ជាតិ
បទវិភាគ
×![]()
ដោយ: ថ្មីៗ
ភ្នំពេញ៖ ការចរចារវាងបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដើម្បីធ្វើកំណែទម្រង់លើប្រព័ន្ធបោះឆ្នោត និងវិស័យ ផ្សេងៗទៀត ត្រូវបានគេមើលឃើញថា បានទទួលលទ្ធផលតិចតួចប៉ុណ្ណោះមិនសមស្របតាមបំណងប្រាថ្នារបស់ម្ចាស់ ឆ្នោតឡើយ។ លើសពីនេះទៀត ការចរចារនេះ ធ្វើឡើងក្នុងលក្ខណៈចង្អៀត និងត្រូវបានគេមើលឃើញថាលម្អៀងទៅរក ផលប្រយោជន៍របស់បក្សទាំងពីរ មិនតែប៉ុណ្ណោះ ថែមទាំងបានព្យាយាមទប់ស្កាត់មិនឱ្យមានការរិះគន់បក្សនយោបាយ ក្នុងពេលបោះឆ្នោតទៀតផង។ ប៉ុន្តែ បក្សទាំងពីរបានអះអាងថា អ្វីដែលពួកខ្លួនធ្វើទទួលបានលទ្ធផលយ៉ាងធំធេង។
បន្ទាប់ពីមានកិច្ចព្រមព្រៀងបញ្ចប់ជម្លោះរវាងបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងបក្សសង្គ្រោះជាតិ កាលពីថ្ងៃទី២២ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៤ រួចមក ការចរចារវាងបក្សទាំងពីរត្រូវបានគេធ្វើឡើងជាបន្តបន្ទាប់ ដើម្បីពិភាក្សាលើបញ្ហាជាច្រើន ដូចជា ការព្រមចូលធ្វើសច្ចាប្រណិធានរបស់តំណាងរាស្ត្របក្សសង្គ្រោះជាតិ ការបែងចែកតួនាទីគ្នាក្នុងរដ្ឋសភា ការតម្លើងឋានៈស្ថាប័នគ.ជ.ប.ទៅជាស្ថាប័នធម្មនុញ្ញ ការរៀបចំសមាសភាព គ.ជ.ប. ការកែទម្រង់ប្រព័ន្ធបោះឆ្នោត ការបើកទីលានប្រជាធិបតេយ្យឡើងវិញ និងការសម្រសម្រួលខាងនយោបាយមួយចំនួនទៀត។
បច្ចុប្បន្ននេះ បញ្ហាដែលកំពុងលេចធ្លោជាងគេនោះគឺ សេចក្ដីស្នើច្បាប់ស្ដីពីវិសោធនកម្មច្បាប់ស្ដីពីការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្ត្រ សេចក្ដីស្នើច្បាប់ស្ដីពីការរៀបចំនិងការប្រព្រឹត្តទៅនៃ គ.ជ.ប. និងការសម្របសម្រួលខាងនយោបាយដើម្បីឱ្យមានការដោះលែងសមាជិករបស់បក្សប្រឆាំង ដែលកំពុងត្រូវបានឃុំខ្លួនក្នុងពន្ធនាគារឱ្យនៅក្រៅឃុំ ជាដើម។ក្នុងការចរចារវាងបក្សទាំងពីរលើការកែទម្រង់ប្រព័ន្ធបោះឆ្នោតនាពេលកន្លងមក មានភាពធូស្រាលផង និងមានភាពតានតឹងផង ពេលខ្លះស្ទើរតែទាល់ច្រកទៅហើយ។ ក្នុងពេលជួបឧបសគ្គម្ដងៗ បក្សទាំងពីរតែងតែប្រើស្ទីលចាស់ដែលខ្លួនធ្លាប់ប្រើកន្លងមក ដូចជា បក្សកាន់អំណាច បានប្រើសារនយោបាយ កម្លាំង និងយន្តការតុលាការដើម្បីចោទប្រកាន់សកម្មជនបក្សប្រឆាំងតាមផ្លូវតុលាការ ពីបទល្មើសផ្សេងៗទាក់ទងនឹងអំពើហិង្សា ដែលបានកើតឡើងកន្លងមកនៅជិតទីលានប្រជាធិបតេយ្យ ដែលគេបានរំពឹងថា បញ្ហានេះគួរត្រូវបានដោះស្រាយចប់សព្វគ្រប់តាំងពីក្រោយមានការចរចានយោបាយដំបូងៗមកម្ល៉េះ។
