ជាតិ
ប្រធានវិទ្យុបារាំងអន្តរជាតិនឹងចេញផ្សាយសៀវភៅថ្មីស្តីពី «អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក»
Photo by Karunakevin
×![]()
អ្នកគាំទ្រ និងអ្នកនិយមស្នាដៃរបស់លោក តាន់ ហ្សង់-ហ្វ្រង់ស័រ ទាក់ទងនឹងភូមិសាស្ត្រនយោបាយរបស់កម្ពុជា តំបន់ និងពិភពលោកនោះ នឹងបានអានស្នាដៃថ្មីមួយទៀតនៅក្នុងខែឧសភានេះ។ លោក តាន់ ហ្សង់-ហ្វ្រង់ស័រ (Jean-François TAIN) ដែលជានាយកគ្រប់គ្រងវិទ្យុបារាំងអន្តរជាតិ (RFI) ប្រចាំកម្ពុជា នឹងបោះពុម្ពផ្សាយសៀវភៅទីបីរបស់លោកដែលមានចំណងជើងថា«អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក៖បេះដូងនៃពិភពលោកសតវត្សរ៍ទី២១»។
ម្ចាស់សៀវភៅ«មហាយក្សចិន» និង «ចម្បាំងត្រជាក់រវាងអាមេរិក និងចិន» នឹងចេញផ្សាយសៀវភៅទីបីរបស់លោកកម្រាស់២០០ទំព័រដែលមានចំណងជើងថា «អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក៖បេះដូងនៃពិភពលោកសតវត្សរ៍ទី២១»។ ស្នាដៃថ្មីនេះនឹងត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចំនួន៥ពាន់ក្បាល យ៉ាងយូរនាចុងខែឧសភា។
អ្នកគាំទ្រវិទ្យុបារាំងអន្តរជាតិផ្សាយជាភាសាខ្មែរ រួមមានទាំងអ្នកនយោបាយ បញ្ញវន្ត និងអ្នកនិយមស្តាប់បទវិភាគស្តីពីភូមិសាស្ត្រនយោបាយរបស់កម្ពុជា បញ្ហាតំបន់ និងពិភពលោកបានស្គាល់លោក តាន់ ហ្សង់-ហ្វ្រង់ស័រ។ លោកគឺជានាយកគ្រប់គ្រងវិទ្យុបារាំងអន្តរជាតិប្រចាំកម្ពុជា និងជាអ្នកជំនាញវិភាគភូមិសាស្ត្រនយោបាយអន្តរជាតិនៅទូរទស្សន៍ PNN រហូតដល់ឆ្នាំ២០១៧។
នៅឆ្នាំ២០១២ លោក តាន់ ហ្សង់-ហ្វ្រង់ស័រ បានធ្វើឲ្យសាធារណជនស្គាល់លោកកាន់តែខ្លាំង តាមរយៈការបោះពុម្ពសៀវភៅគម្របពណ៌ក្រហមទីមួយរបស់លោក ដែលមានចំណងជើងថា «មហាយក្សចិន» និងស្នាដៃទីពីរនៅក្នុងឆ្នាំ២០១៤ ដែលមានចំណងជើងថា «ចម្បាំងត្រជាក់រវាងអាមេរិក និងចិន»។
ហេតុអ្វីបានជាស្នាដៃទីបីរបស់លោក ត្រូវផ្តោតទៅលើអាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក? លោក តាន់ ហ្សង់-ហ្វ្រង់ស័រ បានពន្យល់ប្រាប់សារព័ត៌មានថ្មីៗថា លោកចង់រំឭកឡើងវិញនូវការពិត ជាប្រវត្តិសាស្ត្រមួយចំនួនពាក់ព័ន្ធនឹងទ្វីបអាស៊ីដែល បើតាមយល់ឃើញរបស់លោក អាស៊ីខ្សត់ខ្សោយ ក្រីក្រ គ្មានថាមពល រហូតដល់ដើមទសវត្សរ៍១៩៩០ គឺបណ្តាលមកពីបស្ចិមលោក