បទយកការណ៍ / បទសម្ភាសន៍
អន្តរជាតិ
នយោបាយអន្តរជាតិ
លោក រស់ ចន្ត្រាបុត្រ៖ «ព្យុងយ៉ាងត្រូវរៀបចំខ្លួនទៅតាមការវិវឌ្ឍរបស់ចិន និងរុស្ស៊ី»
×![]()
ភ្នំពេញ៖ លោក រស់ ចន្ត្រាបុត្រ គឺជាប្រវត្តិវិទូ និងជាទីប្រឹក្សាផ្ទាល់សម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ដែលបានសិក្សាអំពីប្រវត្តិសាស្ត្រសង្គ្រាមកូរ៉េដែរ។ នៅក្នុងបទសម្ភាសជាមួយលោក លាង ដឺលុច ដែលជាអគ្គនាយកនៃសារព័ត៌មានថ្មីៗ លោកសាស្ត្រាចារ្យបានសាទរជំនួបរវាងមេដឹកនាំកំពូលនៃប្រទេសបងប្អូនកូរ៉េទាំងពីរ ដែលជាប្រទេសតែមួយនៅក្នុងពិភពលោកនេះ ដែលរស់នៅបែកបាក់គ្នាជាង៦០ឆ្នាំមកហើយ។ លោក រស់ ចន្ត្រាបុត្រ ស្ងើចសរសើរនយោបាយការទូតរបស់ប្រមុខដឹកនាំវ័យក្មេងរបស់កូរ៉េខាងជើង។ បើជំនួបផ្តល់លទ្ធផលល្អ លោកសាស្ត្រាចារ្យអះអាងថា វាគឺជាជ័យជម្នះរបស់លោក គីម ជុងអ៊ុន។
លោក លាង ដឺលុច៖ មេដឹកនាំកំពូលនៃបងប្អូនកូរ៉េទាំងពីរ គឺលោក មូន ចេអ៊ីន នៃកូរ៉េខាងត្បូង និងលោក គីម ជុងអ៊ុន នៃកូរ៉េខាងជើងនឹងជួបគ្នានៅព្រឹកថ្ងៃសុក្រទី២៧ខែមេសានេះ។ ក្នុងនាមជាប្រវត្តិវិទូ តើលោកសាស្ត្រាចារ្យយល់ឃើញព្រឹត្តិការណ៍នេះយ៉ាងណាដែរ?
លោក រស់ ចន្ត្រាបុត្រ៖ តាមទស្សនៈផ្ទាល់របស់ខ្ញុំ បញ្ហាកូរ៉េខាងជើងនិងខាងត្បូងជាបញ្ហាធំរបស់ពិភពលោក ព្រោះវាជារឿងមួយទាក់ទងនឹងសន្តិភាពផង និងសង្គ្រាមផងរបស់ពិភពលោក។ នៅពេលយើងនិយាយពីកូរ៉េ យើងនឹកឃើញដល់សង្គ្រាមឆ្នាំ១៩៥០ ដល់១៩៥៣ ដែលជាសង្គ្រាមដ៏ធំធេងនៅអាស៊ីបូព៌ា ហើយដែលធ្វើឲ្យមានអន្តរាគមពីគ្រប់ច្រកល្ហកដូចជា សហរដ្ឋអាមេរិក និងអ្នកស្ម័គ្រចិនរាប់លាននាក់។ ពេលនោះហើយ ដែលគេបារម្ភខ្លាចមានសង្គ្រាមលោកលើកទី៣ ព្រោះតែជាសង្គ្រាមត្រជាក់រវាងប្លុកកុម្មុយនីស្ត និងប្លុកលោកសេរី។
ដោយរាប់តាំងពីអាណត្តិដឹកនាំរបស់លោក គីម អ៊ីលស៊ុង រហូតដល់លោក គីម ជុងអ៊ីល និងបច្ចុប្បន្នដល់លោក គីម ជុងអ៊ុន បរិយាកាសតានតឹងរវាងកូរ៉េទាំងពីរ និងការដាក់កូរ៉េខាងជើងនៅក្រៅសហគមន៍អន្តរជាតិមានរយៈពេលជិត៧០ឆ្នាំហើយ។
ដូច្នេះការជួបគ្នារវាងប្រមុខដឹកនាំកូរ៉េទាំងពីរ គឺជារឿងដ៏ល្អប្រសើរបំផុត ពីព្រោះមេដឹកនាំទាំងពីរនឹងមានឱកាសជជែកគ្នា និងដោះស្រាយបញ្ហា។
លោក លាង ដឺលុច៖ ប៉ុន្តែបើយើងក្រឡេកទៅមើលប្រវត្តិនៃបញ្ហារវាងកូរ៉េទាំងពីរនេះ វាធ្លាប់កើតមានជំនួបមេដឹកនាំកំពូលបែបនេះ២ដងរួចមកហើយ គឺក្នុងឆ្នាំ២០០០ និង ២០០៧។ តើជំនួបលើកទីបីនេះ មានអ្វីដែលប្រសើរជាងលើកមុនៗ?
