អន្តរជាតិ
នយោបាយអន្តរជាតិ
ត្រាំ រកច្រកចេញពីសង្គ្រាម១៧ឆ្នាំ អាចបើកផ្លូវឲ្យតាលីបង់ដណ្តើមអាហ្វហ្គានីស្ថានទៅគ្រប់គ្រងវិញ?
×![]()
សង្គ្រាមអាមេរិកនៅអាហ្វហ្គានីស្ថានដែលឈានដល់អាយុកាល ១៧ឆ្នាំត្រឹមខែតុលាកន្លងទៅនោះក្លាយជាប្រធានបទពិភាក្សាដ៏ក្តៅគគុកជាថ្មីនៅសប្តាហ៍នេះ បន្ទាប់ពីប្រធានាធិបតីអាមេរិកលោក ដូណាល់ ត្រាំ បានប្រកាសជាផ្លូវការដោយដកទ័ពអាមេរិកយ៉ាងតិច ៥០០០នាក់ចេញពីអាហ្វហ្គនីស្ថាន។ ការសម្រេចចិត្តមួយនេះស្របតាមការសន្យារបស់លោក ត្រាំ កាលពីមុន ព្រោះលោកតែងចោទសួរពីការចាយលុយខ្ជះខ្ជាយក្នុងសង្គ្រាមដែលរកជ័យជម្នះមិនឃើញ។ ប៉ុន្តែការសម្រេចចិត្តនេះទំនងជាធ្វើឲ្យរដ្ឋអាស៊ីកណ្តាលអាហ្វហ្គានីស្ថានលង់ខ្លួនកាន់តែជ្រៅក្នុងវិបត្តិ ឬអាចធ្លាក់ក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់ក្រុងតាលីបង់ជាថ្មីផងដែរ។
ចុងសប្តាហ៍កន្លងទៅ ប្រធានាធិបតីអាមេរិកលោក ដូណាល់ ត្រាំ បានប្រកាសដកកងទ័ពអាមេរិកយ៉ាងហោចណាស់ ៥០០០នាក់ក្នុងចំណោមទ័ព ១៤០០០នាក់ចេញពីអាហ្វហ្គានីស្ថាន ក្រោយពេលដែលលោកប្រកាសដកទ័ពទាំងស្រុង ២០០០នាក់ពីស៊ីរីដែរ។ ការសម្រេចចិត្តរបស់លោក ត្រាំ មានការជំទាស់ពីសមាជិកគណៈរដ្ឋមន្ត្រីរបស់លោកផង និងមានការទិតៀនពីក្រុមអ្នកជំនាញសន្តិសុខដូចគ្នា។ គ្មានការប្រឹក្សាជាមួយគេឯងជាមុនឡើយ ហើយរដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិលោក ជេម ម៉ាធីស ក៏សុខចិត្តលាលែងពីតំណែងដែរក្រោយលោក ត្រាំ សម្រេចចិត្តបែបនេះ។
សង្គ្រាមអាហ្វហ្គានីស្ថានមានអាយុកាល ១៧ ឆ្នាំល្មម នៅពេលដែលអាមេរិកប្រកាសដកទ័ពប្រហែលពាក់កណ្តាលនេះ។ លោក ត្រាំ ធ្លាប់និយាយច្រើនដងថាលោកមិនពេញចិត្តនឹងការបន្តធ្វើសង្គ្រាមនៅអាហ្វហ្គានីស្ថានឡើយ ដ្បិតថា វាជាការខ្ជះខ្ជាយលុយច្រើនសន្ធឹកសន្ធាប់របស់ប្រជាជនអាមេរិក។ លោកអះអាងផងដែរ អ្វីដែលលោកធ្វើគឺជាការសន្យារបស់លោកចំពោះអ្នកគាំទ្រតាំងពីពេលឃោសនាបោះឆ្នោតម្ល៉េះ។
ថ្វីបើលោក ត្រាំ អះអាងបែបនេះក្តី ប្រធានាធិបតីរូបនេះធ្លាប់ប្តូរជំហររបស់ខ្លួនម្តងរួចទៅហើយកាលពីឆ្នាំមុនពេលដែលលោកត្រូវប្រកាសយុទ្ធសាស្ត្រអាមេរិកថ្មីក្នុងសង្គ្រាមអាហ្វហ្គានីស្ថាន។ លោកប្រកាសក្នុងខែសីហាថា រដ្ឋបាលអាមេរិកនឹងបង្កើនកងទ័ពអាមេរិកនៅបន្តដោះស្រាយបញ្ហានៅអាហ្វហ្គានីស្ថាន ហើយលោកសង្ឃឹមថា យុទ្ធសាស្ត្រថ្មីរបស់រដ្ឋបាលលោកនឹងនាំមកនូវជ័យជម្នះក្នុងសង្គ្រាមរ៉ាំរ៉ៃនេះផងដែរ។