ជាពិសេស។ លោក ហ្សង់-ហ្វ្រង់ស័រ បន្ថែមយ៉ាងដូច្នេះ៖ «ក្នុងសៀវភៅនេះ ខ្ញុំក៏ចង់បង្ហាញទៀតថា ឥឡូវនេះដោយសារតែសន្តិភាព និងស្ថិរភាព បានមកពីការបញ្ចប់ទៅវិញនៃសង្គ្រាមត្រជាក់ អាស៊ីសតវត្សរ៍ទី២១កំពុងក្លាយជាបេះដូង នៃពិភពលោកវិញម្តង។ អាស៊ីមានកំណើនសេដ្ឋកិច្ចខ្លាំងក្លា មានមហាអំណាច សេដ្ឋកិច្ច(ចិន ជប៉ុន ឥណ្ឌា អាស៊ាន) មានមហាអំណាចបរមាណូ(ចិន ឥណ្ឌា ប៉ាគីស្ថាន កូរ៉េខាងជើង... ម្ល៉ោះហើយ អាស៊ីឥឡូវ ត្រូវបស្ចិមលោកចែចូវ កោតខ្លាច និងកោតសរសើរទៅវិញ»។
នៅក្នុងសៀវភៅ «អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក៖បេះដូងនៃពិភពលោកសតវត្សរ៍ទី២១» អ្នកនិពន្ធ បានក៏បានរំឮករំលេចឲ្យឃើញផងដែរ អំពីការមាក់ងាយរបស់បស្ចិមលោក ទៅលើអាស៊ី ជាពិសេសនៅក្នុងទសវត្សរ៍១៩៥០, ១៩៦០, ១៩៧០, ១៩៨០ ដ្បិតនៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍ និងនៅអាស៊ីខាងត្បូងនៅពេលនោះ ឃើញតែបញ្ហា វិបត្តិ សោកនាដកម្ម សង្គ្រាម និងភាពក្រីក្រ។
សូមបញ្ជាក់ផងដែរថា ដោយសារតែសៀវភៅនេះ ផ្តោតមកលើអាស៊ី កម្ពុជាក៏ត្រូវបានអ្នកនិពន្ធនិយាយបរិយាយលម្អិតខ្លាំងដែរ។ សិស្ស និស្សិត អ្នកចូលចិត្តការអាន អ្នកចង់យល់ភូមិសាស្ត្រនយោបាយអាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក អាចរង់ចាំសៀវភៅថ្មីនេះរបស់លោក តាន់ ហ្សង់-ហ្វ្រង់ស័រ៕
ម្ចាស់សៀវភៅ«មហាយក្សចិន» និង «ចម្បាំងត្រជាក់រវាងអាមេរិក និងចិន» នឹងចេញផ្សាយសៀវភៅទីបីរបស់លោកកម្រាស់២០០ទំព័រដែលមានចំណងជើងថា «អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក៖បេះដូងនៃពិភពលោកសតវត្សរ៍ទី២១»។ ស្នាដៃថ្មីនេះនឹងត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចំនួន៥ពាន់ក្បាល យ៉ាងយូរនាចុងខែឧសភា។
អ្នកគាំទ្រវិទ្យុបារាំងអន្តរជាតិផ្សាយជាភាសាខ្មែរ រួមមានទាំងអ្នកនយោបាយ បញ្ញវន្ត និងអ្នកនិយមស្តាប់បទវិភាគស្តីពីភូមិសាស្ត្រនយោបាយរបស់កម្ពុជា បញ្ហាតំបន់ និងពិភពលោកបានស្គាល់លោក តាន់ ហ្សង់-ហ្វ្រង់ស័រ។ លោកគឺជានាយកគ្រប់គ្រងវិទ្យុបារាំងអន្តរជាតិប្រចាំកម្ពុជា និងជាអ្នកជំនាញវិភាគភូមិសាស្ត្រនយោបាយអន្តរជាតិនៅទូរទស្សន៍ PNN រហូតដល់ឆ្នាំ២០១៧។