លោក រស់ ចន្ត្រាបុត្រ៖ នៅក្នុងបរិបទពីរលើកមុននោះ មហាអំណាចនុយក្លេអ៊ែរមានតែ៤ឬ៥ប្រទេសប៉ុណ្ណោះ។ តែពេលនេះ កូរ៉េខាងជើងចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០១៧មកដល់ពេលនេះ កូរ៉េខាងជើងរបស់លោក គីម ជុងអ៊ុន បានខិតខំពង្រីកឥទ្ធិពលនុយក្លេអ៊ែររបស់ខ្លួន ដែលអាចបាញ់ពីកូរ៉េខាងជើងទៅដល់អាមេរិកទៀតផង។ ដូច្នេះ វត្តមាននៃគ្រាប់បរមាណូគឺជាសម្ពាធមួយដែលរុញឲ្យមានជំនួបនេះ និងជំនួបជាមួយលោក ដូណាល់ ត្រាំ ទៀត។ ហើយការប្រកាសជួបគ្នាទាំងនេះ ត្រូវធ្វើឡើងភ្លាមៗ ដោយប្រញាប់ប្រញាល់ ដែលធ្វើឲ្យមានការភ្ញាក់ផ្អើលទៀតផង។ ខ្ញុំថា នេះហើយជាជ័យជម្នះផ្នែកការទូត និងនយោបាយការបរទេសរបស់លោក គីម ជុងអ៊ុន។ អ៊ីចឹងហើយទើបខ្ញុំថា ជំនួបលើកនេះ ខុសពីពីរលើកមុន។
លោក លាង ដឺលុច៖ ហេតុអ្វីគេត្រូវរង់ចាំរហូតដល់កូរ៉េខាងជើងធ្វើតេស្តបាញ់សាកល្បងក្បាលគ្រាប់នុយក្លេអ៊ែរបានជោគជ័យ ទើបគេប្រញាប់ប្រញាល់ធ្វើឲ្យមានជំនួបរវាងបងប្អូនកូរ៉េទាំងពីរ? ក្រុមសម្ព័ន្ធមិត្តកូរ៉េខាងត្បូង ដែលមានអាមេរិក និងជប៉ុនជាដើម អាចប្រើហិង្សាទៅលើរបប ក្រុងព្យុងយ៉ាង តាំងពីពេលដែលកូរ៉េខាងជើងមិនទាន់មានក្បាលគ្រាប់មីស៊ីលបានតើ។
លោក រស់ ចន្ត្រាបុត្រ៖ ជាការពិត។ ក្រោយសង្គ្រាមបែងចែកកូរ៉េទាំងពីរ សហរដ្ឋអាមេរិកក្តី សហគមន៍អន្តរជាតិក្តី ឬអង្គការសហប្រជាជាតិក្តី បានដាក់សម្ពាធគ្រប់បែបយ៉ាង ជាពិសេសសម្ពាធសេដ្ឋកិច្ច និងនយោបាយដើម្បីធ្វើយ៉ាងណា ឲ្យកូរ៉េខាងជើងទទួលរងការអត់ឃ្លាន ធ្វើយ៉ាងណាឲ្យមានការផ្ទុះពីក្នុងសង្គមនៃកូរ៉េខាងជើងខ្លួនឯង។ ប៉ុន្តែ ក្នុងបរិបទនៃសង្គ្រាមត្រជាក់ គឺប្រទេសចិន និងសហភាពសូវៀត ឬរុស្ស៊ីនៅពីក្រោយ។ ដូច្នេះរាល់ពេលដែលមានក្តីសម្រេចពីអង្គការសហប្រជាជាតិទៅលើរបបព្យុងយ៉ាង ចិន និងរុស្ស៊ី តែងធ្វើវេតូ ដើម្បីរារាំងមិនឲ្យក្រុមលោកសេរីកំទេចកូរ៉េខាងជើងបាន។ ជាងនេះទៅទៀត កូរ៉េខាងត្បូង និងប្រទេសជប៉ុន ដែលនៅជិតកូរ៉េខាងជើង ត្រូវការសន្តិសុខដើម្បីការអភិវឌ្ឍប្រទេសដែរ។ ដូច្នេះពួកគេមិនត្រូវការឲ្យមានសង្គ្រាមនៅក្នុងតំបន់នោះឡើយ។ សរុបមកវិញ គឺវាមានកត្តាជាច្រើនដែលរារាំងមិនឲ្យសហគមន៍អន្តរជាតិវាយប្រហារមកលើកូរ៉េខាងជើងបាន។
