គិតត្រឹមដើមខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២០នេះ វ៉ាក់សាំងបង្ការជំងឺកូវីដ-១៩ជាង២០០ កំពុងស្ថិតក្រោមការអភិវឌ្ឍនៅទូទាំងពិភពលោក។ នេះបើតាមរបាយការណ៍របស់អង្គការសុខភាពពិភពលោក (WHO)។ ទោះបីមានបេក្ខភាពច្រើនក៏ពិតមែន បេក្ខភាពវ៉ាក់សាំងតិចតួចប៉ុណ្ណោះ កំពុងស្ថិតក្នុងដំណាក់កាលចុងក្រោយនៃការពិសោធ និងបានហុចផលវិជ្ជមានគួរឲ្យកត់សម្គាល់។
ខណៈពិភពលោកនៅតែប្រឈមហានិភ័យខ្ពស់ចំពោះជំងឺរាតត្បាតសកលកូវីដ-១៩ ដែលបច្ចុប្បន្នមានមនុស្សជាង៦៧លានឆ្លង និង១,៥៤លាននាក់ស្លាប់ ថ្នាំវ៉ាក់សាំង គឺជាក្តីសង្ឃឹមដ៏ធំធេងមួយសម្រាប់ប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងជំងឺនេះ។
ការចាក់វ៉ាក់សាំង នឹងជួយបណ្ដុះប្រព័ន្ធស៊ាំមនុស្សឲ្យរឹងមាំ ដោយអាចបង្ការមនុស្សពីការឆ្លងជំងឺនេះ ឬយ៉ាងហោចណាស់កាត់បន្ថយភាពធ្ងន់ធ្ងរខ្លាំងនៃជំងឺកូវីដ-១៩។ ការចាក់វ៉ាក់សាំងបង្ការ គួបផ្សំនឹងការព្យាបាល និងថែទាំផងនោះ ជាច្រកចេញដ៏សំខាន់សម្រាប់ពិភពលោកពីជំងឺរាតត្បាតមួយនេះ។ បេក្ខភាពវ៉ាក់សាំងមានច្រើនកំពុងស្ថិតក្រោមការអភិវឌ្ឍ ក៏ប៉ុន្តែមានតិចតួចប៉ុណ្ណោះ ដែលបង្ហាញលទ្ធផលវិជ្ជមានក៏ឲ្យកត់សម្គាល់ និងស្ថិតក្នុងដំណាក់កាលទី៣នៃការពិសោធ។
យោងតាមនិយមន័យដែលផ្ដល់ឲ្យដោយអង្គការសុខភាពពិភពលោក (WHO) ដំណាក់កាលទី៣នៃការពិសោធ (Phase III of Clinical Trial) សំដៅលើប្រភេទនៃកិច្ចការស្រាវជ្រាវវេជ្ជសាស្ត្រ ដែលសិក្សាលើការធ្វើពិសោធន៍ និងការព្យាបាលថ្មី និងវាយតម្លៃលើប្រសិទ្ធភាពពួកវាលើសុខភាពមនុស្ស។ នេះជាដំណាក់កាល់សំខាន់បំផុតដែលមានការចូលរួមរបស់មនុស្ស មុននឹងទទួលការអនុម័តពីអាជ្ញាធរសុខាភិបាលប្រទេសនានា ដើម្បីចែកចាយនិងប្រើប្រាស់។
បេក្ខជនវាំក់សាំងបង្ការជំងឺកូវីដ-១៩ ឈានមុខ
បេក្ខភាពវ៉ាក់សាំងឈានមុខគេបង្អស់ គឺ វ៉ាក់សាំងក្រុមហ៊ុនអាមេរិក Pfizer និងក្រុមហ៊ុនអាល្លឺម៉ង់ BioNtech។ លទ្ធផលបឋមពីដំណាក់កាលទី៣ នៃការពិសោធ ដែលបានចុះផ្សាយកាលពីវិច្ឆិកាកន្លងទៅ បានបង្ហាញថា វ៉ាក់សាំងរបស់ក្រុមហ៊ុនទាំងពីរមានប្រសិទ្ធភាពរហូតដល់ ៩៥ភាគរយ។ វ៉ាក់សាំងនេះ ត្រូវចាក់២ដូស ហើយត្រូវតែរក្សាទុកនៅសីតុណ្ហភាព៧០ អង្សាក្រោមសូន្យ។ សម្រាប់តម្លៃវិញ ១ដូស គឺ ២០ដុល្លារ ។ នេះបើតាមទូរទស្សន៍អង់គ្លេស BBC ។
