ស្ថិតក្នុងភូមិថ្មី ឃុំខ្នងភ្នំ ស្រុកស្វាយលើ ខេត្តសៀមរាប អ្នកស្រី រឹត ច្រឹប កំពុងអង្គុយលើអង្រឹងដែលចងភ្ជាប់ពីដើនឈើធំមួយ ឆ្ពោះទៅសរសរផ្ទះតូចមួយរបស់ម្ដាយរបស់អ្នកស្រី។ ផ្ទះនេះប្រក់និងបាំងជញ្ជាំងដោយស្លឹកឃុនមា។ នៅខាងក្រោយខ្នងរបស់អ្នកស្រី ច្រឹប មានស្លឹកឃុនមាដែលបានដេររួចដាក់ផ្អែកទៅលើជញ្ជាំងផ្ទះ ដោយមូរដូចកន្ទេល ហើយចងយ៉ាងមានរបៀប។
ស្លឹកឃុនមានេះ មានសណ្ឋានស្រដៀងទៅនឹងស្លឹករបស់ដើមឆាត់ ឬស្លឹករបស់ដើមផ្កាចំប៉ី គ្រាន់តែស្លឹកឃុនមា មានកម្រាស់ស្ដើងជាងហើយរលោង ហើយដើមរបស់វាធំផុតប៉ុនមេជើង ដោយវាជារុក្ខជាតិវល្លិ។ នៅក្នុងភូមិថ្មី ឃុំខ្នងភ្នំនេះ គេនិយមដេរស្លឹកឃុនមា យកទៅប្រក់ដំបូលផ្ទះ ធ្វើជាជញ្ជាំងផ្ទះ ធ្វើផ្ទះឱ្យមាន់ ប្រក់ដំបូលរោងគោ និងបិទបាំងបង្គន់ជាដើម។
អ្នកស្រី រឹត ច្រឹប អង្គុយនៅលើផ្ទះរបស់គាត់ ហើយកូនពៅអាយុ៣ឆ្នាំអង្គុយនៅក្បែរផង
ពាក់អាវពណ៌ស្លែដៃវែង និងស្លៀកសារ៉ុងពណ៌បៃតង ស្ត្រីកូន៦នាក់រូបនេះ ប្រាប់ពីមុខរបរក៏ដូចជាការងារដែលខ្លួនធ្វើប្រចាំថ្ងៃដើម្បីទទួលបានប្រាក់ចំណូលយ៉ាងដូច្នេះ៖«យើងនាំគ្នាបេះស្លឹកនេះ(ស្លឹកឃុនមារ) ជីកថ្នាំចិន ត្រូវការថ្នាំក៏យើងកាប់ថ្នាំ គឺកាប់ដើមឈើដែលធ្វើថ្នាំបាន ថ្នាំរោគស្ត្រី និងថ្នាំផ្សេងៗ ដែលគេត្រូវការ។ បើស្លឹកឃុនមានេះ ទាល់តែគេបញ្ជាទិញទើបយើងបានដេរ បើគេមិនបញ្ជាទិញទេក៏អត់។ បើខែចង្រិតក៏ជីកចង្រិតលក់ខ្លះទៅ។ ពេលខ្លះទៅស៊ីឈ្នួលលាងចានគេ នៅព្រះអង្គធំ។ ភាគច្រើនភ្ញៀវជាអ្នកមាន ដែលគេមកលេង គេឃើញខ្ញុំគេអាណិតក៏គេឱ្យ ដូចជាអង្ករ និងរបស់មួយចំនួនទៀត»។
បើតាមអ្នកភូមិនៅទីនេះ ស្លឹកឃុនមាមានលក្ខណៈពិសេសនៅត្រង់ វាមិនងាយឆេះដោយភ្លើងឡើយ មានន័យថាបើសិនជាគេដុតស្លឹកនេះនៅត្រង់ចំណុចណា នោះវានឹងឆេះតែនៅចំណុចនោះប៉ុណ្ណោះ ដោយវាមិនងាយរាលដាលទៅចំណុចផ្សេងឡើយ។ ស្លឹកនេះផ្ដល់ភាពត្រជាក់នៅក្នុងផ្ទះ ទាំងរដូវប្រាំងនិងរដូវវស្សា ដោយវាមានអាយុកាលប្រហែល៥ឆ្នាំទើបពុកផុយ។
