បាត់ដំបង៖ «ដំណាំគម្របដី» ជាការអនុវត្តកសិកម្ម សម្រាប់ថែរក្សាដីឲ្យមានសំណើម ទប់ស្កាត់ការហូរច្រោះសារធាតុចិញ្ចឹមរបស់ដី និងកែប្រែដីឲ្យមានគុណភាពឡើងវិញ។ បច្ចុប្បន្ន កសិដ្ឋានដែលមានផ្ទៃដីប្រមាណ២ហិកតានៅស្រុករតនមណ្ឌល ខេត្តបាត់ដំបង អនុវត្តបច្ចេកទេសនេះ ក្រោមការណែនាំពីអ្នកបច្ចេកទេសពីក្រសួងកសិកម្ម អស់រយៈពេល១០មកហើយ។
«ការដាំស្មៅគម្របដីនេះ អាចឱ្យកសិករចេះការពារដំណាំរបស់ខ្លួនទៅនឹងប្រែប្រួលអាកាសធាតុ»។ នេះជាការលើកឡើងរបស់លោក ស វ៉េង ប្រធានសម្របសម្រួលបច្ចេកទេសនៃមជ្ឈមណ្ឌលសេវាកម្មកសិកម្មអភិរក្ស នៃក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ នាដំណើរទស្សនកិច្ចសិក្សាស្វែងយល់របស់អ្នកសារព័ត៌មានជាង១០នាក់ពីរាជធានីភ្នំពេញ ក្រោមការរៀបចំរបស់អង្គការកសិកម្ម Gret កាលពីពេលថ្មីៗកន្លងមកនេះ។
លោក ស វ៉េង ប្រធានសម្របសម្រួលបច្ចេកទេសនៃមជ្ឈមណ្ឌលកសិកម្មអភិរក្ស កំពុងធ្វើបទបង្ហាញ ពីការអនុវត្តកសិកម្មអភិរក្ស ក្នុងស្រុករតនមណ្ឌល ខេត្តបាត់ដំបង។
បើតាមអ្នកជំនាញរូបនេះ ដំណាំគម្របដី គឺការដាំពពួកស្មៅ ដូចជា ប្រភេទស្មៅ Sorghum, Stylo, Jute, Sesbania, Pearl Millet, Juncea និងការដាំដំណាំ សណ្តែក ល្ង ជាដើម ដែលមានអាយុកាលលូតលាស់ពី៦០ទៅ៧៥ថ្ងៃ ឬលើសពីនេះទៅតាមប្រភេទស្មៅនីមួយៗ។ ស្មៅទាំងនោះ ភាគច្រើនគឺនាំចូលពីបរទេស ដែលបានឆ្លងកាត់ការវាយតម្លៃ ដោយមានការចូលរួមពីកសិករ, អ្នកផ្សព្វផ្សាយ និងអ្នកស្រាវជ្រាវដែលមានបទពិសោធលើលក្ខណៈរបស់ដំណាំនេះ ដែលសមស្របសម្រាប់ដាំនៅតំបន់ត្រូពិក។
ជាប្រភេទស្មៅចំណីសត្វ។ ការដាំដុះ លូតលាស់លឿន, ទិន្នផល ខ្ពស់ សមស្រប ទៅនឹងលក្ខណៈសណ្ឋានដី អាកាសធាតុនៅកម្ពុជា និង សម្បូរទៅដោយ សារធាតុចិញ្ចឹម ផងដែរ។ ស្មៅប្រភេទនេះ អាចជួយគ្រប់គ្រងបរិស្ថានបានល្អ ពិសេសការពារនឹងការកើនឡើងកម្តៅផែនដី ( ជា គម្របដីការពារដីហូរច្រោះបង្កើនជីវជាតិដី និង បំផ្លាញស្មៅចង្រៃ ) ។
លោក ស វ៉េង បានបញ្ជាក់ប្រាប់អ្នកសារព័ត៌មានថា ដំណាំគម្របដី គឺជាផ្នែកមួយនៃការអនុវត្តកសិកម្មអភិរក្ស ដែលឆ្លើយតបនឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុពិសេសការកើនឡើងកម្តៅផែនដីនាពេលបច្ចុប្បន្ន ដោយកសិករត្រូវដាំដំណាំទាំងនោះសម្រាប់ធ្វើគម្របដីជាអចិន្ត្រយ៍ ដើម្បីបង្កើតជីវជាតិដល់ដី។ លោកពន្យល់ថា៖ «ក្រោយពីទទួលបានផលផ្លែ-ផ្កា ពីស្មៅគម្របដីនេះហើយ យើងប្រើម៉ាស៊ីនកាត់វាផ្តួលឱ្យរៀបស្មើនៅលើដីនោះ បន្ទាប់មកយើងយកដំណាំដែលយើងចង់ដាំត្រូវនឹងរដូវកាលលូតលាស់ល្អ ដូចជាដំឡូង និងពោត ដាំនៅលើដីនោះតែម្តង ដោយពុំភ្ជួររាស់ឬវៀបចំដីឱ្យស្អាត និងប្រមូលស្មៅទាំងនោះចេញឡើយ នោះស្មៅដែលយើងទុកធ្វើជាគម្របដី វានឹងការពារដីរបស់យើងឱ្យធន់នឹងការកើនកម្តៅផែនដី ផ្តល់សំណើមដល់ដី កាត់បន្ថយសំណឹកដី កាត់បន្ថយការហូរច្រោះជីវជាតិដី និងបង្កើនផលដំណាំ។ លើសពីនេះទៅទៀត ក្នុងរយៈពេល១០ថ្ងៃ ស្មៅដែលយើងបានកាត់ធ្វើគម្របដីហ្នឹង វានឹងពុកផុយចូលទៅក្នុងដី ហើយវា នឹងផ្តល់ជីវជាតិគ្រប់គ្រាន់ដល់ដំណាំកសិកម្មក្នុងការស្រូបយកក្នុងការលូតលាស់ ដោយមិនបាច់ប្រើប្រាស់ជីគីមីជំនួយ»។
ការដាំពពួកស្មៅគម្របដីនេះ ក្រៅពីនាំឲ្យដីមានគុណភាពល្អ និងបង្កើនទិន្នផលដំណាំពីមួយឆ្នាំទៅមួយឆ្នាំហើយនោះ កសិករ ឬម្ចាស់កសិដ្ឋាន ថែមទាំងចំណេញប្រាក់ និងពេលវេលា ទៀតផង ព្រោះប្រភេទស្មៅគម្របដីទាំងនោះ ដូចជា ស្មៅJuncea មានចេញផ្កាលឿងស្អាត ដោយកសិករអាចទទួលចំណូលបន្ថែមតាមរយៈភ្ញៀវទេសចរចូលមកទស្សនា ហើយគ្រាប់របស់ផ្កានេះ មានទីផ្សារចាំទទួលទិញស្រាប់ក្នុងតម្លៃជិត៥០០០រៀលក្នុងមួយគីឡូក្រាម។ រីឯប្រភេទស្មៅSorghum វិញ គឺជាប្រភេទស្មៅចំណេញសត្វ ដែលសម្បូរប្រូតេអ៊ីនខ្ពស់។ ស្មៅទាំងនោះ យើងអាចដាំបានគ្រប់រដូវកាល គ្រប់ទីកន្លែង។
ជាប្រភេទស្មៅគម្របដី មិនត្រឹមការពារដីកុំឲ្យហូរច្រោះ បង្កើនជីវជាតិដី និង បំផ្លាញស្មៅ ចង្រៃនោះទេ គឺថែមទាំងអាចរកចំណូលបន្ថែមពីការចូលទស្សនា របស់ភ្ញៀវទេសចរ និងបានពីការលក់គ្រាប់ផ្កាផងដែរ។
ការអនុវត្តកសិកម្មអភិរក្ស ដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ ក្រៅពីបចេ្ចកទេសដាំស្មៅគម្របដីនេះ មានការដាំដំណាំឱ្យមិនភ្ជួររាស់ដី និងការដាំដំណាំឆ្លាស់គ្នា ឬពិពិធកម្មមុខដំណាំ។ អ្នកសម្របសម្រួលបច្ចេកទេសនៃមជ្ឈមណ្ឌលសេវាកម្មកសិកម្មអភិរក្ស បានបញ្ជាក់ថា កសិកម្មអភិរក្ស គឺជាវិធានការបន្ស៊ាំមួយប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាពក្នុងការបង្កើនសមត្ថភាពរក្សាសំណើមដី កាត់បន្ថយរំហួតជាតិទឹកនៅក្នុងដី និងកែប្រែដីឱ្យមានគុណភាពឡើងវិញ។ លើសពីនេះ ការអនុវត្តកសិកម្មអភិរក្សនេះ អាចកាត់បន្ថយហានិភ័យអាកាសធាតុ ដោយផ្តល់មកវិញនូវជម្រើសបត់បែនសម្រាប់កសិករក្នុងការដាំដំណាំចម្បង ដូចជា ដំឡូងមី និងស្រូវ ដែលបន្តដោយជម្រើសដំណាំបន្ទាប់បន្សំដែលមានវដ្តលូតលាស់ខ្លីខុសគ្នា។
ការអនុវត្តកសិកម្មអភិរក្ស ក៏រួមចំណែកដល់ការកាត់បន្ថយការបញ្ចេញឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចក់ តាមរយៈការឈប់ភ្ជួរនិងរាស់ដី ហើយបន្ទាប់មកបង្កើនសារធាតុសរីរាង្គក្នុងដី (រួមបញ្ចូលទាំងកាបូនសរីរាង្គដី) នាំឱ្យបង្កើនការស្រូបទុកកាបូននៅក្នុងដី។ លើសពីនេះ កសិករក៏អាចកាត់បន្ថយការចំណាយលើការដាំដំណាំរបស់ខ្លួនផងដែរ។ នេះបើតាមលោក ស វ៉េង៕