លោក ត្រាំ កាលនោះពន្យល់បន្ថែមថា តែពេលនេះលោកយល់ច្បាស់ ហើយការសម្រេចចិត្តដកទ័ពប្រៀបបីដូចជាការមិនអើពើចំពោះកងទ័ពអាមេរិកជាច្រើននាក់ដែលបានពលីក្នុងសង្គ្រាមអាហ្វហ្គានីស្ថានចាប់ពីឆ្នាំ ២០០១មកនោះ។ អ្វីដែលសំខាន់ វានឹងបង្កើតឲ្យមានបញ្ហាប្រឈមធំព្រោះអវត្តមានអាមេរិកនឹងអនុញ្ញាតឲ្យក្រុមភេរវជនអាចពង្រីកបណ្តាញរបស់ខ្លួនបានដូចដែលអ្វីដែលកើតឡើងនៅអ៊ីរ៉ាក់ដូច្នេះដែរ។
ប៉ុន្តែបទបញ្ជាឲ្យកងទ័ពអាមេរិកប្រហែលពាក់កណ្តាលចាកចេញរបស់លោក ត្រាំ កំពុងធ្វើឲ្យមានក្តីបារម្ភក្នុងចំណោមអ្នកជំនាញសន្តិសុខដ្បិតវានឹងមានផលប៉ះពាល់លើដំណើរការចរចាសន្តិភាព និងធ្វើឲ្យក្រុមតាលីបង់មានលទ្ធភាពប្រឆាំងរដ្ឋបាភិបាលក្រុងកាប៊ុល។ យោងតាមទីភ្នាក់ងារព័ត៌មាន AFP អាមេរិកមានទ័ពសរុប ១៤០០០ នាក់ដែលខ្លះស្ថិតក្នុងប្រតិបត្តិការណាតូដើម្បីជួយគាំទ្រដល់កម្លាំងសន្តិសុខអាហ្វហ្គានីស្ថាន និងខ្លះទៀតជាផ្នែកមួយនៃប្រតិបត្តិការប្រឆាំងភេរវកម្មដែលមានគោលដៅកម្ចាត់ក្រុមបណ្តាញក្រុមរដ្ឋឥស្លាម និងអាល់កៃដាផង។ ប្រទេសជាង៣០ផ្សេងទៀតមានទ័ពប្រហែល ៨០០០នាក់ដែរហើយពួកគេផ្តោតតែលើការងារប្រឹក្សាសឹក និងហ្វឹកហ្វឺនបំពាក់បំប៉នកងទ័ពប៉ុណ្ណោះ។
យ៉ាងណាមិញរដ្ឋាភិបាលក្រុងកាប៊ុលអះអាងប្រកបដោយភាពជឿជាក់ថា ការដកទ័ពអាមេរិកមិនមានបញ្ហាសម្រាប់ខ្លួនទេព្រោះអាហ្វហ្គានីស្ថានអាចពឹងខ្លួនឯងបានលើការធានាសន្តិសុខ។ លោកHaroon Chakansuri អ្នកនាំពាក្យប្រធានាធិបតី Ashraf Ghani បានអះអាងថា ចាប់ពីឆ្នាំ ២០១៤ តួនាទីកងទ័ពអាមេរិកត្រឹមប្រឹក្សា និងជួយបង្វឹកទ័ពអាហ្វហ្គានីស្ថានប៉ុណ្ណោះ។ ប៉ុន្តែក្រោយអាមេរិកប្រកាសដកទ័ព ប្រធានាធិបតីអាហ្វហ្គានីស្ថានសម្រេចប្តូរតំណែងរដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិ និងមហាផ្ទៃដើម្បីពង្រឹងយុទ្ធសាស្ត្រសន្តិសុខជាតិឡើងវិញ។