ឯបក្សប្រឆាំងវិញ ពេលជាប់គាំងក្នុងការចរចាម្ដងៗ បានព្យាយាមប្រើវោហារសាស្ត្រនយោបាយតាមប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ ឬតាមរយៈសារនយោបាយក្នុងពេលជួបជាមួយសមាជិករបស់ខ្លួន ការកោះហៅរដ្ឋមន្ត្រីទៅសួរដេញដោលក្នុងរដ្ឋសភា និងការប្រើរូបភាពបាតុកម្មដើម្បីដាក់សម្ពាធទៅបក្សកាន់អំណាច។ ទីបំផុតភាពធូរស្រាល តែងកើតមានឡើងវិញបន្ទាប់ពីថ្នាក់ដឹកនាំជាន់ខ្ពស់របស់បក្សទាំងពីរបានជួបជជែកគ្នាដោយផ្ទាល់ ឬតាមរយៈទូរសព្ទ។
កន្លងមក មានការលើកឡើងពីមហាជននិងអ្នកវិភាគមួយចំនួនថា ការចរចារវាងបក្សទាំងពីរលើកំណែទម្រង់ប្រព័ន្ធបោះឆ្នោត និងលើផ្នែកផ្សេងៗទៀត ហាក់ដូចជាធ្វើឡើងដើម្បីផលប្រយោជន៍របស់បក្សទាំងពីរច្រើនជាងផលប្រយោជនជាតិ។ ជាក់ស្ដែងដូចជារូបមន្តនៃការកំណត់សមាសភាពគ.ជ.ប.(៤+៤+១) គឺមានន័យថា បក្សប្រជាជនកម្ពុជា៤នាក់ បក្សសង្គ្រោះជាតិ៤នាក់ និង១នាក់ទៀតមកពីសង្គមស៊ីវិល។ យោងតាមរូបមន្តនេះ យើងអាចវាយតម្លៃបានថា បក្សទាំងពីរឱ្យតម្លៃខ្លួនឯងជាងសង្គមស៊ីវិល និងជាពិសេសមិនឱ្យតម្លៃទាល់តែសោះចំពោះបក្សនយោបាយផ្សេងទៀតដែលបានចូលរួមប្រកួតប្រជែងក្នុងការបោះឆ្នោតដែរ តែមិនបានទទួលសម្លេងគាំទ្រគ្រប់គ្រាន់ដែលអាចទទួលបានអាសនៈក្នុងរដ្ឋសភា។ លើសពីនេះទៀត ក្នុងការចរចាដើម្បីកែទម្រង់ប្រព័ន្ធបោះឆ្នោត បក្សទាំងពីរមិនអនុញ្ញាតិឱ្យបក្សផ្សេងទៀត សង្គមស៊ីវិល និងមហាជនចូលរួមនិងផ្ដល់យោបល់ទេ។ ទើបតែនៅថ្ងៃទី៩ ខែមីនា ឆ្នាំ២០១៥ បក្សទាំងពីរបានធ្វើសិក្ខាសាលាមួយ ដើម្បីប្រមូលយកមតិយោបល់ពីសង្គមស៊ីវិលនិងមហាជន។ ក៏ប៉ុន្តែ បើយោងតាមកម្មវិធីសិក្ខាសាលាដែលបានចែកជូនជាសាធារណៈ និងយោងតាមដំណើរការណ៍ជាក់ស្ដែងនៃសិក្ខាសាលា ត្រូវបានគេឃើញថា ការទុករយៈពេលតិចតួចសម្រាប់ការផ្ដល់យោបល់លើសេចក្ដីព្រាងច្បាប់ដល់ទៅពីរនោះ គឺគ្រាន់តែជាការធ្វើបង្គ្រប់កិច្ចតែប៉ុណ្ណោះ វានឹងមិនទទួលបានផ្លែផ្កាច្រើនទេក្នុងការពិភាក្សាបែបនោះ។ សកម្មភាពទាំងនេះ ត្រូវបានគេវាយតម្លៃថា បក្សទាំងពីរកំពុងចង់ដើរតួនាទីជាកីឡាករផងនិងជាអាជ្ញាកណ្ដាលផងដើម្បីកេងចំណេញពីគូប្រកួតផ្សេងទៀត។ ទោះបីជាយ៉ាងនេះក៏ដោយ ក៏បក្សទាំងពីរបានអះអាងថា លទ្ធផលដែលខ្លួនបានសម្រេចគឺមានលក្ខណៈធំធេង ហើយពួកគេខិតខំធ្វើអ្វីៗដើម្បីជាតិ មិនមែនដើម្បីផលប្រយោជន៍របស់បក្សទេ។
