អង្គការ សង្គមស៊ីវិល និង សមាមគម៣៩នៅកម្ពុជា រួមគ្នាស្នើឲ្យតុលាការ ទម្លាក់ការចោទប្រកាន់និងដោះលែងក្រុមសកម្មជន ដែលភាគច្រើនជាយុវជនក្មេងៗ។ ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិល ថែមទាំងស្នើឲ្យអាជ្ញាធរ បញ្ឈប់ការបំភិតបំភ័យនិងការបង្ក្រាប ទៅលើក្រុមអ្នកការពារសិទិ្ធមនុស្ស អ្នកការពារបរិស្ថានវ័យក្មេង និង អ្នកតវ៉ាដោយអហិង្សា។
សំណើរបស់ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិល ធ្វើឡើតាមរយៈសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមមួយ នៅថ្ងៃទី៩ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២០។ តាមរយៈសេចក្តីថ្លែងការណ៍ ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិល ក៏ស្នើឲ្យអាជ្ញាធរ គោរពសិទិ្ធសេរីភាពជាមូលដ្ឋានរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ក្នុងការតស៊ូមតិដោយអហិង្សា។
ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិល សរសេរក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍ថា៖«យើងខ្ញុំ មានការសោកស្តាយ និងព្រួយបារម្ភយ៉ាងខ្លាំងអំពីការប្រើប្រាស់បទល្មើសញុះញង់ ដោយអាជ្ញាធរ ដើម្បីបំបិទសិទិ្ធសេរីភាពរបស់ពលរដ្ឋក្នុងការបញ្ចេញមតិ និងចូលរួមក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហាសង្គម»។
លោក ជិន ម៉ាលីន អ្នកនាំពាក្យក្រសួងយុត្តិធម៌និងជាអ្នកនាំពាក្យគណៈកម្មាធិការធិការសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា ចាត់ទុក ការចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមរបស់ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិល ថាជារឿងធម្មតា។ ម្យ៉ាងទៀត លោក យល់ថា ការបង្ហាញក្តីបារម្ភនិងការបញ្ចេញមតិរបស់ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិល គឺជាសិទ្ធិរបស់ពួកគេ។
យ៉ាងណា អ្នកនាំពាក្យរូបនេះ អះអាងថា សេចក្តីថ្លែងការណ៍ ក៏ដូចជាសំណើរបស់ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិល មិនមានឥទ្ធិពលអ្វីទៅលើតុលាការឡើយ។ លោក មានប្រសាសន៍ថា៖«សំណើដែលខុសច្បាប់ យើង អត់មានអីយកមកពិចារណាទេ»។
ជាមួយគ្នានេះ លោក ស្នើឲ្យក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិល រកភស្តុតាង ហើយឡើងការពារក្តីឲ្យក្រុមយុវជនឬក្រុមសកម្មជនទាំងនោះ តាមផ្លូវតុលាការវិញ ប្រសើរជាងការចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍។
ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិល ដែលចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍ មានដូចជា មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា (CCHR) មជ្ឈមណ្ឌលសម្ព័ន្ធភាពការងារ និងសិទ្ធិមនុស្ស (CENTRAL) សមាគមអាដហុក (ADHOC) អង្គការលីកាដូ (LICADHO) អង្គការតម្លាភាពកម្ពុជា (TI) អង្គការកម្មវិធី អភិវឌ្ឍន៍ ធនធានយុវជន (YRDP) វិទ្យាស្ថានប្រជាធិបតេយ្យកម្ពុជា (CID) គណៈកម្មាធិការដើម្បីការបោះឆ្នោតដោយសេរី និងយុត្តិធម៌នៅកម្ពុជា (COMFREL) បណ្តាញយុវជនកម្ពុជា (CYN) និង បណ្តាញព្រះសង្ឃយុវជនកម្ពុជា (CYMN) ជាដើម។
