ទីម័រខាងកើតបានលើកសរសើរអង្គការសហប្រជាជាតិដែលបន្តតួនាទីសំខាន់ក្នុងការជួយដោះស្រាយបញ្ហាខ្លួនកន្លងមកទាំងពេលទាមទារឯករាជ្យ និងបញ្ចប់ជម្លោះសមុទ្រដ៏ស្មុគស្មាញជាមួយអូស្ត្រាលីផង។ រដ្ឋក្មេងខ្ចីមួយនេះអំពាវនាវឲ្យបណ្តាប្រទេសដទៃដែលមានជម្លោះនាំគ្នាប្រើប្រាស់យន្តការច្បាប់អន្តរជាតិជាពិសេសច្បាប់សមុទ្រ (UNCLOS) ដើម្បីដោះស្រាយជម្លោះដែនទឹកអន្តរជាតិរៀងៗខ្លួនដែរ។
ក្នុងពេលថ្លែងទៅកាន់មហាសន្និបាតអង្គការសហប្រជាជាតិលើកទី ៧៣ តំណាងពិសេសរបស់សាធារណរដ្ឋប្រជាធិបតេយ្យទីម័រខាងកើតលោកស្រី Maria Helena Pires បានលើកឡើងពីសមិទ្ធផលនានាដែលអង្គការសហប្រជាជាតិសម្រេចបានជាប្រយោជន៍សម្រាប់សហគមន៍អន្តរជាតិ ជាពិសេសទីម័រខាងកើតដែលជារដ្ឋក្មេងខ្ចីទាន់ខ្សោយមួយនោះ។
លោកស្រី Helena Pires បាននិយាយថា ទ័រខាងកើតជាឧទហរណ៍ជាក់ស្តែងដែលអាចបញ្ជាក់បានថា អង្គការសហប្រជាជាតិមានលទ្ធភាព និងសមត្ថភាពពេញលេញក្នុងការជួយដោះស្រាយជម្លោះនិងការប្រឈមមុខដាក់គ្នាលើឆាកអន្តរជាតិ។ បើតាមសុន្ទរកថាលោកស្រី អង្គការសហប្រជាជាតិនេះហើយជួយទីម័របញ្ចប់ជម្លោះ និងប្រកាសឯករាជ្យពីឥណ្ឌូណេស៊ីកាលពី ១៦ឆ្នាំមុន ហើយក៏បន្តជួយទ័រខាងកើតដោះស្រាយជម្លោះដែនសមុទ្រជាមួយអូស្ត្រាលីទៀត។
«ជារឿងដែលគ្មានការសង្ស័យឡើយ ទីម័រខាងកើតជាឧទាហរណ៍មួយដ៏ចម្បងដែលអាចបង្ហាញឲ្យឃើញពីសារសំខាន់នៃសណ្ដាប់ធ្នាប់ផ្អែកលើច្បាប់អន្តរជាតិ។ ឆ្នាំក្រោយជាខួប ២០ឆ្នាំនៃការបង្កើតស្ថាប័នប្រឹក្សាយោបល់ប្រជាពលរដ្ឋដែលរៀបចំឡើងដោយអង្គការសហប្រជាជាតិដែលកាលនោះប្រជាជនយើងបានបោះឆ្នោតយ៉ាងក្លៀវក្លាជ្រើសរើសយកឯករាជ្យ»។ លោកស្រី Helena Pires បញ្ជាក់ដូច្នេះ។
តំណាងពិសេសរូបនេះពន្យល់បន្ថែមដែរថា ដោយសារការដឹកនាំរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិនេះ ទីម័រខាងកើតនៅបន្តទទួលប្រយោជន៍ច្រើនជាពិសេសអាចដោះស្រាយជម្លោះបានដោយសន្តិវិធី និងមានប្រសិទ្ធភាព។ ក្នុងនោះមានការដោះស្រាយជម្លោះសមុទ្រដ៏ស្មុគស្មាញជាមួយអូស្ត្រាលីនៅក្នុងឆ្នាំនេះ។