ផ្ទុយទៅវិញ ប្រសិនបើយើងពិនិត្យឱ្យស៊ីជម្រៅ យើងនឹងឃើញថា ការរអាក់រអួកក្នុងការចរចាកន្លងមកគឺបណ្ដាលមកពីការជជែកនោះ ចុចចំចំណុចខ្សោយរបស់ភាគីណាមួយ ដែលជាចំណុចគន្លឹះអាចធ្វើឱ្យបក្សរបស់ខ្លួនទទួលបានប្រៀបឈ្នះក្នុងការបោះឆ្នោតកន្លងមក ម្ល៉ោះហើយបក្សនោះរារែក មិនចង់កែប្រែ ហើយខិតខំការពារ តស៊ូមតិ និងបញ្ចៀសទៅពិភាក្សារឿងផ្សេងទៅវិញ។ ការងារដែលទាំងពីរកំពុងធ្វើសព្វថ្ងៃនេះ ត្រូវបានអ្នកវិភាគខ្លះ និយាយថា ពួកកំពុងស្លតម្រូវមាត់ខ្លួនឯង កំពុងធ្វើមួក ឬកាត់ខោអាវសម្រាប់ពាក់តែខ្លួនឯង មិនមែនសម្រាប់ហូប ឬពាក់ទាំងអស់គ្នាទេ។ អញ្ចឹងហើយ បានជាគេពុំឃើញមានការកែប្រែអ្វីជាដុំកំភួនទេក្នុងប្រព័ន្ធឆ្នោតថ្មីនេះ គឺប្ដូរបានតែសមាសភាព គ.ជ.ប. ប៉ុណ្ណោះ ដែលរូបមន្តនេះ ត្រូវបានគេមើលឃើញថា ធ្វើសម្រាប់តែបក្សនយោបាយពីរ ប្រសិនបើអាណត្តិក្រោយមានបក្សលើសពីពីរមានអាសនៈក្នុងរដ្ឋសភារូបមន្តនេះនឹងប្រើលែងកើតហើយ។ ឯរូមមន្តសម្រាប់កំណត់អាសនៈ ប្រព័ន្ធចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត និងនីតិវិធីផ្សេងៗទៀតក៏មិនមានការប្រែប្រួលច្រើនដែរ។
លើសពីនេះទៀត ក្នុងមាត្រាទី៨៣ថ្មីនៃច្បាប់បោះឆ្នោត ថែមទាំងបានអនុញ្ញាតឱ្យមន្ត្រីនគរបាល យោធា និងតុលាការ ដែលគេគិតថាគួរតែទុកឱ្យអព្យាក្រឹត្យនោះមានសិទ្ធិពេញលេញក្នុងការចូលរួមឃោសនាបោះឆ្នោត និងក្នុងមាត្រាទី៩១ថ្មីនៃច្បាប់បោះឆ្នោត ថែមទាំងបានកំណត់អំពីអព្យាក្រឹត្យភាពរបស់សង្គមស៊ីវិល និងដាក់ទោសទណ្ឌយ៉ាងចាស់ដៃចំពោះសង្គមស៊ីវិលណា ដែលបានប្រមាថដល់បក្សនយោបាយណាមួយក្នុងពេលបោះឆ្នោត។
ជាសន្និដ្ឋាន គេអាចនិយាយបានថា កំណែទម្រង់ដែលបក្សទាំងពីរបានធ្វើនាពេលកន្លងមក មិនទាន់មានអ្វីជាដុំកំភួនទេ ដោយសារតែបញ្ហាដែលត្រូវធ្វើកំណែទម្រង់នោះមានច្រើនពេក ឯលទ្ធភាពរបស់បក្សទាំងពីរមានដែនកំណត់។ អ្វីដែលសម្រេចបានលេចធ្លោជាងគេនោះ គឺជាអ្វីដែលទាក់ទងផ្ទាល់នឹងផលប្រយោជន៍របស់បក្សទាំងពីរតែប៉ុណ្ណោះ។ លើសពីនេះទៀត អ្វីមួយដែលគេចាត់ទុកថាបានដើរថយក្រោយ ឬកាន់តែអាក្រក់ជាងមុននោះ ការរឹតបណ្ដឹងមិនឱ្យសង្គមស៊ីវិល និងមហាជនរិះគន់បក្សនយោបាយ ឬមន្ត្រីរៀបចំការបោះឆ្នោត តាមរយៈការដាក់ពិន័យជាប្រាក់យ៉ាងច្រើនសន្ធឹកសន្ធាប់៕
ដោយ សច្ចវិទូ
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
«ប្រទានកម្ម»មានន័យដូចម្តេច?
1 ថ្ងៃ
