូអេថា៖
«មានការពិបាកច្រើនមិនដូចបងប្អូនយើងខ្លះថាពេលមកដល់រៀនទៅតាមចិត្តគឺអត់ទេ ប៉ុន្តែគ្រាន់ថាខ្ញុំមានគំនិតមួយថា គ្មានអ្វីវេទនាដូច[របប]ប៉ុលពតទេ។ ដូច្នេះអ្វីៗទៀតខ្ញុំអាចជម្នះបាន ដូច្នេះហើយបានខ្ញុំអាចបានចូលទៅសាលាពេទ្យហើយបានចេញជាវេជ្ជបណ្ឌិតតាមសេចក្តីប្រាថ្នារបស់ខ្ញុំ»។
នោះគឺជាក្តីសុបិនមួយដែលលោកបានបាត់បង់នៅពេលដែលទាហានអាវខ្មៅខ្មែរក្រហមបានដើរចូលទីក្រុងភ្នំពេញនិងផ្តួលរំលំរបបលន់ នល់ ដែលសហរដ្ឋអាមេរិកាំងគាំទ្រនិងជម្លៀសពលរដ្ឋចេញទៅរស់នៅតាមទីជនបទនិងបិទសាលារៀនទាំងអស់។ ពេលនោះលោកនៅខ្វះតែពីរឆ្នាំទៀតប៉ុណ្ណោះនឹងបានសញ្ញាប័ត្រវេជ្ជបណ្ឌិតពីសាលាពេទ្យនៅរាជធានីភ្នំពេញ។
ក្រោយពីបញ្ចប់ការសិក្សា លោកវេជ្ជបណ្ឌិតសៀង សេងបានធ្វើការជាគ្រូពេទ្យប្រចាំគ្រួសារក្នុងក្រុងម៉ូដេសស្តូ រដ្ឋកាលីហ្វញ៉ា ជាទីដែលមានជនភៀសខ្លួនកម្ពុជាជាច្រើនដែលសហរដ្ឋអាមេរិកទទួលយកបញ្ជូនឲ្យស្នាក់នៅ។ លោកបានព្យាបាលពលរដ្ឋកម្ពុជាជាច្រើនពាន់នាក់ទាំងចាស់និងក្មេង។
លោកវេជ្ជបណ្ឌិត សៀង សេង មានកូនប្រុសពីរនាក់ និងកូនស្រីម្នាក់ដែលសុទ្ធតែជាវេជ្ជបណ្ឌិត ហើយកូនប្រសារពីរនាក់ក៏ជាវេជ្ជបណ្ឌិតធ្វើការនៅតំបន់សាក្រាម៉ាន់តូ (Sacramento Valley)ដែរ។
លោក សកុណា សេង (កណ្ដាល) ដែលជាកូនប្រុសរបស់លោកវេជ្ជបណ្ឌិត សៀង សេង បញ្ចប់ការសិក្សាជំនាញវេជ្ជសាស្ត្រពីសាកលវិទ្យាល័យ Mid-western University។ (រូបថតផ្ដល់ឲ្យដោយលោក សៀង សេង)
ក្នុងពេលសម្ភាសជាមួយនឹង VOA មានពេលខ្លះលោកវេជ្ជបណ្ឌិត ត្រូវអាក់មួយរយៈដោយការអួលដើមកពេលរំលឹកដល់សាច់រឿងឈឺចាប់ពីអតីតកាល។ បើទោះបីជាមកនៅសហរដ្ឋអាមេរិក៤០ឆ្នាំប៉ុន្តែលោកវេជ្ជបណ្ឌិតបញ្ជាក់ថា លោកនៅតែនឹកមាតុភូមិជានិច្ច។
លោកវេជ្ជបណ្ឌិតសៀង សេងបន្ថែមថា៖
«យើងមិនចង់ចាកចេញពីស្រុកខ្មែរទេ បើសិនជាស្រុកយើងមានសុខសន្តិភាពនៅពេលនោះ។ យើងរត់ចេញពីស្រុកខ្មែរមកដោយសារវាមានភាពមិនទៀងទាត់នៅពេលហ្នុង។ អនាគតស្រុកយើងមិនទៀងទាត់គឺដោយសារសង្គ្រាមនិងដោយសារភាពបាក់ស្បាតបន្ទាប់ពីរស់នៅក្នុងរបបកុម្មុយនីស្ត»។
