អន្តរជាតិ
រូបភាព៖ Business Insider
×![]()
ចាប់ពីប្រធានាធិបតី ស៊ី ជិនភីង ឡើងកាន់តំណែងឆ្នាំ ២០១២ ការកសាងឥទ្ធិពលនិងអំណាចទន់របស់ចិនស្ថិតនៅជាចំណុចស្នូលនៃនយោបាយការបរទេសចិន។ មេដឹកនាំដែលមានទស្សនៈវិស័យវែងឆ្ងាយរូបនេះបានដាក់ចេញ«គំនិតផ្តួចផ្តើមខ្សែក្រវាត់មួយវិថីមួយ» ដ៏មានមហិច្ឆតាខ្ពស់ក្នុងការជំរុញការផ្សាភ្ជាប់តាមរយៈហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ រវាងចិននិងពិភពខាងក្រៅពីអាហ្វ្រិកទៅដល់អឺរ៉ុប ទៅដល់អាស៊ីថែមទៀត។
ពីមួយឆ្នាំទៅមួយឆ្នាំ ឥទ្ធិពលចិនកើនឡើងយ៉ាងរហ័ស ហើយមហាអំណាចនេះចាប់ផ្តើមវិនិយោគនៅគ្រប់ទីន្លែងទូទាំងពិភពលោកទាំងនៅអាហ្វ្រិក អាមេរិកឡាទីន អឺរ៉ុប ក៏ដូចជាអាស៊ីផងដែរ។ ក្រៅពីនោះចិនក៏បង្កើនតួនាទីរបស់ខ្លួនក្នុងការដឹកនាំ និងធានាសន្តិសុខ សន្តិភាព និងស្ថិរភាពពិភពលោកផងដែរ។ ទោះជាបែបនេះក្តី រូបភាពរបស់ចិននៅឆាកអន្តរជាតិនៅតែអវិជ្ជមាន ហើយប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយជាច្រើនជាពិសេសលោកខាងលិចបន្តរិះគន់ចិន និងចោទជាសំណួរចំពោះគោលបំណងនិងមហិច្ឆតាពិតប្រាកដរបស់ចិនផងដែរ។
១. ហេតុអ្វីគេនៅមើលឃើញចិនក្នុងផ្លូវអវិជ្ជមាន?
ថ្វីបើចិនមានសេដ្ឋកិច្ចធំលំដាប់ទីពីរ និងក្លាយជាមហាអំណាចដែលមានការទទួលខុសត្រូវខ្ពស់ក៏ដោយ ពិភពលោកហាក់មិនទាន់ត្រៀមខ្លួនទទួលយកចិនជាមហាអំណាចខ្ពស់មុខខ្ពស់មាត់ដូចមហាអំណាចឯទៀតឡើយ។ គេនៅមើលឃើញចិនក្នុងផ្លូវអវិជ្ជមានច្រើនជាងវិជ្ជមាន។ តាមពិតទៅ ធ្វើជាមហាអំណាចពិភពលោក ចិនពិតនៅមានចំណុចខ្វះចន្លោះច្រើនមែន។
កត្តាចម្បងបំផុតដែលធ្វើឲ្យគេមិនពេញចិត្តចិនគឺ ស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្ស និងរបៀបរបបដឹកនាំប្រទេស។ ពាក្យថា ផ្តាច់ការ កម្មុយនីស្ត សង្កត់សង្កិនប្រជាជន ជាអ្វីដែលគេប្រើប្រាស់ញឹកញាប់ដើម្បីពិពណ៌នាពីមហាយក្សចិន។ ជាប្រទេសប្រកាន់សេដ្ឋកិច្ចសេរីក៏ដោយ ចិននៅតែរក្សារបបដឹកនាំតាមបែបសង្គមនិយម និងមានគណបក្សដឹកនាំតែមួយ ហើយមិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណោះចិននៅបន្តរឹតត្បិតសិទ្ធិសេរីភាពប្រជាជន និងមិនឲ្យមានអ្នកប្រឆាំងរដ្ឋាភិបាលដដែល។
