- ថ្ងៃពុធ ទី៩ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៥ ម៉ោង ៧:៥៩ នាទី ល្ងាច

ថ្ងៃទី២០ មីនា ឆ្នាំ២០២៥ ជាខួបលើកទី៤៥ នៃការដាក់ឱ្យចរាចរប្រាក់រៀលឡើងវិញ។ ឆ្នាំនេះ គឺជាលើកទី១ ដែលធនាគារជាតិ នៃកម្ពុជា សហការជាមួយរដ្ឋសភា និងព្រឹទ្ធសភា បានរៀបចំពិធីអបអរសាទរនៃការដាក់ឱ្យចរាចរប្រាក់រៀលឡើងវិញ រួមទាំងផ្សព្វផ្សាយអំពីសារៈសំខាន់នៃប្រាក់រៀលក្នុងចរន្តសេដ្ឋកិច្ចជាតិ នៅចំពោះមុខអ្នកតំណាងរាស្រ្តទូទាំងរាជធានី-ខេត្ត និងដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ នៅឯវិមានរដ្ឋសភា ក្រោមវត្តមានលោក ជាម យៀប អនុប្រធានទី១ នៃរដ្ឋសភាកម្ពុជា។
សិក្ខាសាលាដែលបានរៀបចំឡើងកាលពីថ្ងៃទី២០មីនា មានគោលដៅរួមមួយគឺ លើកកម្ពស់ការចរាចរប្រាក់រៀល ពង្រឹងសិទ្ធិអំណាចសេដ្ឋកិច្ច និងអធិបតេយ្យភាពជាតិ។ ការណ៍នេះ នឹងចូលរួមចំណែកជួយរាជរដ្ឋាភិបាលឱ្យសម្រេចបាននូវចក្ខុវិស័យឆ្នាំ២០៣០ ក្លាយជាប្រទេសចំណូលមធ្យមកម្រិតខ្ពស់ ហើយបន្តក្លាយជាប្រទេសចំណូលខ្ពស់នៅឆ្នាំ២០៥០ ដោយរក្សាបាននូវស្ថិរភាពសេដ្ឋកិច្ចជាតិ។
លោក ឈាង វុន ប្រធានគណៈកម្មការសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ ធនាគារ និងសវនកម្ម នៃរដ្ឋសភា បានថ្លែងយ៉ាងដូច្នេះ៖ « ដូចយើងទាំងអស់គ្នាបានដឹងហើយថា រូបិយវត្ថុជាតិ មានន័យថា លុយ របស់ប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាគ្រប់រូប។ ដូចនេះ ទាមទារឱ្យយើងទាំងអស់គ្នាចូលរួមជាចាំបាច់ ក្នុងការលើកស្ទួយលុយជាតិរបស់យើង។ ការរៀបចំទិវាប្រាក់រៀលរួមគ្នារវាងធនាគារជាតិ ជាមួយរដ្ឋសភា និងព្រឹទ្ធសភា នាពេលនេះ ពិតជាកំពុងបង្ហាញយ៉ាងច្បាស់ពីស្មារតីរួមគ្នា ក្នុងការលើកកម្ពស់រូបិយវត្ថុជាតិរបស់យើង»។
ស្ថាប័ននីតិប្បញ្ញត្តិ រដ្ឋសភា និងព្រឹទ្ធសភា នៃព្រះរាជណាចក្រកម្ពុជា បានដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការរួមចំណែកដល់ការលើកកម្ពស់ទំនុកចិត្តប្រាក់រៀល។ ការគាំទ្ររបស់រដ្ឋសភា និងព្រឹទ្ធសភា នាពេលនេះគឺជាជំហានថ្មីមួយទៀតក្នុងការចូលរួមជំរុញការប្រើប្រាស់ប្រាក់រៀលឱ្យកាន់តែទូលំទូលាយឡើងថែមទៀត។
« ខ្ញុំសង្ឃឹមយ៉ាងមុតមាំថា ការចូលរួមពីក្រសួង-ស្ថាប័នសាធាណៈ និងឯកជន នឹងផ្តល់ជាធាតុចូលបន្ថែមទៀត ទៅលើកាលានុវត្តភាព និងបញ្ហាប្រឈមទាំងឡាយ ក្នុងការលើកកម្ពស់ប្រាក់រៀល ដើម្បីយើងអាចរួមគ្នាគិត និងស្វែងរកដំណោះស្រាយក្នុងការការជំរុញការប្រើប្រាស់ប្រាក់រៀល ឱ្យបានកាន់តែទូលំទូលាយថែមទៀត ប្រកបដោយជំនឿទុកចិត្តខ្ពស់»។ នេះជាការទាមទាររបស់លោក ឈាង វុន ក្នុងគោលដៅលើកកម្ពស់ការចរាចរប្រាក់រៀលឱ្យបានកាន់តែទូលំទូលាយនៅក្នុងចរន្តសេដ្ឋកិច្ចជាតិ។
