ភ្នំពេញ៖ សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា នៅតែរក្សាបានកំណើនរឹងមាំក្នុងរង្វង់៧ភាគរយ ដែលជំរុញខ្លាំងដោយផលិតផលកាត់ដេរ សំណង់ និងផ្នែកសេវាកម្ម។ លើសពីនេះកម្ពុជាកំពុងបោះជំហានលើការធ្វើពិពិធកម្មសេដ្ឋកិច្ច តាមរយៈការនាំចេញផលិតផលផ្សេងទៀតមិនមែនកាត់ដេរ ដូចជា កង់ គ្រឿងបន្លាស់ គ្រឿងបង្គុំអគ្គិសនី ជាដើម។ ប៉ុន្តែទន្ទឹមនឹងភាពល្អក្នុងស្ថានភាពបច្ចុប្បន្ន អ្នកជំនាញស្ថាប័នអន្តរជាតិក្រើនរម្លឹកពីកំណើនរយៈពេលវែង ព្រោះថាកំណើនខ្លាំងក្លាពេក អាចគ្មាននិរន្តរភាព។ ជាមួយគ្នានេះ ការអនុគ្រោះពន្ធលើទំនិញទូទៅ និងអង្ករររបស់កម្ពុជា កំពុងស្ថិតក្នុងដៃរបស់សហភាពអឺរ៉ុបនៅឡើយ ហើយវាទាក់ទងនឹងការប្រកួតប្រជែងផលិតផលកម្ពុជានៅទីផ្សារ EU ដែលទីផ្សារនេះស្រូបកានាំចេញពីកម្ពុជាជាង ៤០ភាគរយឯណោះ។
សារព័ត៌មានថ្មីៗ បានសរុបព្រឹត្តិការណ៍សេដ្ឋកិច្ចសំខាន់ៗនៅកម្ពុជាក្នុងឆ្នាំ២០១៨ ដូចខាងក្រោមនេះ៖
កម្ពុជាបានសម្ពោធម៉ាកសញ្ញាអង្ករ«MALYS ANGKOR» ដែលជាម៉ាកអង្ករប្រណិតរបស់កម្ពុជា នៅខែមករាក្នុងវេទិកាស្រូវអង្ករកម្ពុជាលើកទី៦។ ម៉ាកសញ្ញារួមនេះនឹងផ្ដល់ការបញ្ជាក់ប្រភេទអង្ករប្រណិតនានា ដែលកម្ពុជាផលិតបាន ដើម្បីទាញទំនុកចិត្តពីអ្នកប្រើប្រាស់ និងជាយុទ្ធសាស្ត្រទីផ្សារ។
បន្តមកខែកុម្ភៈឆ្នាំដដែល ក្រុមហ៊ុនជីបម៉ុង និងក្រុមហ៊ុនថៃ SCCC បានវិនិយោគរួមគ្នាលើរោងចក្រផលិតស៊ីម៉ង់ត៍តម្លៃ ២៦២លានដុល្លារនៅខេត្តកំពត ដែលអាចផលិតស៊ីម៉ងត៍ចំនួន ១,៧លានតោនក្នុងមួយឆ្នាំ។ នៅឆ្នាំ២០១៨នេះដដែល គម្រោងរោងចក្រស៊ីម៉ង់ត៍មួយទៀត ត្រូវដាក់ឲ្យដំណើរការនៅខែឧសភា ដែលវិនិយោគ ២៣០លានដុល្លារ ដោយក្រុមហ៊ុន Conch International Holding (HK) និងក្រុមហ៊ុន Battambang KT Cement លើសមត្ថភាពផលិតជិត ២លានតោនក្នុងមួយឆ្នាំ។ លោក ស៊ុយ សែម រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងរ៉ែ និងថាមពល អះអាងថា ចាប់ពីឆ្នាំ២០១៨តទៅ កម្ពុជាអាចផ្គត់ផ្គង់តម្រូវការស៊ីម៉ង់ត៍ក្នុងស្រុកបានដោយខ្លួនឯង ដែលក្នុងមួយឆ្នាំប្រមាណ ៧លានតោន។
រឿងសំខាន់មួយទៀត សហភាពអឺរ៉ុប នៅខែមីនា បានចាប់ផ្ដើមបើកការស៊ើបអង្កេតលើការនាំចេញអង្កររបស់កម្ពុជា តបតាមការតវ៉ារបស់ប្រទេសអ៊ីតាលី ដោយចោទថាអង្ករនាំពីកម្ពុជា និងមីយ៉ានម៉ា បានគំរាមកំហែងការផលិតអង្ករក្នុងប្រទេសរបស់ខ្លួន។ បន្ទាប់ពីនោះ សហព័ន្ធស្រូវអង្ករកម្ពុជា (CRF) និងក្រុមហ៊ុននាំអង្កររបស់កម្ពុជាមួយចំនួន បានស្នើសុំឲ្យពិនិត្យវិធានការនេះឡើងវិញ ព្រោះថាការនាំចេញអង្ករក្រអូបរបស់កម្ពុជាទៅទីផ្សារមួយនេះ មិនប៉ះពាល់ដល់កសិករអ៊ីតាលីនោះទេ។