តាមពិតទៅ សមត្ថភាពការពារសន្តិសុខខ្លួនឯងគឺជារឿងអាចទុកចិត្តបានឡើយ។ ក្រុមភេរវជនបើកការវាយប្រហារជាប្រចាំនៅកាប៊ុល និងទីតាំងផ្សេងទៀតពាសពេញអាហ្វហ្គានីស្ថានទាំងមូល ខណៈដែលកងកម្លាំងអាហ្វហ្គានីស្ថាននេះអសមត្ថភាពក្នុងការទប់ស្កាត់ និងឆ្លើយតប។ សូម្បីតែនៅថ្ងៃអង្គារទី ២៥ ខែធ្នូនេះ មនុស្សយ៉ាងតិច ២០នាក់បានស្លាប់ដោយសារខ្មាន់កាំភ្លើងវាយប្រហារលើអាគាររដ្ឋាភិបាល និងមានការបំផ្ទុះគ្រាប់បែកអត្តឃាតទៀតផង។
-អាមេរិកពិតជាខ្ជះខ្ជាយលុយក្នុងសង្គ្រាម ប៉ុន្តែដកទ័ពចេញអាចបង្កើតចលាចលសន្តិសុខកាន់តែខ្លាំង
យោងតាមទីភ្នាក់ងារព័ត៌មាន Reuters ចាប់តាំងពីឆ្នាំ ២០០២ មកដល់ឆ្នាំ ២០១៦ អាមេរិកបានចំណាយលុយយ៉ាងហោចណាស់ ៦០ ពាន់លានដុល្លារអាមេរិកដើម្បីបំពាក់បំប៉នសមត្ថភាពនិងបំពាក់អាវុធឲ្យក្រុមកងកម្លាំងអាហ្វហ្គានីស្ថានដើម្បីតទល់ក្រុមតាលីបង់។ បើយោងតាមការវាយតម្លៃជារួមរបស់សភាអាមេរិក ការចំណាយលើសង្គ្រាមអាហ្វហ្គានីស្ថានកើនដល់ ៦៨៥, ៦ពាន់លានដុល្លារអាមេរិក។ បើអាមេរិកនៅបន្តទៀតក្នុងរយៈពេលវែង មានការវាយតម្លៃអាមេរិកនឹងខាតបង់លុយមិនតិចជាង ប្រាំមួយទ្រីលានដុល្លារឡើយ
ប៉ុន្តែជុំវិញការបញ្ជាដកកងទ័ពអាមេរិកចេញ ត្រូវបានអ្នកជំនាញអះអាងថា នឹងមានផលប៉ះពាល់ដល់ស្ថានការណ៍សន្តិសុខអាហ្វហ្គានីស្ថានជារួម និងធ្វើឲ្យរាំងស្ទះដល់ដំណើរការចរចាសន្តិភាពរវាងរដ្ឋាភិបាលនិងក្រុមតាលីបង់ដែលកំពុងដង្ហោយរកការសង្គ្រោះស្រាប់នោះ។ ក្រុមអ្នកការទូតអាមេរិកដែលពាក់ព័ន្ធនឹងការរៀបចំការចរចា បានអះអាងថា ក្រុមតាលីបង់នៅតែគ្មានឆន្ទៈចូលតុចរចា ហើយការបាត់បង់ការគាំទ្រពីអន្តរជាតិជាពិសេសពីអាមេរិករឹតតែធ្វើឲ្យតាលីបង់អស់ឆន្ទៈចូលចរចាថែមទៀត។ ក្រុមនេះជ្រើសរើសយកការបន្តប្រើប្រាស់អាវុធប្រយុទ្ធដើម្បីដណ្តើមអំណាចមកក្តោបក្តាប់វិញដោយសារ គេឃើញថា រដ្ឋាភិបាលក្រុងកាប៊ុលអសមត្ថភាព។
ដោយឡែកក៏ក្រុមអ្នកជំនាញសន្តិសុខក៏ប្រដូចការដកទ័ពអាមេរិកនៅពេលនេះទៅនឹងពេលដែលសហភាពសូវៀតដកទ័ពចេញពីអាហ្វហ្គានីស្ថានឆ្នាំ ១៩៨៩ ក្រោយចាញ់សង្គ្រាមត្រជាក់ដែរ។ ការដកទ័ពសូវៀតចេញនេះហើយដែលនាំឲ្យមានចលាចល និងការផ្តួលរំលំរបបដឹកនាំលោកប្រធានាធិបតី
