មហាអំណាចអាមេរិកខាងជើងកាណាដាចង់មានកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីជាមួយអាស៊ាន

អន្តរជាតិ

មហាអំណាចអាមេរិកខាងជើងកាណាដាចង់មានកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីជាមួយអាស៊ាន

29, Aug 2018 , 10:19 pm

រូបភាព

ដោយ: សៅ ផលនិស្ស័យ (Sao Phal Niseiy)

កាណាដា បានបង្ហើបពីបំណងរបស់មហាអំណាចអាមេរិកខាងជើងក្នុងការបង្កើតកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីជាមួយអង្គការតំបន់អាស៊ាន។ ការបង្ហាញបំណងធ្វើពាណិជ្ជកម្មស៊ីជម្រៅជាមួយអាស៊ានកើតឡើងចំពេលដែលរដ្ឋាភិបាលក្រុងអូតាវ៉ា ព្យាយាមចែរចូវអាស៊ានក្រោមហេតុផលនៃការប្រែប្រួលនៃបរិបទភូមិសាស្ត្រនយោបាយ និងការរីកធំធាត់នៃសេដ្ឋកិច្ចរបស់អាស៊ានឥតឈប់ឈរនេះដែរ។

ស្ថិតក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចមកកាន់រដ្ឋអាស៊ីអាគ្នេយ៍ថៃ និងសិង្ហបុរីនាសប្តាហ៍នេះ រដ្ឋមន្ត្រីពាណិជ្ជកម្មកាណាដាលោក Jim Carr បានបង្ហើបថា កាណាដាកំពុងស្វែងរកលទ្ធភាពបង្កើតកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីជាមួយអាស៊ានដែរ។

បើតាមទីភ្នាក់ងារព័ត៌មាន AFP លោករដ្ឋមន្ត្រីរូបនេះមកអាស៊ីអាគ្នេយ៍ដើម្បីពង្រឹងទំនាក់ទំនង និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការពាណិជ្ជកម្ម និងវិនិយោគជាមួយថៃ និងសិង្ហបុរី និងឈានទៅរកឱកាសបង្កើតកិច្ចព្រមព្រៀងទ្វេភាគីជាមួយអង្គការតំបន់នេះផង។

លោក Jim Carr អះអាងថា ការពង្រឹងនិងពង្រីកទំនាក់ទំនងសេដ្ឋកិច្ចជាមួយអាស៊ាននឹងជួយសម្រួលដល់ក្រុមហ៊ុនធុរកិច្ចកាណាដាចូលវិនិយោគក្នុងតំបន់ដែលជាទីផ្សារដ៏ធំមានប្រជាជនជាង ៦០០លាននាក់ និងមានសេដ្ឋកិច្ចរីកលូតលាស់រហ័សបំផុតមួយនោះ។

តាមពិតទៅ ការបង្ហាញបំណងបង្កើតកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មជាមួយអាស៊ាន កើតឡើងស្របពេលដែលអាមេរិក និងម៉ិកស៊ិកឯកភាពគ្នាលើការចរចាពាក់ព័ន្ធនឹងការសើរើឡើងវិញនូវកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីអាមេរិកខាងជើង (NAFTA)។

ការស្វែងរកលទ្ធភាពបង្កើតកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មទ្វេភាគីរវាងកាណាដា និងអាស៊ាននេះបង្ហាញឲ្យឃើញច្បាស់ពីការលូតលាស់នៃទំនាក់ទំនងទ្វេភាគី និងគោលនយោបាយរបស់រដ្ឋាភិបាលក្រុងអូតាវ៉ាដែលកំណត់អាស៊ានជាតំបន់អាទិភាព។

