អ្នកជំនាញ៖ រដ្ឋគួរផ្ដោតការអប់រំផ្លូវចិត្ត និងរឹតបន្តឹងគ្រឿងស្រវឹង ដើម្បីទប់ស្កាត់អំពើឃោរឃៅក្នុងសង្គម

ជាតិ

អ្នកជំនាញ៖ រដ្ឋគួរផ្ដោតការអប់រំផ្លូវចិត្ត និងរឹតបន្តឹងគ្រឿងស្រវឹង ដើម្បីទប់ស្កាត់អំពើឃោរឃៅក្នុងសង្គម

19, Jan 2021 , 2:13 pm

រូបភាព

សមត្ថកិច្ចខេត្តបាត់ដំបងបង្ក្រាបក្រុមជនសង្ស័យដែលបង្កហិង្សាបញ្ជូនទៅតុលាការកាលពីថ្ងៃទី១៣មករា ឆ្នាំ២០២០ នៅសង្កាត់ទួលតាឯក ខេត្តបាត់ដំបង។ រូ

ដោយ: ឡាយ សុភាវតី

ភ្នំពេញ៖ អំពើហិង្សា និងករណីឃាតកម្ម បានកើតឡើងជាញឹកញយ ដែលបង្កក្តីព្រួយបារម្ភនៅក្នុងសង្គមនារយៈពេលចុងក្រោយនេះ។ កត្តានេះ អាចបណ្ដាមកពីគ្រឿងស្រវឹង រួមជាមួយបញ្ហាសុខភាពផ្លូវចិត្តរបស់ពលរដ្ឋ។ អ្នកជំនាញ ស្នើឲ្យរដ្ឋាភិបាលនិងអ្នកពាក់ព័ន្ធ យកចិត្តទុកដាក់លើសុខភាពផ្លូវចិត្តពលរដ្ឋ និងរឹតបន្តឹងគ្រឿងស្រវឹង។

ចុចទីនេះដើម្បីទទួលបានព័ត៌មានរហ័ស

អ្នកជំនាញទស្សនវិជ្ជា លោក ប៉ា ចន្ទរឿន ដែលជាប្រធានវិទ្យាស្ថានប្រជាធិបតេយ្យកម្ពុជា បានអះអាងថា បញ្ហាចម្បងដែលបង្កឲ្យមានអំពើហិង្សានិងសម្លាប់យ៉ាងឃោរឃៅជាបន្តបន្ទាប់ គឺបណ្ដាលមកពីបញ្ហាសុខភាពផ្លូវចិត្ត ឬសន្តិភាពផ្លូវចិត្តរបស់ពលរដ្ឋ។ នោះក៏ព្រោះពលរដ្ឋខ្លះ នៅដិតដាមជាប់រូបភាពសល់ពីសម័យសង្គ្រាម។

អ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវផ្នែកទស្សនវិជ្ជា និងការអភិវឌ្ឍសង្គម លោក ប៉ា ចន្ទរឿន។ រូបថត ហ្វេសប៊ុក Chanroeun Pa

ក្រៅពីបញ្ហាផ្លូវចិត្ត អ្នកជំនាញទស្សនវិជ្ជារូបនេះ ពន្យល់ថា កត្តាគ្រឿងស្រវឹង គ្រឿងញៀន និងនយោបាយ ក៏ធ្វើឱ្យមនុស្សបាត់បង់ការគ្រប់គ្រងខ្លួនឯង ហើយឈានដល់ការប្រព្រឹត្តអំពើហិង្សា បាញ់/កាប់សម្លាប់ និងរំលោភបំពានអ្នកដទៃ។ ម្យ៉ាងទៀត ការចែកចាយព័ត៌មានអំពីករណីហិង្សាឃាតកម្មផ្សេងៗ តាមបណ្ដាញសង្គម ក៏ជាការរួមចំណែកជះផលអវិជ្ជមានដែរ។

