គ្រឹះស្ថានធនាគារ និងមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ មានតួនាទីនិងកាតព្វកិច្ចច្រើន ក្នុងការផ្តល់កម្ចីឱ្យអតិថិជន ដែលមានចែងនៅក្នុងក្រមប្រតិបត្តិ រួមទាំង វិធានផ្តល់កម្ចីប្រកបដោយការទទួលខុសត្រូវ (Responsible Lending)។ ក្រៅពីការអនុវត្តតួនាទីក្នុងក្រមប្រតិបត្តិឱ្យបានខ្ជាប់ខ្ជួនហើយនោះ ស្ថាប័នហិរញ្ញវត្ថុ ក៏ត្រូវពន្យល់អតិថិជនឱ្យបានច្បាស់លាស់ពីហានិភ័យបំណុល មុននឹងផ្តល់កម្ចី។
លោក ស៊ឹម ភីរុណ អ្នកជំនាញហិរញ្ញវត្ថុ និងជានាយកប្រឹក្សាហិរញ្ញវត្ថុនៅក្រុមហ៊ុន CoGen សង្កេតឃើញបញ្ហាមួយចំនួន ដែលគ្រឹះស្ថានធនាគារ និងមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ មិនបានបំពេញតួនាទី និងកាតព្វកិច្ចរបស់ខ្លួនឱ្យបានត្រឹមត្រូវដល់អតិថិជន មុនផ្ដល់កម្ចី។ លោកបានបញ្ជាក់ថា នៅក្នុងការផ្សព្វផ្សាយផលិតផលឥណទានរបស់ស្ថាប័នហិរញ្ញវត្ថុនីមួយៗ មានការប្រើប្រាស់ភាសាបច្ចេកទេសច្រើន ដែលពិបាកក្នុងការស្វែងយល់ និងមិនមានមាតិកាអប់រំដល់អតិថិជន។
លើសពីនេះ ការផ្សព្វផ្សាយរបស់គ្រឹះស្ថានធនាគារ និងមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ ទាក់ទងកម្មវិធីចំណេះដឹងហិរញ្ញវត្ថុ( Financial Literacy) ក៏នៅមានកម្រិត។ ក្នុងបទសម្ភាសជាមួយសារព័ត៌មានឌីជីថលថ្មីៗ(ThmeyThmey) លោក ស៊ឹម ភីរុណ បាននិយាយយ៉ាងដូច្នេះ៖ «ធម្មតាពីអ្នកប្រើប្រាស់ គឺចេះតែចង់ខ្ចីច្រើន ហើយបង់តិច ដោយពួកគាត់តាមពិតអត់ដឹងលទ្ធភាពរបស់ខ្លួនមានដល់ប៉ុណ្ណឹងទេ។ អ៊ីចឹង ពីអ្នកផ្គត់ផ្គង់ត្រូវគិតពីបញ្ហាហ្នឹង ហើយអ្នកប្រើប្រាស់ក៏ត្រូវដឹងបញ្ហាហ្នឹងដែរ ព្រោះជួនកាល បើអ្នកប្រើប្រាស់អត់ដឹងពីបញ្ហាហ្នឹង ហើយអ្នកផ្គត់ផ្គង់រៀងបន្ធូរបន្ថយ[លក្ខខណ្ឌផ្តល់កម្ចី]នោះ វារុញឱ្យ[អតិថិជន] មានបំណុលច្រើនទៅៗ»។
ដើម្បីជ្រាប់កាន់តែច្បាស់លាស់ សូមលោកអ្នកទស្សនាកិច្ចសម្ភាស រវាងកញ្ញា អ៊ូ សុខមាន អ្នកសារព័ត៌មានសេដ្ឋកិច្ចនៃសារព័ត៌មានថ្មីៗ ជាមួយលោក ស៊ឹម ភីរុណ អ្នកជំនាញហិរញ្ញវត្ថុ និងជានាយកប្រឹក្សាហិរញ្ញវត្ថុនៅក្រុមហ៊ុន CoGen ខាងក្រោម៖
ដូច្នេះ ដើម្បីកុំឱ្យអតិថិជនធ្លាក់ខ្លួនក្នុងស្ថានភាពបំណុលច្រើនលើសលុប គ្រឹះស្ថានធនាគារ និងមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុនីមួយៗ ត្រូវផ្សព្វផ្សាយពីកម្មវិធីចំណេះដឹងហិរញ្ញវត្ថុឱ្យបានទូលំទូលាយ និងត្រូវពន្យល់ឱ្យបានច្បាស់លាស់ ពីហានិភ័យបំណុលដល់អតិថិជន មុននឹងឱ្យកម្ចី។ នេះជាលើកឡើងរបស់ លោក ស៊ឹម ភីរុណ ដោយបន្ថែមថា ការផ្តល់កម្ចីឱ្យអតិថិជនក្នុងរយៈពេលវែងដល់២៥ឆ្នាំ និងទំហំកម្ចីរហូត៧០ភាគរយនៃប្រាក់ចំណូល គឺអាចធ្វើឱ្យអតិថិជនមានហានិភ័យពេលសងត្រឡប់។
បញ្ហាហានិភ័យកម្ចី រយៈពេលវែង លើទំហំ៧០ភាគរយ នៃប្រាក់ចំណូល!
