ជាតិ
បទយកការណ៍ / បទសម្ភាសន៍
សិល្បះ
×![]()
នៅក្នុងបទសម្ភាសន៍ជាមួយសារព័ត៌មានថ្មីៗ លោក ជា ច័ន្ទបរិបូរណ៍ បណ្ឌិតផ្នែកតន្ត្រីបានវាយតម្លៃថា ការចុះខ្សោយនៃវិស័យភាពយន្តនៅកម្ពុជា បណ្តាលមកពីផលិតករមួយចំនួនធំមិនបានផ្តល់ឱកាសដល់ខ្លួនឯងដើម្បីទទួលយកការបណ្តុះបណ្តាល បង្កើនចំណេះដឹងរបស់ខ្លួន។ លោកថាផលិតករខ្មែរត្រូវស្គាល់សិល្បៈទាំង៦ទម្រង់ ដើម្បីធ្វើសិល្បៈទី៧ឲ្យបានជោគជ័យ។ ខាងក្រោមនេះគឺជាបទសម្ភាសន៍រវាងលោក លាង ដឺលុច និពន្ធនាយកសារព័ត៌មានថ្មីៗ និងលោក ជា ច័ន្ទបរិបូរណ៍ បណ្ឌិតផ្នែកតន្ត្រីពីប្រទេសប៊ុលហ្ការី ស្តីអំពីស្ថានភាពនៃភាពយន្តខ្មែរ។
លោក លាង ដឺលុច៖ បើទោះជាមានការបង្កើតរោងភាពយន្តថ្មីមួយចំនួននៅតាមផ្សារទំនើបក៏ពិតមែន ប៉ុន្តែកម្ពុជាហាក់នៅមិនទាន់មានភាពយន្តពិតប្រាកដច្រើនគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់ការដាក់បញ្ចាំងឡើយ។ ទិដ្ឋភាពទូទៅទៀតសោត បង្ហាញថាប្រជាជនខ្មែរក៏មិនសូវចាប់អារម្មណ៍លើកុនខ្មែរខ្លួនឯងដែរ? តើlលោកអាចយល់បានទេ ថាបាតុភូតនេះបណ្តាលមកពីអ្វី?
លោក ជា ច័ន្ទបរិបូរណ៍៖ វាពិតជាមានបញ្ហាច្រើន។ ដើម្បីទាក់ទាញអ្នកគាំទ្របាន លុះត្រាតែមានកុនល្អ។ ផលិតករខ្មែរតែងតែនិយាយថា ពួកគេមិនអាចធ្វើផលិតកុនល្អបាន ដោយសារតែបញ្ហាថវិកា។ ខ្ញុំចង់សួរបញ្ជាក់ថា បើគេឲ្យថវិកា តើពួកគេប្រាកដថា ពួកគេអាចផលិតកុនល្អមួយបានមែននោះ? នៅកម្ពុជា ខ្ញុំថាខ្វះសមត្ថភាព ជាបញ្ហាធំជាងខ្វះលុយ។ ខ្ញុំសូមពន្យល់ពីអ្វីដែលគេធ្វើនៅបរទេស ទាក់ទងនឹងវិស័យភាពយន្ត។ មិនដែលមានក្រុមហ៊ុនណាមួយដាក់លុយ១០០លានដុល្លារភ្លាមដើម្បីផលិតកុននោះទេ។ អ្នកផលិតកុនត្រូវមានសេណារីយ៉ូមួយដែលល្អ បន្ទាប់មកពួកគេយកសេណារីយ៉ូនេះទៅបង្ហាញអ្នកមានលុយ ដែលចង់វិនិយោគលើការផលិតកុន។ បើសេណារីយ៉ូកុនល្អ ការផលិតទទួលបានជោគជ័យ ដូច្នេះគម្រោងផលិតក្រោយៗទៀត ច្បាស់ជាមិនពិបាកប្រមូលប្រភពទុនឡើយ។
លោក លាង ដឺលុច៖ ចុះបើតាមយោបល់លោក តើគេត្រូវធ្វើយ៉ាងណាដើម្បីឲ្យផលិតករខ្មែរអាចសរសេរសេណារីយ៉ូកុនមួយដែលល្អ ?
