ក្រុងហ្សឺណែវ — ទិវាមនុស្សធម៌ពិភពលោកនាឆ្នាំនេះ ត្រូវបានប្រារព្ធឡើងនៅគ្រាដែលហានិភ័យមានកាន់តែខ្លាំងឡើង ចំពោះបុគ្គលិកផ្នែកផ្តល់ជំនួយសង្រ្គោះរាប់ពាន់នាក់ ដែលប្រថុយជីវិតរបស់ខ្លួន ដើម្បីជួយមនុស្សរាប់លាននាក់ រងគ្រោះដោយសារជម្លោះ គ្រោះធម្មជាតិ និងគ្រោះមហន្តរាយបង្កឡើងដោយមនុស្ស។
អង្គការសហប្រជាជាតិនិយាយថា បុគ្គលិកផ្នែកជំនួយមនុស្សធម៌ប្រឈមនឹងគ្រោះថ្នាក់កាន់តែច្រើននាពេលបច្ចុប្បន្ន បើប្រៀបនឹងកាលពី២០ឆ្នាំមុន។ ជាក់ស្តែង នៅពេលទីស្នាក់ការកណ្តាលអង្គការសហប្រជាជាតិ នៅសណ្ឋាគារ Canal Hotel ក្នុងក្រុងបាកដាដ នៃប្រទេសអ៊ីរ៉ាក់រងការវាយប្រហារដោយគ្រាប់បែក ដែលបានសម្លាប់បុគ្គលិក២២នាក់ រួមមានលោក Sergio Vieira de Mello អ្នកតំណាងពិសេសអង្គការសហប្រជាជាតិ និងធ្វើឱ្យ១៥០នាក់ទៀតរងរបួស។
ការិយាល័យសម្របសម្រួលកិច្ចការមនុស្សធម៌ (OCHA) របស់អង្គការសហប្រជាជាតិ និយាយថា គិតមកទល់ឆ្នាំនេះ បុគ្គលិកផ្នែកជំនួយមនុស្សធម៌៦២នាក់ ត្រូវបានសម្លាប់ នៅក្នុងវិបត្តិនានាជុំវិញពិភពលោក ដែលនេះជាការកើនឡើង៤០ភាគរយ ប្រៀបនឹងរយៈពេលដូចគ្នាកាលពីឆ្នាំ២០២២។ បុគ្គលិកផ្នែកជំនួយសង្រ្គោះ៨៤នាក់ទៀត បានរងរបួស និង៣៤នាក់ត្រូវបានចាប់ជម្រិត។
លោក Ramesh Rajasingham ប្រធានការិយាល័យការសម្របសម្រួលកិច្ចការមនុស្សធម៌ នៅក្រុងហ្សឺណែវ បាននិយាយថា៖ «ស្ថិតិ គឺមិនល្អ»។ រៀងរាល់ឆ្នាំ បុគ្គលិកផ្នែកជំនួយសង្រ្គោះត្រូវបានសម្លាប់ ក្នុងពេលបំពេញកាតព្វកិច្ចចំនួនជិត៦ដង ច្រើនជាងចំនួនអ្នកដែលត្រូវបានសម្លាប់ នៅក្រុងបាកដាដ នាថ្ងៃដ៏សោកសង្រេងនោះ»។
លោកបានថ្លែងថា៖ «ច្បាប់អន្តរជាតិបានបញ្ជាក់ច្បាស់។ បុគ្គលិកផ្នែកផ្តល់ជំនួយ មិនមែនជាគោលដៅវាយប្រហារនោះទេ។ ជនប្រព្រឹត្ត ត្រូវតែយកមកទទួលខុសត្រូវ។ និទណ្ឌភាពចំពោះបទឧក្រិដ្ឋទាំងនេះ គឺជាស្នាមរបួស ដិតជាប់លើមនសិការរួមរបស់យើង»។
