ដោយ៖កង ម៉េងហុង
ថ្ងៃអង្គារទី ២៩ ខែកញ្ញា ភាពវឹកវរមួយបានផ្ទុះឡើងនៅតំបន់ Papua ដោយមានការបាញ់ប្រហាររពីសំណាក់ប៉ូលិសក្នុងអំឡុងពេលតវ៉ារបស់និស្សិតដើម្បីទាមទារធ្វើប្រជាមតិដើម្បីប្រកាសឯករាជ្យជាផ្លូវការពីប្រទេសឥណ្ឌូណេស៊ី។
ចលនាបាតុកម្មដែលឈានដល់ការប៉ះទង្គិចគ្នាមួយរវាងក្រុមនិស្សិត និងសមត្ថកិច្ចបានកើតឡើងនៅតំបន់ Papua នៅថ្ងៃអង្គារនេះ ដោយក្រុមនិស្សិតតវ៉ាប្រឆាំងនឹងផែនការបន្តការអនុវត្តច្បាប់ស្តីពីស្វ័យភាពពិសេសលើតំបន់នេះ។
សារព័ត៌មានអង់គ្លេស The Guardian ចុះផ្សាយថា ក្រុមអ្នកតវ៉ាអះអាងថា ច្បាប់ដែលបានដាក់អនុវត្តតាំងពីឆ្នាំ ២០០១ នេះមិនបានជួយប្រជាជននៅក្នុងតំបន់ក្រីក្របំផុតមួយនៅឥណ្ឌូណេស៊ីឲ្យមានជីវភាពប្រសើរឡើយ។ គេក៏រិះគន់ដែរថា ច្បាប់ស្តីពីស្វ័យភាពពិសេសនេះក៏កំពុងត្រូវបានគេប្រើប្រាស់ដើម្បីកៀបសង្កត់ចលនាទាមទារឯករាជ្យរបស់តំបន់ Papua ដែរ។
តាមពិតទៅ ច្បាប់ស្តីពីស្វ័យភាពពិសេសនេះត្រូវបានបង្កើតឡើងនៅក្នុងឆ្នាំ ២០០១ និងឈានទៅផុតសុពលភាពនៅក្នុងឆ្នាំ ២០២១ ចែងឡើងក្នុងគោលដៅចម្បងផ្តល់សិទ្ធិពិសេសដល់ខេត្ត Papua និងខេត្ត Papua ខាងលិចក្នុងការទទួលបានចំណូលច្រើនជាងមុនតាមការប្រើប្រាស់ធនធានធម្មជាតិដ៏សំបូរបែបនិងមានស្វ័យភាពនយោបាយកាន់តែច្រើនជាមុនដែរ។
ត្រឡប់មកផ្តោតលើការការគ្រប់គ្រងនយោបាយតាមលក្ខខណ្ឌស្វ័យភាពពិសេសនេះ វាត្រូវបានជំទាស់ដោយប្រជាជនក្នុងតំបន់អស់រយៈពេលជាងកន្លះសតវត្សមកហើយ ដោយរដ្ឋាភិបាលឥណ្ឌូណេស៊ីរងការចោទប្រកាន់រឿងរំលោភសិទ្ធិមនុស្សនិងការបង្ក្រាបដោយហិង្សាលើចលនាឯករាជ្យក្នុងតំបន់ផង។ ដូច្នេះហើយ ពួកគេក៏កំពុងទាមទារឱ្យមានការធ្វើប្រជាមតិមួយជាផ្លូវការដើម្បីកំណត់អនាគតនយោបាយជំនួសឲ្យការរស់នៅក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់ឥណ្ឌូណេស៊ីដែរ។
យ៉ាងណាក៏ដោយ ភាពតានតឹង និងការប៉ះទង្គិចគ្នានៅក្នុងទឹកដី Papua រវាងក្រុមតវ៉ាស្វែងរកឯករាជ្យ នៅក្នុងសប្តាហ៍ថ្មីៗនេះក៏បានបណ្តាលឲ្យមានករណីស្លាប់ ជនស៊ីវិលយ៉ាងតិច ពីរនាក់ និងទាហាន ២ នាក់ផង ក្នុងនោះក៏មានករណីបាញ់សម្លាប់អាចារ្យគ្រិស្តសាសនាដ៏មានប្រជាប្រិយម្នាក់ដែរ។
ចំណែកក្រុមចលនារួមរួមសេរីភាព Papua ខាងលិចដែលជាក្រុមគាំទ្រការប្រកាសឯករាជ្យពីឥណ្ឌូណេស៊ីនោះក៏បាន អះអាងថា ក្រុមអ្នកតវ៉ារហូតដល់ ២០០ នាក់ត្រូវបានចាប់ខ្លួននៅទូទាំងទីក្រុង Nabire នៃខេត្ត Papua ដែលជាហេតុបង្កឱ្យមានបាតុកម្មបន្តទៀតសម្រាប់ការដោះលែងអ្នកទោសនយោបាយទាំងនោះ។
គួរបញ្ជាក់ថា ខេត្ត Papua តាមពិតទៅជាអតីតទឹកដីអាណានិគមហូឡង់ហើយវាត្រូវបានផ្ទេរឲ្យឥណ្ឌូណេស៊ី កាន់កាប់ក្នុងឆ្នាំ១៩៦៩ដោយមានការធ្វើប្រជាមតិមួយក្រោមការគាំទ្រពីអង្គការសហប្រជាជាតិផង។ យ៉ាងណាក៏ដោយ ការបោះឆ្នោតស្ទង់មតិប្រជាជននោះរងការទិតៀនខ្លាំង ដោយសារគេចោទប្រកាន់ថា វាជាការបោកប្រាស់ ដ្បិតថា ប្រជាជន Papua ប្រហែល ១០២៥ នាក់ត្រូវបានគេជ្រើសរើសជាតំណាងដោយបង្ខំឲ្យបោះឆ្នោតគាំទ្រការរួមរស់ជាមួយឥណ្ឌូណេស៊ី៕