ជាតិ
ជនជាតិដើមភាគតិចបារម្ភពីការធ្លាក់ចុះនៃចំនួនសមាជិករបស់ខ្លួន ដោយសារការផ្លាស់ប្ដរទីលំនៅ
ជនជាតិដើមភាគតិចកំពុងសែនព្រេនបែបជនជាតិគួយនៅកម្មវិធីអបអរសាទរទិវាអន្តរជាតិជនជាតិដើមភាគតិចនៅថ្ងៃទី៩សីហា ឆ្នាំ២០២០។ លោក វាំង សំរិទ្ធ តំណាងជនជាតិដើមភាគតិច(រូបខាងលើ) និង លោក តឹក វណ្ណារ៉ា នាយកប្រតិបត្តិអង្គការ NGOF (រូបខាងក្រោម)។
×![]()
ដោយ: ឡាយ សុភាវតី
តំណាងជនជាតិដើមភាគតិចព្រួយបារម្ភពីការធាក់ចុះនៃចំនួនជនជាតិដើមភាគតិច ជាក់ស្ដែងដូចជានៅខេត្តព្រះសីហនុ និងព្រះវិហារ ដោយសារការចំណាកស្រុក។ លើសពីនេះ គឺការបាត់បង់អត្តសញ្ញាណភាសារបស់ខ្លួន មានដូចជាជនជាតិកួយ ព្រៅ កាវែត ព័រ និងលុន កំពុងប្រឈមនឹងការបាត់បងការប្រើប្រាសភាសា ព្រោះតែការហូរចូលវប្បធម៌និងភាសាពីខាងក្រៅ រួមជាមួយការមិនបានគិតគួររបស់ចាស់ទុំក្នុងសហគមន៍ផងដែរ។ 
ដើម្បីអភិរក្សអត្តសញ្ញាណជនជាតិដើមភាគតិច អង្គការសង្គមស៊ីវិលនិងតំណាងជនជាតិដើមភាគតិចបានអំពាវនាវឲ្យមានការចូលរួមថែរក្សាវប្បធម៌ ប្រពៃណី បង្កើតសម្ព័នជនជាតិដើមភាគតិច និងការចុះបញ្ជីដីសមូហភាព។ ជាមួយគ្នាដែរ ត្រូវបង្រៀនបំណិនជីវិត ឲ្យជនជាតិដើមភាគតិចចេះប្រកបរបរចិញ្ចឹមជីវិត ចេះរៀបចំដីនិងបច្ចេកទេសដាំដុះ។
កាលពីថ្ងៃទី៩សីហា អង្គការ វេទិកានៃអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល(The NGO Forum on Cambodia) និងជនជាតិដើមភាគតិចមកពី៨ខេ្តត បានចូលរួមរៀបចំទិវាអន្តរជាតិជនជាតិដើមភាគតិចលើកទី២៦និងជាលើកទី១៦នៅកម្ពុជា ក្នុងដែនជម្រកសត្វព្រៃសង្ឃរុក្ខវ័នខេត្តឧត្តរមានជ័យ ដោយមានអ្នកចូលរួមជាង២០០នាក់។ ក្នុងកម្មវិធីនេះ ធ្វើឡើងដើម្បីឲ្យសាធារណជនបានយល់ដឹងនិងចូលរួមការអភិរក្សវប្បធម៌ ប្រពៃណី ទំទៀមទម្លាប់របស់ជនជាតិដើមភាគតិច។
នៅកម្មវិធីអបអរសាទទិវាអន្តរជាតិជនជាតិដើមភាគតិច លោក វាំង សំរិទ្ធ តំណាងជនជាតិដើមភាគតិចបានបង្ហាញការព្រួយបារម្ភពីកត្កាចំណាកស្រុករបស់ជនជាតិដើមភាគតិច ដោយសារបញ្ហាជីវភាពបានធ្វើឲ្យធ្លាក់ចុះនៃចំនួនជនជាតិដើមភាគតិច។
លោក ថ្លែងថា៖ «ការធ្លាក់ចុះចំនួនជនជាតិដើមភាគតិចនៅខេត្តព្រះសីហនុព្រោះមានសមាជិកតិចពេក ភាពជាអ្នកដឹកនាំក្នុងសហគមនៅមានកម្រិត ហើយនៅតាមតំបន់ដទៃទៀតក៏កំពុងធ្លាក់ចុះដែរ ដោយសារបងប្អូនជនជាតិដើមភាគតិចនិងមិនមែនជនជាតិដើមភាគតិចនៅតំបន់ខ្លះសម្លើងឃើញផលប្រយោជន៍ក្នុងការគ្រប់គ្រងដីនិងដោះដូរជាលុយ ដើម្បីដោះស្រាយជីវភាព។ អ៊ីចឹងហើយក្នុងសារមួយនេះ ខ្ញុំសូមឲ្យមានការគាំទ្រឲ្យបានច្រើនទៅលើជនជាតិដើមភាគតិចដែលទទួលបានបណ្ណដីសមូហភាពនិងដំណើរការចុះបញ្ជីក្ដី»។
តំណាងជនជាតិដើមភាគតិចរូបនេះក៏បាន អំពាវនាវឲ្យមានការបង្រៀនបំណិនជីវិត ពោលគឺការរៀបចំដីធ្លី បច្ចេកទេសដាំដុះ និងការប្រកបរបរលក់ដូរជាដើម។ លោកបន្តថា ការធ្វើបែបនេះ គឺដើម្បីជួយដោះស្រាយជីវីភាពរបស់បងប្អូនជនជាតិដើមភាគតិចនិងកាត់បន្ថយការចំណាក់ស្រុកនិងការលក់ដូរដី ដែលជាដើមហេតុធ្វើបាត់ចំនួនជនជាតិដើមភាគតិចក្នុងសហគមន៍។