យោងតាមរបាយការណ៍ស្ទង់មតិរបស់ វិទ្យាស្ថានស្រាវជ្រាវ Pew ប្រជាជនទូទាំងពិភពលោកភាគច្រើន មើលឃើញការរីកចម្រើនលូតលាស់យ៉ាងរហ័សនៃសេដ្ឋកិច្ចចិនជារឿងល្អសម្រាប់សេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក ប៉ុន្តែប្រជាជនភាគច្រើនជាពិសេសនៅអឺរ៉ុប និងអាស៊ីនៅតែយល់ថា ចិនរំលោភបំពានសិទ្ធិមនុស្សខ្លាំង ដែលមិនគួរយកខ្លួនបៀតឡើយ។
ក្រៅពីរបៀបរបដឹកនាំ និងសិទ្ធិមនុស្ស ហេតុផលមួយទៀតដែលធ្វើឲ្យគេមិនចូលចិត្តចិននោះគឺឥរិយាបថក្រុមហ៊ុនចិន និងប្រជាជនចិនដែលចេញទៅរកស៊ីនៅបរទេស។ ជារឿងមិនអាចប្រកែកបានឡើយដែលថា ក្រុមហ៊ុន និងប្រជាជនចិនខ្លះធ្វើឲ្យចិនបាក់មុខលើឆាកអន្តរជាតិ និងធ្វើឲ្យគេឯងមិនពេញចិត្តនោះ។ នេះមានន័យថា គេមិនមែនស្អប់ប្រជាជាតិចិនទាំងមូលឡើយ ប៉ុន្តែគេមិនពេញចិត្តប្រជាជន និង ក្រុមហ៊ុនចិនមួយចំនួនដែលបង្កបញ្ហាប៉ុណ្ណោះ។
មួយទៀតគឺ គេមិនចូលចិត្តចិន ព្រោះគេនៅគិតថា «ចូលចិត្តរកស៊ីកេងចំណេញស៊ីខ្សែលើ និងកេងប្រវ័ញ្ចដោយគិតតែពីផលចំណេញខ្លួនឯងប៉ុណ្ណោះ»។ ការរក្សាផ្នត់គំនិតបែបនេះកើតឡើងយូរមកហើយ ពោលគឺរាប់ចាប់ពីសម័យអណានិគមបរទេសម្ល៉េះ។ ដូច្នេះហើយ កន្លងមក ពេលដែលចេញព្យាយាមពង្រឹងទំនាក់ជាមួយអាហ្វ្រិក និងបន្តដាក់ទុនវិនិយោគនៅទីនោះ ស្រាប់តែគេនាំគ្នាចោទថា ចិនកំពុងព្យាយាមកេងប្រវ័ញ្ចបណ្តារដ្ឋអាហ្វ្រិក និងត្រៀមដាក់អាណានិគមបែបថ្មីលើទ្វីបដែលសម្បូរធនធានធម្មជាតិ មិនខុសពីលោកខាងលិចឡើយ។
២. មហាយក្សចិនមិនអាក្រក់ដូចគេបារម្ភឡើយ
យ៉ាងណាមិញ ការយល់ឃើញអវិជ្ជមានចំពោះចិនមានច្រើននៅតែតំបន់អាស៊ី និងអឺរ៉ុបតែប៉ុណ្ណោះ។ ចំណែកនៅអាមេរិកឡាទីន និងនៅអាហ្វ្រិក ប្រជាជនមិនយល់ឃើញបែបនោះទេ។ គេមើលឃើញភាពវិជ្ជមាននៃការរីកចម្រើននៃសេដ្ឋកិច្ច និងសង្គមចិន ដែលជះឥទ្ធិពលវិជ្ជមានច្រើនដល់ពិភពលោក។
ផ្នត់គំនិតអវិជ្ជមាចំពោះចិនគួរតែមានការផ្លាស់ប្តូរ។ ក្រៅពីមានសេដ្ឋកិច្ចធំលំដាប់ទីពីរ ចិនបច្ចុប្បន្នក៏ជាមហាអំណាចយោធាដែរ ហើយមហាអំណាចមួយនេះក៏មានតួនាទីសំខាន់ជាងគេដែរក្នុងការជំរុញការអភិវឌ្ឍ រក្សាសន្តិភាព និងស្ថិរភាពពិភពលោកដូចគ្នា។
