ភ្នំពេញ ថ្ងៃទី២៩ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២០៖ សេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសកម្ពុជា បាននិងកំពុងរីកចម្រើនជាលំដាប់ ក្នុងរយៈពេលមួយទសវត្សរ៍ចុងក្រោយនេះ។ កាលពីឆ្នាំ២០១៩ របាយការណ៍ បានបង្ហាញពីការវិនិយោគផ្ទាល់ពីបរទេសខ្ពស់បំផុត មិនធ្លាប់មាន ចំនួន ៣,៧ ពាន់លានដុល្លារអាមេរិក ។ កំណើននេះ មើលទៅនឹងបន្តនៅប៉ុន្មានឆ្នាំខាងមុខ ដែលនេះត្រូវបានឆ្លុះបញ្ចាំង ពីការបង្កើនភាពច្នៃប្រឌិត និងការទទួលយកបច្ចេកវិទ្យាថ្មីៗ នៅទូទាំងប្រទេស។ ទិន្នន័យដែលដកស្រង់ ចេញពីគេហទំព័រ VisaNet ក៏បានបង្ហាញឲ្យឃើញ ពីការកើនឡើងនៃការទទួលយកការទូទាត់ តាមរយៈអេឡិចត្រូនិក ក្នុងចំណោមអតិថិជន និងពាណិជ្ជករកម្ពុជា ជាមួយនឹងការកើនឡើង ៤៥% ពីមួយឆ្នាំទៅមួយឆ្នាំ នូវបណ្ណសកម្ម ។
វិស័យមួយ ដែលប្រុងប្រៀបសម្រាប់ការធ្វើទំនើបកម្ម គឺវិស័យ B2B (Business to Business) ដែលយើងបានឃើញការរីកចម្រើនយ៉ាងខ្លាំង ហើយតម្រូវការកើនឡើង សម្រាប់ការទូទាត់តាមរយៈឌីជីថលក៏ខ្ពស់។ ថ្វីបើមានកម្លាំងជំរុញទាំងនេះក៏ដោយក្តី ការផ្ទេរប្រាក់តាមប្រព័ន្ធអេឡិចត្រូនិក និងមូលប្បទានប័ត្រ នៅតែគ្របដណ្តប់នៅក្នុងបណ្តាញទូទាត់ B2B ។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ សេវាកម្មតាមអ៊ីនធឺណិតមួយចំនួន ត្រូវបានគេមើលឃើញថា មានការកើនឡើងនៃការទូទាត់តាមរយៈឌីជីថល ជាពិសេស នៅខណៈពេលដែលធនាគារកណ្តាលបានចាប់ផ្តើមគាំទ្រដល់កសិករ តាមរយៈប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិត ដើម្បីកាត់បន្ថយការលំបាកមួយចំនួន ដែលវិស័យកសិកម្មជួបប្រទះ ក្នុងកំឡុងពេលជំងឺរាតត្បាត COVID-19 ដែលភាគច្រើននៃប្រតិបត្តិការ នៅតែត្រូវបានអនុវត្តតាមវិធីសាស្ត្រប្រពៃណី។
ភាពខុសគ្នា រវាងតម្រូវការសម្រាប់ការទូទាត់ តាមរយៈឌីជីថល និងអត្រាអនុម័ត ក្នុងចំណោមបណ្តាសហគ្រាស គឺបណ្តាលមកពីកង្វះការយល់ដឹង អំពីទីផ្សារជុំវិញកាតឥណទានពាណិជ្ជកម្ម ដែលមានបុគ្គលជាច្រើន បន្តប្រើប្រាស់ កាតផ្ទាល់ខ្លួន សម្រាប់ការធ្វើអាជីវកម្ម។ ដូច្នេះ តើកាតឥណទានពាណិជ្ជកម្ម អាចផ្តល់អត្ថប្រយោជន៍អ្វីខ្លះ ដល់ពាណិជ្ជករនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ហើយតើវាអាច ត្រូវបានប្រើប្រាស់យ៉ាងដូចម្តេច?