ក្រៅពីការធ្លាក់ចុះចំនួនជនជាតិដើមភាគតិចពី២៧គ្រួសារ មកត្រឹម២០គ្រួសារនៅខេត្តព្រះសីហនុ នៅខេត្តព្រះវិហារក៏មានការធ្លាក់ចុះគួរឲ្យកត់សម្គាល់ផងដែរ។ ជនជាតិដើមភាគតិចមិនមែនមានតែបញ្ហាប្រឈមមួយនេះឡើយ គ្រប់ជនជាតិដើមភាគតិចទាំងអស់នៅកម្ពុជាកំពុងប្រឈមនឹងការបាត់បង់អក្សរនិងភាសា។ នេះបើតាមលោក សាមឿន វុទ្ធី តំណាងអង្គការអាយរ៉ាមថ្លែងប្រាប់សារព័ត៌មានថ្មីៗតាមទូរស័ព្ទនៅថ្ងៃទី១០សីហា។
«ក្រៅពីខេត្តព្រះសីហនុ តួលេខនៃការធ្លាក់ចុះគ្រួសសារជនជាតិដើមភាគតិត យើងសង្កេតឃើញមានការធ្លាក់នៅតាមបណ្ដាខេត្តផ្សេងទៀត ប៉ុន្តែយើងមិនទាន់មានតួលេខច្បាស់លាស់នៅឡើយទេ។ ក្រៅពីបញ្ហានេះ គ្រប់ជនជាតិដើមភាគតិចគឺកំពុងប្រឈមការបាត់បង់អក្សរទាំងអស់ យើងឃើញមានតែជនជាតិព្នងទេដែលមានអក្សរ។ បើភាសាវិញ ជនជាតិកួយ ព្រៅ កាវែត ព័រ និងលុន កំពុងប្រឈមការបាត់បង់ខ្លាំង ព្រោះការហូរចូលវប្បធម៌និងភាសាពីក្រៅចូលសហគមន៍ ហើយចាំទុំក្នុងភូមិក៏មិនបានគិតដល់បញ្ហាបាត់បង់ភាសានេះ ទើបធ្វើឲ្យមានបញ្ហាប្រឈមកើនឡើង»។ នេះជាការលើកឡើងរបស់ លោក សាមឿន វុទ្ធី។
នាយកប្រតិបត្តិអង្គការ វេទិកានៃអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល(The NGO Forum on Cambodia) លោក តឹក វណ្ណារ៉ា បានថ្លែងថាប្រាប់សារព័ត៌មាននៅក្នុងទិវាអន្តរជាតិនៃជនជាតិដើមភាគតិចថា ដើម្បីអភិរក្សអត្តសញ្ញាណជនជាតិដើមភាគតិច អង្គការសង្គមស៊ីវិល ជនជាតិដើមភាគតិច និងអ្នកពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ត្រូវជម្រុញឲ្យមានការបង្កើតសម្ព័ន្ធជនជាតិដើមភាគតិចតាមរយៈការចុះបញ្ជីទទួលស្គាល់នៅក្រសួងមហាផ្ទៃ ការចុះបញ្ជីដីសមូហភាព និងការថែរក្សាវប្បធម៌តាមរយៈការបង្កើតមជ្ឈលវប្បធម៌ជនជាតិដើមភាគតិច។
ទន្ទឹមនឹងនេះ លោកសង្កត់ធ្ងន់ថា៖ «យើងស្នើសុំឲ្យបងប្អូនជនជាតិដើមភាគតិច ត្រូវតែមានមោទនភាពចំពោះអត្តសញ្ញាណរបស់ខ្លួនឯង ហើយបង្ហាញទៅសាធារណជនថា ខ្ញុំជាជនជាតិដើមភាញតិចព្នង ចារាយ ព្រៅ លុន...ពេលយើងមានមោទនភាពជាមួយអត្តសញ្ញាណរបស់យើង សាធារណជនក៏បានជ្រោជ្រាក នេះហើយគឺផ្នែកមួយដ៏សំខាន់ក្នុងការចូលចំណែកតាមលទ្ធិភាពការពារថែរក្សាអត្តសញ្ញាណ»។
ចំណែកព្រះអង្គ ប៊ុន សាលួត ព្រះមេគណខេត្តឧត្តរមានជ័យបានមានសង្ឃដីកាពី ការគ្រប់គ្រងធនធានធម្មជាតិ គឺជាផ្នែកមួយសំខាន់សម្រាប់ជនជាតិដើមភាគតិចនិងពលរដ្ឋទូទៅ ដើម្បីទាញយកអនុផលព្រៃឈើមកវិញ។ ពិសេសេព្រៃឈើក៏ជាអត្តសញ្ញាណរបស់ជនជាតិដើមភាគតិចមួយផ្នែកដែរ ដូចជាប្រកបរបររកជ័រ ផ្លែឈើ និងការរក្សាព្រៃជាតំបន់ប្រពៃណីកប់សពជាដើម។ ដូច្នេះ ព្រះអង្គអំពាវនាវឲ្យពលរដ្ឋទាំងអស់ចូលរួមសហការអភិរក្សព្រៃឈើ ដើម្បីប្រយោជន៍រួមទាំងអស់គ្នា៕
Tag:
ជនជាតិដើមភាគតិច
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