ក្នុងកិច្ចសម្ភាសន៍ជាមួយសារព័ត៌មានថ្មីៗ លោក ប៉ា ចន្ទរឿន ថ្លែងថា៖ «បើចង់ដោះស្រាយបញ្ហានេះ គឺត្រូវលើកកម្ពស់ការអប់រំស្ដីពីវិធីទប់ស្កាត់បញ្ហាខាងលើ ពិសេសគ្រឿងញៀននិងគ្រឿងស្រវឹង និងគោលការណ៍នៃគុណតម្លៃសង្គមដល់សាធារណជន។ ហើយអ្នកចូលរួមសំខាន់បំផុតគឺរដ្ឋាភិបាល លោកគ្រូអ្នកគ្រូ ព្រះសង្ឃ និងអ្នកចេះដឹងគ្រប់គ្នាចូលជួយពន្យល់ផ្សព្វផ្សាយបន្តគ្នា ទើបសង្គមមានសន្តិភាព។ ហើយអាជ្ញាធរក៏ត្រូវលើកកម្ពស់ការអនុវត្តច្បាប់ផងដែរ»។

ដូចគ្នានេះដែរ លោក អំ សំអាត អ្នកសម្របសម្រួលបច្ចេកទេសស៊ើបអង្កេតនៃអង្គការសម្ព័ន្ធជំរឿននិងការពារសិទ្ធិមនុស្ស ហៅកាត់ថា(លីកាដូ) ក៏កត់សម្គាល់ឃើញថា ការអនុវត្តច្បាប់នៅមានកម្រិត ក៏អាចជាមូលហេតុនាំឱ្យមានការប្រើអំពើហិង្សា រហូតដល់មានអ្នកស្លាប់។

«កត្តាហិង្សានៅបន្តកើតមានឡើងដោយសារ ជនរងគ្រោះនិងជនបង្កហេតុមានការដោះស្រាយគ្នាក្រៅប្រព័ន្ធតុលាការ ដោយសារការខ្វះចំណេះដឹង។ ហើយការប្រច័ណ្ឌ ការទាមទារសិទ្ធិអំណាចក្នុងគ្រួសារ និងបញ្ហាហិរញ្ញវត្ថុ(ទាំងគ្រួសារមាននិងក្រ) ទាំងអស់នេះហើយវាបង្កឲ្យមានអំពើហិង្សាកើតឡើងមិនចេះចប់»។ នេះបើតាមការលើកឡើងរបស់លោក អំ សំអាត ដោយបន្ថែមថា គ្រប់ក្រសួងនិងសង្គមស៊ីវិលពាក់ព័ន្ធ ត្រូវរួមគ្នាទប់ស្កាត់ការចរាចរណ៍គ្រឿងញៀន ដែលធ្វើមនុស្សឲ្យបាត់បង់ស្មារតីនិងបញ្ហាផ្លូវចិត្តធ្ងន់ធ្ងរ។

មិនតែប៉ុណ្ណោះ លោក សំអាត ក៏ស្នើឲ្យអាជ្ញាធរពង្រឹងការអនុវត្តច្បាប់លើបទល្មើសអំពើហិង្សា ហើយអប់រំដល់ពលរដ្ឋឲ្យយល់ដឹងពីសីលធម៌រស់នៅ រួមទាំងសិទ្ធិទទួលបានការពារ ។ ជាពិសេសប្រឹក្សាយោបល់រាល់ពេលរងអំពើរំលោភបំពានឬហិង្សាណាមួយ។

