ជាតិ
សេដ្ឋកិច្ច
×![]()
ដោយ: ថ្មីៗ
ភ្នំពេញ៖ តើអ្វីទៅជាកិច្ចសន្យាទិញលក់អចលនទ្រព្យ? ក្នុងមាត្រា ៥១៥ នៃក្រមរដ្ឋប្បវេណីបានកំណត់ថា កិច្ចសន្យាទិញ-លក់ គឺជាកិច្ចសន្យាមួយដែលភាគីម្ខាងហៅថា«អ្នកលក់» មានករណីយកិច្ច ផ្ទេរកម្មសិទ្ធិលើវត្ថុណាមួយ ទៅឲ្យភាគីម្ខាងទៀតហៅថា«អ្នកទិញ» ហើយអ្នកទិញនេះ មានករណីយកិច្ចទូទាត់ប្រាក់ ជាថ្លៃនៃវត្ថុនោះទៅឲ្យអ្នកលក់។
ស្របតាមនិយមន័យនេះ យើងអាចកំណត់ថាកិច្ចសន្យាទិញលក់អចលនទ្រព្យគឺជាកិច្ចសន្យាមួយដែលភាគី «អ្នកលក់អចលនទ្រព្យ» មានករណីយកិច្ច ត្រូវប្រគល់ឬផ្ទេរ កម្មសិទ្ធិកាន់ កាប់របស់ខ្លួន ឲ្យទៅភាគីម្ខាងទៀតដែលជា «អ្នកទិញអចលនទ្រព្យ» ហើយអ្នកទិញនេះ មានករណីយកិច្ចទូទាត់ប្រាក់ ជាថ្លៃនៃទ្រព្យនោះ ទៅឲ្យអ្នកលក់វិញ។
តើកិច្ចសន្យាទិញលក់មានប៉ុន្មានប្រភេទ?
ជាទួទៅការទិញលក់មានទម្រង់ និងរូបភាពខុសៗគ្នាដែលសកម្មភាពបែបនេះកើតឡើងនៅគ្រប់ទីកន្លែងក្នុងជីវភាពប្រចាំថ្ងៃមានដូចជា៖ ការប្រកបអាជីវកម្មនានា និងការដោះដូរទំនិញ និងសេវាកម្មផ្សេងៗ។
ទោះយ៉ាងណាគេអាចសង្កេតឃើញថា កិច្ចសន្យាទិញលក់ជាធម្មតាបានធ្វើឡើងតាមរូបភាពពីរបែប គឺការទិញលក់ ដែលធ្វើឡើងត្រឹមតែផ្ទាល់មាត់ និងការទិញលក់ ដែលមានធ្វើកិច្ចសន្យាជាលាយលក្ខណ៍អក្សរ។
ការទិញលក់ត្រឹមតែមាត់ទទេ ជាប្រភេទនៃកិច្ចសន្យាទិញលក់មួយដែលការព្រមព្រៀងទិញលក់ រវាងអ្នកទិញនិងអ្នកលក់បានធ្វើឡើងដោយផ្ទាល់មាត់ដែលតាមធម្មតានេះជាសកម្មភាពដោះដូរ បែបសាមញ្ញ និងក្នុងទំហំទឹកប្រាក់តិចតួចដូចជា៖ ការទិញសំលៀកបំពាក់ ឬទិញម្ហូបអាហារជាដើម។ ប៉ុន្តែគេក៏អាចធ្វើជាលិខិតព្រមព្រៀងលាយលក្ខណ៍អក្សរបានដែរ ដោយធ្វើជាលិខិត ឯកជនរវាងអ្នកលក់ និងអ្នកទិញផ្ទាល់ ឬលិខិតយថាភូតដែលមានការទទួល ស្គាល់ពីមន្ត្រីសាធារណៈ។
កិច្ចសន្យាទិញលក់ប្រភេទនេះ ក៏មានសុពលភាពពេញលេញតាមផ្លូវច្បាប់ដែរ ដោយហេតុថាកិច្ចសន្យាទិញលក់ជាទូទៅ ច្បាប់មិនតម្រូវថា ត្រូវតែធ្វើឡើងជាលាយលក្ខណ៍អក្សរនោះទេ។ នេះបើមាត្រា៥១៦នៃក្រមរដ្ឋប្បវេណី។
ទោះយ៉ាងណា ក្នុងច្បាប់ដដែល នៅក្នុងករណីមានបញ្ញត្តិពិសេស ដែលសំដៅដល់កិច្ចសន្យាទិញ លក់អចលនទ្រព្យ រួមមាន៖ ផ្ទះ ឬដីធ្លីជាដើម នោះកិច្ចសន្យាទិញលក់ ត្រូវធ្វើឡើង ជាលាយលក្ខណ៍អក្សរ។
ហេតុអ្វីត្រូវធ្វើកិច្ចសន្យាជាលាយលក្ខណ៍អក្សរពេលទិញលក់អចលទ្រព្យ?