កញ្ញា អ៊ូ សុខមាន៖ តើហានិភ័យអ្វីដែលអតិថិជនប្រឈមក្នុងការសងប្រាក់ឱ្យគ្រឹះស្ថានធនាគារ វិញ?
លោក ស៊ឹម ភីរុណ៖ ឧទាហរណ៍ យើងមានចំណូល១០០០ដុល្លារ តែត្រូវសង់កម្ចីអស់៧០០ដុល្លារទៅហើយ។ ក្នុងករណីយើងជួបហានិភ័យលើប្រាក់ចំណូល ឬថយចំណូលតែបន្តិចនោះ វានឹងប៉ះពាល់ដល់លទ្ធភាពសងត្រឡប់របស់យើងហើយ។ ជុំវិញបញ្ហានេះ ពីអ្នកប្រើប្រាស់ភាគច្រើនមិនបានគិតដល់រឿងនេះទេ ព្រោះតែអ្នកទាំងនោះចង់ខ្ចីប្រាក់ឱ្យបាន ដើម្បីទិញអ្វីមួយ ឬផ្ទះជាដើម ទោះបីត្រូវបង់សងវិញច្រើន ក៏ស្ម័គ្រចិត្តទទួលដែរ។
លោកបានបញ្ជាក់ថា អ្នកប្រើប្រាស់ភាគច្រើនគឺគិតបែបនេះ ដោយរំពឹងថាប្រាក់ចំណូលរបស់ខ្លួនអាចកើននាពេលអនាគត ក៏ប៉ុន្តែភ្លេចគិតថា បើមានស្ថានភាពមិនល្អមួយកើតឡើងប៉ះដល់ចំណូល នោះនឹងធ្វើឱ្យពួកគាត់ពិបាកសងវិញ។ បញ្ហានេះ វាក៏ផ្សារភា្ជប់នឹងការផ្តល់កម្ចី ក្នុងរយៈពេលយូរពេកផងដែរ ដែលធ្វើឱ្យអតិថិជន ពិបាកក្នុងការទទួលបានការរៀបចំឥណទានឡើងវិញ (Loan Restructure)។
អ្នកជំនាញហិរញ្ញវត្ថុរូបនេះបន្តរៀបរាប់ដោយលើកឧទាហរណ៍មកពន្យល់ថា ការផ្តល់កម្ចីលើគេហដ្ឋានក្នុងរយៈពេល២៥ឆ្នាំ! បើយើងគិតទៅគឺបង់ការប្រាក់សឹងទាំងអស់ហើយ។ បើយើងចង់រៀបចំឥណទានឡើងវិញ ទៅរយៈពេល៣០ឆ្នាំ ក៏វាអត់មានន័យអីទេ។ ព្រោះរៀបចំឥណទានថែម៥ឆ្នាំទៀត គឺត្រូវបង់លុយខុសគ្នាបន្តិចបន្តួចប៉ុណ្ណោះ។ អ៊ីចឹង! បើយើងបង់ឥឡូវ បង់មិនបានផង ថែមម៉េចក៏បង់អត់រួចដែរ។
ហេតុដូច្នេះហើយ គ្រឹះស្ថានធនាគារគួរពិនិត្យឡើងវិញ ក្នុងការផ្តល់កម្ចីក្នុងរយៈពេលវែង និងកម្ចីទំហំខាងលើនេះ ដោយត្រូវព្យាយាមអប់រំអ្នកប្រើប្រាស់ឱ្យយល់ដឹងច្បាស់ ពីហានិភ័យនៃបំណុលរបស់ខ្លួន។
កញ្ញា អ៊ូ សុខមាន៖ ក្នុងករណីអតិថិជនមានបញ្ហាបំណុល គ្មានលទ្ធភាពសងទៅគ្រឹះស្ថានធនាគារវិញ តើយើងគួរដោះស្រាយបែបណាចំពោះគាត់ ជាជាងយើងរឹបអូសយកទ្រព្យបញ្ចាំ ឬដាក់ការពិន័យលើអតិថិជននោះ?
