ភ្នំពេញ៖ ថ្នាំពុលគីមីកសិកម្ម(Pesticide) ត្រូវបានប្រជាកសិករយកទៅប្រើប្រាស់ក្នុងវិស័យកសិកម្មនានាសម្រាប់សម្លាប់ពពួកសត្វល្អិតចង្រៃជាមួយនឹងការការពារនិងបង្កើនទន្និផលកសិកម្ម។ ថ្នាំពុលទាំងនេះក្រៅពីបានស្ថិតនៅក្នុងបន្លែដែលបានប្រើប្រាស់ថ្នាំពុលគីមីកសិកម្ម ក៏បាននិងកំពុងស្ថិតនៅក្នុងទឹក ភក់ និងនៅក្នុងខ្លួនត្រីផងដែរ។ ពិសេសនៅតំបន់ជាប់បឹងទន្លសាប ជាដូចតំបន់ស្នុកទ្រូ ខេត្តកំពង់ឆ្នាំងជាដើម។ នេះបើតាមអ្នកស្រី ផាត ចន្ទ័វលក្ខ័ណ ជាសាស្ត្រាចារ្យនៅសាកលវិទ្យស្ថានបច្ចេកទេសកម្ពុជា(សាសាតិចណូ) និងអ្នកស្រាវជ្រាវរបស់អង្គការJICA។
ថ្លែងនៅក្នុងសិក្ខាសាលាស្តីពីផលប៉ះពាល់ពីប្រើប្រាស់ថ្នាំពុលគីមី លើវិស័យកសិកម្ម និងបរិស្ថាន នៅមជ្ឈមណ្ឌល Diakonia ក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញ កាលពីថ្ងៃទី១៨មីនា បាននិយាយដូច្នេះ បានជាថ្នាំពុលគីមីទាំងនោះ មាននៅក្នុងទឹក គឺបណ្តាលមកពីកសិករចោលសំណល់ថ្នាំពុលចូល ទៅក្នុងទឹក-បឹង ឬការទុកដាក់សំណល់គីមីទាំងនោះមិនត្រឹមត្រូវជាដើម។ ម្យ៉ាងវិញទៀតការប្រើប្រាស់ថ្នាំពុលគីមីដែលបានបាញ់នៅលើផ្ទៃដីកសិកម្ម ដូចជាវាលស្រូវ បន្លែ និងដំណាំផ្សេងៗ ត្រូវបានហូរចូលទៅក្នុងទឹក ឬវដ្តជីវិតនៃសារធាតុគីមីទាំងនោះ បានហួតឡើងទៅលើបរិយាសកាសជាមួយនឹងទឹក តាមរយៈកម្តៅព្រះអាទិត្យ ហើយធា្លក់ចុះក្នុងទឹក និងកន្លែងផ្សេងៗ តាមរយៈទឹកភ្លៀង។
អ្នកស្រី ផាត ចន្ទ័វលក័្ខណ ជាសាស្រ្តាចារ្យនៅសាកលវិទ្យស្ថានបច្ចេកទេសកម្ពុជា(សាសាតិចណូ) និងអ្នកស្រាវជ្រាវរបស់អង្គការJICA
អ្នកស្រី ផាត ចន្ទ័វលក្ខ័ណ បានបន្តថា សារធាតុពុលពីថ្នាំគីមីកសិកម្មទាំងនោះ មានថ្នាំសម្លាប់សត្វល្អិត សម្លាប់ស្មៅ និងថ្នាំបំប៉នបន្លែ ជាដើម ដែលមានធាតុពុលក្នុងរយៈពេលខ្លី និងវែងដែលត្រូវបំបែក។ ជាទូទៅតាមបែបបច្ចេកទេស ថ្នាំពុលគីមីដែលបានធ្លាក់ និងហូរចូលក្នុងទឹក គឺតែងតែប្រើសារធាតុថ្នាំពុលចម្រុះចូលទៅទឹក។ ក្នុងនោះចំពោះសារធាតុពុលដែលងាយបំបែក(ម៉ូលីគុលតូច)បានស្ថិតនៅក្នុងទឹក និងសារធាតុពុលពីថ្នាំគីមីកសិកម្ម ដែលមានម៉ូលីគុលធំ ដោយចំណាយរយៈពេលរហូតទៅដល់៣០ទៅ៤០ឆ្នាំក្នុងការបំបែប ដូចជាថ្នាំពុលសម្លាប់សត្វល្អិតប្រភេទDDT និងថ្នាំពុលផ្សេងៗទៀត បានស្ថិតនៅក្នុងភក់ ឬដីបាតបឹង និងបាត់ទន្លេ។ ចំណែកសារធាតុពុលនៅក្នុងខ្លួនត្រីវិញ ភាគច្រើនគឺជាប្រភេទថ្នាំពុលDDT ដែលមានតាមរយៈការស៊ីភក់ និងការរស់នៅក្នុងទឹកតែម្តង។ អ្នកស្រី ផាត ចន្ទ័វល័ក្ខ បានអះអាងដូច្នេះ ក្នុងចំណោមត្រី១០ប្រភេទនៅតំបន់ស្នុកទ្រូ ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង តាមបណ្តាញទន្លេសាប ដែលបានសិក្សាស្រាវជ្រាវ គឺមានត្រី៧ប្រភេទ បានផ្ទុកសារធាតុពុលពីឆ្នាំថ្នាំពុលគីមីក្នុងវិស័យកសិកម្ម។ អ្នកស្រី បានបញ្ជាក់ថាជាតិពុលទាំងនោះ អាចឱ្យបង្កផលប៉ះពាល់ទាំងរយៈខ្លី និងរយៈពេលវែងដល់ជីវិតប្រជាពលរដ្ឋ ដូចជា ជំងឺរាករូស ជំងឺសើស្បែក ក្រពះ ពោះវៀន និងធ្ងន់ធ្ងរខ្លាំង និងអាចបណ្តាលឱ្យស្ត្រីមានផ្ទៃពោះអាចមានបញ្ហារលូតកូន និងបាត់បង់ជីវិតភ្លាមៗតែម្តង នេះរោគសញ្ញាក្នុងរយៈពេលខ្លី។ ចំណែកផលប៉ះពាល់រយៈពេលវែង គឺភាគច្រើនទាក់ទងជំងឺមហារីក។
ចំណែកលោក ប៉ុក បញ្ញា សាស្ត្រាចារ្យផ្នែកកសិកម្មនៃសាកលវិទ្យាល័យខេត្តបាត់ដំបង និងក៏ជាអ្នកស្រាវជ្រាវថ្នាំពុលគីមី មានប្រសាសន៍ថា ថ្នាំពុលគីមីក្នុងដំណាំជាវុធមុខពីរក្នុងវិស័យកសិកម្ម។ ថ្នាំពុលគីមីបានជួយឱ្យផលដំណាំរបស់កសិករឆាប់ទទួលបានផល រក្សាបានផលដំណាំបានយូរ ការពារការបំផ្លាញសត្វល្អិតចង្រៃ ជួយកាត់បន្ថយជំងឺក្នុងដំណាំ និងទទួលបានបរិមាណច្រើន។ ប៉ុន្តែ សម្រាប់ផលប៉ះពាល់របស់ថ្នាំគីមីវិញ គឺបង្កឱ្យសត្វល្អិតល្អក្នុងដីបានងាប់ និងបំផ្លាញដល់ប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ីក្នុងធម្មជាតិ។ ដោយឡែក ប្រភពទឹក ដី ខ្យល់ សត្វ មនុស្ស ត្រូវរងផលប៉ះពាល់ដល់សុខភាព និងអាយុជីវិតផងដែរ។
លោក ប៉ុក បញ្ញា សាស្រ្តាចារ្យផ្នែកកសិកម្មនៃសាកលវិទ្យាល័យខេត្តបាត់ដំបង និងក៏ជាអ្នកស្រាវជ្រាវថ្នាំពុលគីមី
លោកបានបន្តថា ការប្រើប្រាស់ថ្នាំពុលគីមីក្នុងវិស័យកសិកម្មនៅកម្ពុជាមានទំហំធំ បើទោះបីកម្ពុជា ជាប្រទេសមិនអាចផលិតជី និងថ្នាំគីមីបានដោយខ្លួនឯងក៏ដោយ។ ប្រភពនៃថ្នាំពុលគីមីជាច្រើនដែលមានវត្តមានលើទីផ្សារកម្ពុជា ភាគច្រើនមានប្រភពមកពីប្រទេសថៃ និងវៀតណាម។ ការប្រើប្រាស់ថ្នាំគីមីរបស់ប្រជាកសិករមួយចំនួនធំ ពុំបានយល់ដឹងពីគ្រោះថ្នាក់ និងរប្រៀបប្រើប្រាស់ឱ្យច្បាស់លាស់ទេ ដែលបណ្តាលធ្វើឱ្យដីហឹរបាត់បង់ជីវជាតិ ដីសឹករិចរឹល ជីវចម្រុះក្នុងធម្មជាតិត្រូវបាត់បង់។