ការទិញលក់អចលនទ្រព្យ (មានទំហំទឹកប្រាក់ច្រើន) ត្រូវតែធ្វើឡើងជាកិច្ចសន្យា ជាលាយ លក្ខណ៍អក្សរតាមទម្រង់លិខិតយថាភូតដែលមានការទទួលស្គាល់ពីមន្រីសាធារណៈ ឬសារការី ជាចាំបាច់។ ជាទូទៅនៅក្នុងកិច្ចសន្យានេះ ត្រូវទាមទាឲ្យមានមេធាវីជួយ សម្រប សម្រួល ក្នុងដំណើរការរៀបចំឯកសារ និងការតាក់តែងខសន្យានានាសម្រាប់ កិច្ច សន្យាទាំងមូល។ សារការី ជាភាគីមួយ ដ៏សំខាន់មួយក្នុងការដឹងឮ ពីការទិញលក់ របស់ ភាគីទាំងពីរ។ ហើយនៅក្នុងកិច្ចសន្យានោះទៀតសោត ក៏អាចតម្រូវឲ្យមាន សាក្សីចុះហត្ថលេខា ឬផ្តិតមេដៃទទួលស្គាល់លើលិខិតផ្លូវការមួយនេះ។
ម្យ៉ាងវិញទៀតការធ្វើកិច្ចសន្យាទិញលក់ត្រឹមត្រូវគឺអាចបញ្ជាក់ពីភាពស្របច្បាប់ និងភាពច្បាស់លាស់អំពីខ្លឹមសារ និងលក្ខខណ្ឌចាំបាច់នានាដែលបានតាក់តែង ឡើងដើម្បីរក្សាសុវត្ថិភាពសម្រាប់ភាគីទាំងសងខាង។
រាល់ឯកសារទាំងនេះជាភស្តុតាងចាំបាច់មួយក្នុងការជំទាស់ ឬតវ៉ាក្នុងករណីមានវិវាទកើតឡើង។ វិវាទទាំងនេះ អាចមានដូចជា៖ ការបង់ប្រាក់ចំនួនសរុបនៃតម្លៃអចលនទ្រព្យរយៈពេលទូទាត់ប្រាក់ ទីតាំង ទំហំ និងប្រភេទផ្ទះ ឬដី និងប្លង់ដីជាដើម។
តើអ្នកលក់ និងអ្នកទិញមានសិទ្ធិ និងករណីកិច្ចបែបណានៅក្នុងកិច្ចសន្យា?
ទាំងអ្នកលក់ និងអ្នកទិញអាចជានីតិបុគ្គល ឬរូបវន្តបុគ្គល ដែលមានសញ្ជាតិខ្មែរ ឬបរទេស ត្រូវមានសិទ្ធិគ្រប់គ្រាន់ក្នុងទិញលក់ និងកាន់កាប់អចលនទ្រព្យនៅកម្ពុជា។ ភាគីទាំងពីរត្រូវមានសិទ្ធិពេញលេញក្នុងការចុះកិច្ចសន្យា ឬផ្តិតមេដៃនៅលើកិច្ចសន្យាទិញលក់។
ទាក់ទងនឹងករណីកិច្ចរបស់អ្នកទិញវិញ គេអាចនិយាយដោយខ្លីថាអ្នកទិញមានកាតព្វកិច្ចបង់ថ្លៃ ទៅតាមតម្លៃដែលបានព្រមព្រៀងគ្នា តាមកាលបរិច្ឆេទ និងទីកន្លែង ដែលបានកំណត់នៅក្នុងកិច្ចសន្យា។ ចំណែកអ្នកលក់វិញត្រូវផ្ទេរសិទ្ធិគ្រប់គ្រងអចលនទ្រព្យដែលបានព្រមព្រៀងលក់នោះ ទៅឲ្យអ្នកទិញ។
ក្នុងករណីការផ្ទេរសិទ្ធិកាន់កាប់អចលទ្រព្យត្រូវធ្វើនៅពេលក្រោយបន្ទាប់ពីរយៈពេលណាមួយអ្នកលក់មានករណីយកិច្ចថែរក្សាអចលនទ្រព្យនោះ ឲ្យបានគង់វង្ស និងមានគុណភាពល្អដូចមាន កំណត់ក្នុងកិច្ចសន្យាពីដំបូងរហូតដល់ពេលប្រគល់ទៅឲ្យអ្នកទិញ។ ប្រសិនមានការខូចខាតនោះអ្នកលក់ត្រូវទទួលខុសត្រូវចំពោះអ្នកទិញទៅតាមអ្វីដែលបានចែងក្នុងកិច្ចសន្យា។
ហេតុអ្វីការទិញលក់មានបញ្ហាបន្ទាប់ពីធ្វើកិច្ចសន្យា?