ពេលដែលចិនចាប់ផ្តើមការកែទម្រង់ និងបើកចំហសេដ្ឋកិច្ចចាប់ដៃប្រទេសដទៃរកស៊ីជាមួយគ្នា្កកាលពី ៤០ឆ្នាំមុន មហាអំណាចមួយនេះដឹងច្បាស់ថា ខ្លួនចាំបាច់ត្រូវរៀនសូត្រពីប្រទេសផ្សេងទៀតទាំងសេដ្ឋកិច្ច អភិបាលកិច្ច នយោបាយ និងគម្រូអភិវឌ្ឍសង្គមជាដើម។ ទោះជាមិនអាចបើកចំហទាំងស្រុងភ្លាមៗក្តី បន្តិចៗម្តងចិន នឹងបន្តអនុវត្តការកែទម្រង់ក្នុងស្រុកឲ្យកាន់តែប្រសើរឡើងថែមទៀតដែរ។
ឧទាហរណ៍ជាក់ស្តែងគឺ ពាក់ព័ន្ធនឹងសិទ្ធិសេរីភាព និងស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្ស។ ចិនបានព្យាយាមបន្ធូរបន្ថយការរឹតត្បិតសិទ្ធិសេរីភាពសារព័ត៌មាន និងការបញ្ចេញមតិដូចជាផ្តល់ចន្លោះប្រហោងខ្លះឲ្យគេរិះគន់ក្នុងន័យស្ថាបនាដែរក្នុងប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយខ្លះ។ ចំណែក ការដឹកនាំតាមបក្សតែមួយ ទំនងជាមិនត្រូវបានផ្លាស់ប្តូរឡើយ ព្រោះវាជាអត្តសញ្ញាណឬចរិកលក្ខណៈនៃនយោបាយចិនដែលពិសេសខុសពីប្រទេសដទៃទៀត។ ជាធម្មតារបៀបរបបដឹកនាំបែបណាដែលល្អអាចនាំមកនូវស្ថិរភាព និងសន្តិភាព ហើយស័ក្តិសមទៅនឹងស្ថានភាពសង្គម គេគួរបន្តដើរលើផ្លូវនោះ។ គេមិនអាចបង្ខំឲ្យនរណាម្នាក់ពាក់មួកដែលមិនត្រូវនឹងក្បាលឡើយ។
ក្នុងបរិបទអន្តរជាតិ ចិនក៏បានដើរតួជាអ្នកការពារសណ្តាប់ធ្នាប់ពិភពលោក ការពារចរន្តសាកលភាវូបនីយកម្ម និងពាណិជ្ជកម្មសេរីដែរ។ មហាអំណាចមួយនេះ មានការទទួលខុសត្រូវខ្ពស់ក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមពិភពលោករាប់ពីសន្តិសុខ ដល់នយោបាយ ដល់បញ្ហាបរិស្ថានផង។ គេមិនអាចបំភ្លេចបានឡើយ ពេលអាមេរិកបែរខ្នងដាក់ពិភពលោកដោយដើរចេញពីកិច្ចព្រមព្រៀងប្រែប្រួលអាកាសធាតុក្រុងប៉ារីសឆ្នាំ ២០១៥ មហាយក្សចិននេះចេញមុខជំនួស និងប្តេជ្ញាជួយដោះស្រាយបញ្ហាសាកលនេះថែមទៀត។
មកដល់បច្ចុប្បន្ន ចិនដែលធ្លាប់ជាប្រទេសក្រីក្រនោះបានក្លាយខ្លួនជាម្ចាស់ជំនួយអភិវឌ្ឍដ៏ធំមួយនៅលើពិភពលោក។ ចាប់ពីឆ្នាំ ២០០០ ដល់ឆ្នាំ ២០១៤ ចិនបានផ្តល់ជំនួយក្នុងទំហំទឹកប្រាក់ ៣៥៤ពាន់លានដុល្លារអាមេរិកទៅកាន់ប្រទេសប្រហែល ១៤០ ទូទាំងពិភពលោក ហើយជំនួយនេះភាគច្រើនត្រូវបានផ្តល់ឲ្យបណ្តាប្រទេសអាហ្វ្រិកផងដែរ។
