អន្តរជាតិ
ចិន និងរុស្ស៊ី អាចការពារមីយ៉ាន់ម៉ាមិនឲ្យតុលាការអន្តរជាតិកាត់ទោសពីបទប្រល័យពូជសាសន៍ជនជាតិរ៉ូហ៊ីងយ៉ា
×![]()
នៅក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអង្គការសហប្រជាជាតិ សហរដ្ឋអាមេរិកបានដឹកនាំចលនាប្រទេសមួយចំនួនដើម្បីស្នើឲ្យមានដំណើរការស៊ើបអង្កេត និងប្រមូលភស្តុតាងបន្ថែម និងជំរុញការកាត់ទោសមេដឹកនាំយោធាមីយ៉ាន់ម៉ានៅតុលាការព្រហ្មទណ្ឌអន្តរជាតិ (ICC) ជុំវិញការប្រព្រឹត្តបទឧក្រិដ្ឋប្រល័យពូជសាសន៍ប្រឆាំងជនជាតិរ៉ូហ៊ីងយ៉ា។ មហាអំណាចពីរមានចិន និងរុស្ស៊ីដែលជាខ្នងបង្អែកការទូតមិនចង់ឲ្យមានការបញ្ជូនសំណុំរឿងនេះទៅកាន់តុលាការអន្តរជាតិទេ តែចង់ឲ្យមានការសន្ទនាគ្នាប៉ុណ្ណោះ។យ៉ាងណាក៏ដោយរដ្ឋាភិបាលមីយ៉ាន់ម៉ាបានប្រកាសទាត់ចោលរបាយការណ៍ និងមិនអនុញ្ញាតឲ្យមានការស៊ើបអង្កេតរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិរួចទៅហើយ។
សំណុំរឿងវិបត្តិជនភៀសខ្លួនរ៉ូហ៊ីងយ៉ាកាន់តែចម្រូងចម្រាសនៅដើមសប្តាហ៍នេះពេលទីភ្នាក់ងារអង្គការសហប្រជាជាតិបញ្ចេញរបាយការណ៍ស្វែងរកការពិតថ្មីដែលរកឃើញថា ក្រុមមេដឹកនាំយោធាមីយ៉ាន់ម៉ាមានចេតនាសម្លាប់រង្គាលបំបាត់ពូជសាសន៍ជនជាតិភាគតិចមូស្លីមនេះ។
អង្គការសហប្រជាជាតិក្នុងរបាយការណ៍ដដែលនោះបានស្នើឲ្យមានការកាត់ទោសមេទ័ពមីយ៉ាន់ម៉ា៦រូបលើករណីនេះក្នុងនោះមានអគ្គមេបញ្ជាការកងទ័ពលោក ឧត្តមសេនីយ៍ មីន អ៊ុងឡាំង ។ ស្ថាប័នកំពូលនេះក៏រិះគន់រដ្ឋាភិបាលមីយ៉ាន់ម៉ាដែលបរាជ័យក្នុងការការពារជនភាគតិចនេះដែរ។
ដល់ថ្ងៃអង្គារ នាកិច្ចប្រជុំក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអង្គការសហប្រជាជាតិ សហរដ្ឋអាមេរិក និងបណ្តាប្រទេសសមាជិកជាច្រើនផ្សេងទៀតបានលើកយកសំណុំរឿងបោសសម្អាតជនជាតិភាគតិចនៅមីយ៉ាន់ម៉ាមកជជែកដេញដោលគ្នាដែរ។ ក្នុងនោះតំណាងសហរដ្ឋអាមេរិកបានលើកឡើងជាថ្មីពីការទាមទារឲ្យមានការកាត់ទោសជនដែលទទួលខុសត្រូវលើករណីបទឧក្រិដ្ឋអន្តរជាតិនេះនៅតុលាការអន្តរជាតិដែរ ស្របតាមរបាយការណ៍ស្វែងរកការពាតិរបស់អង្គការសហប្រជាតិ។
