សហរដ្ឋអាមេរិក នឹងគាំទ្រប្រទេសដែលខ្លួនជឿថា មានដែនអធិបតេយ្យដែលពួកគេទាមទារនៅសមុទ្រចិនខាងត្បូងរងការបំពានដោយចិន។ រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេស ម៉ៃ ប៉ុមប៉េអូ និយាយដូច្នេះ នៅថ្ងៃទី១៥ ខែកក្កដា។ ប៉ុន្តែលោកសង្កត់ធ្ងន់ថា អាមេរិកនឹងធ្វើបែបនោះ ដោយប្រើប្រាស់វេទិកាពហុភាគី និងផ្លូវច្បាប់។
«វា(សមុទ្រចិនខាងត្បូង) ពុំមែនជាអាណាចក្រដែនទឹករបស់ចិនឡើយ»។ លោករដ្ឋមន្ត្រី ម៉ៃ ប៉ុមប៉េអូ និយាយបែបនេះ អំឡុងសន្និសីទសារព័ត៌មានមួយ ដោយបន្ថែមថា ប្រសិនបើចិនរំលោភបំពានច្បាប់អន្តរជាតិ ហើយប្រជាជាតិមាននិន្នាការសេរីមិនធ្វើអ្វីសោះនោះ ប្រវត្តិសាស្ត្រ បង្ហាញថា បក្សកុម្មុយនីស្តចិន នឹងដណ្ដើមយកដែនដីថែមទៀត។ លោកសង្កត់ធ្ងន់ថា៖«វាបានកើតឡើងក្នុងការដឹកនាំរបស់រដ្ឋបាលមុន»។
តាមការចុះផ្សាយរបស់ទីភ្នាក់ងារព័ត៌មាន Reuters ប្រមុខការទូតអាមេរិករូបនេះ បញ្ជាក់ទៀតថា ទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន នឹងគាំទ្រប្រទេសទាំងអស់នៅជុំវិញពិភពលោក ដែលទទួលស្គាល់ថា ចិនបានរំលោភបំពានការទាមទារដែនអធិបតេយ្យស្របច្បាប់ពួកគេ។
ត្រង់ចំណុចនេះ លោក ប៉ុមប៉េអូ អះអាងដូច្នេះថា៖«យើងនឹងផ្ដល់ឲ្យពួកគេនូវជំនួយដែលយើងអាចធ្វើបាន មិនថាក្នុងស្ថាប័នពហុភាគីនិយម មិនថាក្នុងអាស៊ាន មិនថាតាមរយៈការឆ្លើយតបផ្លូវច្បាប់ យើងនឹងប្រើឧបករណ៍ទាំងអស់ដែលយើងអាចធ្វើបាន»។
កាលពីដើមសប្តាហ៍នេះ លោករដ្ឋមន្ត្រី ប៉ុមប៉េអូ បានអះអាងថា ការទាមទារធនធានធម្មជាតិរបស់ចិន នៅក្នុងតំបន់សមុទ្រចិនខាងត្បូង គឺជាសកម្មភាពខុសច្បាប់ ហើយ អាមេរិក នឹងឈរជាមួយសម្ព័ន្ធមិត្តអាស៊ីអាគ្នេយ៍ ដើម្បីការពារសមុទ្រចិនខាងត្បូង និងទប់ស្កាត់សកម្មភាពអុងអាត់របស់ចិន។
មួយថ្ងៃក្រោយមក ពោលគឺនៅថ្ងៃទី ១៤ ខែកក្កដា ស្ថានទូតចិនប្រចាំវ៉ាស៊ីនតោន ចាត់ទុកការលើកឡើងរបស់អាមេរិក ដែលថាចិនរករឿងប្រទេសជិតខាង គឺមិនយុត្តិធម៌ទាល់តែសោះ។ ចិនថា អាមេរិក មិនមែនជាភាគីនៃជម្លោះក្នុងតំបន់សមុទ្រចិនខាងត្បូងឡើយ ប៉ុន្តែប្រទេសមួយនេះ នៅតែបន្តជ្រៀតជ្រែកចូលមក។
នៅថ្ងៃទី ១៥ ខែកក្កដា រដ្ឋាភិបាលចិន បានប្រកាសជំហរទៀតថា ខ្លួនមិនខ្លាចញញើតទណ្ឌកម្មអាមេរិកណាមួយដែលអាចដាក់លើខ្លួនជុំវិញស្ថានការណ៍ក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូងឡើយ។ ជាមួយគ្នានេះ ចិន ក៏បានចោទក្រុងវ៉ាស៊ីនតោនថា ដំឡើងសាច់ដុំ បង្កបញ្ហាចម្រូងចម្រាស និងញុះញង់ឲ្យមានការប្រឈមមុខដាក់គ្នានៅក្នុងតំបន់។
ដោយផ្អែកលើយុត្តាធិការប្រវត្តិសាស្ត្រ ចិនទាមទារជាង៨០ភាគរយនៃសមុទ្រនេះ។ ក្រៅពីវៀតណាម និងហ្វីលីពីន ភាគីផ្សេងទៀតដែលទាមទារចំណែកពួកគេក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូងមាន ព្រុយណេ ម៉ាឡេស៊ី និងកោះតៃវ៉ាន់។
សមុទ្រចិនខាងត្បូងដែលជាតំបន់សម្បូរដ៏ធនធានធម្មជាតិនិងផ្លូវទឹកពាណិជ្ជកម្មដ៏មមាញឹក គឺជាអាទិភាពយុទ្ធសាស្ត្រគោលមួយសម្រាប់ចិន។ តាំងពីដើមឆ្នាំ២០១៥មក ចិនបានសាងសង់កោះ សិប្បនិម្មិតចំនួន៧ក្នុងប្រជុំកោះ Spratly និងធ្វើទំនើបកម្មកងទ័ពជើងទឹកដែលផ្ដោតសំខាន់លើការពង្រឹងវត្តមានខ្លួនក្នុងតំបន់ជម្លោះនេះ។
ក្រៅពីចិន ព្រុយណេ ម៉ាឡេស៊ី ហ្វីលីពីន តៃវ៉ាន់ និងវៀតណាមដែលទាមទារដែនអធិបតេយ្យក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូង ឥណ្ឌូណេស៊ីដែលពុំមែនជាប្រទេសទាមទារ ក៏មានជម្លោះដាច់ដោយឡែកជាមួយប៉េកាំងជុំវិញផ្នែកនៃតំបន់សេដ្ឋកិច្ចផ្ដាច់មុខរបស់ខ្លួន (EEZ) ។ រឿងដែលប៉ះពាល់ប្រយោជន៍រដ្ឋាភិបាលហ្សាការតានៅត្រង់ចំណុចថា ចិនទាមទារទឹកដីតាមបន្ទាត់៩ឆ្នូត(Nine-dash line) ដែលយកជាកម្មសិទ្ធិដែនទឹកស្ទើរទាំងស្រុងក្នុងតំបន់សមុទ្រចិនខាងត្បូងរាប់ទាំងផ្នែកនៃ EEZ របស់ឥណ្ឌូណេស៊ី៕