ទំនាក់ទំនងអាស៊ាននិងកាណាដាមានអាយុ ៤០ឆ្នាំគិតត្រឹមឆ្នាំ ២០១៧

ឆ្នាំ ២០១៧ ជាខួប ៤០ឆ្នាំនៃការបង្កើតទំនាក់ទំនងរវាងកាណាដាជាមួយអាស៊ាន ហើយវាជាពេលវេលាពិសេសព្រោះវាក៏ចំឆ្នាំដែលអាស៊ានរៀបចំប្រារព្ធខួបលើកទី ៥០នៃការករកើតរបស់ខ្លួនដែរ។ រយៈពេល ៤០ឆ្នាំ មកនេះកាណាដា ក្លាយជាដៃគូជិតស្និទ្ធរបស់អាស៊ាន ហើយទំនាក់ទំនាក់មានការអភិវឌ្ឍគួរឲ្យកត់សម្គាល់ផង។

អត្ថបទទាក់ទង

ហេតុអ្វីមហាអំណាចអាមេរិកខាងជើង «កាណាដា» ត្រឡប់មកក្រសោបអាស៊ានឡើងវិញ?

កន្លងកាណាដានៅបង្ហាញជំហរស្ទាក់ស្ទើរក្នុងការស្រវាចាប់អាស៊ាន ហើយទំនាក់ទំនងរវាងកាណាដា និងអាស៊ានប្រឈមបញ្ហាខ្លាំងដោយសារបញ្ហាដែលកើតឡើងនៅមីយ៉ាន់ម៉ា។ កាណាដាជាមហាអំណាចអាមេរិកខាងជើងដែលតែងតែទិតៀនរបបសឹកមីយ៉ាន់ម៉ាតាំងពីដើមមក ហើយការចូលរួមរបស់មីយ៉ាន់ម៉ាជាមួយអាស៊ានឆ្នាំ ១៩៩៧ ធ្វើឲ្យទំនាក់ទំនងទ្វេភាគីអាស៊ានិងកាណាដាកាន់តែធ្លាក់ចុះខ្លាំង។

យ៉ាងណាមិញទំនាក់ទំនងនេះចាប់ផ្តើមប្រសើរឡើងបន្តិចម្តងៗនៅអំឡុងឆ្នាំ ២០១០ ដោយកាណាដាចាប់ផ្តើមចុះកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្ម ជាមួយអាស៊ាន និងពង្រឹងទំនាក់ទំនងការទូតរួមគ្នាជាដើម។ ឆ្នាំ ២០១២ ក្រុមប្រឹក្សាធុរៈកិច្ចកាណាដា និងអាស៊ានត្រូវបានបង្កើតឡើងដើម្បីជួយសម្រួលដល់អ្នកវិនិយោគកាណាដាក្នុងការមកដាក់ទុនរកស៊ីនៅតំបន់អាស៊ានផងនិងជំរុញទំនាក់ទំនងពាណិជ្ជកម្មជាដើម។ កាលឆ្នាំ ២០០៩ កាណាដាបានដាក់ទូតប្រចាំអាស៊ានជាផ្លូវការ ប៉ុន្តែឯកអគ្គរាជទូតកាណាដាប្រចាំឥណ្ឌូណេស៊ីជាអ្នកកាន់តួនាទីពីរ ជាទូតប្រចាំអាស៊ានផង និងជាទូតប្រចាំឥណ្ឌូណេស៊ីផង។ កាណាដាបន្តបង្កើតស្ថានទូតនៅតាមបណ្តាប្រទេសអាស៊ានដើម្បីពង្រឹងទំនាក់ទំនងការទូត ហើយដូចស្រាប់នៅឆ្នាំ ២០១៥ កាណាដាសម្រេចបង្កើតស្ថានទូតនៅកម្ពុជានិងឡាវជាផ្លូវការ។

ថ្វីបើដូច្នេះ ទំនាក់ទំនងរវាងអាស៊ាន និងកាណាដាកន្លងមកនៅមានកម្រិតនៅឡើយ ព្រោះគោលនយោបាយការបរទេសរបស់អតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រី Stephen Harper ដែលទើបចប់អាណត្តិឆ្នាំ ២០១៥ នោះ មិនសូវយកចិត្តទុកដាក់ខ្លាំងលើតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ឡើយ។ ប៉ុន្តែក្រោយការចូលកាន់តំណែងរបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រីវ័យក្មេង ចាស្ទីន ទ្រូដូ (Justin Trudeau) កាណាដាចាប់ផ្តើមកែលម្អនយោបាយការបរទេសរបស់ខ្លួន និងប្រឹងប្រែងបង្កើនតួនាទីរបស់ខ្លួនលើឆាកអន្តរជាតិជាពិសេសពង្រឹងទំនាក់ទំនងជាមួយអង្គការតំបន់ជាពិសេសអាស៊ានតែម្តង។