ប៉ុន្តែ យោងតាមទីភ្នាក់ងារព័ត៌មាន AFP ឯកអគ្គរដ្ឋទូតអាមេរិកប្រចាំអង្គការសហប្រជាជាតិលោកស្រី Nikki Haley និងបណ្តាឯកអគ្គរដ្ឋទូតផ្សេងទៀតមិនហ៊ានប្រើប្រាស់ពាក្យ«ប្រល័យពូជសាសន៍»សំដៅលើសកម្មភាពយោធាប្រឆាំងជនជាតិរ៉ូហ៊ីងយ៉ាដូចរបាយការណ៍អង្គការសហប្រជាជាតិឡើយ។
«ការពិតជុំវិញការបោសសម្អាតជនជាតិភាគតិចរ៉ូហ៊ីងយ៉ាត្រូវតែបាននិយាយ ហើយវាត្រូវតែបានលឺដែរ។ ទីនេះជាក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខ យើងត្រូវឲ្យអ្នកទទួលខុសត្រូវចំពោះអំពើហិង្សាទាំងនោះទទួលទោសដែរ»។ លោកស្រី Haley និយាយបែបនេះក្នុងកិច្ចប្រជុំ។
ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខត្រូវបញ្ជូនសំណុំរឿងទៅតុលាការព្រហ្មទណ្ឌអន្តរជាតិ ប៉ុន្តែចិន និងរុស្ស៊ីទំនងវេតូ
តាមពិតទៅវិបត្តិរ៉ូហ៊ីងយ៉ា បានផ្ទុះឡើងតាំងពីខែសីហាឆ្នាំមុន ក្រោយយោធាមីយ៉ាន់ម៉ាបើកប្រតិបត្តិការទ្រង់ទ្រាយធំនៅរដ្ឋ Rakhine បោសសម្អាតក្រុមឧទ្ទាមដែលវាយប្រហារទីតាំងសន្តិសុខនៅក្បែរព្រំដែនបង់ក្លាដែស។ ជនរ៉ូហ៊ីងយ៉ាប្រហែល ៧ សែននាក់បានភៀសខ្លួនពីយុទ្ធនាការហិង្សារបស់យោធាមីយ៉ាន់ម៉ាដែលបានសម្លាប់មនុស្ស រំលោភផ្លូវភេទ និងដុតផ្ទះសម្បែងរបស់ពួកគេ។ ទាំងយោធា ទាំងរដ្ឋាភិបាលរបស់លោកស្រី អ៊ុងសាន ស៊ូជី បានបដិសេធការចោទប្រកាន់ពាក់ព័ន្ធការបោសសម្អាតពូជសាសន៍។
ជុំវិញសំណុំរឿងដែលអង្គការសហប្រជាជាតិចាត់ទុកជាអំពើប្រល័យពូជសាសន៍នេះ ក្រុមអ្នកស៊ើបអង្កេតចងក្រងរបាយការណ៍ស្វែងរកការពិតនេះដែរក៏បានអំពាវនាវឲ្យក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខបញ្ជូនសំណុំរឿងមីយ៉ាន់ម៉ាទៅកាន់តុលាការព្រហ្មទណ្ឌអន្តរជាតិ(ICC) មានទីតាំងនៅក្រុងឡាអេដើម្បីកាត់ទោសជនបង្ក។ ក្រុមនេះក៏ស្នើឲ្យមានការពិចារណាស្វែងរកលទ្ធភាពបង្កើតតុលាការព្រហ្មទណ្ឌបណ្តោះអាសន្នដើម្បីចាត់ការសំណុំរឿងនេះដូចនៅយូហ្គោស្លាវីដែរ។
ថ្វីបើមានភស្តុតាងដែលបញ្ជាក់ថា បទប្រល័យពូជសាសន៍បានកើតឡើងនៅមីយ៉ាន់ម៉ា និងបង្កឡើងដោយយោធាមីយ៉ាន់ម៉ាក៏ដោយ មីយ៉ាន់ម៉ាមិនមែនជាភាគីនៃលក្ខន្តិកៈទីក្រុងរ៉ូមស្តីពីតុលាការព្រហ្មទណ្ឌអន្តរជាតិឡើយដែលវាមានន័យថា តុលាការគ្មានយុត្តាធិការចាត់ការសំណុំរឿងនេះទេ។