លោក ឈាង វុន ប្រធានគណៈកម្មការសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ ធនាគារ និងសវនកម្ម នៃរដ្ឋសភា
កន្លងមក ធនាគារជាតិ នៃកម្ពុជា បានសហការស្រាវជ្រាវជាមួយសា្ថប័នអន្តរជាតិជាច្រើន ចំពោះការលើកកម្ពស់រូបិយវត្ថុជាតិ ដោយវិភាគយ៉ាងលម្អិត និងស៊ីជម្រៅ លើផលចំណេញ និងគុណវិបត្តិនៃការធ្វើបដិដុល្លារូបនីយកម្ម ក្នុងគោលដៅធ្វើយ៉ាងណា ជំរុញការប្រើប្រាស់ប្រាក់រៀល ដោយធានានិងមិនធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់ស្ថិរភាពម៉ាក្រូសេដ្ឋកិច្ច។ នាឆ្នាំនេះ ធនាគារជាតិ បានពង្រីកកិច្ចសហការស្រាវជ្រាវជាមួយរដ្ឋសភាជាតិ លើប្រធានបទ « តួនាទីរបស់ស្ថាប័នសាធារណៈក្នុងការជំរុញការប្រើប្រាស់ប្រាក់រៀល» ដែលគ្រោងបញ្ចប់ការស្រាវជ្រាវនេះនៅឆ្នាំចុងឆ្នាំ២០២៥។
ជាមួយគ្នានេះ លោកស្រី ជា សិរី ទេសាភិបាល ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា ក៏បានបង្ហាញពីកិច្ចសហការជាមួយទីភា្នក់ងារសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិជប៉ុន (JICA) ក្នុងការធ្វើអង្កេតនិងពិនិត្យនៃចំណូល-ចំណាយ រវាងប្រាក់រៀល និងប្រាក់ដុល្លាររបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ក្នុងស្រុកផងដែរ។
លោកស្រី ជា សិរី ទេសាភិបាល ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា
« អ្វីដែលយើងរកឃើញ នៅទីប្រជុំជនភាគច្រើនចំណូលជាប្រាក់ដុល្លារ ហើយចំណាយក៏ភាគច្រើនជាដុល្លារដែរ។ ដោយឡែក នៅតាមជនបទ មានចំណូលជាប្រាក់រៀល និងដុល្លារស្មើគ្នា ប៉ុន្តែការចំណាយ ភាគច្រើន ជាលុយរៀល។ អ៊ីចឹង យើងក៏បានតាមដានបន្តទៀត ជាពិសេសលើកម្មករោងចក្ររបស់យើង។ កម្មករោងចក្ររបស់យើងមានប្រាក់ខែជាប្រាក់ដុល្លារ! ពេលយើងអង្កេតមើលនិងសួរពួកគាត់ទៅ ភាគច្រើនលុយដុល្លាររបស់ពួកគាត់នោះ គឺត្រូវដូរជាលុយរៀល ដើម្បីចាយប្រចាំថ្ងៃ។ បានន័យថា សឹងតែ៧៥ភាគរយ នៃលុយដុល្លាររបស់ពួកគាត់ ត្រូវដូរជាលុយរៀល។ អ្វីដែលពួកគាត់ត្រូវចាយជាដុល្លារ គឺមានតែទៅលើការជួលបន្ទប់ស្នាក់នៅ និងថ្លៃកាតទូរសព្ទប៉ុណ្ណោះ។ ក្រៅពីនេះ គឺគាត់ចាយជាប្រាក់រៀល»។
ខាងលើនេះជាការពន្យល់របស់លោកស្រី ជា សិរី ពីចំណុចសំខាន់ ដើម្បីរៀបចំគោលនយោបាយជំរុញការប្រើប្រាស់ប្រាក់រៀលនៅក្នុងវិស័យឧស្សាហកម្ម កាត់ដេរ និងសម្លៀកបំពាក់ រួមទាំងត្រូវពន្យល់ណែនាំគ្រប់ភាគីពាក់ព័ន្ធឱ្យយល់ពីសារៈសំខាន់នៃការប្រើប្រាស់ប្រាក់រៀល។