លោក លាង ដឺលុច៖ យើងត្រឡប់មកនិយាយអំពីជំនួបនៅពេលនេះរវាងប្រមុខដឹកនាំបងប្អូនកូរ៉េទាំងពីរវិញ។ លោកសាស្ត្រាចារ្យបានលើកឡើងអំពីជោគជ័យនៃការផលិតអាវុធនុយក្លេអ៊ែររបស់របបព្យុងយ៉ាង ដែលអាចចលករមួយជំរុញឲ្យមានជំនួបទាំងនេះ។ ប៉ុន្តែតើគេអាចគិតជាវិជ្ជមានទៅលើប្រមុខដឹកនាំកំពូលវ័យក្មេងរបស់កូរ៉េខាងជើងនៅពេលនេះបានទេ ថាមេដឹកនាំរូបនេះអាចមានរបៀបដឹកនាំថ្មី ឬក៏យល់ច្បាស់ថា កូរ៉េខាងជើងមិនអាចបន្តរស់នៅឯកា នឹងត្រូវតែរួមរស់ជាមួយពិភពលោកវិញ។
លោក រស់ ចន្ត្រាបុត្រ៖ ខ្ញុំយល់ស្របគំនិតនេះ។ កូរ៉េមិនអាចសម្រេចរស់នៅឯកាដូចពីមុន និងទៅថ្ងៃអនាគតបានទៀត។ ពេលនេះ វាលែងមានសង្គ្រាមត្រជាក់ សង្គ្រាមប្លុកសេរី និងកុម្មុយនីស្តទៀតហើយ។ របបព្យុងយ៉ាងយល់ថា ខ្លួនត្រូវរៀបចំខ្លួនធ្វើយ៉ាងណាឲ្យស្របទៅនឹងការវិវឌ្ឍរបស់រុស្ស៊ីដែលជាអតីតមេប្លុកកុម្មុនីស្ត និងស្របទៅតាមការវិវឌ្ឍរបស់ប្រទេសចិនដែរ។ ហើយដើម្បីផ្លាស់ប្តូរបាន ប្រមុខដឹកនាំកូរ៉េខាងជើងដឹងថា គឺមានតែអាវុធប៉ារ៉ាម៉ាណូនេះហើយ ដែលគម្រាមសហរដ្ឋអាមេរិក ឬមហាអំណាចធំៗនៃបស្ចិមលោក ឲ្យទទួលលោកខ្លួនវិញ។ ខ្ញុំជឿថា នេះយុទ្ធសាស្ត្រមួយរបស់លោក គីម ជុងអ៊ុន ដើម្បីអាចហក់ចូលមកក្នុងសហគមន៍អន្តរជាតិវិញ។
ខ្ញុំមានសុទិដ្ឋិនិយមច្រើនការរួបរួមកូរ៉េនៅពេលនេះ ដោយខ្ញុំមើលមានគោលដៅរួមមួយដែលជាមូលហេតុសំខាន់។ មួយគឺសហរដ្ឋអាមេរិកខ្លាចអាវុធនុយក្លេអ៊ែររបស់កូរ៉េខាងជើង ហើយមួយទៀត កូរ៉េខាងជើងចង់ចូលរួមរស់ក្នុងសហគមន៍អន្តរជាតិវិញ។ ខ្ញុំថា នេះគឺជាជោគជ័យរបស់លោក គីម ជុងអ៊ុន ដែលកន្លងមកលោកតែងគម្រាមលោកខាងលិច។ ប៉ុន្តែតាមពិត គឺលោកចង់រកដំណោះស្រាយ៕
Tag:
រស់ ចន្ត្រាបុត្រ
កូរ៉េ
គីម ជុងអ៊ុន
មូន ចេអ៊ីន
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