លោក សាន សុខសីហា អ្នកនាំពាក្យស្នងការដ្ឋាននគរបាលរាជធានីភ្នំពេញ។

បទល្មើសហិង្សា បានកើតមានច្រើន គួរឲ្យកត់សម្គាល់កាលពីឆ្នាំ២០២០។ ជាពិសេសកាលពីថ្ងៃទី៣០ ធ្នូចុងឆ្នាំនោះ មានករណីឃោរឃៅមួយបានកើតឡើង ដោយជនសង្ស័យម្នាក់ បានបាញ់សម្លាប់នាយរងការិយាព្រហ្មទណ្ឌកម្រិតស្រាលម្នាក់ឈ្មោះ រ៉េត ស៊ីណែត នៅខណ្ឌពោធិ៍សែនជ័យ ដែលផ្តើមចេញបញ្ហាគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍។ ក្រោយមកជនសង្ស័យដែលគេស្គាល់ឈ្មោះថា លោក អ៊ា ណារ៉េន នេះបានរត់គេចខ្លួន ដោយឆ្លងពីខេត្តមួយទៅខេត្ត រហូតដល់ថ្ងៃទី១៥ មករា ២០២១ ទើបសមត្ថកិច្ចបាញ់សម្លាប់នៅខេត្តក្រចេះ ក្រោយមិនព្រមប្រគល់ខ្លួន ដោយបាញ់តដៃមកលើសមត្ចកិច្ច។

ជុំវិញករណីហិង្សានេះ ក៏អាចមកពីភាពកម្សោយនៃការគ្រប់គ្រងអាវុធដែរ។ តែយ៉ាងណាលោក សាន សុខសីហា អ្នកនាំពាក្យស្នងការរាជធានីភ្នំពេញ អះអាងថា រាល់អ្នកប្រើប្រាស់អាវុធ(កាំភ្លើង) មិនមែនសុទ្ធតែសមត្ថកិច្ចនោះទេ ហើយមន្រី្តនគរបាលណាដែលប្រើអាវុធខុសច្បាប់នឹងទទួលទោសឬបញ្ជូនសំណុំរឿងតុលាការ។ ជាមួយគ្នាដែរ លោកបញ្ជាក់ថា ការគ្រប់គ្រងអាវុធប្រទេសណាក៏ដូចគ្នាដែរ គឺសុទ្ធតែមានចន្លោះប្រហោង។

អ្នកនាំពាក្យរូបនេះ ថ្លែងយ៉ាងដូច្នេះថា៖ «ពាក់ពន្ធនឹងបញ្ហាហ្នឹង(ការគ្រប់គ្រងអាវុធ) ខ្ញុំអត់ដឹងនិយាយម៉េចដែរ ។ ប៉ុន្តែមិនមែនអ្នកប្រើប្រាស់អាវុធគឺសុទ្ធតែសមត្ថកិច្ចនោះទេ, ច្បាប់គ្រប់គ្រងអាវុធសម្រាប់មន្រី្តនគរបាលគឺមាន ហើយអ្នកប្រើប្រាស់ខុសច្បាប់វាពាក់ព័ន្ធនឹងសីលធម៌ ហើយអ្នកខ្លះយើងក៏ដាក់ទោសណែនាំ ខ្លះក៏បញ្ជូនទៅតុលា។ ប៉ុន្តែអ្នកគេកាន់អាវុធ(មន្រី្តនគរបាល)ស្រួល គេគ្មានបង្កបញ្ហាអ្វីទេ គេមានលក្ខខណ្ឌក្រឹត្យក្រម គេកាន់ត្រឹមត្រូវ។ ហើយប្រទេសណាក៏ដូចប្រទេសណាដែរ ច្បាប់គ្រប់គ្រងតែងមានចន្លោះប្រហោងហើយ»។