«ថ្មីៗនេះ អង្គការសហប្រជាជាតិបានដើរតួនាទីធំម្តងទៀតក្នុងការកំណត់អនាគតទីម័រខាងកើត។ ជាលើកដំបូងហើយដែលគណៈកម្មការផ្សះផ្សាដែលបង្កើតឡើងក្នុងឆ្នាំ ២០១៦ ក្រោមអនុញ្ញាអង្គការសហប្រជាជាតិស្តីពីច្បាប់សមុទ្រ (UNCLOS) បានសម្រេចបានដំណោះស្រាយវិជ្ជមានមួយសម្រាប់បញ្ចប់ជម្លោះរវាងទីម័រខាងកើត និងអូស្ត្រាលីក្នុងការកំណត់ព្រំដែនសមុទ្រ»។
ទីម័រខាងកើត និងអូស្ត្រាលីបានព្រមព្រៀងសម្រេចចុះសន្ធិសញ្ញារួមគ្នានៅទីស្នាក់ការអង្គការសហប្រជាជាតិនាទីក្រុងញូវយ៉ក ដោយមានការចូលរួមពីសំណាក់អគ្គលេខាធិការអង្គសហប្រជាជាតិលោក អាន់តូនីញ៉ូ ហ្គូតេរ៉េស (Antonio Guterres)។ ជម្លោះនេះត្រូវបានដោះស្រាយដោយការប្រើប្រាស់យន្តការផ្សះផ្សាជាលើកដំបូងបំផុតស្របតាមអនុសញ្ញាអង្គការសហប្រជាជាតិស្តីពីច្បាប់សមុទ្រឆ្នាំ ១៩៨២។
សន្ធិសញ្ញាទ្វេភាគីនេះអាចកំណត់បែងចែកបានច្បាស់ពីកម្មសិទ្ធិរបស់ភាគីទាំងពីរលើតំបន់ដែលសម្បូរហូរហៀរដោយប្រេងនិងឧស្ម័នធម្មជាតិនៅសមុទ្រទីម័រ រួមទាំងតំបន់ Greater Sunrise។
សូមទាញការចាប់អារម្មណ៍បន្តិចដែរថា តំបន់ Greater Sunrise ត្រូវបានគេរកឃើញនៅក្នុងឆ្នាំ ១៩៧៤ ហើយគេធ្លាប់វាយតម្លៃថា តំបន់នេះអាចនឹងមានធនធានដែលមានតម្លៃចន្លោះពី ៤០ ទៅ ៥០ ពាន់លានដុល្លារអាមេរិក ហើយស្ថិតនៅចម្ងាយ ១៥០ គីឡូម៉ែត្រភាគអាគ្នេយ៍ប្រទេសទីម័រ និងស្ថិតនៅចម្ងាយ ៤៥០ គីឡូម៉ែត្រពីក្រុង Darwin ប្រទេសអូស្ត្រាលី។
បច្ចុប្បន្ន គេវាយតម្លៃថា គ្រាន់តែឧស្ម័ននៅទីនោះអាចមានតម្លៃរហូតដល់ ៥៣ ពាន់លានដុល្លារឯណោះ។ អ្វីដែលគួរឲ្យកត់សម្គាល់នោះសន្ធិសញ្ញានេះអាចនឹងក្លាយជាច្រកទ្វារសម្រាប់ជួយឲ្យទីម័រខាងកើតដែលជាប្រទេសក្របំផុតមួយនៅអាស៊ីនោះអាចពង្រឹងសេដ្ឋកិច្ចរបស់ខ្លួនបានច្រើនផងដែរ។
ត្រឡប់មកវិញ តំណាងរដ្ឋាភិបាលទីម័រខាងកើតបានចាត់ទុកយន្តការដោះស្រាយជម្លោះដែលត្រូវបានបង្កើតឡើងនោះជាយន្តការគម្រូសម្រាប់ដោះស្រាយជម្លោះផ្សេងទៀតក្នុងក្របខណ្ឌអន្តរជាតិដែរ។ ទីម័រខាងកើតក៏បានអំពាវនាវទៅកាន់បណ្តាប្រទេសទាំងអស់ជាសមាជិកអង្គការសហប្រជាជាតិឲ្យជ្រើសរើសយកច្បាប់ និងយន្តការអន្តរជាតិដើម្បីដោះស្រាយជម្លោះដែលកើតមានដូចគ្នា។
«ទីម័រខាងកើតជំរុញឲ្យរដ្ឋដ៏ទៃទៀតពិចារណាប្រើប្រាស់វិធានការទាំងនេះដើម្បីដោះស្រាយជម្លោះសមុទ្រដោយសន្តិវិធី។ យើងជឿជាក់ថា វិធានការនេះនឹងអាចមានលទ្ធភាពជួយបញ្ចប់ភាពតានតឹងក្នុងសមុទ្ររបស់យើងទាំងអស់គ្នា»៕