ភ្នំពេញ៖ ច្បាប់សិទ្ធិអ្នកនិពន្ធ និងសិទ្ធិប្រហាក់ប្រហែល ធ្វើឡើងដើម្បីលើកស្ទួយ និងអភិវឌ្ឍន៍វិស័យសិល្បៈវប្បធម៌ ឱ្យកាន់តែរីកចម្រើន។ ច្បាប់នេះនឹងជួយជំរុញទឹកចិត្តអ្នកនិពន្ធឱ្យបង្កើតស្នាដៃថ្មីកាន់តែច្រើន ក៏ដូចជាស្នាដៃវប្បធម៌ សិល្បៈ និងផលិតផលវប្បធម៌ជាច្រើនទៀត។ នាយកដ្ឋានសិទ្ធិអ្នកនិពន្ធ និងសិទ្ធិប្រហាក់ប្រហែល មានតួនាទីដំណើរការនៃការអនុវត្តិច្បាប់សិទ្ធិអ្នកនិពន្ធ និងសិទ្ធិប្រហាក់ប្រហែលនេះ។
ការចុះបញ្ជីស្នាដៃក្នុងច្បាប់សិទ្ធិអ្នកនិពន្ធ និងសិទ្ធិប្រហាក់ប្រហែល គឺជាការចុះបញ្ជីដោយស្ម័គ្រចិត្ត។ រាល់ស្នាដៃដែលបង្កើតដោយអ្នកនិពន្ធ គឺច្បាប់ការពារដោយស្វ័យប្រវត្តិ។ ដោយឡែក ប្រយោជន៍ដែលចុះបញ្ជីស្នាដៃ ក្នុងច្បាប់សិទ្ធិអ្នកនិពន្ធ និងសិទ្ធិប្រហាក់ប្រហែល គឺដើម្បីជាទំងន់ផ្លូវច្បាប់បន្ថែមទៀតលើច្បាប់ដែលមានស្រាប់ ក្នុងករណីស្នាដៃមានវិវាទឬមានការរំលោភបំពាន។ មានន័យថា ក្រសួងវប្បធម៌ទទួលស្គាល់ស្នាដៃនោះ តាមរយៈការកំណត់កាលបរិច្ឆេទ ការបង្កើតស្នាដៃ ហើយនឹងឈ្មោះអ្នកបង្កើតស្នាដៃ។
លោក ស៊ឹម សត្តា ប្រធាននាយកដ្ឋានសិទ្ធិអ្នកនិពន្ធ និងសិទ្ធិប្រហាក់ប្រហែល ដែលបានផ្ដល់បទសម្ភាសផ្ទាល់ជាមួយសារព័ត៌មានថ្មីៗ ថាតួនាទីសំខាន់នៃច្បាប់សិទ្ធិអ្នកនិពន្ធ និងសិទ្ធិប្រហាក់ប្រហែល មាន៣ចំណុចធំៗ។ ចំណុចទី១ផ្ដោតលើផ្នែកវប្បធម៌។ មានន័យថាគ្រប់វិស័យវប្បធម៌ទាំងអស់ ត្រូវតែមានការរីកចម្រើន តាមរយៈការបង្កើតស្នាដៃថ្មីៗ ដូចជាសៀវភៅអានគ្រប់ប្រភេទ វិស័យអក្សរសាស្ត្រនិងសិល្បៈ តូរ្យតន្ត្រី ភាពយន្ត គំនូរ និងចម្លាក់ជាដើម។ ផ្នែកវប្បធម៌នេះដែរ ក៏អាចជំរុញឱ្យអ្នកបង្កើតស្នាដៃ មានទឹកចិត្តបង្កើតស្នាដៃថ្មីៗ តាមរយៈការអនុវត្តិច្បាប់បានត្រឹមត្រូវ។ ហើយកំណើនសិល្បករ ក៏កើនទៅតាមនោះដែរ។
ចំណុចទី២ ច្បាប់នេះមានតួនាទីសំខាន់លើផ្នែកសង្គម ដោយជួយបង្កើតទីផ្សារការងារ កាត់បន្ថយភាពក្រីក្រ និងបង្កើតសង្គមមួយប្រកបដោយការគោរពគ្នាទៅវិញទៅមក។ តាមរយៈច្បាប់នេះ មនុស្សនឹងយល់អំពីការគោរពសិទ្ធិស្នាដៃគ្នាទៅវិញទៅមក ដោយមិនអាចចេះតែយកស្នាដៃ ដែលមិនមានការអនុញ្ញាតពីម្ចាស់ដើម ទៅទាញប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួនឡើយ។