១. ប្រតិបត្ដិ និងផែនការអាជីវកម្មមានប្រសិទ្ធភាព
ស្របពេលដែលអាជីវកម្មក្នុងប្រទេសកម្ពុជា បន្តរីកចម្រើន សហគ្រាសធុនតូច និងមធ្យម ជាច្រើន នឹងរងសម្ពាធក្នុងការធ្វើឲ្យមានប្រសិទ្ធភាព នូវប្រតិបត្តិការ ដើម្បីសម្រេចបានការសន្សំថ្លៃដើម និងជួយសម្រួលដល់ការពង្រីកអាជីវកម្ម។ ជាផ្នែកមួយនៃចំណុចនេះ បណ្តាអាជីវកម្មចាំបាច់ត្រូវចាប់ផ្តើម រួមបញ្ចូលដំណោះស្រាយទូទាត់ ទៅក្នុងខ្សែសង្វាក់ផលិតកម្មរបស់ខ្លួន។ ឌីជីថលនីយកម្ម តាមរយៈការប្រើប្រាស់កាតអាជីវកម្ម អាចជួយឱ្យបណ្តាអាជីវកម្ម បែងចែក និងចាត់ចែងការចំណាយយ៉ាងឆាប់រហ័ស ដែលអាចឱ្យអាជីវកម្មទាំងនោះ កំណត់តំបន់អាជីវកម្ម ដែលត្រូវចំណាយច្រើន ឬគ្មានប្រសិទ្ធភាព។ ដូច្នេះហើយ កាតឥណទានអាជីវកម្មអាចដើរតួជាឧបករណ៍ ធ្វើផែនការអាជីវកម្មដែលមានប្រសិទ្ធភាពខ្ពស់ និងជាឧបករណ៍ប្រតិបត្តិការ ដែលសន្សំសំចៃថវិកា។
ក្រឡេកមកមើលសេដ្ឋកិច្ចប្រទេសជិតខាង ដូចជាប្រទេសសិង្ហបុរី ការសិក្សាលើការស្ទង់មតិមួយ ដែលធ្វើឡើងនៅឆ្នាំ២០១៩ បានបង្ហាញថា ៥៤% នៃនិយោជិក ប្រើមធ្យោបាយផ្ទាល់ខ្លួន ដើម្បីចំណាយសម្រាប់ការចំណាយរបស់អាជីវកម្ម យ៉ាងហោចណាស់ម្តង ក្នុងមួយខែ ។ ដែលនេះ ក៏ជាឥរិយាបថស្រដៀងគ្នា ទៅនឹងម្ចាស់អាជីវកម្មនៅក្នុងទីផ្សារប្រទេសកម្ពុជាដែរ។ ជាមួយនឹងការធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងនៃរបាយការណ៍ អាជីវកម្មក៏អាចត្រូវបានការពារប្រឆាំងនឹងការប្រើប្រាស់ខុស ឬការគ្រប់គ្រងមិនបានល្អ នៃការចំណាយរបស់និយោជិក ដែលកើតឡើង នៅពេលបុគ្គលបន្តប្រើកាតផ្ទាល់ខ្លួនដែរ។ ការធ្វើឌីជីថលនីយកម្ម លើការចំណាយរបស់ក្រុមហ៊ុន អាចឱ្យនិយោជិត ពិនិត្យមើលការបែងចែកចំណាយដែលមានស្រាប់ ក្នុងប្រតិបត្តិការរបស់ក្រុមហ៊ុន ដូចជាការធ្វើដំណើរ ការកម្សាន្ត ឬការផ្គត់ផ្គង់ប្រចាំថ្ងៃ និងកំណត់តំបន់សក្តានុពលសម្រាប់ការបង្កើន ឬការសន្សំ និងការចំណាយជាដើម។
២. ការលើកទឹកចិត្តផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុ និងការសន្សំថ្លៃដើម