ការិយាល័យសម្រួបសម្រួលកិច្ចការមនុស្សធម៌និយាយថា ចំនួននៃការវាយប្រហារដ៏ច្រើនមកលើបុគ្គលិកផ្នែកជំនួយសង្រ្គោះ នៅប្រទេសស៊ូដង់ខាងត្បូង គឺប្រកៀកប្រកិត និងចំនួនវាយប្រហារនៅប្រទេសស៊ូដង់។ ចំនួនបុគ្គលិកបាត់បង់ជីវិត ក៏ត្រូវបានកត់ត្រានៅសាធារណរដ្ឋអាហ្រ្វិកកណ្តាល ម៉ាលី សូម៉ាលី និងអ៊ុយក្រែនផងដែរ។ ទិវាមនុស្សធម៌ពិភពលោក ត្រូវបានបង្កើតឡើង ជាការឆ្លើយតបនឹងសោកនាដកម្ម ការវាយប្រហារនៅអ៊ីរ៉ាក់កាលពី២០ឆ្នាំមុន។
ពួកអ្នកនៅរស់រានមានជីវិត សមាជិកគ្រួសារជនរងគ្រោះ ក៏ដូចជាមន្រ្តីជាន់ខ្ពស់អង្គការសហប្រជាជាតិ ប្រតិភូនិងសាធារណជន បានចូលរួមក្នុងពិធីដ៏ពិសេសនេះ នៅឯទីស្នាក់ការកណ្តាល អង្គការសហប្រជាជាតិ ក្នុងក្រុងហ្សឺណែវ ដើម្បីគោរពវិញ្ញាណក្ខន្ធបុគ្គលិកផ្នែកជំនួយសង្រ្គោះដែលបានបាត់បង់ជីវិត អំឡុងពេលបំពេញការងារមនុស្សធម៌។
អគ្គលេខាធិការអង្គការសហប្រជាជាតិ លោក Antonio Guterres បាននិយាយថា៖ «ដោយមិនទទួលបានការយកចិត្តទុកដាក់ បុគ្គលិកជំនួយមនុស្សធម៌ធ្វើការ គ្រប់ពេលវេលាដើម្បីធ្វើឱ្យពិភពលោកក្លាយជាកន្លែងប្រសើរជាងមុន»។
លោកបន្តថា៖ «ដោយប្រឈម នឹងហានិភ័យខ្ពស់ចំពោះខ្លួនឯង ពួកគេជួយសម្រាលការរងទុក្ខ នៅក្នុងកាលៈទេសៈប្រកបដោយគ្រោះថ្នាក់បំផុត»។
លោក Ahmad Fawzi ដែលបានធ្វើជាពិធីករនៃពិធីនេះ ជាអ្នកនាំពាក្យលោក Sergio Vieiro di Mello នៅពេលការវាយប្រហារភេរវកម្ម នៅសណ្ឋាគារ Canal Hotel នៅក្រុងបាកដាដបានកើតឡើង។ លោកបានគេចផុតពីការស្លាប់ ដោយសារតែលោកជាប់បេសកកម្មនៅក្រៅ។ ប៉ុន្តែស្លាកស្នាម នៅដិតជាប់រហូតមកដល់ពេលនេះ។
លោក Fawzi បានថ្លែងថា៖«តែងមានការនិយាយថា ពេលវេលានឹងជួយព្យាបាលស្នាមរបួស។ ខ្ញុំមិនយល់ស្របនោះទេ»។
ដោយដកស្រង់សម្តីអ្នកស្រី Rose Fitzgerald Kennedy ដែលបានបាត់បង់កូនពីរនាក់ ដោយសារគ្រាប់ភ្លើងរបស់ឃាតករ លោក Fawzi បាននិយាយថាស្របពេល «ការឈឺចាប់មានតិចជាងមុន វាមិនសាបរលាបបាត់នោះទេ»។
ក្នុងសម្តីអ៊ួលដើមក លោក Fawzi បានចែករំលែកការចងចាំប្រកបដោយការឈឺចាប់ ពីការត្រូវនាំយកសាកសពមិត្តភក្តិរបស់លោកឈ្មោះ Nadia Younus ដែលត្រូវបានសម្លាប់ដោយសារការវាយប្រហារភេរវកម្ម នៅក្រុងបាកដាដ ទៅកាន់កន្លែងបញ្ចុះសពនៅរដ្ឋធានីគែរ នៃប្រទេសអេហ្ស៊ីប។