លោក ជា ច័ន្ទបរិបូរណ៍៖ វិស័យភាពយន្ត វាគឺជាឧស្សហកម្មមួយ។ ហើយឧស្សាហកម្មនេះ ត្រូវមានធាតុផ្សំសំខាន់៣ ដើម្បីទទួលបានជោគជ័យ។ ទីមួយ គឺសិល្បៈ ទី២គឺ បច្ចេកវិទ្យា និងទី៣ហិរញ្ញវត្ថុ។ វិស័យភាពយន្តជាជាសិល្បៈទី៧ ដែលមានភាពពាក់ព័ន្ធរួមបញ្ចូលគ្នានៃសិល្បៈទាំង៦ទម្រង់។ ខ្ញុំសួរថា តើផលិតករខ្មែរស្គាល់សិល្បៈទាំង៦ទម្រង់ច្បាស់ដែរឬទេ? ស្ថាបត្យកម្ម ចម្លាក់ គំនូរ តន្ត្រី របាំ អក្សរសិល្ប៍ គឺជាមូលដ្ឋានដែលត្រូវប្រើប្រាស់ក្នុងភាពយន្ត។ ផលិតករខ្មែរ ត្រូវបើកចិត្តឲ្យទូលាយទទួលយកការបណ្តុះបណ្តាល។ បណ្តុះបណ្តាលគ្រប់ផ្នែក។ ដោយមិននិយាយអំពីបច្ចេកទេស ប្រសិនបើមានការបណ្តុះបណ្តាលដល់ក្រុមសិល្បៈករអំពីគ្រឿងញៀន ពួកគេក៏ត្រូវចូលរួមស្តាប់ ចូលរួមសិក្សាដើម្បីជាប្រយោជន៍ដល់ពួកគេប្រើប្រាស់ក្នុងសាច់រឿងគ្រឿងញៀនជាដើម។ ពួកគេមិនត្រូវគិតថា ពួកគេចេះអស់ហើយ គ្រប់គ្រាន់ហើយនោះទេ។ គ្រប់គ្រាន់ គឺក្រិន។ តាមពិត ប្រសិនជាយើងទទួលយកការបណ្តុះបណ្តាលញឹកញាប់ ខ្ញុំគិតថា ក្នុងរយៈពេល១០ឆ្នាំដែលគ្មានកុនថៃនៅកម្ពុជា យើងគួរតែបានហាត់រៀនបានច្រើន ហើយយើងក៏មិនខ្លាចពីវត្តមានកុនថៃមានឡើងវិញអ៊ីចឹងដែរ។
លោក លាង ដឺលុច៖ ប្រសិនបើមានសាលាភាពយន្ត តើវានឹងអាចជួយអោយវិស័យភាពយន្តកម្ពុជាឲ្យប្រសើរឡើងដែរឬទេ?
លោក ជា ច័ន្ទបរិបូរណ៍៖ វាជាការពិត។ ប៉ុន្តែចិត្តខ្ញុំ ខ្ញុំក៏មិនទាន់គិតដល់សាលាភាពយន្តដែរ។ សាលានេះថ្លៃណាស់ ចំណាយលុយច្រើនណាស់។ នៅប្រទេសជឿនលឿន អ្នកដែលមានសមត្ថភាពចូលរៀនសាលាភាពយន្ត គឺជាកូនអ្នកមានទ្រព្យសម្បត្តិច្រើន។ ចំពោះខ្ញុំ ខ្ញុំបារម្ភពីទម្រង់សិល្បៈទាំង៦ ឯណេះវិញ។ លោកសាស្ត្រាចារ្យ ពេជ្រ ទុំក្រវិល លោកមានជំនាញចេះដឹងយ៉ាងច្រើនលើវិស័យសិល្បៈ ជាពិសេសសិល្បៈទស្សនីយភាព ពេលនេះគាត់មានជំងឺធ្ងន់ធ្ងរ និងជរាណាស់ទៅហើយ តើខ្មែរជំនាន់ក្រោយបានស្រូបយកចំណេះវិជ្ជាពីគាត់បានប៉ុណ្ណាហើយ? តើកម្ពុជាបានចងក្រង អភិរក្ស និងបានអភិវឌ្ឍទម្រង់សិល្បៈទាំង៦ បានប៉ុណ្ណា? ខ្ញុំនិយាយម្តងទៀតថា លុះត្រាតែសិល្បៈទាំង៦នេះ រីកចម្រើន ទើបភាពយន្តអាចរីកចម្រើនបាន។ ទស្សនិកជនខ្មែរនៅពេលនេះ ពួកគេចេះមើលកុន ហើយបើកុនមានកម្រិតទាបជាងពួកគេ ពួកគេមិនមើលឡើយ។
លោក លាង ដឺលុច៖ តើលោកសុទិដ្ឋិយមចំពោះអនាគតនៃវិស័យភាពយន្តនៅកម្ពុជាដែរឬទេ?