កាលពីថ្ងៃទី ២ ខែធ្នូ ចក្រភពអង់គ្លេស ជាប្រទេសទីមួយក្នុងពិភពលោកដែលអនុម័តវ៉ាក់សាំងរបស់ក្រុមហ៊ុន Pfizer/BioNtech ដោយបញ្ជាទិញ៤០លានដូស ឬសម្រាប់ពលរដ្ឋអង់គ្លេស២០លាននាក់។ តាមរដ្ឋមន្ត្រីសុខាភិបាលអង់គ្លេស វ៉ាក់សាំង៨០ម៉ឺនដូសដំបូង បានដឹកទៅដល់ប្រទេសអង់គ្លេស ហើយចាប់ផ្ដើមចែកចាយតាមមណ្ឌលសុខភាព។
វ៉ាក់សាំងនេះ ក៏ប្រហែលជាទទួលការអនុម័តប្រើប្រាស់បន្ទាន់ក្នុងសហរដ្ឋអាមេរិកផងដែរ។ ទីភ្នាក់ងារសហព័ន្ធអាមេរិកទទួលបន្ទុកស្បៀងអាហារ និងឱសថ (FDA) នឹងចាប់ផ្ដើមត្រួតពិនិត្យលើបេក្ខភាពវ៉ាក់សាំងនេះ នាថ្ងៃទី១០ ខែធ្នូ ក្រោយក្រុមហ៊ុនទាំងពីរ បានស្នើសុំការអនុញ្ញាតឲ្យប្រើប្រាស់បន្ទាន់ពី FDA កាលពីថ្ងៃទី ២០ ខែវិច្ឆិកា ពោលគឺ២ថ្ងៃប៉ុណ្ណោះក្រោយប្រកាសបញ្ចប់ដំណាក់កាលទី៣ ដោយជោគជ័យ។
ងាកមកវ៉ាក់សាំង Moderna របស់ក្រុមហ៊ុនអាមេរិក តាមលទ្ធផលបឋមពីការសិក្សាក្នុងដំណាក់កាលទី៣ វាមានប្រសិទ្ធភាពបង្ការជំងឺកូវីដ-១៩ រហូតដល់៩៤,៥ភាគរយ ។ វ៉ាក់សាំងនេះ ត្រូវការចាក់២ដូស ហើយត្រូវរក្សាទុកនៅសីតុណ្ហភាព២០អង្សាក្រោមសូន្យ។ ដោយសារវាងាយទុកដាក់ជាងវ៉ាក់សាំង Pfizer វ៉ាក់សាំងនេះ មានតម្លៃដល់ ៣៣ដុល្លារ។ នេះបើតាមទូរទស្សន៍អង់គ្លេស BBC។
បេក្ខភាពវ៉ាក់សាំងផ្សេងទៀត ដែលមានតម្លៃសមរម្យ បើធៀបនឹងវ៉ាក់សាំង២ខាងលើ គឺវ៉ាក់សាំងរបស់សកលវិទ្យាល័យអង់គ្លេស Oxford រួមសហការជាមួយក្រុមហ៊ុនឱសថអង់គ្លេស AstraZeneca ។ លទ្ធផលពិសោធរបស់ក្នុងដំណាក់កាលទី៣របស់វ៉ាក់សាំង Oxford នេះ បង្ហាញថា វាមានប្រសិទ្ធភាពបង្ការកូវីដ-១៩ ៧០ភាគរយជាមធ្យម។
បន្ថែមពីមានតម្លៃសមរម្យត្រឹម៤ដុល្លារក្នុងមួយដូស វ៉ាក់សាំងរបស់ AstraZeneca នេះ ងាយស្រួលក្នុងការរក្សាទុក ដោយទាមទារសីតុណ្ហភាពត្រជាក់ធម្មតា ៤ អង្សាសេ ហើយវាក៏ត្រូវការចាក់២ដូសដូចនឹងវ៉ាក់សាំងមុនៗដែរ។
ក្រៅពីវ៉ាក់សាំងខាងលើ ក៏មានវ៉ាក់សាំងកំពុងអភិវឌ្ឍដទៃទៀត ដែលបង្ហាញប្រសិទ្ធភាពល្អប្រសើរផងដែរ។ វ៉ាក់សាំង Sputnik V របស់រុស្ស៊ី មានលទ្ធផលបឋមបង្ហាញថា មានប្រសិទ្ធភាពរហូតដល់ ៩២ភាគរយ។ ដោយគ្មានព័ត៌មានលម្អិតពាក់ព័ន្ធវ៉ាក់សាំងនេះ Sputnik V ជាវ៉ាក់សាំងមួយក្នុងចំណោមដែលផលិតដោយរុស្ស៊ីចំនួន២ ទទួលបានការអនុម័តក្នុងស្រុក ទោះមិនទាន់បញ្ចប់ការពិសោធដំណាក់កាលទី៣ នៅឡើយ។