តាមពិតទៅ ជំនួយចិនមិនសូវភ្ជាប់ជាមួយលក្ខខណ្ឌឡើយ។ វាជារឿងល្អសម្រាប់ប្រទេសតូចតាចដែលត្រូវការថវិកាចំបាច់សម្រាប់អភិវឌ្ឍ ប៉ុន្តែតែវាមិនល្អសម្រាប់ប្រទេសម្ចាស់ជំនួយផ្សេងទៀតជាពិសេសលោកខាងលិចដែលតែងភ្ជាប់លក្ខខណ្ឌច្រើននោះ។ ដល់ត្រឹមនេះ បើទោះជាជាប់លក្ខខណ្ឌឬមិនជាប់លក្ខខណ្ឌក្តី បញ្ហាសំខានគឺ ប្រទេសដែលទទួលជំនួយពីចិននោះត្រូវត្រៀមលក្ខណៈដើម្បីប្រើប្រាស់ជំនួយនោះឲ្យបានល្អ ត្រឹមត្រូវចំគោលដៅ និងមានប្រសិទ្ធភាពខ្ពស់។
ក្រៅពីនេះ ចិនក៏នឹងក្លាយជាមហាអំណាចសេដ្ឋកិច្ចផុតលេខត្រឹមឆ្នាំ ២០៣០ ខាងមុខផង។ ការលូតលាស់នៃសេដ្ឋកិច្ចចិនជាម៉ាស៊ីនដែលជួយជំរុញឲ្យសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោករីកលូតលាស់រីកចម្រើនទៅអនាគតផង។ ហើយមិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណោះ មហាយក្សចិនបន្តជំរុញការស្រាវជ្រាវបច្ចេកវិទ្យាបម្រើប្រយោជន៍ប្រជាជន និងអាចជួយចែករម្លែកបទពិសោធន៍ក៏ដូចជាបច្ចេកវិទ្យានេះជាមួយប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍ។
ចំពោះគំនិតផ្តួចផ្តើមរបស់ចិនវិញនោះ ប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍក៏នឹងមានឱកាសកាន់តែច្រើនក្នុងការទាញយកផលប្រយោជន៍ដើម្បីលើកស្ទួយការអភិវឌ្ឍរបស់ខ្លួនប្រកបដោយចីរភាព។ គោលនយោបាយខ្សែក្រវាត់មួយវិថីមួយ នឹងបន្តផ្សាភ្ជាប់ពិភពលោក និងធ្វើឲ្យការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចអាចបន្តទៅមុខបានរហ័សតាមរយៈការបម្លាស់ប្តូរពាណិជ្ជកម្មនាពេលអនាគត។ ចិនបានចំណាយថវិកាប្រមាណ ៣០០ពាន់លានដុល្លាររួចទៅហើយលើគម្រោងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធដ៏មហិមានេះ ហើយមហាអំណាចនេះមានគម្រោងចំណាយលុយ មួយទ្រីលានដុល្លារបន្ថែមទៀតក្នុងរយៈពេលមួយទសវត្សរ៍ខាងមុខនោះ។
មួយវិញទៀត គោលការណ៍គោរពអធិបតេយ្យ និងមិនជ្រៀតជ្រែក ឬលូកលាន់កិច្ចការផ្ទៃក្នុងប្រទេសផ្សេងជាអ្វីដែលធ្វើចិនក្លាយជាមហាអំណាចមួយដែលប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍពេញចិត្ត។ ចិនមិនដែលដាក់គំនិតរបស់ខ្លួនឯងឲ្យគេគោរព ឬធ្វើតាមឡើយ។ ចិនស្តាប់យោបល់ប្រទេសដទៃ និងគាំទ្រប្រទេសដទៃចំពោះការជ្រើសរើសយកផ្លូវអភិវឌ្ឍដែលសមស្របរៀងៗខ្លួន។