លោកបានថ្លែងថា៖ «មានអារម្មណ៍ថា ខ្ញុំ និង Nadia ទើបតែទទួលទានអាហារពេលល្ងាចជាមួយគ្នា នៅក្រុងបាកដាដ កាលពីម្សិលមិញសោះ»។
ការចងចាំប្រកបដោយការរំជួលចិត្តមួយទៀត ត្រូវបានចែករំលែកដោយ លោក Mujahed Mohammed Hasan ដែលជាអ្នករួចជីវិតពីការវាយប្រហារដោយគ្រាប់បែក កាលពីថ្ងៃទី២៩ ខែសីហា ឆ្នាំ២០០៣។
លោកបាននិយាយថា លោកកំពុងមានភាពសប្បាយរីករាយ ក្នុងការរៀបចំពិធីរៀបការរបស់លោកនៅ ចំថ្ងៃដែលលោកបានរងរបួស។ លោកបានរំឭកពីការព្យាបាលប្រកបដោយការឈឺចាប់អស់ពេលរាប់ឆ្នាំ ការបាត់បង់ក្តីស្រមៃ និងការព្យាយាមរស់របស់លោក។
លោកបានថ្លែងប្រាប់ទៅបន្ទប់ពោរពេញដោយភ្ញៀវកត្តិយសថា ការគាំទ្រពីសំណាក់គ្រួសាររបស់លោក បានជួយផ្តល់ជាកម្លាំង និងជំរុញ ឱ្យលោកអាចឈរនៅចំពោះមុខមនុស្សទាំងអស់គ្នានាពេលនេះ ហើយលាតត្រដាងប្រកបដោយមោទកភាព ពីដំណើររយៈពេល ២០ឆ្នាំ ក្នុងជីវិតរបស់លោក ដែលបានប្រែផ្លាស់រូបលោក ឱ្យក្លាយជាបុគ្គលម្នាក់ប្រកបដោយមហិច្ឆតា ក្តីរីករាយ និងមោទកភាព ដែលប្តេជ្ញាជួយដល់ជីវិតក្រុមមនុស្សត្រូវការជំនួយចាំបាច់។
លោក Mujahed Mohammed Hasan ដែលជាអ្នករស់រានមានជីវិតបាននិយាយថា៖ «ដំណើររបស់ខ្ញុំនៅតែបន្តទៅមុខ ហើយខ្ញុំនៅតែបន្តព្យាបាលនិងរីកចម្រើនជារៀងរាល់ថ្ងៃ ដោយសារតែខ្ញុំជ្រើសមិនក្លាយជាជនរងគ្រោះ»។
អង្គការសហប្រជាជាតិ និយាយថាមនុស្ស៣៦២លាននាក់ នៅជុំវិញពិភពលោក ត្រូវការជំនួយមនុស្សធម៌។ ដោយប្រឈមនឹងការកើនឡើងយ៉ាងខ្លាំង ចំពោះតម្រូវការជំនួយមនុស្សធម៌ ហើយទោះបីជាមានបញ្ហាប្រឈមផ្នែកសន្តិសុខ និងបញ្ហាដទៃទៀត ការិយាល័យសម្របសម្រួលកិច្ចការមនុស្សធម៌ប្តេជ្ញាថា៖ «អង្គការសហប្រជាតិ និងដៃគូមានគោលដៅជួយមនុស្សជិត ២៥០លាននាក់ ជាប់ក្នុងវិបត្តិផ្សេងៗលើសាកលលោក ដែលចំនួននេះ មាន ១០ដងច្រើន ជាងនៅឆ្នាំ ២០០៣»៕
ប្រែសម្រួលដោយលោក ណឹម សុភ័ក្រ្តបញ្ញា