ព័ត៌មានចុងក្រោយពាក់ព័ន្ធវ៉ាក់សាំងនេះកាលពីថ្ងៃទី ៥ ខែធ្នូ គឺ អាជ្ញាធរក្រុង មូស្គូ ចាប់ផ្ដើមកម្មវិធីចាក់វ៉ាក់សាំងបង្ការជំងឺកូវីដ-១៩ ដល់មនុស្សរហូតដល់៧លាននាក់ក្នុងចំណោមប្រជាជនសរុបខ្លួនជាង១២លាននាក់ តាមបញ្ជាប្រធានាធិបតី។ គ្រូបង្រៀន និងវេជ្ជបណ្ឌិត គួរជាក្រុមមនុស្សអាទិភាពដើម្បីទទួលការចាក់វ៉ាក់សាំងបង្ការជំងឺកូវីដ-១៩ ផលិតដោយរុស្ស៊ីផ្ទាល់។
ចំណែក ចិន ក៏មានបេក្ខភាពវ៉ាក់សាំងបង្ការកូវីដ-១៩ របស់ខ្លួនចំនួន២ ដែលលេចធ្លោផងដែរ។ វ៉ាក់សាំងរបស់ក្រុមហ៊ុន Sinovac Biotech ។ លទ្ធផលពិសោធន៍បឋម (មិនស្ថិតក្នុងដំណាក់ទី៣) ដែលចុះផ្សាយកាលពីថ្ងៃទី ១៧ ខែវិច្ឆិកា បង្ហាញថា វ៉ាក់សាំងនេះ មានសុវត្ថិភាពតែមានប្រសិទ្ធភាពល្មមប៉ុណ្ណោះ ពោលគឺទាបជាងកម្រិតអង្គបដិបក្ខ (Anti-body) របស់អ្នកជំងឺដែលបានជាសះស្បើយពីជំងឺកូវីដ-១៩ទៅទៀត។ នេះបើតាមទស្សនាវដ្ដីវេជ្ជសាស្ដ្រ The Lancet ។ វ៉ាក់សាំងនេះ បានចូលដល់ដំណាក់កាលទី៣ ក្នុងខែកក្កដា តែមិនទាន់ចេញលទ្ធផលឡើយ។
នៅថ្ងៃទី៦ ខែធ្នូ លោកប្រធានាធិបតី ចូកូ វីដូដូ បានលើកឡើងថា ឥណ្ឌូណេស៊ី បានទទួលវ៉ាក់សាំង ១,២លានដូសពីក្រុមហ៊ុនចិន Sinovac Biotech ដែលបានសាកល្បងវ៉ាក់សាំងនៅក្នុងប្រទេសអាស៊ីអាគ្នេយ៍មួយនេះ តាំងពីខែសីហាកន្លងមក។ ប្រធានាធិបតីបានបន្ថែមទៀតថា ឥណ្ឌូណេស៊ី នឹងទទួលបានវ៉ាក់សាំង ១,៨លានដូសបន្ថែមទៀតនៅដើមខែមករាឆ្នាំ២០២១។
បើទោះបីជាបានវ៉ាក់សាំងក្ដី ការចាក់វ៉ាក់សាំង នឹងមិនទាន់ដំណើរការឡើយ ដោយរង់ចាំការវាយតម្លៃពីទីភ្នាក់ងារឱសថ និងអាហារ (BPOM) ជាមុនសិន។ ក្រោយមានការយល់ព្រម ទើបរដ្ឋាភិបាលអាចចែកចាយវ៉ាក់សាំងទាំងនោះ ទៅតាមតំបន់នីមួយៗ ដើម្បីចាក់លើប្រជាជន។
គេប៉ាន់ស្មានថា ដើម្បីបញ្ឈប់ការឆ្លងរាលដាលជំងឺកូវីដ-១៩ទាំងស្រុង ប្រជាជនសកលចន្លោះពី៦០-៧០ភាគរយ ឬស្មើ ៤,៥ទៅ៥ពាន់លាននាក់ ត្រូវទទួលបានវ៉ាក់សាំង ហើយនេះគឺក្នុងករណីដែលវ៉ាក់សាំងបង្ការជំងឺនេះមានប្រសិទ្ធភាពខ្ពស់ផងដែរ។
ភាពមិនទំនុកចិត្តរបស់សាធារណជនលើថ្នាំវ៉ាក់សាំង បន្តកើនឡើង ជាពិសេសក្នុងសហរដ្ឋអាមេរិក និងតំបន់អឺរ៉ុប។ ដូច្នេះហើយទើបមានការប្រកាសចូលរួមពីអ្នកនយោបាយមានឥទ្ធិពលមួយចំនួននៅអាមេរិក គឺអតីតប្រធានាធិបតីចំនួន ៣រូប រួមមាន បារ៉ាក់ អូបាម៉ា Bill Clinton និង George W Bush ព្រមទាំងប្រធានាធិបតីជាប់ឆ្នោតចូ បៃឌិន។ ពួកគេអះអាងថានឹងចាក់ថ្នាំវ៉ាក់សាំងនៅមុខកាមេរ៉ាផង ក្រោយវ៉ាក់សាំងនេះ ត្រូវបានបញ្ជាក់ថាមានសុវត្ថិភាពពីអាជ្ញាធរសុខាភិបាលអាមេរិក៕