អន្តរជាតិ
នុយក្លេអ៊ែរកូរ៉េ, ភេរវកម្ម និងសមុទ្រចិនខាងត្បូងនឹងគ្របដណ្តប់វេទិកាកិច្ចប្រជុំអាស៊ានខែក្រោយ រូបភាព៖ កិច្ចប្រជុំរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាស៊ាននៅក្រុងវៀងចន្ទន៍ប្រទេសឡាវ ឆ្នាំ ២០១៦
× ដើមខែសីហាកិច្ចប្រជុំរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាស៊ាននឹងចាប់ផ្តើមនៅហ្វីលីពីន ហើយកិច្ចប្រជុំវេទិកាតំបន់អាស៊ានក៏ត្រូវរៀបចំឡើងបន្តបន្ទាប់គ្នាដែរ។ ប្រទេសសមាជិកអាស៊ាននិងភាគីពាក់ព័ន្ធត្រៀមខ្លួនរួចហើយដើម្បីអង្គុយពិភាក្សាគ្នាពីបញ្ហាប្រឈមធំៗរបស់តំបន់ក្នុងនោះមានបញ្ហាប្រឆាំងភេរវកម្ម នុយក្លេអ៊ែរកូរ៉េខាងជើង និងបញ្ហាសមុទ្រចិនខាងត្បូងជាដើម។ ប៉ុន្តែបញ្ហាកូរ៉េខាងជើងដែលកាន់តែក្តៅ រួមជាមួយចលនាភេរវកម្មនៅក្នុងតំបន់នឹងគ្របដណ្តប់កិច្ចប្រជុំទាំងមូល។
ហ្វីលីពីននឹងរៀបចំស្វាគមន៍កិច្ចប្រជុំជាច្រើនស្ថិតក្រោមក្របខណ្ឌអាស៊ាននៅសប្តាហ៍នេះ ក្នុងនោះមានកិច្ចប្រជុំរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាស៊ានលើកទី ៥០, កិច្ចប្រជុំរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាស៊ានបូកបីលើកទី ១៨ , កិច្ចប្រជុំរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាស៊ីបូព៌ាលើកទី ៧ រួមជាមួយកិច្ចប្រជុំវេទិកាតំបន់អាស៊ានលើកទី ២៤ផងដែរ។
ប្រតិភូជាន់ខ្ពស់មានទាំងរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេស មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ អ្នកការទូតជាច្រើននាក់តំណាងឲ្យប្រទេសពាក់ព័ន្ធនឹងមានវត្តមាននៅក្នុងកិច្ចប្រជុំដែលនឹងត្រូវរៀបចំឡើងនៅក្រុងម៉ានីលផងដែរ។ គេរំពឹងថា ប្រធានបទសំខាន់ៗជាច្រើននឹងត្រូវគេលើកយកមកពិភាក្សានៅក្នុងកិច្ចប្រជុំសំខាន់ៗទាំងនេះដែរ ក្នុងនោះមានបញ្ហានយោបាយ សេដ្ឋកិច្ច ជាពិសេសសន្តិសុខតំបន់តែម្តង។ បញ្ហាភេរវកម្ម បញ្ហាសមុទ្រចិនខាងត្បូង រួមជាមួយបញ្ហានុយក្លេអ៊ែរកូរ៉េខាងជើងនឹងក្លាយជាប្រធានបទសំខាន់និងក្តៅគគុកក្នុងវេទិកាតំបន់នេះ។
១.សមុទ្រចិនខាងត្បូងហាក់ស្ងប់ស្ងាត់ តែនៅគ្រោះថ្នាក់