Mohammad Najibullah ដោយក្រុមសកម្មប្រយុទ្ធឥស្លាម មូចាហ៊ីឌីន នៅឆ្នាំ១៩៩២ និងមានការលេចឡើងក្រុមតាលីបង់ឆ្នាំ ១៩៩៤។ រដ្ឋាភិបាលអាហ្វហ្គានីស្ថានដែលកំពុងហ៊ុមព័ទ្ធដោយបញ្ហាច្រើនរាប់មិនអស់ និងត្រៀមបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីខែមេសាខាងមុខស្រាប់នោះ អាចនឹងធ្លាក់ផុងជ្រៅក្នុងវិបត្តិនយោបាយ និងធ្លាក់ចូលក្នុងសង្គ្រាមស៊ីវិលជាថ្មីទៀតដែរ។
ក្រៅពីតាលីបង់ និងត្រឡប់មកវិញនូវសង្គ្រាមស៊ីវិល អវត្តមានកងទ័ពអាមេរិកដែលបន្តប្រយុទ្ធប្រឆាំងក្រុមភេរវជនរដ្ឋឥស្លាម និងអាល់កៃដា នឹងក្លាយជាឱកាសសម្រាប់ក្រុមភេរវជនពង្រឹងកម្លាំងឡើងវិញ។ ក្រុមភេរវជនរដ្ឋឥស្លាមមានបណ្តាញរបស់ខ្លួននៅអាហ្វហ្គានីស្ថានរួចមកហើយតាំងពីឆ្នាំ ២០១៥ ប៉ុន្តែដោយសារកម្លាំងអន្តរជាតិនៅអាហ្វហ្គានីស្ថានជាពិសេសប្រតិបត្តិការសឹករបស់ទាហានអាមេរិកទើបធ្វើឲ្យក្រុមនេះពិបាកផ្តុំកម្លាំងបង្កើនឥទ្ធិពលបាន។ ដូច្នេះហើយតិចឬច្រើន អាមេរិកដកទ័ពចេញជារឿងអាក្រក់សម្រាប់ប្រជាជនអាហ្វហ្គានីស្ថាន និងជាដំណឹងល្អសម្រាប់ក្រុមភេរវជន។
-ប្រវត្តិសង្គ្រាម «សង្គ្រាមអាហ្វហ្គានីស្ថាន»ដែលបញ្ឆេះដោយអាមេរិកនៅខែតុលាឆ្នាំ ២០០១
ក្រោយមានវាយប្រហារលើអគារពាណិជ្ជកម្ម ពិភពលោក នៅក្នុងខែកញ្ញា ឆ្នាំ ២០០១ អាមេរិក ដែលស្ថិតក្រោមរដ្ឋបាលលោក George W. Bush បានប្រកាសសង្គ្រាមប្រឆាំងក្រុមភេរវជន ហើយអាហ្វហ្កានីស្ថានក្លាយជាគោលដៅនៃការឈ្លានពានរបស់អាមេរិកមុនគេ ពោលគឺមុនអ៊ីរ៉ាក់។ រដ្ឋបាលអាមេរិកពេលនោះយល់ថា សោកនាដកម្មនៃការវាយប្រហារអាគារពាណិជ្ជកម្មពិភពលោកបង្កឡើងដោយមេក្រុមអាល់កៃដា អូសាម៉ា ប៊ីនឡាដិន ដែលលាក់ខ្លួននៅអាហ្វហ្កានីស្ថានព្រោះពួកគេមានទំនាក់ទំនងជិតស្និទ្ធ។ ក្រោយមកអាមេរិកបានទាមទារឲ្យរដ្ឋាភិបាលក្រុងកាប៊ុលដែលកាន់កាប់ដោយក្រុមតាលីបង់ប្រគល់ខ្លួន អូសាម៉ា ប៊ីនឡាដិន ឲ្យខ្លួនដើម្បីកាត់ទោស។ ប៉ុន្តែមេដឹកនាំក្រុមតាលីបង់ Mullah Omar បានបដិសេធសំណើរ និងទាររកភ័ស្តុតាងពីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោនថែមទៀត។
ដោយខឹង ក្រុមតាលីបង់មិនស្តាប់ការស្នើសុំ អាមេរិកសម្រេចធ្វើសង្គ្រាមជាមួយអាហ្វហ្កានីស្ថានតែម្តង។ ថ្ងៃ ៧ ខែតុលា ឆ្នាំ ២០០១ ដដែល កងទ័ពអាមេរិក កងកម្លាំងសម្ព័ន្ធមិត្តអាមេរិក និងក្រុមឧទ្ទាមប្រឆាំងនឹងរបបក្រុងកាប៊ុលបានចាប់ផ្តើមសង្គ្រាមប្រឆាំងរបបដឹកនាំក្រុមតាលីបង់នៅកាប៊ុល។ តាមពិតទៅសង្គ្រាមអាមេរិកនៅអាហ្វហ្កានីស្ថានត្រូវបានគេបែងចែកជាបីជំហាន។