បន្តមកខែមេសា ក្រុមហ៊ុន Green Leader ដែលមានមូលដ្ឋាននៅហុងកុង បានបោះទុនវិនិយោគ ២០លានដុល្លារសាងសង់រោងចក្រកែច្នៃដំឡូងមី នៅស្រុកឈ្នួលខេត្តក្រចេះ។ ក្រុមហ៊ុននេះប្រកាសថានឹងសាងសង់រោងចក្រច្នៃដំឡូងមីនេះនៅខេត្តសក្ដានុពលមួយចំនួនផ្សេងទៀត។ គម្រោងនេះ ត្រូវបានមើលឃើញថានឹងជួយកសិករដាំដំឡូងមីកម្ពុជា ដោយកាត់បន្ថយការពឹងលើទីផ្សារវៀតណាម និងថៃ។
សេវាកម្មដឹកជញ្ជូនអ្នកដំណើរផ្លូវទឹក ព្រែកព្នៅ-ភ្នំពេញ-តាខ្មៅ ដែលគ្រប់គ្រងដោយសាលារាជធានីភ្នំពេញ ត្រូវបានដាក់ឲ្យដំណើរការ នៅខែមេសា។ សេវាកម្មដំបូងគេមួយនេះ ជួយសម្រួលដល់ចរាចរណ៍តាមផ្លូវគោក និងផ្ដល់ផលចំណេញទាំងពេលវេលា និងថវិកា។ ក្នុងឆ្នាំនេះដែរ រថភ្លើងភ្នំពេញ-ប៉ោយប៉ែត បានដំណើរការឡើងវិញ បន្ទាប់ពីផ្អាកជាយូរឆ្នាំមកហើយ។
ការអនុគ្រោះពន្ធ GSP សម្រាប់ទំនិញធ្វើដំណើរដល់កម្ពុជា ត្រូវបានបន្តសុពលភាពដល់ឆ្នាំ២០២០ ដោយគិតចាប់ពីខែមេសាឆ្នាំ២០១៨។ ប្រព័ន្ធអនុគ្រោះនេះត្រូវបានរដ្ឋាភិបាលអាមេរិកផ្ដល់ឲ្យកម្ពុជានៅចុងឆ្នាំ២០១៦ និងត្រូវពិនិត្យសើរើត្រឹមបំណាច់ឆ្នាំ២០១៧។ GSP នេះជំរុញឲ្យមានការវិនិយោគលើរោងចក្រផលិតទំនិញធ្វើដំណើរ (Travel Goods) កាន់តែច្រើននៅកម្ពុជា និងមានភាពប្រកួតប្រជែងនៅទីផ្សារអាមេរិក។
នៅខែមិថុនា ក្រុមហ៊ុនក្នុងស្រុក តែ អៀកហុង អេនធើប្រាយ បានចាប់ដៃជាមួយក្រុមហ៊ុនបរទេស វិនិយោគមជ្ឈមណ្ឌលទិន្នន័យ (Data Center) ដំបូងគេនៅកម្ពុជា។ Data Center គឺជាផ្នែកមួយដ៏សំខាន់នៃហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធគមនាគមន៍ឌីជីថល ជាពិសេសក្រុមហ៊ុនធំៗត្រូវការសេវាកម្មគ្រប់គ្រង និងលំហូរទិន្នន័យជាចាំបាច់។
ក្នុងខែមិថុនានេះដែរ ចំណតផែពហុបំណងរបស់ក្រុមហ៊ុនកំពង់ផែស្វយ័តក្រុងព្រះសីហនុ (PAS) ត្រូវបានសម្ពោធ ដែលមានសមត្ថភាពទទួលនាវាផ្ទុកទំនិញចំណុះ ៥ម៉ឺនតោន បើធៀបនឹងផែមានស្រាប់ដែលមានសមត្ថភាពត្រឹមចំណុះ ១ម៉ឺន ទៅ ១,៥ម៉ឺនតោន។
ស្ថាប័នចំនួនបី ដែលរួមមាន ធនាគារជាតិ គណៈកម្មការមូលបត្រកម្ពុជា និង នគរបាលជាតិ បានចេញសេចក្ដីប្រកាសរួម ព្រមានពីហានិភ័យប្រាប់សាធារណជនចំពោះការជួញដូររូបិយបណ្ណឌីជីថល និងត្រៀមចាត់វិធានការចំពោះបុគ្គលដែលបំផុសបំផុលអំពីរូបិយបណ្ណនេះ។