នៅឆ្នាំ២០១២ លោក តាន់ ហ្សង់-ហ្វ្រង់ស័រ បានធ្វើឲ្យសាធារណជនស្គាល់លោកកាន់តែខ្លាំង តាមរយៈការបោះពុម្ពសៀវភៅគម្របពណ៌ក្រហមទីមួយរបស់លោក ដែលមានចំណងជើងថា «មហាយក្សចិន» និងស្នាដៃទីពីរនៅក្នុងឆ្នាំ២០១៤ ដែលមានចំណងជើងថា «ចម្បាំងត្រជាក់រវាងអាមេរិក និងចិន»។
ហេតុអ្វីបានជាស្នាដៃទីបីរបស់លោក ត្រូវផ្តោតទៅលើអាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក? លោក តាន់ ហ្សង់-ហ្វ្រង់ស័រ បានពន្យល់ប្រាប់សារព័ត៌មានថ្មីៗថា លោកចង់រំឭកឡើងវិញនូវការពិត ជាប្រវត្តិសាស្ត្រមួយចំនួនពាក់ព័ន្ធនឹងទ្វីបអាស៊ីដែល បើតាមយល់ឃើញរបស់លោក អាស៊ីខ្សត់ខ្សោយ ក្រីក្រ គ្មានថាមពល រហូតដល់ដើមទសវត្សរ៍១៩៩០ គឺបណ្តាលមកពីបស្ចិមលោក ជាពិសេស។ លោក ហ្សង់-ហ្វ្រង់ស័រ បន្ថែមយ៉ាងដូច្នេះ៖ «ក្នុងសៀវភៅនេះ ខ្ញុំក៏ចង់បង្ហាញទៀតថា ឥឡូវនេះដោយសារតែសន្តិភាព និងស្ថិរភាព បានមកពីការបញ្ចប់ទៅវិញនៃសង្គ្រាមត្រជាក់ អាស៊ីសតវត្សរ៍ទី២១កំពុងក្លាយជាបេះដូង នៃពិភពលោកវិញម្តង។ អាស៊ីមានកំណើនសេដ្ឋកិច្ចខ្លាំងក្លា មានមហាអំណាច សេដ្ឋកិច្ច(ចិន ជប៉ុន ឥណ្ឌា អាស៊ាន) មានមហាអំណាចបរមាណូ(ចិន ឥណ្ឌា ប៉ាគីស្ថាន កូរ៉េខាងជើង... ម្ល៉ោះហើយ អាស៊ីឥឡូវ ត្រូវបស្ចិមលោកចែចូវ កោតខ្លាច និងកោតសរសើរទៅវិញ»។
នៅក្នុងសៀវភៅ «អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក៖បេះដូងនៃពិភពលោកសតវត្សរ៍ទី២១» អ្នកនិពន្ធ បានក៏បានរំឮករំលេចឲ្យឃើញផងដែរ អំពីការមាក់ងាយរបស់បស្ចិមលោក ទៅលើអាស៊ី ជាពិសេសនៅក្នុងទសវត្សរ៍១៩៥០, ១៩៦០, ១៩៧០, ១៩៨០ ដ្បិតនៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍ និងនៅអាស៊ីខាងត្បូងនៅពេលនោះ ឃើញតែបញ្ហា វិបត្តិ សោកនាដកម្ម សង្គ្រាម និងភាពក្រីក្រ។
សូមបញ្ជាក់ផងដែរថា ដោយសារតែសៀវភៅនេះ ផ្តោតមកលើអាស៊ី កម្ពុជាក៏ត្រូវបានអ្នកនិពន្ធនិយាយបរិយាយលម្អិតខ្លាំងដែរ។ សិស្ស និស្សិត អ្នកចូលចិត្តការអាន អ្នកចង់យល់ភូមិសាស្ត្រនយោបាយអាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក អាចរង់ចាំសៀវភៅថ្មីនេះរបស់លោក តាន់ ហ្សង់-ហ្វ្រង់ស័រ៕
Tag:
តាន់ ហ្សង់-ហ្វ្រង់ស័រ
វិទ្យុបារាំង
អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក
វិទ្យុបារាំង
rfi
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