នៅឆ្នាំ ២០១៦ រដ្ឋាភិបាលក្រុងអូតាវ៉ា សម្រេចតែងតាំងលោកស្រី Marie-Louise Hannan ជាឯកអគ្គរាជទូតពិសេសប្រចាំអាស៊ានជាលើកដំបូងរបស់ខ្លួន ដើម្បីបង្ហាញឲ្យឃើញពីឆន្ទៈច្បាស់លាស់របស់រដ្ឋាភិបាលកាណាដាក្នុងការសហការជាមួយអាស៊ាន។ អ្វីដែលគួរឲ្យកត់សម្គាល់កាណាដាបានបង្ហាញជំហរច្បាស់លាស់ចង់ក្លាយខ្លួនជាសមាជិកកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ីបូព៌ា និងកិច្ចប្រជុំរដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិបូកថែមទៀតផង។ ជាការពិត កាណាដា ត្រូវការការគាំទ្រពេញទំហឹងពីបណ្តារដ្ឋអាស៊ានដើម្បីសម្រេចមហិច្ឆតារបស់ខ្លួននេះ។

យោងតាមរបាយការណ៍ពាណិជ្ជកម្មក្រុមប្រឹក្សាធុរៈកិច្ចអាស៊ាន កាណាដា អាស៊ានជាដៃគូធំបំផុតទីប្រាំមួយរបស់កាណាដា ហើយទំហំពាណិជ្ជកម្មទ្វេភាគីកើនដល់ ២១,៣ពាន់លានដុល្លារគិតត្រឹមឆ្នាំ ២០១៦។ ដូច្នេះហើយ វាជាឱកាសល្អបំផុតសម្រាប់កាណាដាក្នុងការពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការសេដ្ឋកិច្ចនិងពាណិជ្ជកម្មជាមួយអាស៊ានឲ្យកាន់តែស៊ីជម្រៅថែមទៀត។

ឆ្នាំ ២០១៧ កន្លងមកនេះ កាណាដាបានប្រកាសពីគម្រោងផ្តល់ជំនួយអភិវឌ្ឍ និងសន្តិសុខចំនួន ១២ បន្ថែមលើជំនួយមនុស្សធម៌ ដែលមានទំហំប្រហែល ២០លានដុល្លារនោះ ហើយកាណាដាក៏ប្តេជ្ញាជួយឧបត្ថម្ភថវិកា ១០លានដុល្លារក្នុងរយៈពេលប្រាំឆ្នាំដើម្បីផ្តល់អាហារូបករណ៍ដល់និស្សិតអាស៊ានផងដែរ។ សកម្មភាពនេះរឹតតែបង្ហាញឲ្យឃើញថា កាណាដា យកចិត្តទុកដាក់ចំពោះតំបន់ និងបន្តទំនាក់ទំនងរយៈពេលវែងជាមួយអាស៊ានទៅថ្ងៃមុខផងដែរ។

សូមបញ្ជាក់ថា យោងតាមរបាយការណ៍រដ្ឋាភិបាលកាណាដាចន្លោះពីឆ្នាំ ២០១៤ ដល់ឆ្នាំ ២០១៥ កាណាដាបានផ្តល់ជំនួយអភិវឌ្ឍមកកាន់តំបន់អាស៊ានប្រហែល ២៥០ លានដុល្លារអាមេរិក ហើយចាប់ពីឆ្នាំ ២០១១ កាណាដាបានផ្តល់ជំនួយសន្តិសុខចំនួន ៧៩ លានដុល្លារផងដែរដល់សមាជិកអាស៊ានទាំងដប់ ដើម្បីគាំទ្រអាស៊ានក្នុងការរក្សាសន្តិសុខ ស្ថិរភាព និងសន្តិសុខក្នុងតំបន់ផង៕