វាច្បាស់ណាស់ថា ក្នុងវេទិកាប្រជុំនៅពេលខាងមុខបញ្ហាសមុទ្រចិនខាងត្បូងនៅតែជាប្រធានបទសំខាន់ ថ្វីបើវាហាក់ដូចជាស្ងប់ស្ងាត់ច្រើនទៅហើយក្តី ដោយសារហ្វីលីពីនបន្ទន់ជំហរដាក់ចិនកាន់តែខ្លាំងក្រោយលោក រ៉ូឌ្រីហ្គោ ឌូទើតេ ឡើងកាន់តំណែង។ ក្នុងកិច្ចប្រជុំនោះថ្ងៃ ២ខែសីហានៅម៉ានីល រដ្ឋមន្ត្រីអាស៊ាននិងចិននឹងសម្រេចអនុម័តយកក្រមខណ្ឌនៃក្រមប្រតិបត្តិសមុទ្រចិនខាងត្បូង( A Framework for South China Sea Code of Conduct)ជាផ្លូវការក្រោយពេលដែលភាគីឯកភាពគ្នាទទួលយកកាលពីខែឧសភាកន្លងមកនោះ។
តាមពិតទៅ វាត្រឹមជាគ្រោងឆ្អឹងនៃក្រមប្រតិបត្តិដែលគេនឹងប្រើប្រាស់ធ្វើជាមូលដ្ឋានដើម្បីចងក្រងក្រមប៉ុណ្ណោះ ហើយខ្លឹមសារលម្អិតពេញលេញនៃក្រមប្រតិបត្តិមិនទាន់ត្រូវបានគេចងក្រងរួចរាល់នៅឡើយទេ។
មកដល់ពេលបច្ចុប្បន្ននេះ អាស៊ាននិងចិន ចំណាយពេលអស់ ១៥ឆ្នាំទៅហើយដើម្បីរៀបចំក្រមប្រតិបត្តិនេះ បន្ទាប់ពីភាគីទាំងសងខាងឯកភាពគ្នាទទួលយកសេចក្តីថ្លែងការណ៍ស្តីពីសកម្មភាពភាគីនៅសមុទ្រចិនខាងត្បូង (DOC) នាឆ្នាំ ២០០២នោះ។
ដោយឡែកក្រៅពីសម្រេចទទួលយកឯកសារខាងលើ តំណាងអាស៊ានក៏ប្រហែលជានឹងឆ្លៀតឱកាសជជែកពិភាក្សាគ្នាពីគម្រោងអភិវឌ្ឍន៍តំបន់ជម្លោះសមុទ្រចិនខាងត្បូង រវាងហ្វីលីពីន ជាមួយចិនផងដែរ។ ការចាប់ផ្តើមពិចារណាចាប់ដៃគ្នាអភិវឌ្ឍតំបន់ ជម្លោះរួមគ្នារវាងហ្វីលីពីននិងចិនកំពុងធ្វើប្រទេសមួយចំនួនដែលសមាជិកអាស៊ានព្រួយបារម្ភ ជាពិសេសប្រទេសដែលមានចំណែកក្នុងជម្លោះសមុទ្រចិនខាងត្បូងដែរនោះ។
កន្លងមកហ្វីលីពីនក៏បានសន្យាបន្តប្រឹក្សាយោបល់ជាមួយបណ្តាសមាជិកអាស៊ានទាំងអស់រាល់គម្រោងពាក់ព័ន្ធការអភិវឌ្ឍតំបន់ជម្លោះរួមគ្នាដើម្បីធានាស្ថិរភាព សន្តិសុខ និងសន្តិភាពក្នុងតំបន់។ ហ្វីលីពីនទំនងជានឹងយកវេទិកាកិច្ចប្រជុំខាងមុខដើម្បីពន្យល់និងបកស្រាយឲ្យភាគីពាក់ព័ន្ធអស់ចម្ងល់ពាក់ព័ន្ធផែនការរបស់ខ្លួនក្នុងការទាញយកប្រយោជន៍ពីតំបន់ជម្លោះសមុទ្រចិនខាងត្បូងនោះ។
២.បញ្ហានុយក្លេអ៊ែរកូរ៉េខាងជើងក្តៅខ្លាំង តែប្រមុខការទូតកូរ៉េខាងជើងនឹងចូលរួមប្រជុំ ARF