លោក ស៊ឹម ភីរុណ៖ តាមពិត ភារកិច្ចរបស់គ្រឹះស្ថានផ្តល់កម្ចី គឺមិនទាន់ចប់ត្រឹមតែការបញ្ចេញឥណទានឱ្យអតិថិជនប៉ុណ្ណោះទេ។ រឿងសំខាន់មួយទៀតដែលគ្រឹះស្ថានផ្តល់កម្ចីត្រូវធ្វើគឺតាមដានការសងត្រឡប់របស់អតិថិជន។ រឿងនេះ ក៏ទាមទារការធ្វើការងារច្រើន ដោយមានលក្ខណៈបែបបុរេសកម្មថែមទៀត។ ព្រោះបើសិនយើងអង្គុយចាំតែអតិថិជនមានបញ្ហាហើយបានជាយើងទៅ នាំឱ្យយើងវាយតម្លៃស្ថានភាពរបស់គាត់មិនត្រូវទេ។
ខ្ញុំលើកបែបនេះ ព្រោះពេលខ្លះអតិថិជនដែលខំបឹ្រងរកលុយសងធនាគារ គឺពួកគាត់អាចមានបញ្ហាលើចំណូលគាត់ទៅហើយ ដែលយើងជាបុគ្គលិករបស់គ្រឹះស្ថានផ្តល់កម្ចីអត់ដឹងពីរឿងហ្នឹង។ អ៊ីចឹង! នៅពេលអតិថិជនប្រឹងរកលុយសងត្រឡប់បាន៣ខែ ដែលមានបញ្ហារួចហើយ យើងទើបទៅដល់គឺវាយឺតពេល ហើយក្នុងការដោះស្រាយ។ ដូច្នេះគ្រឹះស្ថានផ្តល់កម្ចី គួរដោះស្រាយលើរឿងនេះឱ្យបានច្រើន ដើម្បីយើងអាចពិនិត្យលទ្ធភាពទាន់ពេលវេលា ក្នុងការរៀបចំឥណទានឡើងវិញជូនអតិថិជន ឱ្យសមស្របនឹងទៅស្ថានភាពប្រែប្រួលនៃចំណូលរបស់គាត់។
ក្នុងករណីដែលអតិថិជនអស់លទ្ធភាពមែនទែន ហើយយើងក៏បានជួយដោះស្រាយបញ្ហារបស់គាត់រួចអស់ដែរ ប៉ុន្តែអតិថិជននៅមានឆន្ទៈខ្ពស់ក្នុងការដោះស្រាយបំណុលជាមួយគ្រឹះស្ថានផ្តល់កម្ចីដោយយល់ព្រមដាក់លក់ទ្រព្យបញ្ចាំ ដើម្បីសងបំណុលហ្នឹង!។ ខ្ញុំគិតថា គ្រឹះស្ថានផ្តល់កម្ចីគួរតែបន្ធូរបន្ថយការប្រាក់ និងពិន័យ ក្នុងអំឡុងពេលអតិថិជនកំពុងលក់ទ្រព្យហ្នឹងដើម្បីសងធនាគារ។
យើងដឹងស្រាប់ហើយថា កាលណាយើងអត់បានសង នោះការប្រាក់នឹងកើនឡើងពីមួយខែទៅមួយខែ ដូច្នេះគ្រឹះស្ថានធនាគារ គួរពិនិត្យលទ្ធភាពក្នុងការយោគយល់ដល់អតិថិជនណា ដែលមានឆន្ទៈក្នុងការសងបំណុលវិញ៕