ស្លឹកឃុនមា ដែលដេររួច ផ្អែកលើផ្ទះដែលប្រក់និងបាំងជញ្ជាំងដោយស្លឹកឃុនមា
និយាយប្រាប់ខ្ញុំបណ្ដើរ ហើយទាញដងកណ្ដបមកបង្ហាញខ្ញុំបណ្ដើរពីរបៀបដេរស្លឹកឃុនមា ស្ត្រីសម្បុរស្រអែមរាងស្គម រឹត ច្រឹប ប្រកបរបរដេរស្លឹកឃុនមានេះតាំងពីនៅក្មេង។ អង្គុយយោលអង្រឹងចុះឡើងៗ នៅក្រោមម្លប់ឈើ ដោយមានពន្លឺថ្ងៃចាំឆ្លុះមកប៉ះផ្ទៃមុខខ្លះផង ស្ត្រីវ័យ៤១ឆ្នាំរូបនេះ ប្រាប់ពីតម្លៃលក់ផលិតផលរបស់ខ្លួន៖«គេគិតជាម៉ែត្រ ក្នុងមួយម៉ែត្រតម្លៃ១២,០០០រៀល។ ក្នុងមួយម៉ែត្រមាន២៥កណ្ដប ច្រើនគ្រាន់ដែរ។ បើគេត្រូវការប្រាំម៉ែត្រ យើងរៀបឱ្យគេ ឱ្យបានប្រាំម៉ែត្រ បើគេត្រូវការ៧ម៉ែត្រ យើងរៀបឱ្យគេ៧ម៉ែត្រ ព្រោះកញ្ចុះគេវែងៗ ពេលខ្លះក៏រៀបតែ២ម៉ែត្រកន្លះ។ ដងកណ្ដបនេះដឹងតែប្រវែង២ម៉ែត្រហើយ។ អ្នកនៅភូមិនេះគេប្រកបរបរនេះ តាំងតែពីគេចាប់មកនៅភូមិនេះដំបូង។ ខ្ញុំមករស់នៅទីនេះតាំងពីអាយុ៦ទៅ៧ឆ្នាំ»។
ត្រូវធ្វើដំណើរឆ្ងាយចូលក្នុងព្រៃជ្រៅ ដើម្បីកាច់ស្លឹកឃុនមារ អ្នកស្រី ច្រឹប ដែលដៃកាន់ស្លឹកឃុនមាពណ៌បៃតងស្រស់ធ្វើកាយវិកាចុះឡើងៗ ខណៈពេលកំពុងនិយាយនោះ បានប្រាប់ថា អនុផលព្រៃឈើមួយនេះ បច្ចុប្បន្នមិនសូវសម្បូរឡើយ ហើយការណ៍នេះបានធ្វើឱ្យតម្លៃរបស់វាអាចឡើងមួយកម្រិត៖«ពីមុនយើងលក់បានតែមួយម៉ែត្រ៥ទៅ៦ពាន់ទេ ពេលដែលស្លឹកនៅសម្បូរ ដល់ពេលវគ្គស្លឹកចេះតែអស់ ចេះតែក្រទៅ ក៏យើងបានថ្លៃគ្រាន់ទៅ។ ស្លឹកនេះទៅកាច់ដល់ល្អាងប្រជៀវ តាមផ្លូវដែលគាត់(អ្នកកាសែត)ជិះម៉ូតូមក ដែលមានព្រៃធំៗ ចូលបេះអស់ហើយ នាំគ្នាទូលមក។ បើគេអ្នកមានម៉ូតូ ក៏គេយកទៅដឹក អ្នកអត់ក៏នាំគ្នាទូលមក ទម្រាំដល់ផ្ទះហត់ដែរណា។ មួយថ្ងៃកាច់បានប្រហែល៥០កណ្ដប ស្រេចលើអ្នកប៉ិនទូលឬមិនប៉ិន។ មកដល់យប់ឡើង ខ្ញុំបាប់ផ្ដើមដេរទៀត»។