អ្នក ដែលត្រូវចាប់ខ្លួនក្នុងមួយរយៈចុងក្រោយនេះ មានដូចជា លោក រ៉ុង ឈុន លោក សួង សុភ័ណ្ឌ អតីតព្រះសង្ឃ កើត សារាយ យុវជន មាន ព្រហ្មមុនី យុវជន ហ៊ុន វណ្ណៈ យុវជន ថា ឡាវី យុវជន ថុន រដ្ឋា យុវតី ឈឿ ដារាវី យុវតី សូ មេត្តា យុវតី ស កន្និកា យុវតី ឡុង គន្ធា និង យុវតី ភួន កែវរស្មី ជាដើម។ លើកឡែងតែលោក លោក រ៉ុង ឈុន និង លោក សួង សុភ័ណ្ឌ យុវជនយុវតីទាំងនោះ ភាគច្រើនជាសមាជិកនៃក្រុមយុវជនខ្មែរថាវរៈនិងក្រុមយុវជនចលនាមាតាធម្មជាតិ។
ក្រៅពីនេះ នៅមានមនុស្សមួយទៀត ដែលត្រូវចាប់ខ្លួន ដូចជា យុវជនជាអ្នកចម្រៀងរ៉េប ជា គន្ធា រួមទាំងមន្ត្រីអតីតគណបក្សប្រឆាំង២រូប គឺ លោក ជុំ វុទ្ធី និង លោក ឈួ ផេង។
មនុស្សដែលត្រូវចាប់ខ្លួនខាងលើ ភាគច្រើនបំផុត គឺរងបទចទដូចគ្នា គឺបទញុះញង់បង្កឲ្យមានភាពវឹកវរដល់សន្តិសុខសង្គម។
កាលពីថ្ងៃទី៧ ខែកញ្ញា ការិយាល័យឧត្តមស្នងការអង្គការសហប្រជាជាតិទទួលបន្ទុកសិទ្ធិមនុស្សប្រចាំកម្ពុជា (OHCHR) បានបង្ហោះសារលើបណ្តាញសង្គម Twitter ថា ទោះបីជាការជួបជុំឬការប្រមូលផ្តុំនៅកម្ពុជា មានលក្ខណៈសន្តិវិធីក្តី តែនៅតែមានការចាប់ខ្លួន និងឧប្បត្តិហេតុមួយចំនួន កើតឡើងពីការប្រើប្រាស់ «កម្លាំងហួសប្រមាណ» ទប់ទល់នឹងក្រុមបាតុករ ដែលភាគច្រើនជាស្ត្រីនិងជាយុវជន។ ស្ថាប័នតំណាងអង្គការសហប្រជាជាតិដ៏ធំមួយនេះ បានអំពាវនាវឲ្យអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធ «គោរពសិទ្ធិអ្នកតវ៉ា» ។
ចំណែក អ្នកស្រី រ៉ូណា ស្មីត អ្នករាយការណ៍ពិសេសនៃអង្គការសហប្រជាជាតិ ទទួលបន្ទុកសង្កេតមើលបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្សក្នុងប្រទេសកម្ពុជា បានបង្ហាញក្តីកង្វល់ចំពោះការចាប់ព្រះសង្ឃនិងយុវជនជាសកម្មជនទាំងនោះ។ អ្នកស្រី ថ្លែងថា សិទ្ធិសេរីភាពក្នុងការបញ្ចេញមតិ ការបង្កើតសមាគម និង ការជួបជុំដោយសន្តិវិធី ត្រូវបានការពារដោយបទដ្ឋានសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ ក៏ដូចជារដ្ឋធម្មនុញ្ញកម្ពុជាផងដែរ។
អ្នកជំនាញផ្នែកសិទ្ធិមនុស្សរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិរូបនេះ សរសេរលើទំព័រហ្វេសប៊ុក នៅព្រឹកថ្ងៃទី៨ ខែកញ្ញាថា៖«ខ្ញុំ សូមលើកទឹកចិត្តដល់អាជ្ញាធរកម្ពុជា ធានាថា សិទ្ធិទាំងនេះ ត្រូវបានគោរពនិងការពារ ហើយបង្កើតបរិយាកាសមួយ ដែលបុគ្គលម្នាក់ៗ អាចអនុវត្តសិទ្ធិទាំងនេះ»។ អ្នកស្រី បន្តថា៖«ខ្ញុំ សូមជំរុញឲ្យបញ្ជូនអ្នកដែលត្រូវបានចាប់ខ្លួនទាំងនោះទៅតុលាការ ហើយត្រូវគោរពឲ្យបានពេញលេញនូវសិទ្ធិទទួលបាននីតិវិធីត្រឹមត្រូវរបស់ពួកគេ។ ខ្ញុំ កំពុងតាមដានព្រឹត្តិការណ៍ទាំងនេះយ៉ាងដិតដល់នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា»៕