-សង្គ្រាមបីជំហានរំដោះអាហ្វហ្គានីស្ថានដោយបរាជ័យ
ជំហានទីមួយមានរយៈពេលត្រឹមតែ ២ ខែប៉ុណ្ណោះដោយចាប់ផ្តើមពីខែតុលាដល់ឆ្នាំ ២០០២ ដោយសង្គ្រាមនេះផ្តោតលើការផ្តួលរំលំក្រុមភេរវករតាលីបង់ដែលកំពុងគ្រប់គ្រងរដ្ឋាភិបាលអាហ្វហ្គានីស្ថាន។
ជំហានទីពីរ ត្រូវបានគេកំណត់ពីឆ្នាំ ២០០២ ដល់ឆ្នាំ ២០០៨ ដោយអាមេរិកផ្តោតការកម្ចាត់ក្រុមតាលីបង់ និងស្តារក៏ដូចជាកសាងឡើងវិញនូវស្ថាប័នស្នូលសំខាន់ៗនៅអាហ្វហ្គានីស្ថានជាពិសេសរៀបចំបង្កើតរដ្ឋាភិបាលត្រឹមត្រូវដើម្បីគ្រប់គ្រងនិងរក្សាសន្តិភាព សន្តិសុខ និងស្ថិរភាពប្រទេសទាំងមូល។ នាខែឧសភា ឆ្នាំ ២០០៣ រដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិ Donald Rumsfeld បានប្រកាសថា ការប្រយុទ្ធទ្រង់ទ្រាយធំបានឈានដល់ទីបញ្ចប់ហើយនៅអាហ្វហ្កានីស្ថាន ហើយកងទ័ពអាមេរិក ៨ពាន់នាក់ឈរជើងនៅអាហ្វហ្កានីស្ថានដើម្បីរក្សាសន្តិសុខទម្រាំមានការបោះឆ្នោត។
ក្នុងខែតុលា ឆ្នាំ ២០០៤ ការបោះឆ្នោតតាមបែបប្រជាធិបតេយ្យលើដំបូងមួយត្រូវបានគេរៀបចំឡើង ហើយលោក Hamid Karzai បានក្លាយជាប្រធានាធិបតីអាហ្វហ្គានីស្ថានជាផ្លូវការ។លោក Karzai បានដើរតួនាទីជាប្រធានាធិបតីបណ្តោះអាសន្នអាហ្វហ្គានីស្ថានតាំងពីដើមឆ្នាំ ២០០២ មុនមានការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីត្រឹមត្រូវ។
ចំណែកជំហានទីបី ចាប់ផ្តើមពីឆ្នាំ ២០០៨ ហើយសង្គ្រាមអាមេរិកផ្តោតសំខាន់លើការប្រឆាំងក្រុមឧទ្ទាមប៉ុណ្ណោះ។ ប៉ុន្តែការផ្លាស់ប្តូរការដឹកនាំនៅអាមេរិកនៅឆ្នាំ ២០០៩ ពេលលោក បារ៉ាក់ អូបាម៉ា ឡើងកាន់តំណែង ចំនួនកងទ័ពអាមេរិកនៅអាហ្វហ្កានីស្ថានត្រូវបានគេបង្កើនក្នុងលក្ខណៈបណ្តោះអាសន្នប៉ុណ្ណោះ។ នេះក៏ដោយសារលោក បារ៉ាក់ អូបាម៉ា បានប្រកាសក្នុងពេលលោកឈរឈ្មោះជាប្រធានាធិបតីថា លោកនឹងបញ្ចប់សង្គ្រាមអាមេរិកនៅបរទេសជាពិសេសអាហ្វហ្គានីស្ថាននេះតែម្តង។ ត្រឡប់មកវិញ កងទ័ពទាំងនោះចូលរួមក្នុងប្រតិបត្តិការការពារជនស៊ីវិលពីការវាយប្រហាររបស់ក្រុមតាលីបង់ និង គាំទ្រគោលនយោបាយសមាហរណកម្មក្រុមតាលីបង់ចូលក្នុងសង្គមអាហ្វហ្គានីស្ថានវិញ។