ជាឧទាហរណ៍ជាក់ស្តែងគឺនៅតំបន់អាហ្វ្រិក។ ប្រជាជនអាហ្វ្រិកតិចឬច្រើន មើលឃើញចិនជាដៃគូអភិវឌ្ឍល្អ ខុសពីអតីតម្ចាស់អាណានិគមដែលធ្លាប់កេងប្រវ័ញ្ចខ្លួនពីសម័យអតីតកាលហើយបែរជាចង់ប្រើប្រាស់ឥទ្ធិពលគ្រប់ដណ្តប់ខ្លួនជាថ្មីទៀត។ គេថាចិនខ្សែលើ និងកេងប្រវ័ញ្ចប្រទេសក្រ និងរកស៊ីតែជាមួយក្រុមមេដឹកនាំផ្តាច់ការ ប៉ុន្តែជាក់ស្តែង ចិនបន្តរកស៊ីនៅគ្រប់ទីកន្លែងទាំងអស់ទូទាំងពិភពលោក មិនថាអាស៊ី អាហ្វ្រិក អឺរ៉ុប អាមេរិកឡើយ។ ចិនបណ្តាក់ទុនគ្រប់ប្រទេសមិនខ្វល់ថា ប្រទេសនោះផ្តាច់ការ ឬប្រជាធិបតេយ្យអ្វីឡើយ។ ជានិច្ចជាកាល ចិនមិនដែលរិះគន់គេឡើយ ហើយមហាអំណាចនេះនិយាយតែរឿងរកស៊ីឲ្យមានបានប៉ុណ្ណោះ។
ម្តងជាពីរដង មេដឹកនាំចិនបានព្យាយាមផ្ញើសារប្រាប់ពិភពលោកថា ចិនគ្មានមហិច្ឆតាគ្រប់គ្រងពិភពលោក និងដាក់បណ្តាប្រទេសផ្សេងជាសាមន្តរដ្ឋរបស់ខ្លួនដូចគេធ្លាប់បារម្ភឡើយ។ ចិនបច្ចុប្បន្នមិនដូចចិនកាលពីអតីតកាលទេ។ អ្វីដែលចិនចង់បានពិតប្រាកដគឺ ការរស់នៅជាមួយគ្នាប្រកបសន្តិភាព វិបុលភាព សន្តិសហវិជ្ជមាន។ ចិនជឿជាក់លើការធ្វើពាណិជ្ជកម្មឆ្លងដែនដែលបង្កើតឱកាសសម្រាប់មនុស្សទាំងអស់។ កាលណាពាណិជ្ជកម្មកើនឡើង សង្គ្រាមឬការប្រយុទ្ធគ្នានឹងថយចុះតាមនោះដែរ។
ដូចឃើញស្រាប់ ក្នុងពេលថ្លែងសារទៅកាន់ប្រជាជាតិចិននាក្នុងឱកាសពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំប្រពៃណីចិនឆ្នាំ ២០១៧ ប្រធានាធិបតី ស៊ី ជិនភីង បាននិយាយដោយឥតលាក់លៀមថា លោកមិនត្រឹមតែចង់ឃើញប្រជាជនចិនរស់នៅបានសុខស្រួលប៉ុណ្ណោះឡើយ តែក៏ចង់ឃើញប្រជាជននៅទូទាំងពិភពលោករស់នៅសុខស្រួលដូចគ្នាដែរ។
ដល់ពេលបើកមហាសន្និបាតបក្សកុម្មុយនីស្តចិនលើកទី ១៩ នាខែតុលាឆ្នាំ ២០១៧ ទៀត ប្រមុខរដ្ឋចិនខាងលើ បានលើកឡើងដំបូងបំផុតពីមហិច្ឆតារបស់ចិនក្នុងការកសាងសហគមន៍មួយដែលចែករម្លែកអនាគតតាមរយៈការអនុវត្តគំនិតផ្តួចផ្តើមរបស់ចិនដូចគ្នា។ បើទោះជា ពាក្យថា «ចែករម្លែអនាគត»មិនមានការបកស្រាយច្បាស់លាស់ក្តី គេអាចយល់បានថា វាជាបំណងក្នុងការបង្កើតសហគមន៍រួមដែលចេះចែករម្លែកប្រយោជន៍ និង ការអភិវឌ្ឍ និងរួមសុខរួមទុក្ខជាមួយគ្នា៕
Tag:
ស៊ីន ជិនភីង
ចិន
អាហ្វ្រិក
អំណាចទន់
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