លោកវេជ្ជបណ្ឌិត សៀង សេង ក៏បាននិពន្ធសៀវភៅប្រវត្តិផ្ទាល់ខ្លួនដែលមានចំណងជើងថា«រដូវអត់អាហារ៖ ខ្សែជីវិតរបស់ខ្មែរមួយរូប» ដែលបានបោះពុម្ភនៅខែសីហា ឆ្នាំ២០១៧។ សៀវភៅនោះគឺដើម្បីចែករំលែកដំណើរជីវិតក្នុងរបបវាលពិឃាតដែលរូបលោកបានរងគ្រោះដោយផ្ទាល់ ដែលរួមមានការធ្វើការងារធ្ងន់ធ្ងរនិងការស្លាប់បាត់បង់សមាជិកក្រុមគ្រួសារម្តងម្នាក់ៗដោយសារជំងឺនិងការអត់ឃ្លាន។
លោកវេជ្ជបណ្ឌិតបានបន្តថា៖
«ជាការសោកស្តាយការសម្លាប់រង្គាលនៅតែបន្តមាននៅក្នុងពិភពលោកគឺថានៅមិនទាន់អស់នៅឡើយ។ អ្វីៗទាំងអស់ខ្ញុំជឿថាស្ថិតនៅលើក្មួយៗនិងចៅៗជំនាន់ក្រោយដែលត្រូវខំរៀនសូត្រអំពីភាពវេទនារបស់ជីវិតប្រជាជនយើងដើម្បីជាមធ្យោបាយនិងរកគន្លឹះឃាឃាំងកុំឲ្យរបបបែបនេះកើតឡើងបានទៀត»។
អង្គការសហប្រជាជាតិទទួលបន្ទុកជនភៀសខ្លួនរាយការណ៍ថា នៅពេលបច្ចុប្បន្ននេះមានពលរដ្ឋចាកចោលលំនៅដ្ឋានជាង ៧០ លាន នាក់ នៅទូទាំងពិភពលោក ក្នុងនោះជនភៀសខ្លួនចំនួនជិត២៦លាននាក់។ រីឯជនចាកចេញពីលំនៅក្នុងប្រទេសដោយសារវិបត្តិក្នុងស្រុកមានរហូតដល់ជាង៤១លាននាក់និងជនស្វែងរកសិទ្ធិជ្រកកោណមានចំនួន ៣ លាន ៥ សែន នាក់។
ដោយសាររដ្ឋបាលលោកប្រធានាធិបតីដូណាល់ ត្រាំមានគោលនយោបាយតឹងរ៉ឹងចំពោះជនភៀសខ្លួន ធ្វើឲ្យសហរដ្ឋអាមេរិកលែងជាគោលដៅទទួលយកជនភៀសខ្លួនជាច្រើនដូចរដ្ឋបាលមុនៗ។ ក្នុងរយៈពេលជាង៣ឆ្នាំមកនេះសហរដ្ឋអាមេរិកទទួលយកជនភៀសខ្លួនតែជាង ៧៦.០០០ នាក់ ប៉ុណ្ណោះ។ នេះបើតាមទិន្នន័យចងក្រងដោយមជ្ឈមណ្ឌលស្រាវជ្រាវPew។
លោក កុសល សេង (រាប់ពីឆ្វេងទីបី) ដែលជាកូនប្រុសម្នាក់របស់លោកវេជ្ជបណ្ឌិត សៀង សេង បញ្ចប់ការសិក្សាជំនាញវេជ្ជសាស្ត្រពីសាកលវិទ្យាល័យនៅរដ្ឋហាវៃ សហរដ្ឋអាមេរិក។ (រូបថតផ្ដល់ឲ្យដោយលោក សៀង សេង)
ក្នុងឆ្នាំ២០២០នេះគឺសហរដ្ឋអាមេរិកទទួលជនភៀសខ្លួនតែចំនួន ៧.៦០០ នាក់។ ក្នុងនោះអង្គការសេវាជនអន្តោប្រវេសន៍និងជនភៀសខ្លួនលូថេរ៉ាន់(LIRS) ជួយសម្រួលបាន២.០០០នាក់។ នេះបើតាមការបញ្ជាក់របស់អ្នកស្រីខេ បេល័រ (Kay Bellor) អនុប្រធានកម្មវិធីជនភៀសខ្លួននៃអង្គការLIRS ។
អ្នកស្រីខេ បេល័របានបន្ថែមប្រាប់VOA ថា៖