កត្តាសំខាន់មួយ ដែលបច្ចុប្បន្នកំពុងរារាំងដល់ការធ្វើទំនើបកម្ម នៃវិធីទូទាត់ប្រាក់ក្នុងវិស័យអាជីវកម្ម B2B គឺការយល់ច្រឡំថា ការប្តូរទៅជាកាតពាណិជ្ជកម្ម មានន័យថា នឹងបាត់បង់នៅលើការទទួលបានប្រាក់មកវិញ បន្ទាប់ពីការទិញ ឬពិន្ទុសន្សំយករង្វាន់ ដែលទាក់ទងនឹងវិធីសាស្ត្រប្រពៃណី។ ជាលទ្ធផល អាជីវកម្មមួយចំនួននៅតែមិនដឹង ឬអាចមើលស្រាលការសន្សំថ្លៃដើម ឬការលើកទឹកចិត្តផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុដ៏ទាក់ទាញ របស់ប្រភេទកាតពាណិជ្ជកម្ម។
ឧទាហរណ៍ ខណៈពេលដែលអាជីវកម្មមួយចំនួន គិតថាការផ្ទេរប្រាក់តាមប្រព័ន្ធអេឡិកត្រូនិក ឬវិធីទូទាត់តាមបែបប្រពៃណី នឹងបង្ហាញពីរយៈពេលនៃការរង់ចាំទូទាត់ និងភាពបត់បែន នៃលំហូរសាច់ប្រាក់ប្រសើរជាង តែមានករណីជាច្រើន ដែលអត្ថប្រយោជន៍នៃលំហូរសាច់ប្រាក់ របស់ប្រភេទកាតអាជីវកម្ម រួមទាំងកាតអាជីវកម្ម Visa ផងដែរនោះ អាចមានលក្ខណៈអំណោយផលល្អជាង។ តាមរយៈការប្រើប្រាស់ការលើកទឹកចិត្ត កាតអាជីវកម្ម ដូចជាថ្ងៃ និងការបង់រំលស់មិនគិតការប្រាក់ ដែលសហគ្រាសធុនតូច និងមធ្យម អាចទទួលបាន និងអាចពង្រីកដើមទុន តាមរយៈការធ្វើការបែបនេះ ហើយវាក៏អាចជួយជំរុញដល់ការរីកចម្រើនរបស់ក្រុមហ៊ុនផងដែរ។ កាតអាជីវកម្ម ក៏អាចធ្វើឱ្យប្រសើរឡើង នូវការព្យាករណ៍លំហូរសាច់ប្រាក់ និងអាចបង្កើនប្រសិទ្ធភាព នៃដើមទុនដែលអាចសន្សំប្រាក់ សម្រាប់អាជីវកម្មក្នុងរយៈពេលវែង។
បន្ថែមពីលើលំហូរសាច់ប្រាក់ ដែលមានភាពប្រសើរឡើង នូវមានអត្ថប្រយោជន៍ជាប្រាក់ត្រលប់មកវិញ ការបញ្ចុះតម្លៃ និងការលើកទឹកចិត្ត មិនមែនលក្ខណៈបែបហិរញ្ញវត្ថុផ្សេងទៀត ក្នុងការធ្វើឌីជីថលនីយកម្មនៃការទូទាត់ ក្នុងអាជីវកម្ម B2B នេះ។ Visa កំពុងសហការជាមួយអ្នកផ្គត់ផ្គង់ដំណោះស្រាយទូទាត់អាជីវកម្ម ដើម្បីចាប់ផ្តើមគំនិតផ្តួចផ្តើមនានា ដែលធ្វើឱ្យកាតអាជីវកម្ម កាន់តែមានភាពសម្បូរបែបដល់អតិថិជន និងនាំមកនូវអត្ថប្រយោជន៍ដ៏ច្រើនសម្រាប់ម្ចាស់កាតអាជីវកម្ម Visa នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ ជាមួយនឹងការដាក់ចេញ នូវការបញ្ចុះតម្លៃ តាមរយៈអ្នកផ្តល់សេវាកម្មសំខាន់ៗ បណ្តាអាជីវកម្ម អាចត្រូវបានលើកទឹកចិត្តដើម្បីទាញយកអត្ថប្រយោជន៍ ពីបច្ចេកវិទ្យា និងសេវាកម្មថ្មីៗ ដែលអាចជួយឱ្យក្រុមហ៊ុនសម្រេចបាននូវការរីកចម្រើនបន្ថែមទៀត។
៣. ដំណើរការគណនេយ្យប្រសើរជាងមុន និងការកាត់បន្ថយផ្នែករដ្ឋបាល