រហូតដល់ដើមឆ្នាំ ២០១១ សហរដ្ឋអាមេរិកចាប់ផ្តើមផ្ទេរការទទួលខុសត្រូវផ្នែកសន្តិសុខទៅឲ្យរដ្ឋាភិបាលក្រុងកាប៊ុលបណ្តើរៗពោលគឺ កងកម្លាំងទាហាននិងប៉ូលិសអាហ្វហ្គានីស្ថាននេះតែម្តង។ ប៉ុន្តែជាអកុសល ការវាយប្រហារនិងចលនាវិទ្ធង្សនាប្រឆាំងរដ្ឋាភិបាលនិងជនស៊ីវិលនៅតែបន្តកើតមានឡើងឥតល្ហែនៅទូទាំងប្រទេស ហើយកងកម្លាំងអាហ្វហ្គានីស្ថានមិនមានលទ្ធភាពនិងសមត្ថភាពគ្រប់គ្រាន់ក្នុងការទទួលខុសត្រូវរក្សាសន្តិសុខខ្លួនឯងបានដែរ។
ក្នុងចុងឆ្នាំ ២០១៤ ប្រតិបត្តិការប្រយុទ្ធប្រឆាំងក្រុមតាលីបង់របស់អាមេរិក និងបក្សសម្ព័ន្ធយោធាណាតូ បានបញ្ចប់ជាផ្លូវការ ដែលវាមានន័យថា ទ័ពអាមេរិកនិងសម្ព័ន្ធមិត្តលែងពាក់ព័ន្ធការប្រយុទ្ធប្រឆាំងក្រុមតាលីបង់ដោយផ្ទាល់ទៀតឡើយ។ អាមេរិកនៅបន្តរក្សាទុកកងទ័ពរបស់ខ្លួនមួយចំនួននៅអាហ្វហ្គានីស្ថាន ប៉ុន្តែកងទ័ពទាំងនោះមិនពាក់ព័ន្ធប្រតិបត្តិការប្រឆាំងក្រុមតាលីបង់ទេ ប៉ុន្តែដូចបានលើកឡើងខាងលើស្រាប់ពួកគេមានគោលដៅប្រឆាំងក្រុមភេរវជនរដ្ឋឥស្លាម និងក្រុមអាល់កៃដា។
គិតទៅ រយៈពេលជិតពីរទសវត្សរ៍ហើយ បើទោះជាអាហ្វហ្គានីស្ថានត្រូវបានរំដោះចេញពីកណ្តាប់ដៃក្រុមតាលីបង់ និងមានរដ្ឋាភិបាលស៊ីវិលដឹកនាំក៏ដោយ គេមិនឃើញសញ្ញាវិជ្ជមានណាមួយដែលបញ្ជាក់ថាប្រទេសនេះរួចផុតពីបញ្ហាអស្ថិរភាពនយោបាយនិងសន្តិសុខឡើយ។ ការប្រយុទ្ធគ្នានៅតែរវាងកងកម្លាំងរដ្ឋាភិបាល និងក្រុមតាលីបង់រួមជាមួយការវាយប្រហារនិងបំផ្ទុះគ្រាប់បែកអត្តឃាតជាដើមដែលឆក់យកជីវិតជនស៊ីវិលស្ទើររាល់ថ្ងៃ។
ត្រឡប់មកទៅមើល ការចរចារវាងរដ្ឋាភិបាលក្រុងកាប៊ុល និងក្រុមតាលីបង់នៅជាប់ទ្រឹងទៅមុខមិនរួច ហើយអាមេរិកក៏កំពុងព្យាយាមរកផ្លូវដកខ្លួន លែងទទួលខុសត្រូវចំពោះសន្តិសុខអាហ្វហ្គានីស្ថានទាំស្រុងទៅទៀត ហើយទុកឲ្យប្រជាជនអាហ្វហ្គានីស្ថានសម្រេចលើជោគវាសនានៃប្រទេសជាតិរបស់ខ្លួន ទប់ទល់ក្រុមតាលីបង់វិញ។ កន្លងមក មានអ្នកខ្លះប្រដូចការដកកងទ័ពចេញពីអាហ្វហ្គានីស្ថាន ទៅនឹងការបោះបង់ចោលវៀតណាមក្នុងឆ្នាំ ១៩៧៣ ក្រោមការដឹកនាំរបស់លោកប្រធានាធិបតី រីឆាត និចសុន ឡើយ៕
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