ការនាំចូលថ្នាំពុលគីមីក្នុងវិស័យកសិកម្មនៅកម្ពុជា គឺមានទំហំទឹកប្រាក់កើនឡើងជាប្រចាំពីមួយឆ្នាំទៅឆ្នាំមួយ ដោយនៅឆ្នាំ២០១២ មានទំហំទឹកប្រាក់១៨លានដុល្លារ, ឆ្នាំ២០១៣ មានទំហំ២៦លានដុល្លារ, ឆ្នាំ២០១៤ មានទំហំ៣៥លានដុល្លារ និងឆ្នាំ២០១៥ មានទំហំទឹកប្រាក់ជិត៤៥លានដុល្លារ។ លោក ប៉ុក បញ្ញា បានអះអាងដូច្នេះ ទំហំទឹកប្រាក់នៃការនាំចូលថ្នាំពុលគីមីនេះ នឹងមានការកើនបន្តទៀតនៅឆ្នាំបន្តបន្ទាប់ មកដល់បច្ចុប្បន្ន។
អ្នកស្រី អេវ ប៊ុយរ៉ូ-ប៉ង់(Eve Bureau-Point)អ្នកស្រាវជ្រាវ នៅមជ្ឈមណ្ឌលជាតិសម្រាប់ការស្រាវជ្រាវផ្នែកវិទ្យាសាស្ត្រ(CNRS) នៃសាកលវិទ្យាភូមិន្ទកសិកម្មចំការដូង បាននិយាយថា កម្ពុជាកំពុងស្ថិតនៅក្នុងប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍ ហើយសន្ទុះនៃការរីកចម្រើននៃសេដ្ឋកិច្ច និងចំនួនប្រជាជនធ្វើឱ្យតម្រូវការផ្នែកបរិភោគមានការកើនឡើង។ ប្រការនេះធ្វើឱ្យអ្នកផលិត ឬកសិករបានប្រើប្រាស់ជី និងថ្នាំគីមីយ៉ាងសម្បើមក្នុងដំណាំរបស់ខ្លួន ដើម្បីផលិតឱ្យទាន់តម្រូវការរបស់អ្នកបរិភោគ។
អ្នកស្រីបានបន្តថា កម្ពុជាមិនខុសពីបណ្តាប្រទេសជឿនលឿនមួយចំនួននៅក្នុងពិភពលោកនោះទេ នៅពេលដែលកំណើនផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចកើនឡើង តម្រូវការនៃការបរិភោគក៏កើនឡើង ដូច្នេះនាំឱ្យការប្រើប្រាស់ជី និងថ្នាំគីមីក្នុងការដាំដុះដំណាំមានបរិមាណច្រើន។ យ៉ាងណាវិញសម្រាប់ប្រទេសកម្ពុជាអ្នកស្រីបានសង្កេតឃើញថា កសិករបានប្រើប្រាស់ថ្នាំពុលគីមីបាញ់លើដំណាំរបស់ខ្លួនគ្មានមាត្រដ្ឋានច្បាស់លាស់ ធ្វើឱ្យបរិមាណនៃការប្រើថ្នាំគីមីលើសចំនួន បង្កឱ្យដីឆាប់ខូចរេចរឹល និងប៉ះពាល់សុខភាពអ្នកបរិភោគ។
ជាមួយគ្នានោះ ក្រុមអ្នកជំនាញអំពាវនាវឱ្យប្រជាកសិករគប្បីត្រូវប្រើប្រាស់ជីសរីរាង្គក្នុងដំណាំ បញ្ចៀសការប្រើប្រាស់ថ្នាំពុលគីមីដែលគ្មានសុវត្ថិភាព ព្រោះវាប៉ះពាល់ដល់សុខភាពអ្នកបរិភោគ។ កសិករត្រូវផលិតអាហារដែលមានសុវត្ថិភាពដល់អ្នកហូប តាមរយៈការកាត់បន្ថយការប្រើថ្នាំពុលគីមីក្នុងដំណាំ និងដាំបែបសរីរាង្គឬប្រើជីធម្មជាតិឱ្យបានច្រើន។ រីឯអ្នកប្រើប្រាស់ឬអ្នកបរិភោគវិញ គួរងាកមកទទួលទានបន្លែធម្មជាតិដែលមានការវេចខ្ចប់ត្រឹមត្រូវ មានការទទួលស្គាល់ច្បាស់បើទោះបីមានតម្លៃថ្លៃជាបន្លែនាំចូលបន្តិចក្តី។ ការទទួលទានបន្លែធម្មជាតិផលិតដោយកសិករក្នុងស្រុកជាផ្នែកមួយឱ្យពួកគេមានទឹកចិត្តផលិតបន្លែសរីរាង្គកាន់តែច្រើន៕