ស្ត្រីរស់ក្នុងភូមិថ្មី ឃុំខ្នងភ្នំ កំពុងអង្គុយដេរស្លឹកឃុនមា
ពេលថ្ងៃចូលព្រៃកាច់ស្លឹកឃុនមា ហើយពេលយប់អង្គុយដេរបន្តទៀតជាមួយកូនៗ អ្នកស្រី ច្រឹប ក៏មានការងារនិងមុខរបរផ្សេងមួយចំនួនទៀតដែរ ដើម្បីធ្វើពីមួយថ្ងៃទៅមួយថ្ងៃ។ តែទោះជាយ៉ាងណា ការងារទាំងនោះ អាចធ្វើនិងរកបានទៅតាមរដូវកាល។ អ្នកស្រីពន្យល់បន្ថែម៖«ក្នុងមួយយប់បើកូនជួយ ពេលខ្លះបានប្រហែល១០កណ្ដប ងងុយដេកក៏ចូលទៅដេក។ ពេលខ្លះចាប់ផ្ដើមដេរពីម៉ោង៦ឬម៉ោង៧ ទៅដល់ម៉ោង៩ក៏នាំគ្នាដេក។ ដេរយូរណាស់ មិនមែនដេរលឿនទេ។ បើគេមានចម្ការមានស្រែ ក៏ស៊ីឈ្នួលជម្រះស្មៅឱ្យគេ។ ពេលគេនៅធ្វើចម្ការធ្វើស្រែ ខ្ញុំក៏ស៊ីឈ្នួលជម្រះស្មៅឱ្យគេ នៅពេលដែលរបស់ខ្ញុំធ្វើហើយ ប៉ុន្តែដល់ពេលនេះ ខ្ញុំដេរតែស្លឹកនេះ(ស្លឹកឃុនមា) ព្រោះចម្ការគេឈប់ឱ្យទ្រួសតាំងពីប្រហែល៧ឆ្នាំហើយ នៅលើនេះ ព្រោះជាប់ក្នុងធនធានព្រៃឈើរបស់គេ»។
មានប័នក្រីក្រពីរដ្ឋាភិបាល ក្នុងមួយខែអាចទទួលបានប្រាក់៣២ម៉ឺនរៀល ដោយក្នុងគ្រួសារមានសមាជិក៩នាក់ ប្រាក់នេះបានជួយដោះទាល់ជីវភាពគ្រួសារនេះបានខ្លះដែរ។ ព្រោះតែពិបាករកប្រាក់ បានញាំងឱ្យ អ្នកស្រី ច្រឹប ស្ម័គ្រចិត្តធ្វើការងារគ្រប់យ៉ាងដើម្បីបានចំណូល ឱ្យតែជាការងារសុច្ចរិត៖«ខាងអ្នកស្រុកយើងគេជួលទៅដឹកចាន់ទី មួយថ្ងៃបាន២ម៉ឺនរៀល។
ខាងបរិស្ថានគេជួលទៅធ្វើស្មៅ បាន៣ម៉ឺនរៀលក្នុងមួយថ្ងៃ។ ទៅលាងចានបានមួយថ្ងៃ១ម៉ឺនរៀល បើគេត្រូវការជួលខ្ញុំទៅណាទៅណី ខ្ញុំចេះតែទៅធ្វើ ខ្ញុំមិនកំណត់ទេ ឱ្យតែមានការងារ។ ថ្ងៃខ្លះក៏បានចំណូល ហើយថ្ងៃខ្លះក៏អត់។ ថ្ងៃណាដែលរកប្រាក់បាន ក៏សន្សំទុកខ្លះ ត្រៀមសម្រាប់ថ្ងៃដែលរកមិនបាន ឬថ្ងៃដែលយើងមិនបានចេញទៅរក។ ម្ហូបអាហារខ្ញុំរកតាមព្រៃខ្លះ ហើយទិញគេខ្លះ ជួនកាលអត់លុយក៏បុកអំបិលហូប»។