ជាការពិតណាស់ ប្រាក់រៀល បានលើកស្ទួយអត្តសញ្ញាណជាតិ, បានកសាងជំនឿទុកចិត្ត, ជួយជំរុញសាមគ្គីភាព និងពង្រឹងអធិបតេយ្យភាពជាតិ។ ដូច្នេះ ការចូលរួមការប្រើប្រាស់ប្រាក់រៀលកាន់តែច្រើន នឹងជំរុញប្រសិទ្ធភាពគោលនយោបាយរូបិយវត្ថុ ព្រមទាំងជួយដល់ការការគ្រប់គ្រងគោលនយោបាយម៉ាក្រូសេដ្ឋកិច្ច និងអភិវឌ្ឍន៍សង្គម-សេដ្ឋកិច្ច ប្រកបដោយចីរភាព។
ពាក់ព័ន្ធនឹងកិច្ចការជំរុញការចរាចរប្រាក់រៀលនៅក្នុងសេដ្ឋកិច្ចជាតិនេះ លោក ជាម យៀប អនុប្រធានទី១ នៃរដ្ឋសភាកម្ពុជា បានប្រកាសសាទរ និងគាំទ្ររាល់សំណើគោលនយោបាយ ដែលមានគោលដៅលើកកម្ពស់ ប្រាក់រៀល។ លោក បានប្រកាសលើក ទឹកចិត្តសមាជិករដ្ឋសភា ពិនិត្យ និងសិក្សាក្នុងការផ្តួចផ្តើមធ្វើច្បាប់ ឬអនុម័តច្បាប់នានា ដែលគាំទ្រដល់ការអភិវឌ្ឍវិស័យធនាគារ និងហិរញ្ញវត្ថុ ជាពិសេសលើការលើកកម្ពស់ការប្រើប្រាស់ប្រាក់រៀល»។
លោក ជាម យៀប អនុប្រធានទី១ នៃរដ្ឋសភាកម្ពុជា
លើសពីនេះ អនុប្រធានទី១នៃរដ្ឋសភាកម្ពុជារូបនេះ បានជំរុញក្រសួង-ស្ថាប័នសាធារណៈ និងវិស័យឯកជន បន្តប្រឹងប្រែងបន្ថែមទៀតដើម្បីប្រែក្លាយប្រាក់រៀល ទៅជារូបិយវត្ថុចម្បងនៅគ្រប់សកម្មភាពសេដ្ឋកិច្ច និងវិស័យទាំងអស់ ពីព្រោះការប្រើប្រាស់រូបិយវត្ថុជាតិ គឺអាចជួយកាត់បន្ថយប៉ះពាល់ពីកត្តាខាងក្រៅ ហើយនឹងធ្វើឱ្យកម្ពុជាយើងមានឯករាជ្យភាពផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចកាន់តែខ្ពស់ និងល្អប្រសើរ។
លោក ជាម យៀប បានថ្លែងយ៉ាងដូច្នេះ ៖ «សូមលើកទឹកចិត្តដល់រដ្ឋាភិបាល ពិចារណាបង្កើតក្រុមការងារ បច្ចេកទេសអន្តរក្រសួងមួយ ដើម្បីរៀបចំយុទ្ធសាស្ត្រ និងធ្វើការស្រាវជ្រាវអំពី ការលើកកម្ពស់ប្រាក់រៀល សំដៅឱ្យគោលនយោបាយជំរុញការប្រើប្រាស់ប្រាក់ រៀលតាមវិស័យ នានា អាចប្រព្រឹត្តទៅប្រកបដោយសង្គតិភាព។ ជាពិសេស គឺរដ្ឋាភិបាលគួរពិចារណាបង្កើតនូវវិធាន ឬនិយ័តកម្ម និងពង្រឹងកិច្ចសហការពហុភាគី ដែលសំដៅជំរុញការប្រើប្រាស់ប្រាក់រៀលឱ្យកាន់តែទូលំទូលាយ ព្រមទាំងអប់រំ ផ្សព្វផ្សាយដល់វិស័យឯកជន និងពលរដ្ឋទូទៅ អំពីសារៈ សំខាន់នៃការប្រើប្រាស់ប្រាក់រៀល។»៕
អ្នកសរសេរអត្ថបទ
កញ្ញា អ៊ូ សុខមាន (OU Sokmean) បានចូលធ្វើការងារនៅស្ថាប័នសារព័ត៌មានឌីជីថលថ្មីៗ នៅឆ្នាំ២០១៨។ កញ្ញាមានជំនាញផ្នែកព័ត៌មានសេដ្ឋកិច្ច កសិកម្ម និងផលិតវីដេអូតាមទូរសព្ទដៃ (MOJO)។ បច្ចុប្បន្ន សុខមាន មានតួនាទីជានិពន្ធនាយិការង៕
