ភ្នំពេញ៖ ក្រុមគ្រួសារព្រះឥសូរ ព្រះគណេស និងព្រះស្កន្ទ ជួបជុំគ្នាវិញ ក្រោយបែកគ្នា៤ទសវត្សរ៍ ដោយសារការលួចរត់ពន្ធដោយខុសច្បាប់ ចេញពីព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ក្នុងអំឡុងសម័យសង្គ្រាមស៊ីវិល។
ថ្មីៗនេះគ្រឿងអង្ការបុរាណខ្មែរ ធ្វើពីមាសនិងលោហៈមានតម្លៃ ទាំងធំ-តូចចំនួន៧៧គ្រឿង ត្រូវបាននាំយកពីចក្រភពអង់គ្លេស មកដល់កម្ពុជានៅថ្ងៃទី១៧ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៣ ដោយក្រុមការងារកម្ពុជា ក្រោមកិច្ចសហការជាមួយរដ្ឋាភិបាល ចក្រភពអង់គ្លេស រដ្ឋាភិបាលសហរដ្ឋអាមេរិក និងជួយសម្របសម្រួល ពីស្ថានទូតកម្ពុជា។
ក្នុងចំណោមសម្បត្តិវប្បធម៌ខ្មែរ ដែលទទួលបានមកវិញនេះ មានរូបបដិមាសំខាន់ៗមួយចំនួន ផ្នែកព្រហ្មញ្ញសាសនា និងពុទ្ធសាសនា ព្រមទាំងគ្រឿងអលង្ការបុរាណ ក្នុងសម័យមុនអង្គរ និងសម័យអង្គរ ជាពិសេសបដិមាថ្មធំដូចជា ព្រះឥសូរនិងព្រះស្កន្ទ ព្រះស្កន្ទគង់លើក្ងោក និងព្រះគណេស ដែលមានប្រភពដើមមកពីរមណីយដ្ឋានប្រាសាទកោះកេរ អតីតរាជធានីនៃអាណាចក្រខ្មែរ នៅសតវត្សរ៍ទី១០នៃគ.ស. ដែលធ្លាប់ជាគោលដៅ នៃការលួចទ្រង់ទ្រាយធំ អស់ជាច្រើនឆ្នាំនៅក្នុងអំឡុង សម័យសង្គ្រាមស៊ីវិល និងអសន្តិសុខក្នុងស្រុក។
ព្រះគណេស (រូប_ពី_ហ្វេសប៊ុក Samdech Hun Sen, Cambodian Prime Minister
សម្ដេចនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន ជាអធិបតីភាពដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់នៅក្នុងពិធីទទួលវត្ថុបុរាណខ្មែរដែលត្រូវបានប្រគល់ជូនកម្ពុជាវិញ នារសៀលថ្ងៃទី១៧ មីនា នៅវិមានសន្តិភាព។
សូមបញ្ជាក់ថា ព្រះឥសូរ ឬព្រះសិវៈ ជាទេវតា ឬជាព្រះស័ក្តិសិទ្ធិ វិសេសមួយអង្គ របស់ពួកព្រាហ្មណិក។ ព្រះសិវៈ មានន័យថា ព្រះជាធំ ជាអ្នកដែលជាចម្បងលើសអស់អ្នកផង ម្ចាស់លើសគេ ម្ចាស់ផែនដី(ក្សត្រិយ៍ទ្រង់រាជ)។ នេះបើតាមវចនានុក្រម សម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត។
ចំណែកព្រះគណេស គឺជាទេវតាមានសីសៈជាដំរី ជាបុត្រព្រះឥសូរ ជាមួយព្រះនាង ទុគ៌ា មាននិយាយក្នុងសាសនាព្រាហ្មណ៍ ហៅថាព្រះវិឃ្នេស(ខ្មែរច្រើនហៅថា ព្រះគណេស)។ នេះបើតាមវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃេរាជជួនណាត។ ចំណែកក្នុងជំនឿ ព្រះគណេស ជាទេវៈតំណាងឱ្យប្រាជ្ញា ហើយជាគ្រូអាចារ្យដែលរក្សានូវក្បួនច្បាប់គ្រប់យ៉ាង សម្រាប់មនុស្ស និងទេវៈទាំងឡាយ ក្នុងលិទ្ធិព្រហ្មញ្ញសាសនា។