បង្គន់អនាម័យរបស់អ្នកភូមិថ្មី ប្រក់និងបាំងជញ្ជាំងពីស្លឹកឃុនមា
សម្បុរស្រអែមហើយស្រអាប់ ស្ត្រីដែលមានកូនច្បងអាយុ១៧ឆ្នាំ និងកូនពៅអាយុ៣ឆ្នាំនេះ ពិបាករំពឹងចំណូលដែលបានពីប្ដីណាស់ ព្រោះការងាររបស់គាត់ក៏មិនមានទៀងទាត់ដែរ។ និយាយផងសើចផងហាក់ដូចជាជីវភាពនេះសាមញ្ញទៅហើយ សម្រាប់ជីវិតមួយនេះ អ្នកស្រី ច្រឹប ប្រាប់ពីការងាររបស់ប្ដីថា៖«ប្ដីរបស់ខ្ញុំ បើមានគេជួលធ្វើនេះឬធ្វើនោះក៏ទៅ បើអត់មានអ្នករកទេ ក៏ចូលទៅក្នុងព្រៃរកអ្វីផ្សេងៗគ្រាន់បានលក់ដូរបន្តិចបន្ទួច។ ថ្ងៃនេះគាត់ដើររកផ្សិតក្នុងព្រៃ តែរកមិនបាន។ ថ្ងៃណាដែលអត់ខ្លាំង ខ្ញុំក៏ទៅស៊ីឈ្នួលលាងចានឱ្យគេ បាន២ទៅ៣ថ្ងៃ ក៏មកវិញ។ ពេលអត់ភ្ញៀវបែបនេះ ក៏គេមិនរកយើងទៅដែរ»។
មានផ្ទះរនាបក្ដារប្រក់ស័ង្កសី មិនមានហោជាង ហើយជញ្ជាំងបាំងស្លឹកឃុនមាខ្លះ និងបាំងធាងដូងខ្លះ ដោយធ្លុះធ្លាយដោយអន្លើ ស្ត្រីសម្ដីរដឺនរូបនេះ ព្រួយបារម្ភមិនមានប្រាក់ឱ្យកូនទៅសាលារៀន ហើយនឹងការខ្វះខាតក្នុងជីវភាពប្រចាំថ្ងៃ៖«ពេលខែវស្សាសម្បូរទឹក ដល់ពេលខែប្រាំងក៏ខះ។ ទឹកដែលខ្ញុំប្រើរាល់ថ្ងៃ ប្រភពវាចេញមកពីដី ហើយអង្គការដាក់ទុយោឱ្យ ហើយវាហូរមកតាមទុយោនោះ យើងក៏បំបែកចែកគ្នាប្រើ។ ពេលណាមិនមានទឹក យើងដើរទៅមុជទឹកផ្ទះគេ ផ្ទះណាមានទឹក យើងក៏ទៅមុជផ្ទះនោះ។ គេមិនអាចថាអ្វីបានទេ ព្រោះទុយោរួម។ ពិបាកខ្លាំងបំផុត គឺមិនមានប្រាក់ឱ្យកូនទៅរៀន ណាមួយយើងខ្វះអាហារប្រចាំថ្ងៃ»។
មិនមែនមានតែគ្រួសាររបស់អ្នកស្រី រឹត ច្រឹប នោះទេ ដែលមានជីវភាពខ្វះខាតនិងទីទាល់ក្រ ព្រោះតែមិនមានការងារនៅក្នុងភូមិធ្វើច្បាស់លាស់ ក៏ប៉ុន្តែនៅមានច្រើនគ្រួសារទៀត ដែលកំពុងជួបបញ្ហាដូចគ្នានេះ៕