បញ្ហាអាចកើតមានឡើងប្រសិនបើអ្នកទិញមិនបានត្រួតពិនិត្យឲ្យបានគ្រប់ជ្រុងជ្រោយមិនបានសាកសួរអ្នកលក់ឲ្យបានច្បាស់លាស់ពីចំណុចវិជ្ជមាន និងអវិជ្ជមានរបស់អចលនទ្រព្យនោះ។
ជាធម្មតាអ្នកលក់មានករណីយកិច្ចផ្តល់ព័ត៌មានទាំងនេះប៉ុន្តែអ្នកលក់មួយចំនួនមានបំណងលាក់បាំង ដោយផ្តល់ព័ត៌មានមិនគ្រប់គ្រាន់ ឬមិនច្បាស់លាស់។ ក្នុងរកណីអ្នករកឃើញថាអ្នកលក់មានចេតនាលាក់បាំង (ឬឆបោក) អ្នកទិញអាចសុំលុបចោលកិច្ចសន្យានេះវិញបាន។
ដើម្បីបញ្ជៀសពីបញ្ហា តើត្រូវពិនិត្យលើចំណុចអ្វីខ្លះ មុនពេលចុះកិច្ចសន្យាទិញលក់ អចលនទ្រព្យ?
ជាការពិតការទិញលក់ត្រូវមានការប្រុងប្រយ័ត្នបំផុតដើម្បីជៀសវាងពីការឆបោកណាមួយ។ ចំណុចមួយដែលសំខាន់បំផុត គឺប្លង់កម្មសិទ្ធិកាន់កាប់ខ្លឹមសារ នៃសិទ្ធិលើអចលនវត្ថុ ព្រំប្រទល់ នៃអចលនទ្រព្យ និងការជាប់បន្ទុកផ្សេងៗ ដូចជាដីចំណែកផ្លូវជាដើម (ដោយត្រូវដឹងថារដ្ឋ នឹងទុកជាដីចំណែកផ្លូវប៉ុន្មានម៉ែត្រ)។
ទាក់ទងនឹងការឆបោកវិញ ការប្រោកប្រាស់អាចមានច្រើនរូបភាពដូចជា៖ ការប្រើប្រាស់ប្លង់កម្មសិទ្ធិចំនួនពីរ (ប្លង់រឹង និងប្លង់ទន់) សម្រាប់លក់ទៅអោយអ្នកទិញផ្សេងគ្នា ការលក់ដីមានវិវាទ ឬដីហាមឃាត់តាមផ្លូវតុលាការ ការលក់ដោយយកប្រាក់កក់មុន ការលក់ដោយប្រើប្រាស់ម្ចាស់ក្លែងក្លាយ ការលក់ដីក្នុងតំបន់មាន ទឹកជំនន់ ការបង់ប្រាក់មុនគម្រោង និងការលក់ដីដោយប្រើប្រាស់ប្លង់រឹងក្លែងក្លាយជាដើម៕
ទទួលបានសិទ្ធិដកស្រង់ពី (https://www.realestate.com.kh/km/news/What-is-real-estate-sale-and-purchase-agreement/)
Tag:
អចលនទ្រព្យ
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