បញ្ហានុយក្លេអ៊ែរកូរ៉េខាងជើងកាន់តែកើនកម្តៅពីមួយថ្ងៃទៅមួយថ្ងៃចាប់ពីដើមឆ្នាំ ២០១៧នេះ។ កូរ៉េខាងជើងបន្តបាញ់សាកល្បងមីស៊ីលរបស់ខ្លួនជាបន្តបន្ទាប់ធ្វើឲ្យសហគមន៍អន្តរជាតិថ្កោលទោសផង។ អ្វីដែលគួរឲ្យបារម្ភនោះ រដ្ឋឯកោនេះបន្តបាញ់មីស៊ីលបាលីស្ទិកឆ្លងទ្វីបម្តងជាពីរដងដើម្បីបង្ហាញអនុភាព និងអំណាចរបស់ខ្លួនថែមទៀត។ អ្វីដែលសំខាន់ កាលពីថ្ងៃសុក្រសប្តាហ៍មុន របបនេះបានបាញ់មីស៊ីលឆ្លងទ្វីបម្តងទៀតដោយមីស៊ីលនោះអាចហោះដល់អាមេរិក ហើយកូរ៉េខាងជើងបានអួតអាងថា ការបាញ់មីស៊ីលនេះគឺជាការព្រមានមួយចំពោះអាមេរិកដែលចង់បង្ករឿងនិងដាក់ទណ្ឌកម្មបន្ថែមប្រឆាំងខ្លួននោះ។
យ៉ាងណាមិញ ក្រោយកូរ៉េខាងជើងបាញ់សាកល្បងអាវុធ អាមេរិកឆ្លើយតបវិញភាព ដោយសម្ងែងសព្វាវុធខ្លួនវិញដែរ។ ក្នុងនោះមានដូចជា ការហោះហើរយន្តហោះទម្លាក់គ្រាប់បែក B-1 ពីរគ្រឿងនៅឧបទ្វីបកូរ៉េ ដែលជាការចូលរួមក្នុងលំហាត់យោធាជាមួយទាហានកូរ៉េខាងត្បូងនិងជប៉ុនផង។ មិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណោះកងទ័ពអាមេរិកនាំគ្នាសាកល្បងសមត្ថភាពប្រព័ន្ធការពារដែនអាកាស THAAD របស់ខ្លួនបានជោគជ័យនៅមហាសមុទ្រប៉ាស៊ីហ្វិកកាលពីថ្ងៃអាទិត្យទី ៣០ កក្កដាម្សិលមិញ។ ប្រព័ន្ធការពារដែនអាកាសទាំងនោះមានសមត្ថភាពចាប់និងកម្ទេចមីស៊ីលបាលីស្ទិកជាច្រើនគ្រាប់ដែលមានរយៈចម្ងាយមធ្យមដែលបាញ់ចេញពីអាឡាស្កានោះ។
ដោយសារស្ថានភាពតានតឹងខ្លាំងនៅឧបទ្វីបកូរ៉េ និងមានការប្រឈមមុខដាក់គ្នានេះ កិច្ចប្រជុំសន្តិសុខ វេទិកាតំបន់អាស៊ានដែលនឹងត្រូវរៀបចំឡើងនៅថ្ងៃ ៧ ខែសីហា នឹងផ្តោតសំខាន់លើបញ្ហានុយក្លេអ៊ែរកូរ៉េខាងជើង។ តាមពិតទៅ វេទិកាតំបន់អាស៊ាន ជាកន្លែងតែមួយគត់ដែលអនុញ្ញាតឲ្យភាគីពាក់ព័ន្ធអាចជជែកជាមួយតំណាងក្រុងព្យុងយ៉ាងបាន ហើយគេអាចផ្លាស់ប្តូរមតិយោបល់ឬដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមសន្តិសុខបានដែរ។
បើតាមក្រសួងការបរទេសហ្វីលីពីន ប្រមុខការទូតកូរ៉េខាងជើងលោក Ri Yong Ho នឹងអញ្ជើញមកចូលរួមកិច្ចប្រជុំវេទិកាតំបន់អាស៊ាននៅក្រុងម៉ានីលដែរ។ កាលពីសប្តាហ៍មុន អនុរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសកូរ៉េខាងជើងបានមកទស្សនកិច្ចនៅហ្វីលីពីនរួចហើយដែរ ដោយទស្សនកិច្ចនេះធ្វើឡើងក្នុងន័យត្រួសត្រាយផ្លូវ និងរៀបចំដំណើរមកចូលរួមក្នុងកិច្ចប្រជុំរបស់រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសនោះ។