កាតអាជីវកម្ម ក៏បង្កើនប្រសិទ្ធភាពពេលវេលា និងកម្លាំងពលកម្ម នៅក្នុងសហគ្រាសផងដែរ។ ការស្ទង់មតិ ដែលធ្វើឡើងដោយក្រុមហ៊ុន Visa នៅអាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក ក្នុងឆ្នាំ២០១៩ បានរកឃើញថា សហគ្រាសធុនតូច និងមធ្យមចំណាយពេល ៦០ម៉ោង ក្នុងមួយខែ លើការងាររដ្ឋបាល ដូចជាការធ្វើវិក្កយបត្រ ទំនាក់ទំនងទូទៅ និងការចំណាយផ្សេងៗជាដើម។ ឧបសគ្គដ៏ធំមួយ នៃការពឹងផ្អែកលើការផ្ទេរប្រាក់តាមប្រព័ន្ធអេឡិចត្រូនិក គឺថាពេលវេលាដំណើរការសម្រាប់ការផ្ទេរ និងការទាក់ទងគ្នា អាចនឹងមានភាពស្មុគស្មាញ ហើយប្រើពេលវេលាយូរ និងងាយមានកំហុស។ តាមរយៈកាតអាជីវកម្ម សហគ្រាសធុនតូច និងមធ្យម អាចសន្សំសំចៃពេលវេលា របស់ក្រុមគណនេយ្យករ និងហិរញ្ញវត្ថុរបស់ពួកគេ ដោយសារតែដំណើរការលឿន នៃប្រតិបត្តិការ និងការចាត់ចែងដោយស្វ័យប្រវត្តិ ដែលមាននៅក្នុងការទូទាត់តាមរយៈឌីជីថល។ តាមរយៈការបែងចែកដែលមានប្រសិទ្ធភាពខ្ពស់នេះ ក្រុមហ៊ុនអាចសន្សំពេលវេលា និងធនធាន ដើម្បីផ្តោតលើការពង្រីកអាជីវកម្មរបស់ពួកគេ។
កាតអាជីវកម្មត្រួសត្រាយផ្លូវសម្រាប់សេដ្ឋកិច្ចទំនើប
ការទូទាត់ដោយគ្មានការប៉ះពាល់ដោយ ឌីជីថលដ៏រលូន និងមានសុវត្ថិភាព កំពុងផ្តល់អំណាចដល់អាជីវកម្ម ជាមួយនឹងផែនការអាជីវកម្មល្អប្រសើរ ការសន្សំថ្លៃដើម និងធនធានហិរញ្ញវត្ថុ ដែលមានប្រសិទ្ធភាពបំផុត។ អ្នកស្រី ជុំ ម៉ូនីកា នាយិកាគ្រប់គ្រងក្រុមហ៊ុន Visa ប្រចាំប្រទេសកម្ពុជា បានមានប្រសាសន៍ថា៖ «ជាមួយសហគ្រាសធុនតូច និងមធ្យម មានចំណែក ៩៩,៨% នៃសហគ្រាសនៅកម្ពុជា ។ វិស័យនេះ ត្រូវបានបង្កើតឡើង ដើម្បីទាញយកអត្ថប្រយោជន៍ ពីការទូទាត់តាមបែបទំនើប។ តាមរយៈការណែនាំ នូវកាតអាជីវកម្មដល់សហគ្រាស នៅប្រទេសកម្ពុជា Visa កំពុងឆ្លើយតប ទៅនឹងតម្រូវការឧស្សាហកម្មបច្ចុប្បន្ន និងធ្វើឱ្យសហគ្រាសធុនតូច និងមធ្យម អាចអភិវឌ្ឍប្រតិបត្តិការអាជីវកម្មរបស់ពួកគេ តាមរបៀបមួយ ដែលឆ្លុះបញ្ចាំងពីភាពជឿនលឿន នៃបច្ចេកវិទ្យា។ ហើយជាមួយសហគ្រាសធុនតូច និងមធ្យម ដែលបានចូលរួមចំណែកប្រមាណ ៥៨% នៃផលិតផលក្នុងស្រុកសរុបនិងផ្តល់ ៧០% នៃការងារ ការធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងនូវដំណើរការ និងដើមទុន នៅក្នុងទិដ្ឋភាពនេះ នឹងមានន័យថា មានកំណើនលឿនសម្រាប់ប្រទេសកម្ពុជាទាំងមូល» ៕
(អត្ថបទពាណិជ្ជកម្ម)