ការអង្កេតរបស់លោក ហួរ ស៊ីថុល អ្នកជំនាញផ្នែកពិគ្រោះយោបល់ចិត្តវិទ្យានៃ Khmer Counselling Psycho Education Services បានសម្គាល់ឃើញដូចគ្នាដែរថា គ្រឿងញៀននិងគ្រឿងស្រវឹង ជាកត្តាចម្បងនាំមនុស្សមានវិបត្តិផ្លូវចិត្តកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរ។ លោក ស៊ីថុល ពន្យល់ថាមនុស្សគ្រប់គ្នាសុទ្ធតែមានវិបត្តិផ្លូវចិត្តតិចឬច្រើន ហើយអ្នកខ្លះក៏ឈានដល់ដំណាក់កាលនៃជំងឺផ្លូវចិត្តណាមួយ។ ប៉ុន្តែបញ្ហាផ្លូវចិត្តនេះ កាន់តែធ្ងន់ធ្ងរទៅពេលមនុស្សប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀននិងគ្រឿងស្រវឹង ពិសេសអំឡុងពេលកូវីដ-១៩ ដែលភាគច្រើនកំពុងជួបនឹងវិបត្តិហិរញ្ញវត្ថុ។ លោកអះអាងថា អ្នកប្រព្រឹត្តហិង្សានិងឃាតកម្មដែលកើតឡើងជាបន្តបន្ទាប់នាពេលថ្មីៗ គឺសុទ្ធតែមានបញ្ហាផ្លូវចិត្តមិននឹងនរ។

លោក ហួរ ស៊ីថុល អ្នកជំនាញផ្នែកពិគ្រោះយោបល់ចិត្តវិទ្យានៃ Khmer Counselling Psycho Education Services (រូបកណ្ដាលពាក់អាវពណ៌ខៀវស្រាល)។ រូបពី៖ ទំព័រហ្វេសប៊ុក របស់លោក ហួរ ស៊ីថុល

«តាមការស្រាវជ្រាវរកឃើញថា អ្នកមើលរូបភាពវីដេអូឬរឿងរ៉ាវហិង្សាច្រើនអាចមានទំនោរទៅខាងហ្នឹង មានន័យថាអ្នកបានដឹងឬជំនាន់ក្រោយអាចប្រព្រឹត្តតាម។ ហើយមួយទៀតអាចឲ្យអ្នកមើលកើតបញ្ហាផ្លូវអារម្មណ៍ភ័យខ្លាចជាដើម»។ នេះបើតាមការលើកឡើងរបស់ លោក ស៊ីថុល ដោយស្នើឲ្យប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយទាំងអស់ពិនិត្យលើក្រមសីលធម៌ ខ្លឹមសារអប់រំ មុននឹងចេញ។ ពិសេសគឺករណីបទល្មើសហិង្សា ។

ដើម្បីទប់ស្កាត់អំពើហិង្សា និងភាពសាហាវឃោរឃៅនៅក្នុងសង្គមនេះ លោក ស៊ីថុល ទទូចឲ្យរដ្ឋាភិបាលកាត់បន្ថយ ឬគួរបញ្ឈប់រាល់ការផ្សព្វផ្សាយគ្រឿងស្រវឹង និងរឹតបន្តឹងការលក់គ្រឿងស្រវឹង ពោលគឺមិនត្រូវលក់ដល់យុវជនមិនទាន់គ្រប់អាយុ។ ជាងនេះទៅទៀត លោកស្នើឲ្យរដ្ឋាភិបាលយកចិត្តទុកដាក់ផ្តោតលើកផ្នែកអប់រំសុខភាពផ្លូវចិត្ត ព្រោះបច្ចុប្បន្នលោកមើលសង្កេតឃើញថា វិស័យសុខភាពផ្លូវចិត្តខ្វះការផ្សព្វផ្សាយអប់រំ ខ្វះធនធាន សេវាកម្ម និងយុទ្ធសាស្ត្រជាក់លាក់ជាដើម។

រយៈពេល៨ខែ កាលពីឆ្នាំ២០២០នេះ បទល្មើសសរុបមាន២,៤១៨ករណី។ ក្នុងចំណោមបទល្មើសទាំងនេះ មានករណីអំពើហិង្សាកើតឡើងជាង៧០០ករណី។ នេះបើតាមការបញ្ជាក់របស់លោក ឆាយ គីមខឿន អ្នកនាំពាក្យអគ្គស្នងការដ្ឋាននគរបាលប្រាប់សារព័ត៌មានថ្មីៗតាមប្រព័ន្ធ Telegram៕

Tag:

សង្គម

អំពើហិង្សា

ឃាតកម្ម

គ្រឿងញៀន

វិបត្តិផ្លូវចិត្ត