គេមិនដឹងច្បាស់ថា ភាគីនៃកិច្ចប្រជុំ នឹងត្រូវពិភាក្សាគ្នាពីចំណុចសំខាន់អ្វីខ្លះឡើយ ប៉ុន្តែក្រសួងការបរទេសកូរ៉េខាងត្បូងបានប្រកាសថា ខ្លួនមិនមានគម្រោង ឬផែនការជាក់លាក់ដើម្បីជជែកពីបញ្ហាទំនាក់ទំនងជាមួយកូរ៉េខាងជើងឡើយ។
៣.ការប្រឆាំងភេរវកម្មគ្របដណ្តប់វេទិកាកិច្ចប្រជុំខាងមុខ
ក្រៅពីបញ្ហានុយក្លេអ៊ែរកូរ៉េខាងជើង កិច្ចសហប្រតិបត្តិការប្រឆាំងភេរវកម្មក៏នឹងក្លាយជាប្រធានបទសំខាន់ក្នុងកិច្ចប្រជុំខាងមុខដូចគ្នា។ តំបន់អាស៊ានទាំងមូលកំពុងរងគ្រោះកាន់តែខ្លាំងពីមួយថ្ងៃទៅមួយថ្ងៃ ដោយសារចលនាភេរវកម្មតំបន់ដែលសុទ្ធសឹងជាបណ្តាញក្រុមភេរវជនរដ្ឋឥស្លាមឬក្រុមដែស្ហ (Daesh)
ដូចឃើញស្រាប់ការបន្តប្រយុទ្ធគ្នារវាងក្រុមកងកម្លាំងរដ្ឋាភិបាល និងក្រុមភេរវជន Maute បណ្តាញ ក្រុមភេរវជនដែស្ហនៅក្រុង ម៉ារ៉ាវី បានឈានដល់ខែទីបីទៅហើយនោះ។ មនុស្សប្រហែលយ៉ាងហោចណាស់ ៥០០ នាក់បានស្លាប់បាត់បង់ជីវិត ក្នុងនោះមានក្រុមភេរវជន ជាង៤០០នាក់ រួមជាមួយទាហាន និងជនស៊ីវិលផង។
រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសឥណ្ឌូណេស៊ីលោកស្រី Retno LP Marsudi ក្នុងវេទិកាកិច្ចសន្ទនាអាស៊ាននាក្រុងហ្សាការតាកាលពីសប្តាហ៍មុននោះ បានបញ្ជាក់ថា ការប្រឆាំងភេរវកម្មនឹងក្លាយជាប្រធានបទអាទិភាពគ្របដណ្តប់កិច្ចប្រជុំរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេស និងកិច្ចប្រជុំពាក់ព័ន្ធក្នុងក្របខណ្ឌអាស៊ានខែក្រោយ។ លោកស្រីរំពឹងផងដែរថា វាក៏នឹងក្លាយជាពេលវេលាសំខាន់សម្រាប់អាស៊ាននិងដៃគូបន្តពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ និងស្វែងរកដំណោះស្រាយទប់ទល់បញ្ហាភេរវកម្មផងដែរ។
ដោយឡែកស្របពេលដែលកិច្ចប្រជុំវេទិកាតំបន់កាន់តែខិតជិតមកដល់នោះ សមាជិកអាស៊ា នចំនួន បួន និងដៃគូសន្ទនាចំនួនពីរមានដូចជាអូស្ត្រាលី និងនូវែលសេឡង់បានរៀបចំកិច្ចប្រជុំដើម្បីពិភាក្សាគ្នាពីការបង្កើតកិច្ចសហប្រតិបត្តិការក្នុងប្រទេស និងតំបន់ដើម្បីប្រឆាំងភេរវកម្ម និងចលនាហិង្សាជ្រុលនិយមផង។ កិច្ចប្រជុំផ្តោតលើការ«ប្រឆាំងភេរវជនឆ្លងដែននិងក្រុមសកម្មប្រយុទ្ធបរទេស» ត្រូវបានរៀបចំឡើងនៅក្រុង Manado នៅខេត្ត North Sulawesi៕
Tag:
អាស៊ាន
AFP
AMM
កូរ៉េខាងជើង
សមុទ្រចិនខាងត្បូង
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com