ក្នុងករណីដែលតុលាការព្រហ្មទណ្ឌអន្តរជាតិគ្មានយុត្តាធិការដើម្បីនាំខ្លួនជនបង្កយកមកកាត់ទោស ដោយសារប្រទេសនោះមិនមែនជាភាគីនៃលក្ខន្តិកៈក្រុងរ៉ូមស្តី គេអាចស្នើសុំទៅកាន់ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអង្គការសហប្រជាតិដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហានេះបាន។ ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអង្គការសហប្រជាតិ ត្រូវចេញដំណោះស្រាយដើម្បីផ្តល់នូវយុត្តិធិការមួយដល់តុលាការនេះ ដើម្បីធ្វើប្រតិបត្តិការ នាំយកឧក្រិដ្ឋជនទាំងនោះមកកាត់ទោសតាមច្បាប់។
នីតិវិធិដែលបញ្ជូនសំណុំរឿង និងផ្តល់យុត្តាធិការដល់តុលាការព្រហ្មទណ្ឌអន្តរជាតិ ដោយក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអង្គការសហប្រជាជាតិ ត្រូវបានគេធ្វើឡើងតែពីរដងប៉ុណ្ណោះតាំងពីពេលដែលតុលាការនេះបង្កើតមក ទីមួយនៅក្នុងវិបត្តិនៅ Darfur ប្រទេសស៊ូដង់កាលពីឆ្នាំ ២០០៥ ហើយលើកទី២ នៅក្នុងជម្លោះនៅប្រទេសលីប៊ី នៅក្នុងឆ្នាំ ២០១១។ ហើយគេក៏មិនសង្ឃឹមថា វានឹងកើតឡើងក្នុងសំណុំរឿងប្រល័យពូជសាសន៍នៅមីយ៉ាន់ម៉ាដែរ។
មិនសង្ឃឹមដោយសារមូលហេតុថា មហាអំណាចពីរធំៗមានចិន និងរុស្ស៊ីនឹងជំទាស់ដំណោះស្រាយបញ្ជូនសំណុំរឿងទៅកាន់តុលាការ បើទោះជាអាមេរិកនិងសមាជិកអចិន្ត្រៃយ៍ និងមិនអចិន្ត្រៃយ៍ឯទៀតយល់ស្របក៏ដោយចុះ។ ចិន និងរុស្ស៊ីត្រូវបានគេស្គាល់ច្បាស់ថា ជាខ្នងបង្អែកការទូតរបស់មីយ៉ាន់ម៉ាតាំងពីប្រទេសនេះស្ថិតនៅក្រោមរបបសឹកម្លេះ។ ដូច្នេះគ្មានលក្ខខណ្ឌណាដែលប្រទេសមហាអំណាចទាំងពីរនេះបណ្តោយឲ្យអាមេរិកនិងសម្ព័ន្ធមិត្តទាញយកមេដឹកនាំមីយ៉ាន់ម៉ាទៅកាន់ទោសឲ្យខាតប្រយោជន៍ខ្លួនឡើយ។
ក្នុងកិច្ចប្រជុំក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខនៅថ្ងៃអង្គារទី ២៨ ខែសីហាម្សិលមិញ តំណាងក្រុងម៉ូស្គូ និងប៉េកាំងបានបញ្ជាក់ច្បាស់ថា ខ្លួនមិនគាំទ្រឡើយការបញ្ជូនសំណុំរឿងរំលោភសិទ្ធិមនុស្សធ្ងន់ធ្ងរនៅមីយ៉ាន់ម៉ាទៅកាន់តុលាការព្រហ្មទណ្ឌអន្តរជាតិនោះ។ មហាអំណាចទាំងពីរចង់មានកិច្ចសន្ទនាជាមួយរបបដឹកនាំមីយ៉ាន់ម៉ាវិញដើម្បីស្វែងរកដំណោះស្រាយជាក់ស្តែង។