សម្រាប់ចំណុចទី៣ ច្បាប់នេះមានប្រយោជន៍ផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច ដោយអាចទាក់ទាញសេដ្ឋកិច្ចចូលជាតិបានយ៉ាងឆាប់រហ័ស តាមរយៈការវិនិយោគលើវិស័យសិល្បៈនិងវប្បធម៌។ ច្បាប់នេះនឹងជំរុញឱ្យអ្នកវិនិយោគមកបណ្ដាក់ទុននៅកម្ពុជាកាន់តែច្រើន តាមរយៈការបង្កើតរោងភាពយន្ត និងការធ្វើអាជីវកម្មនានា។
លោក ស៊ឹម សត្តា បញ្ជាក់បន្ថែមដូច្នេះ៖«កាលណាវប្បធម៌យើងរីកចម្រើន វប្បធម៌យើងរីកសុសសាយ គឺយើងសម្បូរដោយសម្បត្តិវប្បធម៌ សម្បូរដោយទំនិញវប្បធម៌ ដូច្នេះប្រជាជននឹងទទួលបានចំណេះដឹងថ្មីៗ សង្គមយើងនឹងប្រកបដោយចំណេះដឹង។ កាលណាមានការវិនិយោគលើវិស័យវប្បធម៌ច្រើន អ្នកនិពន្ធ ក៏ដូចជាសិល្បករ ក៏មានការងារធ្វើច្រើនដែរ»។
ដើម្បីជំរុញការស្វែងយល់ពីច្បាប់សិទ្ធិអ្នកនិពន្ធ និងសិទ្ធិប្រហាក់ប្រហែល លោក ស៊ឹម សត្តា ថានាយកដ្ឋានសាមីតែងតែធ្វើសិក្ខាសាលាធំៗ យ៉ាងហោចណាស់៣ដងក្នុងមួយឆ្នាំ ក្នុងក្របខណ្ឌថ្នាក់ជាតិ និងក្រោមជាតិ សម្រាប់អ្នកនិពន្ធ ផលិតករ និងម្ចាស់ផលិតកម្ម។ ក្រៅពីនោះនាយកដ្ឋាន ក៏បានចុះផ្សព្វផ្សាយតាមបណ្ដាខេត្តនានាស្ទើរទូទាំងប្រទេស ដោយលើកឡើងពីគោលការច្បាប់និងការអនុវត្តិច្បាប់។ នេះជាការលើកឡើងរបស់លោក ស៊ឹម សត្តា។
ថ្វីបើបច្ចុប្បន្ន គេនៅតែមើលឃើញថា ការលួចចម្លងស្នាដៃ ក៏ដូចជាការកាឡៃបទចម្រៀងមរតកដើម ឬយកទៅសម្ដែងឡើងវិញ(Cover) នៅតែមាន ប៉ុន្តែលោក ស៊ឹម សត្តា បានកត់សម្គាល់ថា ការរំលោភបំពានទាំងនោះ បានធ្លាក់ចុះគួរឱ្យកត់សម្ភាល់នៅប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ។ ទោះជាយ៉ាងណា ប្រធាននាយកដ្ឋានសិទ្ធិអ្នកនិពន្ធ និងសិទ្ធិប្រហាក់ប្រហែលរូបនេះ អះអាងថា នាយកដ្ឋាននិងក្រសួងសាមីកំពុងប្រឹងប្រែង លុបបំបាត់ការរំលោភបំពានទាំងនោះជាបន្តបន្ទាប់។
លោក ស៊ឹម សត្តា ពន្យល់បន្ថែម៖«ជាការសិក្សាស្វែងយល់របស់នាយកដ្ឋានជំនាញ នៅប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ យើងឃើញមានការគោរពច្បាប់ច្រើន បើទោះបីជានៅមានករណីបំពានខ្លះក៏ដោយចុះ។ ក្រៅពីប្រជាពលរដ្ឋចូលរួមអនុវត្តិច្បាប់ អ្នកនិពន្ធចាប់ផ្ដើមយល់ពីតម្លៃស្នាដៃរេបស់ខ្លួន ដោយការចុះបញ្ជីស្នាដៃក្នុងក្រសួង។ ការបង្កើតស្នាដៃដែលល្អប្រសើរ ដែលជួយលើកស្ទួយតម្លៃវប្បធម៌ជាតិ យើងមានការលើកសរសើរ។ ប៉ុន្តែបើស្នាដៃណាដែលមានភាពឆ្គាំឆ្គង យើងក៏មានការអប់រំណែនាំនិងដាក់ពិន័យដែរ»៕