លោក ជា ច័ន្ទបរិបូរណ៍៖ ខ្មែរយើង ដូចស្មៅអ៊ីចឹង។ ភ្នំខ្ពស់ តែទាបជាងស្មៅ។ ហើយស្មៅ បើទោះជាគេដុតវាឆេះយ៉ាងណាក៏ដោយ ឲ្យតែត្រូវទឹកសន្សើម វានឹងដុះមកវិញហើយ។ និយាយមកការផលិតភាពយន្តវិញ បានន័យថា ឲ្យតែទទួលបានការបណ្តុះបណ្តាល វិស័យសិល្បៈភាពយន្តនឹងរីកចម្រើនហើយ៕
លោក លាង ដឺលុច៖ បើទោះជាមានការបង្កើតរោងភាពយន្តថ្មីមួយចំនួននៅតាមផ្សារទំនើបក៏ពិតមែន ប៉ុន្តែកម្ពុជាហាក់នៅមិនទាន់មានភាពយន្តពិតប្រាកដច្រើនគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់ការដាក់បញ្ចាំងឡើយ។ ទិដ្ឋភាពទូទៅទៀតសោត បង្ហាញថាប្រជាជនខ្មែរក៏មិនសូវចាប់អារម្មណ៍លើកុនខ្មែរខ្លួនឯងដែរ? តើlលោកអាចយល់បានទេ ថាបាតុភូតនេះបណ្តាលមកពីអ្វី?
លោក ជា ច័ន្ទបរិបូរណ៍៖ វាពិតជាមានបញ្ហាច្រើន។ ដើម្បីទាក់ទាញអ្នកគាំទ្របាន លុះត្រាតែមានកុនល្អ។ ផលិតករខ្មែរតែងតែនិយាយថា ពួកគេមិនអាចធ្វើផលិតកុនល្អបាន ដោយសារតែបញ្ហាថវិកា។ ខ្ញុំចង់សួរបញ្ជាក់ថា បើគេឲ្យថវិកា តើពួកគេប្រាកដថា ពួកគេអាចផលិតកុនល្អមួយបានមែននោះ? នៅកម្ពុជា ខ្ញុំថាខ្វះសមត្ថភាព ជាបញ្ហាធំជាងខ្វះលុយ។ ខ្ញុំសូមពន្យល់ពីអ្វីដែលគេធ្វើនៅបរទេស ទាក់ទងនឹងវិស័យភាពយន្ត។ មិនដែលមានក្រុមហ៊ុនណាមួយដាក់លុយ១០០លានដុល្លារភ្លាមដើម្បីផលិតកុននោះទេ។ អ្នកផលិតកុនត្រូវមានសេណារីយ៉ូមួយដែលល្អ បន្ទាប់មកពួកគេយកសេណារីយ៉ូនេះទៅបង្ហាញអ្នកមានលុយ ដែលចង់វិនិយោគលើការផលិតកុន។ បើសេណារីយ៉ូកុនល្អ ការផលិតទទួលបានជោគជ័យ ដូច្នេះគម្រោងផលិតក្រោយៗទៀត ច្បាស់ជាមិនពិបាកប្រមូលប្រភពទុនឡើយ។
លោក លាង ដឺលុច៖ ចុះបើតាមយោបល់លោក តើគេត្រូវធ្វើយ៉ាងណាដើម្បីឲ្យផលិតករខ្មែរអាចសរសេរសេណារីយ៉ូកុនមួយដែលល្អ ?