«ខ្ញុំមិនដែលឃើញអ្វីដូចពេលនេះទេក្នុងការងារជាច្រើនឆ្នាំរបស់ខ្ញុំដោយរួមទាំងក្រោយពេល[ភេរវកម្មវាយប្រហារ] ថ្ងៃទី១១ ខែកញ្ញា គឺជាពេលដែលយើងជួបប្រទះការលំបាករយៈពេល ២ ឆ្នាំ ក៏យើងនៅតែទទួលយកជនភៀសខ្លួន៣ម៉ឺននាក់។ ក្នុងឆ្នាំ២០១៨ រដ្ឋបាលនេះទទួលយកជនភៀសខ្លួន២២.០០០នាក់។ ហើយឆ្នាំមុនគេបានទទួល៣ម៉ឺននាក់ប៉ុន្តែនាំនេះគឺជាគ្រោះថ្នាក់មួយ»។
អ្នកស្រីបេល័រមើលឃើញថាជនភៀសខ្លួនមកពីតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ដូចជាលោកវេជ្ជបណ្ឌិត សៀង សេង គឺបានចូលរួមចំណែកច្រើនដល់សហរដ្ឋអាមេរិកហើយពួកគេបានជួបប្រទះជីវិតជោគជ័យជាច្រើន។
«តាមបទពិសោធរបស់ខ្ញុំគឺការងារជាមួយនឹងជនភៀសខ្លួនបានជួយជំរុញទឹកចិត្តនិងធ្វើឲ្យខ្ញុំមានភាពសាមញ្ញដោយសារតែហេតុការណ៍ដែលពួកគេបានឆ្លងកាត់ដើម្បីទទួលបានសេរីភាពនៅ សហរដ្ឋអាមេរិក។ ខ្ញុំគិតថាពលរដ្ឋខិតខំប្រឹងធ្វើការកាន់តែខ្លាំង។ ជារួមគឺកម្មវិធីជនភៀសខ្លួនទាំងមូលមានផលប្រយោជន៍ដ៏ធំដល់សហរដ្ឋអាមេរិកលើគ្រប់ជ្រុងជ្រោយទាំងអស់ទាំងសេដ្ឋកិច្ចនិងវប្បធម៌»។
ឥឡូវនេះ លោកវេជ្ជបណ្ឌិត សៀង សេងបានចូលនិវត្តន៍ពីការងារជាគ្រូពេទ្យប្រចាំគ្រួសារបន្ទាប់ពីធ្វើការរយៈពេល៣០ឆ្នាំ។ លោកនៅបន្តបង្រៀនខ្លះៗនៅមហាវិទ្យាល័យសហគមន៍ក្នុងក្រុងម៉ូដេសស្តូហើយលោកគឺជានាយផ្នែកវេជ្ជសាស្ត្រនៃមហាវិទ្យាល័យមូដេស្តូ នៅរដ្ឋកាលីហ្វញ៉ា។
ទិវាជនភៀសខ្លួនពិភពលោកឆ្នាំនេះប្រារព្ធក្រោមប្រធានបទ «គ្រប់សកម្មភាពមានតម្លៃ» ហើយចំពេលដែលពិភពលោកប្រឈមនឹងវិបត្តិសុខភាពបង្កឡើងដោយជំងឺកូវីដ១៩ គឺវេជ្ជបណ្ឌិតទាំង៥រូបនៃគ្រួសារវេជ្ជបណ្ឌិតសៀង សេង បន្តចូលរួមចំណែកនៅជួរមុខប្រយុទ្ធនឹងជំងឺកូវីដ១៩ដែលកំពុងតែវាយប្រហារសហរដ្ឋអាមេរិក។ លោកវេជ្ជបណ្ឌិតសៀង សេងមានជំនឿថា ពួកគេនឹងឈ្នះសមរភូមិនេះគឺមិនដូចកាលពីជាង ៤៥ ឆ្នាំមុននៅពេលដែលសមាជិក ២៤ នាក់នៃក្រុមគ្រួសាររបស់លោកត្រូវបានជម្លៀសទៅសហករណ៍នៅទីជនបទក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់ខ្មែរក្រហមប៉ុន្តែ នៅពេលរបបនេះបានដួលរលំក្រោយពីកាន់អំណាចជិត ៤ ឆ្នាំ គឺមានតែលោកម្នាក់ទេដែលនៅរស់រានមានជីវិត ដើម្បីយករឿងដ៏ឈឺចាប់នេះប្រាប់ដល់ពិភពលោកឲ្យបានដឹង៕
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