ដោយឡែក ប្រមុខអង្គការសហប្រជាជាតិលោក Antonio Guterres ក៏មិនមានទំនោរគាំទ្រការនាំជនបង្កទៅតុលាការអន្តរជាតិដែរ ដោយសារហេតុផលច្រើនជាពិសេសលទ្ធភាពនៃការសម្រេចជោគជ័យនោះ។ លោកបានសង្កត់ធ្ងន់ថា វាចាំបាច់ត្រូវមានកិច្ចសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិដែលមានប្រសិទ្ធភាពដែលមានសារសំខាន់ក្នុងការធានាថា ដំណើរការនេះមានតម្លាភាព មិនលម្អៀង ឯករាជ្យ ត្រឹមត្រូវ និងស្របច្បាប់កាតព្វកិច្ចមីយ៉ាន់ម៉ាក្រោមច្បាប់អន្តរជាតិ។
មីយ៉ាន់ម៉ា ទាត់ចោលរបាយការណ៍អង្គការសហប្រជាតិ
ដោយឡែក រដ្ឋាភិបាលមីយ៉ាន់ម៉ាបានប្រកាសទាត់ចោលរបាយការណ៍ស្វែងរកការពិតរបស់អង្គការសហប្រជាតិនេះនៅថ្ងៃពុធទី ២៩ ខែសីហា។ អ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាលមីយ៉ាន់ម៉ា Zaw Htay បានអះអាងថា មីយ៉ាន់ម៉ាមិនទទួលយករបាយការណ៍ស្វែងរកការពិតទៅ ព្រោះគណៈកម្មការស្វែងរកការពិតនេះមិនត្រូវបានអនុញ្ញាតឲ្យចូលទឹកដីខ្លួនទេកន្លងមកនេះ។
យោងតាមទីភ្នាក់ងារព័ត៌មាន AFP លោក Htay បាននិយាយថា៖«យើងមិនបានអនុញ្ញាតឲ្យបេសកកម្មស្វែងរកការពិតរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិចូលក្នុងប្រទេសទេ ដូច្នេះហើយបានជាយើងមិនឯកភាព និងទទួលយកដំណោះស្រាយដែលសម្រេចដោយក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្ស»។
មីយ៉ាន់ម៉ាកំពុងចោទសួរពីតម្លាភាព និងអព្យាក្រឹតភាពនៃរបាយការណ៍អង្គការសហប្រជាជាតិនេះព្រោះខ្លួនមិនទុកចិត្តថា វាត្រឹមត្រូវនិងមិនលម្អៀងឡើយ។ ខណៈរិះគន់របាយការណ៍អង្គការសហប្រជាជាតិ តំណាងរដ្ឋាភិបាលមីយ៉ាន់ម៉ាខាងលើបានលើកឡើងពីគណៈកម្មការស៊ើបអង្កេតឯករាជ្យដែលខ្លួនបង្កើតឡើងកន្លងមកវិញ។ លោក Htay អធិប្បាយថា គណៈកម្មការខ្លួនត្រូវបានបង្កើតឡើងក្នុងគោលដៅឆ្លើយតបនឹងការចោទប្រកាន់មិនត្រឹមត្រូវរបស់ទីភ្នាក់ងារអង្គការសហប្រជាជាតិ និងសហគមន៍អន្តរជាតិផងដែរ៕
Tag:
ចិន
រុស្ស៊ី
រ៉ូហ៊ីងយ៉ា
ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខ
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