រីឯព្រះស្កន្ទ នៅក្នុងទេវកថាព្រហ្មញ្ញសាសនា គេចាត់ទុកទេពអង្គនេះ ជាទេពនៃសង្គ្រាម ឬជាមេទ័ពប្រចាំនៅស្ថានសួគ៌ ត្រូវជាបុត្ររបស់ព្រះឥសូរ និងព្រះនាងបវ៌តី ដែលមានយានជំនិះសត្វក្ងោក មានព្រះសិរ១និង៦។ ព្រះហស្ថកាន់ធ្នូ ដាវ រន្ទះ ពូថៅ លំពែង។
សម្ដេច_ ហ៊ុន សែន សំពះរូប_បដិមា ព្រះឥសូ និង_ព្រះស្កន្ទដែល_ឈរ(រូបពីហ្វេសប៊ុក Samdech Hun Sen, Cambodian Prime Minister
សូមរំលឹកថា វត្ថុបុរាណដែលទទួលបានមកវិញនេះ គឺជាមរតកវប្បធម៌ជាតិ ដ៏មានតម្លៃពុំអាចកាត់ថ្លៃបាន និងជាព្រលឹងដូនតាខ្មែរជាច្រើនជំនាន់ ដែលត្រូវបានគេលួចនាំចេញដោយខុសច្បាប់ ទៅក្រៅប្រទេស នៅក្នុងអំឡុងនៃសង្គ្រាមស៊ីវិលរ៉ាំរ៉ៃ និងអសន្និសុខ ដែលបានកើតឡើងនៅកម្ពុជា នាពេលកន្លងទៅ។
ការបញ្ជូនត្រឡប់មកវិញ នៃសម្បត្តិវប្បធម៌ខ្មែរទាំងនេះ គឺជាកិច្ចសហការយ៉ាងសកម្មបំផុត ពីគ្រប់ភាគីពាក់ព័ន្ធ ទាំងស្ថាប័នរដ្ឋ ផ្នែកឯកជន អ្នកជំនាញជាតិនិងអន្តរជាតិ និងទំនាក់ទំនងយ៉ាងជិតស្និទ្ធ ជាមួយបណ្ដាប្រទេសនានា ទាំងក្នុងក្របខ័ណ្ឌទ្វេភាគី ពហុភាគី និងក្របខ័ណ្ឌ នៃអង្គការយូណេស្កូ ជាពិសេសកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ រវាងរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងរដ្ឋាភិបាលសហរដ្ឋអាមេរិក។
កិច្ចព្រមព្រៀងមួយ នាថ្ងៃទី១៨ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២០ រវាងក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈ ជាតំណាងនៃរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងគ្រួសារលោក ឌូគ្លាស ឡាតហ្វដ(Douglas Latchford) បានប្រគល់ជូនមកកម្ពុជាវិញ នូវវត្ថុបុរាណខ្មែរទាំងអស់ ដែលកាន់កាប់រក្សាទុក ដោយគ្រួសារលោក ឡាតហ្វដ។
បន្ថែមពីលើនេះ សម្បត្តិវប្បធម៌ខ្មែរសំខាន់ៗជាច្រើន ដែលកាន់កាប់រក្សាទុក ដោយសារមន្ទីរនានា និងអ្នកកាន់កាប់សមុច្ច័យឯកជន (មួយចំនួនរឹបអូសបានដោយសមត្ថកិច្ចអាមេរិក និងមួយចំនួនទៀតតាមរយៈ ការប្រគល់ដោយស្ម័គ្រចិត្ត) ក៏ត្រូវបានបញ្ជូនប្រឡប់មកកម្ពុជាវិញ ជាបន្តបន្ទាប់ពីសហរដ្ឋអាមេរិក និងចក្រភពអង់គ្លេស។
ទន្ទឹមនឹងនេះ ក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈ បាននឹងកំពុងសហការជាមួយរដ្ឋាភិបាលសហរដ្ឋអាមេរិក និងប្រទេសដ៏ទៃទៀត ក៏ដូចជាបន្តការចរចារជាមួយស្ថាប័ន និងអ្នកកាន់កាប់សមុច្ច័យឯកជន ដើម្បីរៀបចំនីតិវិធីទាមទារ និងបញ្ជូនវត្ថុបុរាណខ្មែរជាច្រើនទៀត ត្រឡប់មកកម្ពុជាវិញ៕