ព្រឹត្តិការណ៍សំខាន់មួយទៀត រដ្ឋាភិបាលបានបញ្ជូនបេសកជនពិសេសទៅបញ្ចុះបញ្ជូលសហភាពអឺរ៉ុប កុំឲ្យដកការអនុគ្រោះពន្ធ EBA នៅខែមិថុនា និងបន្តធ្វើកិច្ចការនេះដល់ខែវិច្ឆិកា។ EBA សម្រាប់កម្ពុជា កំពុងស្ថិតក្នុងនីតិវិធីរបស់សហភាពអឺរ៉ុបនៅឡើយ ដែលត្រូវចំណាយពេល១២ខែ ដើម្បីសម្រេចថាដក ឬមិនដកប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធនេះ។ ការអនុគ្រោះពន្ធរបស់ EU នេះ ត្រូវបានអ្នកជំនាញអះអាងថាពិតជាសំខាន់ណាស់ចំពោះកម្ពុជា ព្រោះកម្ពុជាអាចលក់ផលិតផលទៅទីផ្សារមួយនេះក្នុងតម្លៃប្រកួតប្រជែង ហើយវាក៏ជាកត្តាកំណត់ជោគវាសនាកម្មករខ្មែរក្នុងកម្រិតណាមួយផងដែរ។
រឿងកសិកម្មមួយទៀតគួរឲ្យចាប់អារម្មណ៍ គឺប្រទេសចិន នៅខែសីហា បានបើកផ្លូវឲ្យកម្ពុជានាំចេញផ្លែចេកទៅប្រទេសរបស់ខ្លួន។ នេះជាច្រកដែលកម្ពុជាមានទីផ្សារថ្មីមួយទៀត ដែលកន្លងមក ចេកអំបូងលឿង ត្រូវបាននាំចេញទៅប្រទេសវៀតណាម ហើយប្រទេសនេះនាំចេញបន្ត។
កម្ពុជាឈរនៅលេខរៀងទី១៣៨ ឯណោះក្នុងចំណោម ១៩០ប្រទេស ចំពោះនីតិវិធីរាប់ចាប់ពីការចុះបញ្ជីក្រុមហ៊ុនអាជីវកម្ម រហូតដល់យន្តការពង្រឹងការអនុវត្តកិច្ចសន្យា។ នេះជាចំណាត់ថ្នាក់ចេញពីធនាគារពិភពលោកនៅខែតុលា។
ងាកមកវិស័យមូលបត្រវិញ នៅខែតុលា គ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ ហត្ថាកសិករ បានបោះផ្សាយលក់មូលបត្របំណុលជាប្រភេទបណ្ណបំណុលសាជីវកម្ម លើកដំបូងនៅកម្ពុជា ដើម្បីកៀងគរទុនវិនិយោគបន្ថែមប្រមាណ ៣០លានដុល្លារ។ ក្នុងឆ្នាំ២០១៨ នេះដែរ ក្រុមហ៊ុន Pestech Cambodia និងក្រុមហ៊ុន ASA ដែលកាន់ភាគហ៊ុនមួយផ្នែករបស់អេស៊ីលីដា បានចាប់ផ្ដើមនីតិវិធីដើម្បីឈានដល់ការបោះផ្សាយមូលបត្រផងដែរ។ ត្រឹមឆ្នាំ២០១៨ កម្ពុជាមានក្រុមហ៊ុនចំនួន៦ បានចូលផ្សារមូលបត្រ។
នៅចុងខែវិច្ឆិកា ធនាគារពិភពលោក បានចេញរបាយការណ៍សេដ្ឋកិច្ចបច្ចុប្បន្នភាពសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា។ របាយការណ៍នេះផ្ដោតសំខាន់លើរឿងថា កម្ពុជាអាចនឹងមិនសម្រេចទិសដៅប្រទេសសេដ្ឋកិច្ចប្រាក់ចំណូលមធ្យមកម្រិតខ្ពស់នៅឆ្នាំ២០៣០ ដែលគួរពន្យារដល់ឆ្នាំ២០៣៥ ព្រោះថាមហិច្ឆតានេះអាចបំផ្លាញទិសដៅប្រទេសប្រាក់ចំណូលខ្ពស់នៅឆ្នាំ២០៥០ ដោយសារបើបង្ខំពេកអាចនាំឲ្យកំណើនសេដ្ឋកិច្ចដ៏ខ្លាំងក្លា គ្មាននិរន្តរភាពសម្រាប់រយៈពេលវែង។ ចំណុចសំខាន់ផ្សេងទៀត គឺឧស្សាហកម្មទេសចរណ៍កម្ពុជា ដើរក្រោយថៃ និងវៀតណាមឆ្ងាយ។ របាយការណ៍នេះក៏បានក្រើនរម្លឹកឲ្យកម្ពុជាកាត់បន្ថយសកម្មភាពប្រថុយក្នុងវិស័យអចលនទ្រព្យ ពិសេសលុយដែលបញ្ចេញពីធនាគារ ប្រមូលផ្ដុំក្នុងវិស័យនេះ៕