លោក ជា ច័ន្ទបរិបូរណ៍៖ វិស័យភាពយន្ត វាគឺជាឧស្សហកម្មមួយ។ ហើយឧស្សាហកម្មនេះ ត្រូវមានធាតុផ្សំសំខាន់៣ ដើម្បីទទួលបានជោគជ័យ។ ទីមួយ គឺសិល្បៈ ទី២គឺ បច្ចេកវិទ្យា និងទី៣ហិរញ្ញវត្ថុ។ វិស័យភាពយន្តជាជាសិល្បៈទី៧ ដែលមានភាពពាក់ព័ន្ធរួមបញ្ចូលគ្នានៃសិល្បៈទាំង៦ទម្រង់។ ខ្ញុំសួរថា តើផលិតករខ្មែរស្គាល់សិល្បៈទាំង៦ទម្រង់ច្បាស់ដែរឬទេ? ស្ថាបត្យកម្ម ចម្លាក់ គំនូរ តន្ត្រី របាំ អក្សរសិល្ប៍ គឺជាមូលដ្ឋានដែលត្រូវប្រើប្រាស់ក្នុងភាពយន្ត។ ផលិតករខ្មែរ ត្រូវបើកចិត្តឲ្យទូលាយទទួលយកការបណ្តុះបណ្តាល។ បណ្តុះបណ្តាលគ្រប់ផ្នែក។ ដោយមិននិយាយអំពីបច្ចេកទេស ប្រសិនបើមានការបណ្តុះបណ្តាលដល់ក្រុមសិល្បៈករអំពីគ្រឿងញៀន ពួកគេក៏ត្រូវចូលរួមស្តាប់ ចូលរួមសិក្សាដើម្បីជាប្រយោជន៍ដល់ពួកគេប្រើប្រាស់ក្នុងសាច់រឿងគ្រឿងញៀនជាដើម។ ពួកគេមិនត្រូវគិតថា ពួកគេចេះអស់ហើយ គ្រប់គ្រាន់ហើយនោះទេ។ គ្រប់គ្រាន់ គឺក្រិន។ តាមពិត ប្រសិនជាយើងទទួលយកការបណ្តុះបណ្តាលញឹកញាប់ ខ្ញុំគិតថា ក្នុងរយៈពេល១០ឆ្នាំដែលគ្មានកុនថៃនៅកម្ពុជា យើងគួរតែបានហាត់រៀនបានច្រើន ហើយយើងក៏មិនខ្លាចពីវត្តមានកុនថៃមានឡើងវិញអ៊ីចឹងដែរ។
លោក លាង ដឺលុច៖ ប្រសិនបើមានសាលាភាពយន្ត តើវានឹងអាចជួយអោយវិស័យភាពយន្តកម្ពុជាឲ្យប្រសើរឡើងដែរឬទេ?
លោក ជា ច័ន្ទបរិបូរណ៍៖ វាជាការពិត។ ប៉ុន្តែចិត្តខ្ញុំ ខ្ញុំក៏មិនទាន់គិតដល់សាលាភាពយន្តដែរ។ សាលានេះថ្លៃណាស់ ចំណាយលុយច្រើនណាស់។ នៅប្រទេសជឿនលឿន អ្នកដែលមានសមត្ថភាពចូលរៀនសាលាភាពយន្ត គឺជាកូនអ្នកមានទ្រព្យសម្បត្តិច្រើន។ ចំពោះខ្ញុំ ខ្ញុំបារម្ភពីទម្រង់សិល្បៈទាំង៦ ឯណេះវិញ។ លោកសាស្ត្រាចារ្យ ពេជ្រ ទុំក្រវិល លោកមានជំនាញចេះដឹងយ៉ាងច្រើនលើវិស័យសិល្បៈ ជាពិសេសសិល្បៈទស្សនីយភាព ពេលនេះគាត់មានជំងឺធ្ងន់ធ្ងរ និងជរាណាស់ទៅហើយ តើខ្មែរជំនាន់ក្រោយបានស្រូបយកចំណេះវិជ្ជាពីគាត់បានប៉ុណ្ណាហើយ? តើកម្ពុជាបានចងក្រង អភិរក្ស និងបានអភិវឌ្ឍទម្រង់សិល្បៈទាំង៦ បានប៉ុណ្ណា? ខ្ញុំនិយាយម្តងទៀតថា លុះត្រាតែសិល្បៈទាំង៦នេះ រីកចម្រើន ទើបភាពយន្តអាចរីកចម្រើនបាន។ ទស្សនិកជនខ្មែរនៅពេលនេះ ពួកគេចេះមើលកុន ហើយបើកុនមានកម្រិតទាបជាងពួកគេ ពួកគេមិនមើលឡើយ។
លោក លាង ដឺលុច៖ តើលោកសុទិដ្ឋិយមចំពោះអនាគតនៃវិស័យភាពយន្តនៅកម្ពុជាដែរឬទេ?
លោក ជា ច័ន្ទបរិបូរណ៍៖ ខ្មែរយើង ដូចស្មៅអ៊ីចឹង។ ភ្នំខ្ពស់ តែទាបជាងស្មៅ។ ហើយស្មៅ បើទោះជាគេដុតវាឆេះយ៉ាងណាក៏ដោយ ឲ្យតែត្រូវទឹកសន្សើម វានឹងដុះមកវិញហើយ។ និយាយមកការផលិតភាពយន្តវិញ បានន័យថា ឲ្យតែទទួលបានការបណ្តុះបណ្តាល វិស័យសិល្បៈភាពយន្តនឹងរីកចម្រើនហើយ៕
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
«ទាយជ្ជទាន»មានន័យដូចម្តេច?
1 សប្តាហ៍
